Ιρλανδικά Διδάγματα
10/09/2013
Σε πρόσφατες δηλώσεις και συνεντεύξεις ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Χ. Στυλιανίδης ανέφερε ότι το ιρλανδικό μοντέλο αποτελεί για την Κύπρο υπόδειγμα εξόδου από την οικονομική κρίση και το μνημόνιο. Και όντως, η Ιρλανδία είναι η μόνη «μνημονιακή» χώρα της Ευρωζώνης, η οποία εμφάνισε σημεία οικονομικής ανάκαμψης. Ο κος Στυλιανίδης αναφέρθηκε σε δύο στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν το πνεύμα της ιρλανδικής πολιτικής: την πιστή εφαρμογή της δανειακής σύμβασης και τις σοβαρές διαβουλεύσεις με την τριμελή ομάδα των δανειστών (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Στα δύο αυτά στοιχεία πρέπει να προστεθούν ακόμη δύο καίρια χαρακτηριστικά της ιρλανδικής πολιτικής: α) η σαφής και συστηματική στόχευση της ιρλανδικής κυβέρνησης σε ένα σύγχρονο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης επικεντρωμένο στην «Οικονομία της Γνώσης» και β) η σοβαρότητα με την οποία το ιρλανδικό πολιτικό σύστημα σχεδιάζει και θέτει σε εφαρμογή πολιτικές σε βάθος χρόνου για την επίτευξη του οικονομικού αυτού μοντέλου εν μέσω οικονομικής κρίσης.
Καθώς το κυπριακό πολιτικό σύστημα αναζητεί να βρει τον βηματισμό του στην μνημονιακή εποχή, εξισορροπώντας ανάμεσα σε μια αδιέξοδη αντιμνημονιακή ρητορική, στην επιβαλλόμενη από την τραπεζική χρεοκοπία δημοσιονομική προσαρμογή και στη ζωτική ανάγκη επανασχεδιασμού της κυπριακής οικονομίας, το ιρλανδικό μοντέλο μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για έναν σοβαρό προβληματισμό γύρω από τον προσανατολισμό και τις προτεραιότητες της κυπριακής οικονομίας.
Το Ιρλανδικό «Μοντέλο»
Ας δούμε λοιπόν κάποια από τα χαρακτηριστικά του ιρλανδικού μοντέλου. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘90, η Ιρλανδία γνώρισε μια πρωτοφανή στην ιστορία της οικονομική ανάπτυξη, η οποία ήταν εν πολλοίς αποτέλεσμα της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων χάρη στο υψηλού επιπέδου αγγλόφωνο εργατικό δυναμικό και το σταθερό και φιλικό φορολογικό περιβάλλον. Διαδοχικές συμμαχικές κυβερνήσεις επένδυσαν κατά προτεραιότητα στην ανώτατη εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα, θεωρώντας τις επενδύσεις αυτές ως τον καλύτερο τρόπο για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας της ιρλανδικής οικονομίας. Ωστόσο, το 2008, ύστερα από μια δεκαετία ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, η Ιρλανδία εισήλθε απότομα σε περίοδο οικονομικής κρίσης, καλούμενη να διαχειριστεί τον αποκλεισμό της από τις αγορές δανεισμού, μια κολοσσιαία μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων της τάξης του 67% (2007-2011), ένα τεράστιο εξωτερικό χρέος, αυξανόμενη ανεργία και την προοπτική της απώλειας μιας γενιάς νέων που οδηγούνται στη μετανάστευση.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Τράπεζα, η πλουτοπαραγωγική δυνατότητα της Ιρλανδίας επιμερίζεται κατά 83% στο ανθρώπινο δυναμικό και την κοινωνική της δυναμική, κατά 14% στην παραγωγική της υποδομή και κατά 3% στους φυσικούς της πόρους. Βασικά παραγωγικά πλεονεκτήματα της Ιρλανδίας θεωρούνται το υψηλό ποσοστό νέων ηλικίας 24-35 ετών με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων, ο οποίος είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., και οι καινοτομικές επιδόσεις της Ιρλανδίας, οι οποίες την κατατάσσουν 10η παγκοσμίως και 7η πανευρωπαϊκά σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Παν/μιου Cornell, του INSEAD και του Διεθνούς Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας του ΟΗΕ [βλ. «The Global Innovation Index 2013», 1/7/2013]. Παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις του ιρλανδικού κράτους και των επιχειρήσεων στην έρευνα είναι χαμηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου, η Ιρλανδία έχει επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις στην προσέλκυση χρηματοδοτήσεων μέσω ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων της Ε.Ε., όπου Ιρλανδικοί οργανισμοί έχουν συμμετάσχει σε 1.130 ερευνητικά έργα συγχρηματοδοτούμενα από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, προσελκύοντας πέραν των 362 εκατομυρίων ευρώ. Συνεπώς, βασική προτεραιότητα για την οικονομική της ανάπτυξη της Ιρλανδίας θεωρείται η πορεία προς την «Οικονομία της Γνώσης» μέσω της ενίσχυσης της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας. Ας δούμε μερικά απτά παραδείγματα αυτής της στρατηγικής:
1) Σταθερή χρηματοδότηση της Έρευνας: Τα ιρλανδικά Πανεπιστήμια χρειάστηκε να προσαρμοσθούν στα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης. Για παράδειγμα, το 2010, το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Δουβλίνου αναγκάστηκε να περιορίσει το προσωπικό του ενώ το Κολλέγιο Τρίνιτυ έκανε χρήση των ιδίων εσόδων του για να διατηρήσει σταθερό τον αριθμό των ερευνητών του. Ωστόσο, οι εθνικές δαπάνες για την έρευνα παρέμειναν ανέπαφες από τις περικοπές. Για παράδειγμα, το 2013, η ιρλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε νέο εξαετές εθνικό πρόγραμμα επενδύσεων για την καινοτομική έρευνα ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ με στόχο την δημιουργία 7 κέντρων διασύνδεσης των ιδιωτικών εταιρειών με τους ακαδημαϊκούς ερευνητές για την προώθηση τομέων στους οποίους η Ιρλανδία παρουσιάζει στρατηγικό πλεονέκτημα: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φωτονική και νανοτεχνολογία, χημεία τροφίμων και σχεδιασμός φαρμάκων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού Nature, η συνεχιζόμενη στήριξη της επιστημονικής έρευνας από την ιρλανδική κυβέρνηση αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς η συμμετοχή των Ιρλανδών επιστημόνων στην διεθνή επιστημονική παραγωγή μετά το 2008 έχει αυξηθεί σημαντικά (βλ. «Nature Publishing Index 2012 Global – A supplement to Nature», 20/6/2013). Με βάση τους απόλυτους αριθμούς επιστημονικών εργασιών που δημοσιεύθηκαν από Ιρλανδούς επιστήμονες στα περιοδικά του Nature, η διεθνής κατάταξη της Ιρλανδίας εκτοξεύθηκε από την 30η θέση το 2008 στην 20η θέση το 2012. Και αν σταθμιστεί ο αριθμός δημοσιεύσεων ανά αριθμό ερευνητών πλήρους απασχόλησης, η Ιρλανδία κατατάσσεται ακόμα ψηλότερα, στην 8η θέση. Η μελέτη του Nature συμπεραίνει ότι η στρατηγική της Ιρλανδίας αποτελεί την καλύτερη επιλογή για τη δημιουργία της «Οικονομίας της Γνώσης» σε αντικατάσταση του καταρρεύσαντος μοντέλου ανάπτυξης, το οποίο βασίσθηκε στη «φούσκα» των ακινήτων και στο κερδοσκοπικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επίσης, τοποθετεί την Ιρλανδία στον κατάλογο πολλά υποσχόμενων επιστημονικά χωρών, από τις οποίες αναμένεται να προκύψουν νέες επιστημονικές ανακαλύψεις («countries to watch»).
2) Προσέλκυση Νεοφυών Επιχειρήσεων: Εδώ και πολλά χρόνια, η Ιρλανδία έχει αντιληφθεί την αξία των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και επενδύει εντατικά στην περαιτέρω ανάπτυξη του καινοτομικού οικοσυστήματος της, το οποίο συμπεριλαμβάνει ερευνητικά Πανεπιστήμια, Κέντρα Ερευνών, παραρτήματα πολυεθνικών επιχειρήσεων και νεοφυείς καινοτομικές επιχειρήσεις (start-ups). Στόχος είναι να καταστεί η χώρα το πιο ελκυστικό σημείο στην Ευρώπη για τη δημιουργία και εγκατάσταση δυναμικών επιχειρήσεων, προσελκύοντας επενδύσεις, ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης και ενισχύοντας την απασχόληση σε καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας. Όπως αναφέρουν επενδυτές υψηλής τεχνολογίας στο έγκριτο ιστολόγιο «The Next Web» [«What Attracts Big Tech Companies to Ireland?» - The Next Web, Νοέμβριος 2011], το κύριο πλεονέκτημα της Ιρλανδίας δεν είναι μόνο το Ευρώ και οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές (αυτά υπάρχουν και στην... Κύπρο, σημείωνε το ιστολόγιο), αλλά η ύπαρξη ερευνητικών Πανεπιστημίων διεθνούς εμβέλειας, καλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος επιχειρηματικής στήριξης. Ακόμη και οι χαμηλές τιμές των ακινήτων μετά την κατάρρευση της ιρλανδικής κτηματαγοράς, προβάλλονται ως συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι ανταγωνιστικών κόμβων καινοτομίας (όπως η Tech City του Λονδίνου) για την προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων!
3) «Μικροοικονομικός ακτιβισμός»: Σε πρόσφατη μελέτη του οίκου McKinsey [«Investing in Growth: Europe’s next challenge», McKinsey Global Institute, Δεκ. 2012] διαπιστώνεται ότι η επιστροφή της Ευρώπης σε συνθήκες ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης προϋποθέτει την προσέλκυση άμεσων ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες συρρικνώθηκαν στην Ε.Ε. κατά 350 δις ευρώ, μεταξύ 2007-2011. Για το σκοπό αυτό, η McKinsey εισηγείται την ανάληψη ενός «τολμηρού μικροοικονομικού ακτιβισμού», ο οποίος συμπεριλαμβάνει δράσεις όπως: α) η αξιοποίηση εθνικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων στην οικονομία, β) η άρση κανονιστικών εμποδίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων, γ) η ενίσχυση μηχανισμών υποστήριξης των επενδύσεων (όπως π.χ. πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε πιστώσεις και σε καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό) δ) η αντιμετώπιση του χάσματος επικοινωνίας και συντονισμού που συχνά υφίσταται ανάμεσα σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας, κυβερνητικούς τομείς και ερευνητικούς φορείς και ε) η βελτίωση της διαθεσιμότητας κυβερνητικών δεδομένων και πληροφοριών. Σύμφωνα με την McKinsey, o μικροοικονομικός ακτιβισμός προϋποθέτει ότι οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες διαθέτουν επαρκές προσωπικό με επιστημονικές γνώσεις και δεξιότητες σε μια σειρά πεδίων, όπως επίσης και τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και μεγάλη εμπειρία από τον ιδιωτικό τομέα. Τόσο η μελέτη της McKinsey όσο και άλλες πηγές, θεωρούν ως υποδείγματα στελέχωσης και αποτελεσματικότητας τους ιρλανδικούς δημόσιους οργανισμούς Industrial Development Agency (IDA) Ireland και Enterprise Ireland. Οι οργανισμοί αυτοί έχουν καταφέρει να σχεδιάσουν, να συντονίσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές, οι οποίες μετέτρεψαν την Ιρλανδία σε κόμβο καινοτομίας και υψηλής τεχνολογίας, προσελκύοντας στη χώρα κεφάλαια, επιχειρήσεις (Google, Facebook, IBM, Microsoft κλπ) και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
4) Πρωτοβουλίες πολιτικών: Επιδιώκοντας να προωθήσει περαιτέρω τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας, στα τέλη του 2011, η Ιρλανδική κυβέρνηση σε συνεργασία με Ιρλανδούς ευρωβουλευτές, την ιρλανδική ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και τον Ανώτατο Επιστημονικό Σύμβουλο (Chief Scientific Adviser) της ιρλανδικής κυβέρνησης ανέλαβαν πρωτοβουλία με στόχο την προσέλκυση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020», το οποίο θα ξεκινήσει το 2014 [«Ireland to target €1bn from EU research fund», Irish Examiner, 1/2/2012]. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής διοργανώθηκε τον Μάρτιο του 2013 το διεθνές συνέδριο «ΕU Science: Global Challenges and Global Collaboration». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπό την αιγίδα της Ιρλανδικής Προεδρίας της Ε.Ε., προβάλλοντας διεθνώς τις δυνατότητες των ιρλανδικών ερευνητικων φορέων και ενεργοποιώντας τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας για τον καθορισμό στρατηγικών προτεραιοτήτων και την προετοιμασία προτάσεων χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020». Βλέπουμε λοιπόν ένα παράδειγμα ισχυρής συνέργειας μεταξύ πολιτικών, κυβέρνησης, ακαδημαϊκών και του ιδιωτικού τομέα για την προώθηση των μακροπρόθεσμων στόχων της Ιρλανδίας και διαπιστώνουμε ότι πολιτική, λαϊκισμός και δημαγωγία δεν είναι απαραίτητο να είναι έννοιες ταυτόσημες.
Παρατηρήσεις
Η στόχευση της ιρλανδικής αναπτυξιακής στρατηγικής είναι εύλογη αν λάβουμε υπόψη ότι η κατάκτηση της «Οικονομίας της Γνώσης» στον ανεπτυγμένο κόσμο θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διατήρηση του μέσου βιοτικού επιπέδου [βλ. «Καινοτομία και Οικονομική Ανάπτυξη» Μ. Δικαιάκος, Φιλελεύθερος 22/4/2012, και «Καινοτομία: Πολυτέλεια ή Επιτακτική Ανάγκη», Μ. Δικαιάκος, 3/4/2012].
Όλες οι σοβαρές αναλύσεις πολιτικής προηγμένων οικονομικά χωρών τονίζουν την αδήριτη ανάγκη δημόσιων επενδύσεων στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την εκπαίδευση υψηλών προδιαγραφών. Στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο και ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα, η ποιότητα και η ποσότητα των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού συστήματος μιας χώρας καθορίζουν την μελλοντική της πορεία, την οικονομική της κατάταξη και τη δυνατότητά της να αντιμετωπίζει τα σύνθετα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου [βλ. π.χ. «Research & Development, Innovation, and the Science and Engineering Workforce» National Science Board, USA, 2012· «The Global Information Technology Report 2013: Growth and Jobs in a Hyper-connected World» INSEAD κ. World Economic Forum, 2013· «The Digital Manifesto: How Companies and Countries can win in the Digital Economy» The Boston Consulting Group, 1/2012· «A National Talent Strategy: Ideas for Securing U.S. Competitiveness and Economic Growth» Microsoft Corp., Σεπτ. 2012· «Quelle France dans dix ans?» Commissariat general a la strategie et a la prospective, France, 16/8/2013]. Επίσης, για την απόκτηση θέσεων εργασίας υψηλών προδιαγραφών δεν αρκούν πλέον τίτλοι και πιστοποιητικά σπουδών αλλά σοβαρή γνώση και ουσιαστικές επιστημονικές δεξιότητες [βλ.«Academically Adrift. Limited Learning on College Campuses» R. Arun & J. Roksa, U. of Chicago Press, 2011]. Αναπτυσσόμενες χώρες αναγνωρίζουν τις ανάγκες αυτές και καλύπτουν με ταχείς ρυθμούς το χάσμα που τις χωρίζει από τις ανεπτυγμένες χώρες, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών τους συστημάτων, την επιστημονική τους παραγωγή και την οικονομική τους ανταγωνιστικότητα [βλ. «Knowledge, networks and nations. Global scientific collaboration in the 21st century» The Royal Society, 2011· «Science, Technology and Innovation in Turkey» TUBITAK (The Scientific and Technological Research Council of Turkey), 2011· «Best and brightest» Economist, 17/8/2013· «How did Estonia become a leader in technology», The Economist explains, The Economist, 30/6/2013].
Διδάγματα
Εκείνο που εντυπωσιάζει στην ιρλανδική περίπτωση είναι η προσήλωση του ιρλανδικού πολιτικού συστήματος, εν μέσω σκληρής οικονομικής κρίσης, σε φιλόδοξους στρατηγικούς στόχους που ξεπερνούν τον στενό χρονικό ορίζοντα των επομένων εκλογών ή τις επιταγές της μικροπολιτικής. Αυτό είναι ίσως και το κυριότερο δίδαγμα που οφείλουμε να αντλήσουμε στην Κύπρο από το ιρλανδικό μοντέλο. Ωστόσο, η μεταφορά του διδάγματος αυτού στην Κύπρο είναι εξαιρετικά δύσκολη αν παραμείνουμε προσηλωμένοι στο κυπριακό μοντέλο χάραξης και υλοποίησης πολιτικής, το οποίο διαχρονικά χαρακτηρίζεται από: α) τη λήψη αποφάσεων με πρώτιστο κριτήριο την εξυπηρέτηση κομματικών σκοπιμοτήτων και δευτερευόντως το μακροπρόθεσμο δημόσιο συμφέρον· β) την αδράνεια στην προώθηση πρωτοβουλιών και την παράκαμψη διεθνών πρακτικών όταν αυτές αντιβαίνουν σκοπιμότητες ή θίγουν παγιωμένα συμφέροντα και επιδιώξεις· γ) την σκόπιμη έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τη δυσπιστία στην επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη, την προσχηματικότητα των δημοσίων διαβουλεύσεων, τον ελλειματικό δημόσιο διάλογο, δ) την επικράτηση κομματικών κριτηρίων στην στελέχωση δημόσιων και ημικρατικών οργανισμών και ε) την ροπή του δημόσιου λόγου στην προχειρολογία και την εντυπωσιοθηρία αντί της εμμονής στις σκληρές και μακροχρόνιες προσπάθειες, τις οποίες προϋποθέτει η μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο βασισμένο στην Κοινωνία και την Οικονομία της Γνώσης. Έτσι, παρά τα πολλά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διέθετε μέχρι πρόσφατα η Κύπρος, δεν είναι σαφές αν θα μπορέσει να επανασχεδιάσει την οικονομία της και να διευρύνει τις οικονομικές της δραστηριότητες, ώστε να διατηρήσει την οικονομική της ευημερία στο αυριανό παγκοσμιοποιημένο και σύνθετο οικονομικό περιβάλλον.
Η διολίσθιση που παρατηρείται στον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, είναι χαρακτηριστική. Στον τομέα αυτό, η Κύπρος ξεκίνησε την προσπάθεια ανάπτυξης ερευνητικού Πανεπιστημίου αιώνες μετά τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Υιοθετήθηκαν σωστές βάσεις και διεθνείς προδιαγραφές με αξιόλογα αποτελέσματα, όπως τεκμηριώνεται από διεθνείς αξιολογήσεις, στατιστικά στοιχεία και τον σφυγμό της κοινωνίας. Πολύ σύντομα, όμως, πριν καν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη και η εμπέδωση θεσμών και πρωτοβουλιών, υιοθετήθηκαν αποτυχημένες πρακτικές σχεδιασμού, διοίκησης και διαχείρισης, οι οποίες έχουν οδηγήσει τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όμορων χωρών στην πλήρη απαξίωση, με γνωστές δραματικές επιπτώσεις για τις οικονομικές και κοινωνικές προοπτικές τους. Εσχάτως, διάφορες εκφάνσεις του πολιτικού συστήματος, επεδίωξαν να απαξιώσουν συνολικά το έργο που έχει επιτευχθεί, κατασυκοφαντώντας θεσμούς και ανθρώπους, αποσιωπώντας τεκμηριωμένα επιτεύγματα, παραγνωρίζοντας τις εφαρμοζόμενες διεθνείς πρακτικές και διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα.
Η παρούσα οικονομική κρίση και η ζωτική ανάγκη επανασχεδιασμού της κυπριακής οικονομίας σε σύγχρονη κατεύθυνση, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για την αποφυγή αυτού του ολισθηρού δρόμου. Όμως, η κρίση θα μπορούσε να αποδειχθεί και κατάρα αν πολιτική και δημοσιογραφία διολισθήσουν περαιτέρω στην τοξική δημαγωγία. Η οργή των απλών ανθρώπων για τα αίτια της κρίσης, σημειώνει εύστοχα ο καθηγητής Robert Reich, πρώην Υπουργός Εργασίας των Η.Π.Α., μπορεί εύκολα να βρει διέξοδο σε μια βαθιά απέχθεια για τους «άλλους». Ιστορικά, οι δημαγωγοί εκμεταλλεύθηκαν την απέχθεια αυτή για να διοχετεύσουν την οργή των ανθρώπων ενάντια σε αποδιοπομπαίους τράγους, εκμεταλλευόμενοι το «διαίρει και βασίλευε» μεταξύ κοινωνικών κι επαγγελματικών ομάδων, για να απομακρύνουν την προσοχή της κοινωνίας από τις πραγματικές αιτίες της δυστυχίας της. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό απεκλήθη «κοινωνικός αυτοματισμός» και κατά τα φαινόμενα δεν συνέβαλε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ελληνικής κοινωνίας.
Καθώς το κυπριακό πολιτικό σύστημα αναζητεί να βρει τον βηματισμό του στην μνημονιακή εποχή, εξισορροπώντας ανάμεσα σε μια αδιέξοδη αντιμνημονιακή ρητορική, στην επιβαλλόμενη από την τραπεζική χρεοκοπία δημοσιονομική προσαρμογή και στη ζωτική ανάγκη επανασχεδιασμού της κυπριακής οικονομίας, το ιρλανδικό μοντέλο μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για έναν σοβαρό προβληματισμό γύρω από τον προσανατολισμό και τις προτεραιότητες της κυπριακής οικονομίας.
Το Ιρλανδικό «Μοντέλο»
Ας δούμε λοιπόν κάποια από τα χαρακτηριστικά του ιρλανδικού μοντέλου. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘90, η Ιρλανδία γνώρισε μια πρωτοφανή στην ιστορία της οικονομική ανάπτυξη, η οποία ήταν εν πολλοίς αποτέλεσμα της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων χάρη στο υψηλού επιπέδου αγγλόφωνο εργατικό δυναμικό και το σταθερό και φιλικό φορολογικό περιβάλλον. Διαδοχικές συμμαχικές κυβερνήσεις επένδυσαν κατά προτεραιότητα στην ανώτατη εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα, θεωρώντας τις επενδύσεις αυτές ως τον καλύτερο τρόπο για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας της ιρλανδικής οικονομίας. Ωστόσο, το 2008, ύστερα από μια δεκαετία ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, η Ιρλανδία εισήλθε απότομα σε περίοδο οικονομικής κρίσης, καλούμενη να διαχειριστεί τον αποκλεισμό της από τις αγορές δανεισμού, μια κολοσσιαία μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων της τάξης του 67% (2007-2011), ένα τεράστιο εξωτερικό χρέος, αυξανόμενη ανεργία και την προοπτική της απώλειας μιας γενιάς νέων που οδηγούνται στη μετανάστευση.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Τράπεζα, η πλουτοπαραγωγική δυνατότητα της Ιρλανδίας επιμερίζεται κατά 83% στο ανθρώπινο δυναμικό και την κοινωνική της δυναμική, κατά 14% στην παραγωγική της υποδομή και κατά 3% στους φυσικούς της πόρους. Βασικά παραγωγικά πλεονεκτήματα της Ιρλανδίας θεωρούνται το υψηλό ποσοστό νέων ηλικίας 24-35 ετών με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων, ο οποίος είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και των Η.Π.Α., και οι καινοτομικές επιδόσεις της Ιρλανδίας, οι οποίες την κατατάσσουν 10η παγκοσμίως και 7η πανευρωπαϊκά σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Παν/μιου Cornell, του INSEAD και του Διεθνούς Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας του ΟΗΕ [βλ. «The Global Innovation Index 2013», 1/7/2013]. Παρά το γεγονός ότι οι επενδύσεις του ιρλανδικού κράτους και των επιχειρήσεων στην έρευνα είναι χαμηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου, η Ιρλανδία έχει επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις στην προσέλκυση χρηματοδοτήσεων μέσω ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων της Ε.Ε., όπου Ιρλανδικοί οργανισμοί έχουν συμμετάσχει σε 1.130 ερευνητικά έργα συγχρηματοδοτούμενα από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, προσελκύοντας πέραν των 362 εκατομυρίων ευρώ. Συνεπώς, βασική προτεραιότητα για την οικονομική της ανάπτυξη της Ιρλανδίας θεωρείται η πορεία προς την «Οικονομία της Γνώσης» μέσω της ενίσχυσης της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας. Ας δούμε μερικά απτά παραδείγματα αυτής της στρατηγικής:
1) Σταθερή χρηματοδότηση της Έρευνας: Τα ιρλανδικά Πανεπιστήμια χρειάστηκε να προσαρμοσθούν στα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης. Για παράδειγμα, το 2010, το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Δουβλίνου αναγκάστηκε να περιορίσει το προσωπικό του ενώ το Κολλέγιο Τρίνιτυ έκανε χρήση των ιδίων εσόδων του για να διατηρήσει σταθερό τον αριθμό των ερευνητών του. Ωστόσο, οι εθνικές δαπάνες για την έρευνα παρέμειναν ανέπαφες από τις περικοπές. Για παράδειγμα, το 2013, η ιρλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε νέο εξαετές εθνικό πρόγραμμα επενδύσεων για την καινοτομική έρευνα ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ με στόχο την δημιουργία 7 κέντρων διασύνδεσης των ιδιωτικών εταιρειών με τους ακαδημαϊκούς ερευνητές για την προώθηση τομέων στους οποίους η Ιρλανδία παρουσιάζει στρατηγικό πλεονέκτημα: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φωτονική και νανοτεχνολογία, χημεία τροφίμων και σχεδιασμός φαρμάκων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού Nature, η συνεχιζόμενη στήριξη της επιστημονικής έρευνας από την ιρλανδική κυβέρνηση αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς η συμμετοχή των Ιρλανδών επιστημόνων στην διεθνή επιστημονική παραγωγή μετά το 2008 έχει αυξηθεί σημαντικά (βλ. «Nature Publishing Index 2012 Global – A supplement to Nature», 20/6/2013). Με βάση τους απόλυτους αριθμούς επιστημονικών εργασιών που δημοσιεύθηκαν από Ιρλανδούς επιστήμονες στα περιοδικά του Nature, η διεθνής κατάταξη της Ιρλανδίας εκτοξεύθηκε από την 30η θέση το 2008 στην 20η θέση το 2012. Και αν σταθμιστεί ο αριθμός δημοσιεύσεων ανά αριθμό ερευνητών πλήρους απασχόλησης, η Ιρλανδία κατατάσσεται ακόμα ψηλότερα, στην 8η θέση. Η μελέτη του Nature συμπεραίνει ότι η στρατηγική της Ιρλανδίας αποτελεί την καλύτερη επιλογή για τη δημιουργία της «Οικονομίας της Γνώσης» σε αντικατάσταση του καταρρεύσαντος μοντέλου ανάπτυξης, το οποίο βασίσθηκε στη «φούσκα» των ακινήτων και στο κερδοσκοπικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επίσης, τοποθετεί την Ιρλανδία στον κατάλογο πολλά υποσχόμενων επιστημονικά χωρών, από τις οποίες αναμένεται να προκύψουν νέες επιστημονικές ανακαλύψεις («countries to watch»).
2) Προσέλκυση Νεοφυών Επιχειρήσεων: Εδώ και πολλά χρόνια, η Ιρλανδία έχει αντιληφθεί την αξία των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και επενδύει εντατικά στην περαιτέρω ανάπτυξη του καινοτομικού οικοσυστήματος της, το οποίο συμπεριλαμβάνει ερευνητικά Πανεπιστήμια, Κέντρα Ερευνών, παραρτήματα πολυεθνικών επιχειρήσεων και νεοφυείς καινοτομικές επιχειρήσεις (start-ups). Στόχος είναι να καταστεί η χώρα το πιο ελκυστικό σημείο στην Ευρώπη για τη δημιουργία και εγκατάσταση δυναμικών επιχειρήσεων, προσελκύοντας επενδύσεις, ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης και ενισχύοντας την απασχόληση σε καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας. Όπως αναφέρουν επενδυτές υψηλής τεχνολογίας στο έγκριτο ιστολόγιο «The Next Web» [«What Attracts Big Tech Companies to Ireland?» - The Next Web, Νοέμβριος 2011], το κύριο πλεονέκτημα της Ιρλανδίας δεν είναι μόνο το Ευρώ και οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές (αυτά υπάρχουν και στην... Κύπρο, σημείωνε το ιστολόγιο), αλλά η ύπαρξη ερευνητικών Πανεπιστημίων διεθνούς εμβέλειας, καλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος επιχειρηματικής στήριξης. Ακόμη και οι χαμηλές τιμές των ακινήτων μετά την κατάρρευση της ιρλανδικής κτηματαγοράς, προβάλλονται ως συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι ανταγωνιστικών κόμβων καινοτομίας (όπως η Tech City του Λονδίνου) για την προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων!
3) «Μικροοικονομικός ακτιβισμός»: Σε πρόσφατη μελέτη του οίκου McKinsey [«Investing in Growth: Europe’s next challenge», McKinsey Global Institute, Δεκ. 2012] διαπιστώνεται ότι η επιστροφή της Ευρώπης σε συνθήκες ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης προϋποθέτει την προσέλκυση άμεσων ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες συρρικνώθηκαν στην Ε.Ε. κατά 350 δις ευρώ, μεταξύ 2007-2011. Για το σκοπό αυτό, η McKinsey εισηγείται την ανάληψη ενός «τολμηρού μικροοικονομικού ακτιβισμού», ο οποίος συμπεριλαμβάνει δράσεις όπως: α) η αξιοποίηση εθνικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων στην οικονομία, β) η άρση κανονιστικών εμποδίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων, γ) η ενίσχυση μηχανισμών υποστήριξης των επενδύσεων (όπως π.χ. πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε πιστώσεις και σε καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό) δ) η αντιμετώπιση του χάσματος επικοινωνίας και συντονισμού που συχνά υφίσταται ανάμεσα σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας, κυβερνητικούς τομείς και ερευνητικούς φορείς και ε) η βελτίωση της διαθεσιμότητας κυβερνητικών δεδομένων και πληροφοριών. Σύμφωνα με την McKinsey, o μικροοικονομικός ακτιβισμός προϋποθέτει ότι οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες διαθέτουν επαρκές προσωπικό με επιστημονικές γνώσεις και δεξιότητες σε μια σειρά πεδίων, όπως επίσης και τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και μεγάλη εμπειρία από τον ιδιωτικό τομέα. Τόσο η μελέτη της McKinsey όσο και άλλες πηγές, θεωρούν ως υποδείγματα στελέχωσης και αποτελεσματικότητας τους ιρλανδικούς δημόσιους οργανισμούς Industrial Development Agency (IDA) Ireland και Enterprise Ireland. Οι οργανισμοί αυτοί έχουν καταφέρει να σχεδιάσουν, να συντονίσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές, οι οποίες μετέτρεψαν την Ιρλανδία σε κόμβο καινοτομίας και υψηλής τεχνολογίας, προσελκύοντας στη χώρα κεφάλαια, επιχειρήσεις (Google, Facebook, IBM, Microsoft κλπ) και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
4) Πρωτοβουλίες πολιτικών: Επιδιώκοντας να προωθήσει περαιτέρω τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας, στα τέλη του 2011, η Ιρλανδική κυβέρνηση σε συνεργασία με Ιρλανδούς ευρωβουλευτές, την ιρλανδική ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και τον Ανώτατο Επιστημονικό Σύμβουλο (Chief Scientific Adviser) της ιρλανδικής κυβέρνησης ανέλαβαν πρωτοβουλία με στόχο την προσέλκυση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020», το οποίο θα ξεκινήσει το 2014 [«Ireland to target €1bn from EU research fund», Irish Examiner, 1/2/2012]. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής διοργανώθηκε τον Μάρτιο του 2013 το διεθνές συνέδριο «ΕU Science: Global Challenges and Global Collaboration». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπό την αιγίδα της Ιρλανδικής Προεδρίας της Ε.Ε., προβάλλοντας διεθνώς τις δυνατότητες των ιρλανδικών ερευνητικων φορέων και ενεργοποιώντας τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας για τον καθορισμό στρατηγικών προτεραιοτήτων και την προετοιμασία προτάσεων χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020». Βλέπουμε λοιπόν ένα παράδειγμα ισχυρής συνέργειας μεταξύ πολιτικών, κυβέρνησης, ακαδημαϊκών και του ιδιωτικού τομέα για την προώθηση των μακροπρόθεσμων στόχων της Ιρλανδίας και διαπιστώνουμε ότι πολιτική, λαϊκισμός και δημαγωγία δεν είναι απαραίτητο να είναι έννοιες ταυτόσημες.
Παρατηρήσεις
Η στόχευση της ιρλανδικής αναπτυξιακής στρατηγικής είναι εύλογη αν λάβουμε υπόψη ότι η κατάκτηση της «Οικονομίας της Γνώσης» στον ανεπτυγμένο κόσμο θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διατήρηση του μέσου βιοτικού επιπέδου [βλ. «Καινοτομία και Οικονομική Ανάπτυξη» Μ. Δικαιάκος, Φιλελεύθερος 22/4/2012, και «Καινοτομία: Πολυτέλεια ή Επιτακτική Ανάγκη», Μ. Δικαιάκος, 3/4/2012].
Όλες οι σοβαρές αναλύσεις πολιτικής προηγμένων οικονομικά χωρών τονίζουν την αδήριτη ανάγκη δημόσιων επενδύσεων στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την εκπαίδευση υψηλών προδιαγραφών. Στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο και ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα, η ποιότητα και η ποσότητα των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού συστήματος μιας χώρας καθορίζουν την μελλοντική της πορεία, την οικονομική της κατάταξη και τη δυνατότητά της να αντιμετωπίζει τα σύνθετα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου [βλ. π.χ. «Research & Development, Innovation, and the Science and Engineering Workforce» National Science Board, USA, 2012· «The Global Information Technology Report 2013: Growth and Jobs in a Hyper-connected World» INSEAD κ. World Economic Forum, 2013· «The Digital Manifesto: How Companies and Countries can win in the Digital Economy» The Boston Consulting Group, 1/2012· «A National Talent Strategy: Ideas for Securing U.S. Competitiveness and Economic Growth» Microsoft Corp., Σεπτ. 2012· «Quelle France dans dix ans?» Commissariat general a la strategie et a la prospective, France, 16/8/2013]. Επίσης, για την απόκτηση θέσεων εργασίας υψηλών προδιαγραφών δεν αρκούν πλέον τίτλοι και πιστοποιητικά σπουδών αλλά σοβαρή γνώση και ουσιαστικές επιστημονικές δεξιότητες [βλ.«Academically Adrift. Limited Learning on College Campuses» R. Arun & J. Roksa, U. of Chicago Press, 2011]. Αναπτυσσόμενες χώρες αναγνωρίζουν τις ανάγκες αυτές και καλύπτουν με ταχείς ρυθμούς το χάσμα που τις χωρίζει από τις ανεπτυγμένες χώρες, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών τους συστημάτων, την επιστημονική τους παραγωγή και την οικονομική τους ανταγωνιστικότητα [βλ. «Knowledge, networks and nations. Global scientific collaboration in the 21st century» The Royal Society, 2011· «Science, Technology and Innovation in Turkey» TUBITAK (The Scientific and Technological Research Council of Turkey), 2011· «Best and brightest» Economist, 17/8/2013· «How did Estonia become a leader in technology», The Economist explains, The Economist, 30/6/2013].
Διδάγματα
Εκείνο που εντυπωσιάζει στην ιρλανδική περίπτωση είναι η προσήλωση του ιρλανδικού πολιτικού συστήματος, εν μέσω σκληρής οικονομικής κρίσης, σε φιλόδοξους στρατηγικούς στόχους που ξεπερνούν τον στενό χρονικό ορίζοντα των επομένων εκλογών ή τις επιταγές της μικροπολιτικής. Αυτό είναι ίσως και το κυριότερο δίδαγμα που οφείλουμε να αντλήσουμε στην Κύπρο από το ιρλανδικό μοντέλο. Ωστόσο, η μεταφορά του διδάγματος αυτού στην Κύπρο είναι εξαιρετικά δύσκολη αν παραμείνουμε προσηλωμένοι στο κυπριακό μοντέλο χάραξης και υλοποίησης πολιτικής, το οποίο διαχρονικά χαρακτηρίζεται από: α) τη λήψη αποφάσεων με πρώτιστο κριτήριο την εξυπηρέτηση κομματικών σκοπιμοτήτων και δευτερευόντως το μακροπρόθεσμο δημόσιο συμφέρον· β) την αδράνεια στην προώθηση πρωτοβουλιών και την παράκαμψη διεθνών πρακτικών όταν αυτές αντιβαίνουν σκοπιμότητες ή θίγουν παγιωμένα συμφέροντα και επιδιώξεις· γ) την σκόπιμη έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τη δυσπιστία στην επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη, την προσχηματικότητα των δημοσίων διαβουλεύσεων, τον ελλειματικό δημόσιο διάλογο, δ) την επικράτηση κομματικών κριτηρίων στην στελέχωση δημόσιων και ημικρατικών οργανισμών και ε) την ροπή του δημόσιου λόγου στην προχειρολογία και την εντυπωσιοθηρία αντί της εμμονής στις σκληρές και μακροχρόνιες προσπάθειες, τις οποίες προϋποθέτει η μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο βασισμένο στην Κοινωνία και την Οικονομία της Γνώσης. Έτσι, παρά τα πολλά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διέθετε μέχρι πρόσφατα η Κύπρος, δεν είναι σαφές αν θα μπορέσει να επανασχεδιάσει την οικονομία της και να διευρύνει τις οικονομικές της δραστηριότητες, ώστε να διατηρήσει την οικονομική της ευημερία στο αυριανό παγκοσμιοποιημένο και σύνθετο οικονομικό περιβάλλον.
Η διολίσθιση που παρατηρείται στον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, είναι χαρακτηριστική. Στον τομέα αυτό, η Κύπρος ξεκίνησε την προσπάθεια ανάπτυξης ερευνητικού Πανεπιστημίου αιώνες μετά τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Υιοθετήθηκαν σωστές βάσεις και διεθνείς προδιαγραφές με αξιόλογα αποτελέσματα, όπως τεκμηριώνεται από διεθνείς αξιολογήσεις, στατιστικά στοιχεία και τον σφυγμό της κοινωνίας. Πολύ σύντομα, όμως, πριν καν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη και η εμπέδωση θεσμών και πρωτοβουλιών, υιοθετήθηκαν αποτυχημένες πρακτικές σχεδιασμού, διοίκησης και διαχείρισης, οι οποίες έχουν οδηγήσει τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όμορων χωρών στην πλήρη απαξίωση, με γνωστές δραματικές επιπτώσεις για τις οικονομικές και κοινωνικές προοπτικές τους. Εσχάτως, διάφορες εκφάνσεις του πολιτικού συστήματος, επεδίωξαν να απαξιώσουν συνολικά το έργο που έχει επιτευχθεί, κατασυκοφαντώντας θεσμούς και ανθρώπους, αποσιωπώντας τεκμηριωμένα επιτεύγματα, παραγνωρίζοντας τις εφαρμοζόμενες διεθνείς πρακτικές και διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα.
Η παρούσα οικονομική κρίση και η ζωτική ανάγκη επανασχεδιασμού της κυπριακής οικονομίας σε σύγχρονη κατεύθυνση, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για την αποφυγή αυτού του ολισθηρού δρόμου. Όμως, η κρίση θα μπορούσε να αποδειχθεί και κατάρα αν πολιτική και δημοσιογραφία διολισθήσουν περαιτέρω στην τοξική δημαγωγία. Η οργή των απλών ανθρώπων για τα αίτια της κρίσης, σημειώνει εύστοχα ο καθηγητής Robert Reich, πρώην Υπουργός Εργασίας των Η.Π.Α., μπορεί εύκολα να βρει διέξοδο σε μια βαθιά απέχθεια για τους «άλλους». Ιστορικά, οι δημαγωγοί εκμεταλλεύθηκαν την απέχθεια αυτή για να διοχετεύσουν την οργή των ανθρώπων ενάντια σε αποδιοπομπαίους τράγους, εκμεταλλευόμενοι το «διαίρει και βασίλευε» μεταξύ κοινωνικών κι επαγγελματικών ομάδων, για να απομακρύνουν την προσοχή της κοινωνίας από τις πραγματικές αιτίες της δυστυχίας της. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό απεκλήθη «κοινωνικός αυτοματισμός» και κατά τα φαινόμενα δεν συνέβαλε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ελληνικής κοινωνίας.
Καθηγητής Μ. Δικαιάκος
Πρόεδρος Τμήματος Πληροφορικής
Πανεπιστημίο Κύπρου
11 σχόλια
on 10/09/2013
Κύριε Δικαιάκο
Η Ιρλανδία παραμένει η μεγαλύτερη και πιο επικύνδινη Πυρινική Βόμβα μέσα στην ΕΕ. Εχει συνολικό δανεισμό ώς οικονομία 650% του ΑΕΠ της !!!!!!
650% = Ιδιωτικός, δημόσιος και τραπεζικός δανεισμός τομέας......
Οι Ιρλανδοί δεν θα εξοφλήσουν ποτέ, ουτε μετά απο 100 χρόνια.
Εάν εμείς έχουμε κάποιες ελπίδες να ξοφλήσουμε λόγο αερίου (μετα την οικονομική τραγωδία που μας έρχεται) οι Ιρλανδοι δέν εχουν καμιά ελπιδα να εξοφλήσουν στα επομενα 100 χρόνια.....
Η Ιρλανδία παραμένει η μεγαλύτερη και πιο επικύνδινη Πυρινική Βόμβα μέσα στην ΕΕ. Εχει συνολικό δανεισμό ώς οικονομία 650% του ΑΕΠ της !!!!!!
650% = Ιδιωτικός, δημόσιος και τραπεζικός δανεισμός τομέας......
Οι Ιρλανδοί δεν θα εξοφλήσουν ποτέ, ουτε μετά απο 100 χρόνια.
Εάν εμείς έχουμε κάποιες ελπίδες να ξοφλήσουμε λόγο αερίου (μετα την οικονομική τραγωδία που μας έρχεται) οι Ιρλανδοι δέν εχουν καμιά ελπιδα να εξοφλήσουν στα επομενα 100 χρόνια.....
on 10/09/2013
Για 3 μήνες δεν έγραψα κανένα άρθρο . Δεν υπήρχε λόγος , έχει ξεκινήσει μια διαδικασία/οικονομική κρίση η οποία θα διαρκέσει τουλάχιστον 5-7 χρόνια της οποίας ακόμα δεν είδαμε όλη την διάσταση , ο πάτος της ακόμα δεν είναι εδω. Για αυτά που ζούμε σήμερα έχω γράψει πολλές φορες.
Επιδή πολλοί πολιτικοί, δημοσιογράφοι, ακαδημαικοί, τραπεζίτες έχουν αρχίσει να είναι αισιόδοξοι , και επιδή αυτό είναι ακρως επικύνδινο επιδή ακόμα δεν καταλάβαμε τι πάθαμε και τι έρχεται, αποφάσισα μετα απο 3 μήνες να γράψω ένα άρθρο για αυτά που έρχονται και το οποιο ακολουθα. Θα προσπαθήσω να τα γράψω με απλα λόγια.
Διευκρίνηση. Ειναι το Βασικό μου σενάριο και Οχι το απαισιόδοξο.
-Το δημόσιο έλλειμα για το 2013 θα είναι 1δις +
-Η ανεργία στο 18%
-Το δημόσιο έλλειμα τέλος του 2014 θα είναι 1 δις+
-Η Ανεργία στο 20%
-Δημοσιο χρέος /ΑΕΠ τέλος του 2014 θα είναι 125%.
-Η τράπεζα Κύπρου πριν το τέλος του 2014 θα χρειαστεί ακόμα 2 δις κεφάλαια. Θα της τα δώσει απευθείας το ευρωπαικό ταμείο στήριξης τραπεζών οπως θα δώσει και 40δις της Deutche Bank.
- Ο συνεργατισμός μέσα στο 2014 θα χρειαστεί ακόμα 1 δις .
- Τελος του 2014 αρχες 2015 το κράτος θα πουλήσει ΑΗΚ/ΑΤΗΚ/ ΑΡΧΗ Λιμένων ώς ορος αποδεσμευσης δοσεων απο Τροικα.
-Τελος του 2015 , ανεργία στο 22%.
- Τέλος του 2015 ξεκινά το κράτος διαπραγμετευσεις με ΤΡΟΙΚΑ για νέο δάνειο.
- Μέσα του 2016 υπογράφουμε νέο δάνειο με Τροικα επιδή τα κεφάλαια απο το πρώτο των 10 δις τελείωσαν.
- Τέλος του 2016 η ανεργία είναι στο 23%.
- Το Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ θα είναι στο 140-150%.(21-22δις ευρω)
Επιδή πολλοί πολιτικοί, δημοσιογράφοι, ακαδημαικοί, τραπεζίτες έχουν αρχίσει να είναι αισιόδοξοι , και επιδή αυτό είναι ακρως επικύνδινο επιδή ακόμα δεν καταλάβαμε τι πάθαμε και τι έρχεται, αποφάσισα μετα απο 3 μήνες να γράψω ένα άρθρο για αυτά που έρχονται και το οποιο ακολουθα. Θα προσπαθήσω να τα γράψω με απλα λόγια.
Διευκρίνηση. Ειναι το Βασικό μου σενάριο και Οχι το απαισιόδοξο.
-Το δημόσιο έλλειμα για το 2013 θα είναι 1δις +
-Η ανεργία στο 18%
-Το δημόσιο έλλειμα τέλος του 2014 θα είναι 1 δις+
-Η Ανεργία στο 20%
-Δημοσιο χρέος /ΑΕΠ τέλος του 2014 θα είναι 125%.
-Η τράπεζα Κύπρου πριν το τέλος του 2014 θα χρειαστεί ακόμα 2 δις κεφάλαια. Θα της τα δώσει απευθείας το ευρωπαικό ταμείο στήριξης τραπεζών οπως θα δώσει και 40δις της Deutche Bank.
- Ο συνεργατισμός μέσα στο 2014 θα χρειαστεί ακόμα 1 δις .
- Τελος του 2014 αρχες 2015 το κράτος θα πουλήσει ΑΗΚ/ΑΤΗΚ/ ΑΡΧΗ Λιμένων ώς ορος αποδεσμευσης δοσεων απο Τροικα.
-Τελος του 2015 , ανεργία στο 22%.
- Τέλος του 2015 ξεκινά το κράτος διαπραγμετευσεις με ΤΡΟΙΚΑ για νέο δάνειο.
- Μέσα του 2016 υπογράφουμε νέο δάνειο με Τροικα επιδή τα κεφάλαια απο το πρώτο των 10 δις τελείωσαν.
- Τέλος του 2016 η ανεργία είναι στο 23%.
- Το Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ θα είναι στο 140-150%.(21-22δις ευρω)
on 11/09/2013
Θα πω ευθαρσώς και εγώ την άποψη μου για το Ιρλανδικό παράδειγμα που θα πρέπει να ακολουθήσει η Κύπρος, όσο αφορά την εφαρμογή του Μνημονίου. Αυτό λέει καθημερινώς η Κυβέρνηση.
ΜΕΓΑΛΟ ΛΑΘΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ.
Εξηγώ: Τι είναι η Ιρλανδία; Είναι η χώρα που εφάρμοσε πλήρως το Μνημόνιο, έκανε ότι έπρεπε να κάνει, αλλά τώρα που έφτασε στο τέλος εξόδου από αυτό, η πραγματική οικονομία είναι σε τραγικότατη κατάσταση, με δημόσιο χρέος ως ποστοστό του ΑΕΠ πάνω από 120% (βιώσιμο;), δημοσιονομικό έλλειμα πάνω από 7% και ανεργία κοντά στο 15%. Υποτίθεται ότι η Ιρλανδία θα πρέπει να αρχίσει να δανείζεται πλήρως από τις αγορές από το 2014, αλλά είναι τόσο αβεβαίο ότι αυτό θα γίνει, που γίνεται συζήτηση σε Ευρωπαικό επίπεδο να δοθεί επιπρόσθετη βοήθεια υπό μορφή πιστωτικής γραμμής (credit line).
Συμπέρασμα: θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε.
ΜΕΓΑΛΟ ΛΑΘΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ.
Εξηγώ: Τι είναι η Ιρλανδία; Είναι η χώρα που εφάρμοσε πλήρως το Μνημόνιο, έκανε ότι έπρεπε να κάνει, αλλά τώρα που έφτασε στο τέλος εξόδου από αυτό, η πραγματική οικονομία είναι σε τραγικότατη κατάσταση, με δημόσιο χρέος ως ποστοστό του ΑΕΠ πάνω από 120% (βιώσιμο;), δημοσιονομικό έλλειμα πάνω από 7% και ανεργία κοντά στο 15%. Υποτίθεται ότι η Ιρλανδία θα πρέπει να αρχίσει να δανείζεται πλήρως από τις αγορές από το 2014, αλλά είναι τόσο αβεβαίο ότι αυτό θα γίνει, που γίνεται συζήτηση σε Ευρωπαικό επίπεδο να δοθεί επιπρόσθετη βοήθεια υπό μορφή πιστωτικής γραμμής (credit line).
Συμπέρασμα: θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε.
on 11/09/2013
Dear Marie,
My suggestions are
a)Privatize UCY,CUT and other state higher education institutions
b)Make English the teaching Language
c)Allow anyone to come teach/study at those 2 universities
With the above we will achieve
a) The state will save significant amounts of money which subsidizes the state universities
b) Better quality of academic staff due to more competition
c) Paying students from abroad
d) True autonomy from the political establishment
The issue here is whether you as academics really want autonomy or just want to get money to do your research and be ignorant of what is happening around you. Autonomy comes with responsibility and you have proved yourselves to be the opposite.
Dear Savvas,
In reply to your article I will predict the following:
The economic crisis will end on the 13/12/2013 due to the discovery of a huge ball of gold under the statue of Makarios at Kykkos monastery. The ball will be a perfect sphere and will have engraved on it the Flying Spaghetti Monster with the following message on half of the sphere
"Makarios is Alive and he is with me" . On the other half there will be a list of people which will handle the distribution of the wealth of the Golden Ball. The list will match the current board of BOC and all will consider this an another miracle.
After the discovery all the Cypriots will become Pastafarians and will be the first 100% pastafarian state(excluding Turkish Cypriots ofc). Makarios will be inaugurated as Saint of Pastafarianism
My suggestions are
a)Privatize UCY,CUT and other state higher education institutions
b)Make English the teaching Language
c)Allow anyone to come teach/study at those 2 universities
With the above we will achieve
a) The state will save significant amounts of money which subsidizes the state universities
b) Better quality of academic staff due to more competition
c) Paying students from abroad
d) True autonomy from the political establishment
The issue here is whether you as academics really want autonomy or just want to get money to do your research and be ignorant of what is happening around you. Autonomy comes with responsibility and you have proved yourselves to be the opposite.
Dear Savvas,
In reply to your article I will predict the following:
The economic crisis will end on the 13/12/2013 due to the discovery of a huge ball of gold under the statue of Makarios at Kykkos monastery. The ball will be a perfect sphere and will have engraved on it the Flying Spaghetti Monster with the following message on half of the sphere
"Makarios is Alive and he is with me" . On the other half there will be a list of people which will handle the distribution of the wealth of the Golden Ball. The list will match the current board of BOC and all will consider this an another miracle.
After the discovery all the Cypriots will become Pastafarians and will be the first 100% pastafarian state(excluding Turkish Cypriots ofc). Makarios will be inaugurated as Saint of Pastafarianism
on 11/09/2013
Αγαπητέ κύριε Τταντή,
Μου χάλασες τη μέρα. Αν αυτό είναι το βασικό σενάριο και υλοποιηθεί το απαισιόδοξο που θα πάμε να σταθούμε? Ελπίζω αυτή τη φορά να μην επαληθευτείς.
Αλλά έχοντας υπόψη την προϊστορία των προβλέψεων σου, νομίζω θα μείνω με την ελπίδα.
Συνέχισε να γράφεις μήπως τα καταφέρεις (μαζί με άλλους ανιδιοτελείς ειδήμονες) να ανοίξετε τα μάτια εκείνων που πρέπει
Μου χάλασες τη μέρα. Αν αυτό είναι το βασικό σενάριο και υλοποιηθεί το απαισιόδοξο που θα πάμε να σταθούμε? Ελπίζω αυτή τη φορά να μην επαληθευτείς.
Αλλά έχοντας υπόψη την προϊστορία των προβλέψεων σου, νομίζω θα μείνω με την ελπίδα.
Συνέχισε να γράφεις μήπως τα καταφέρεις (μαζί με άλλους ανιδιοτελείς ειδήμονες) να ανοίξετε τα μάτια εκείνων που πρέπει
on 11/09/2013
Σας ευχαριστώ πολύ για τις χρήσιμες πληροφορίες.
Όμως ποιές προσδοκίες και εισηγήσεις για το άμεσο μέλλον;
Όμως ποιές προσδοκίες και εισηγήσεις για το άμεσο μέλλον;
on 11/09/2013
Κύριε Τταντή,
Επειδή συμφωνώ με τον κ. ΓιάννηςΠ για την ορθότητα των προβλέψεων σας, μπορείτε να πας πείτε τι προβλέπετε (δηλαδή πόσο 'σίγουρες' τις βλέπετε) οι Τράπεζες που μας απέμειναν; Δηλαδή νέα Κύπρου και Ελληνικη;Eχουν μέλλον;
Επειδή συμφωνώ με τον κ. ΓιάννηςΠ για την ορθότητα των προβλέψεων σας, μπορείτε να πας πείτε τι προβλέπετε (δηλαδή πόσο 'σίγουρες' τις βλέπετε) οι Τράπεζες που μας απέμειναν; Δηλαδή νέα Κύπρου και Ελληνικη;Eχουν μέλλον;
on 12/09/2013
Ten people emigrate from Ireland every hour
NEW EMIGRATION STATS have shown that 243 people leave Ireland every day, with a person leaving every six minutes.
The figures released by the Central Statistics Office cover the 12-month period up until April 2013 and show that a total of 89,000 people left the country.
One in ten Irish people had seen a close family member emigrate and had considered doing the same thing themselves.
In the past four years, over 300,000 people have emigrated from Ireland; 40% were aged between 15 and 24
Τα πιο πάνω στοιχεία είναι από την επίσημη ιρλανδική στατιστική υπηρεσία.
Ολες αυτές οι θεωρίες περί κοινωνίας της γνώσης είναι αερολογίες μέσω των οποίων οι ακαδημαϊκοι και άλλοι μουχτιτζίες πρσπαθούν τους καλούς καιρούς να αρπάξουν ένα κομμάτι από την πίττα της ευμάρειας.
Όταν έρθει η κρίση, τα πιο πάνω ακούγονται σαν περίεργοι ήχοι χωρίς νόημα, ήχοι από ένα καντινό αλλά πολύ διαφορετικό παρελθόν.
Και κάποιος να εξηγήσει στον αγαπητό καθηγητή πιο πάνω ότι η Ιρλανδία με το μνημόνιο της σύρθηκε σε μια απέραντη δυστυχία. Σήμερα έχει κολλήσει στον πάτο με ανάπτυξη μηδέν και τους νέους ανθρούπους της να μεταναστεύουν μαζικά.
Κι αυτό το λένε επιτυχία. Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν δεν είχαν πετύχει!
NEW EMIGRATION STATS have shown that 243 people leave Ireland every day, with a person leaving every six minutes.
The figures released by the Central Statistics Office cover the 12-month period up until April 2013 and show that a total of 89,000 people left the country.
One in ten Irish people had seen a close family member emigrate and had considered doing the same thing themselves.
In the past four years, over 300,000 people have emigrated from Ireland; 40% were aged between 15 and 24
Τα πιο πάνω στοιχεία είναι από την επίσημη ιρλανδική στατιστική υπηρεσία.
Ολες αυτές οι θεωρίες περί κοινωνίας της γνώσης είναι αερολογίες μέσω των οποίων οι ακαδημαϊκοι και άλλοι μουχτιτζίες πρσπαθούν τους καλούς καιρούς να αρπάξουν ένα κομμάτι από την πίττα της ευμάρειας.
Όταν έρθει η κρίση, τα πιο πάνω ακούγονται σαν περίεργοι ήχοι χωρίς νόημα, ήχοι από ένα καντινό αλλά πολύ διαφορετικό παρελθόν.
Και κάποιος να εξηγήσει στον αγαπητό καθηγητή πιο πάνω ότι η Ιρλανδία με το μνημόνιο της σύρθηκε σε μια απέραντη δυστυχία. Σήμερα έχει κολλήσει στον πάτο με ανάπτυξη μηδέν και τους νέους ανθρούπους της να μεταναστεύουν μαζικά.
Κι αυτό το λένε επιτυχία. Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν δεν είχαν πετύχει!
on 13/09/2013
Η Ιρλανδία έχει εφαρμόσει πιστά ένα πολύ λιγότερο βάναυσο μνημόνιο, με τους οικονομικούς δείκτες τις όλους αρνητικούς, δεν είναι μοντέλο επιτυχίας. Και δεν έχει καμία σχέση με την Κύπρο η κατάσταση της διότι άλλο το δικό τους μνημόνιο και αλλά τα δικά μας προβλήματα με το κούρεμα. Και ναι, οι διάφορες των οικονομικών προγραμμάτων και δεδομένων έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Εάν είχαμε την ίδια αντιμετώπιση με την Ιρλανδία πχ, λόγω φυσικού αερίου θα υπήρχε κάποια ελπίδα.
Το τι θα συμβεί στην Κύπρο είναι προφανές. Απλώς κοιτάξτε τι συνέβη σε όλες τις άλλες χώρες που ακολούθησαν μνημόνιο και είχαν και λιγότερα προβλήματα. Συνεχής πτώση παραγωγής και κατανάλωσης, αύξηση χρέους πολύ πάνω από το βιώσιμο, μεγαλύτερο ποσοστό των λεφτών μας θα πηγαίνουν στα δάνεια τα οποία θα είναι ασήκωτο βάρος. Και στο οποίο χρέος μας θα υπάρξουν και κουρέματα. Και η Τρόικα κάθε λίγο θα ζήτα και νέες περικοπές και φορολογίες, οι οποίες θα προκαλούν και νέα οικονομική ζημία.
Φυσικά δεν υποστηρίζω πως οι Κύπριοι πολιτικοί που υποκρίνονται τους σούπερ επαναστάτες μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση. Αυτό που υποστηρίζω είναι πως οι αισιόδοξες παραισθήσεις ουδεμία σχέση έχουν με το ταξίδι στον πάτο στο οποίο βρισκόμαστε.
Το τι θα συμβεί στην Κύπρο είναι προφανές. Απλώς κοιτάξτε τι συνέβη σε όλες τις άλλες χώρες που ακολούθησαν μνημόνιο και είχαν και λιγότερα προβλήματα. Συνεχής πτώση παραγωγής και κατανάλωσης, αύξηση χρέους πολύ πάνω από το βιώσιμο, μεγαλύτερο ποσοστό των λεφτών μας θα πηγαίνουν στα δάνεια τα οποία θα είναι ασήκωτο βάρος. Και στο οποίο χρέος μας θα υπάρξουν και κουρέματα. Και η Τρόικα κάθε λίγο θα ζήτα και νέες περικοπές και φορολογίες, οι οποίες θα προκαλούν και νέα οικονομική ζημία.
Φυσικά δεν υποστηρίζω πως οι Κύπριοι πολιτικοί που υποκρίνονται τους σούπερ επαναστάτες μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση. Αυτό που υποστηρίζω είναι πως οι αισιόδοξες παραισθήσεις ουδεμία σχέση έχουν με το ταξίδι στον πάτο στο οποίο βρισκόμαστε.
on 13/09/2013
Τα πράγματα σίγουρα δεν πάνε καθόλου καλά και δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά δεδομένης της εγκληματικής αδράνειας, της αμέλειας, της ανικανότητας, της αναβλητικότητας, της αναποφασιστικότητας, της ανευθυνότητας, της μετριότητας, της….της… όλων όσων είχαν την ευθύνη διαχείρισης του τόπου διαχρονικά από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ειδικότερα όσων κατείχαν ανώτατα πολιτειακά αξιώματα τα τελευταία χρόνια. Δυστυχώς αφήσαμε την κατάσταση να πάει στο χείλος του γκρεμού χωρίς να λάβουμε ποτέ τις αποφάσεις που χρειάζονταν για να μην φτάσουμε σε αυτά τα χάλια, καθώς δεν διαθέταμε πολιτικούς που να είχαν το θάρρος να αναλάβουν το πολιτικό κόστος που απαιτείτο για την έγκαιρη λήψη των αναγκαίων διορθωτικών μέτρων. Μετά τις καταστροφικές αποφάσεις του Eurogroup και την ακόμα πιο χείριστη διαχείριση τους, σήμερα, δεν είμαστε πλέον στην άκρη του γκρεμού αλλά έχουμε πέσει σε αυτόν… καταφέραμε όμως να πιαστούμε από ένα σχοινί, είμαστε ακόμα ζωντανοί και προσπαθούμε να το ανεβούμε και να μην οδηγηθούμε προς την άβυσσο αλλά προς την κορυφή.
Ο αγαπητός Σάββας καθώς και άλλοι λογικά σκεπτόμενοι και αντικειμενικοί κριτές βλέπουν τα πιο πάνω δεδομένα και δικαιολογημένα ανησυχούν. Η απαισιοδοξία τους όμως δεν πηγάζει μόνο από την σημερινή κακή εικόνα αλλά κυρίως επειδή βλέπουν ότι ενώ έχουν περάσει σχεδόν πέντε μήνες από τις "φασαρίες" του Μαρτίου, δεν έχουν δει να έχει αλλάξει κάτι προς το θετικότερο, δεν έχουν δει αυτούς που μας διοικούν -αλλά και τους απλούς πολίτες- να έχουν γίνει σοφότεροι από τα δεινά που μας βρήκαν, να έχουν αλλάξει τον τρόπο σκέψης τους, να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την καλοπέραση τους, να στρωθούν στην δουλειά τους και να λάβουν άμεσα τα δραστικά μέτρα που χρειάζονται μέσα σε ένα πνεύμα κοινωνικής αλληλεγγύης για τους συνανθρώπους μας και την πατρίδα. Οι πολιτειακοί αξιωματούχοι του κράτους δεν φαίνονται να αντιλαμβάνονται την τραγικότητας της κατάστασης, συνεχίζουν στους ίδιους ρυθμούς του λαϊκισμού, του εγωισμού, της διαπλοκής και της εμπλοκής τους στα πάντα (διορισμό του συμβουλίου της Τ.Κ. της ΚΤΚ) της κομματικοποίησης, της ικανοποίησης των μικροκομματικών και άλλων ιδιοτελών τους συμφερόντων και αρκούνται απλά στην διακήρυξη γενικόλογων και αόριστων λόγων για εκσυγχρονισμό του κράτους και …. επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ναι λοιπόν, εάν συνεχίσουμε με αυτά τα μυαλά τότε οι απαισιόδοξες προβλέψεις του φίλου Σάββα δεν θα είναι και τόσο απαισιόδοξες αλλά το καλύτερο σενάριο. ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΗΓΕΤΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΙΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΘΥΣΙΕΣ ΑΠΑΙΤΗΘΟΥΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ????
Ο αγαπητός Σάββας καθώς και άλλοι λογικά σκεπτόμενοι και αντικειμενικοί κριτές βλέπουν τα πιο πάνω δεδομένα και δικαιολογημένα ανησυχούν. Η απαισιοδοξία τους όμως δεν πηγάζει μόνο από την σημερινή κακή εικόνα αλλά κυρίως επειδή βλέπουν ότι ενώ έχουν περάσει σχεδόν πέντε μήνες από τις "φασαρίες" του Μαρτίου, δεν έχουν δει να έχει αλλάξει κάτι προς το θετικότερο, δεν έχουν δει αυτούς που μας διοικούν -αλλά και τους απλούς πολίτες- να έχουν γίνει σοφότεροι από τα δεινά που μας βρήκαν, να έχουν αλλάξει τον τρόπο σκέψης τους, να είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την καλοπέραση τους, να στρωθούν στην δουλειά τους και να λάβουν άμεσα τα δραστικά μέτρα που χρειάζονται μέσα σε ένα πνεύμα κοινωνικής αλληλεγγύης για τους συνανθρώπους μας και την πατρίδα. Οι πολιτειακοί αξιωματούχοι του κράτους δεν φαίνονται να αντιλαμβάνονται την τραγικότητας της κατάστασης, συνεχίζουν στους ίδιους ρυθμούς του λαϊκισμού, του εγωισμού, της διαπλοκής και της εμπλοκής τους στα πάντα (διορισμό του συμβουλίου της Τ.Κ. της ΚΤΚ) της κομματικοποίησης, της ικανοποίησης των μικροκομματικών και άλλων ιδιοτελών τους συμφερόντων και αρκούνται απλά στην διακήρυξη γενικόλογων και αόριστων λόγων για εκσυγχρονισμό του κράτους και …. επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ναι λοιπόν, εάν συνεχίσουμε με αυτά τα μυαλά τότε οι απαισιόδοξες προβλέψεις του φίλου Σάββα δεν θα είναι και τόσο απαισιόδοξες αλλά το καλύτερο σενάριο. ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΗΓΕΤΕΣ ΚΑΙ ΛΑΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΙΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΘΥΣΙΕΣ ΑΠΑΙΤΗΘΟΥΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ????
on 19/09/2013
Με όλο το σεβασμό προς τους προηγούμενους σχολιαστές, πιστεύω ότι η ουσία του άρθρου μας διαφεύγει και αξίζει μιας πιο προσεκτικής ανάγνωσης.
Κατά τη γνώμη μου, το άρθρο δεν εισηγείται τυφλή μίμηση του Ιρλανδικού μοντέλου και πολιτικών, αλλά τα προτείνει ως ένα "έναυσμα για έναν σοβαρό προβληματισμό γύρω από τον προσανατολισμό και τις προτεραιότητες της κυπριακής οικονομίας". Παραθέτοντας απτά παραδείγματα καλών πρακτικών τα οποία υιοθετήθηκαν (δεν εφευρέθηκαν) στην Ιρλανδία και έφεραν απτά αποτελέσματα, μπορούμε να αντλήσουμε χρήσιμα μαθήματα για την έξοδο μας από την ύφεση.
Όπως επισημαίνεται και στο άρθρο, η Έρευνα και η Καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική κινητήρια δύναμη στην προσπάθεια για αναδόμηση της Κυπριακής οικονομίας. Το πενιχρό 0.5% του ΑΕΠ για δαπάνες Έρευνας και Τεχν.Ανάπτυξης (Ε&Α, R&D) είναι ενδεικτικό των μέχρι σήμερα προτεραιοτήτων μας, κατατάσσοντας κάθε χρόνο την Κύπρο στους ουραγούς της ΕΕ. Εντούτοις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταφέρνουν να προσελκύουν σημαντικά κεφάλαια στην Κύπρο μέσω ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Επομένως, και τα τέσσερα παραδείγματα του άρθρου μπορούν να αξιοποιηθούν στην Κύπρο ώστε να πολλαπλασιάσουν τις αποδόσεις των εγχώριων επενδύσεων (κρατικών και ιδιωτικών) στην Ε&Α, προσδίδοντας την απαιτούμενη έμφαση στην εφαρμοσμένη έρευνα και τη δημιουργία καινοτομίας.
Κλείνοντας, το κρισιμότερο ίσως σημείο για την προτεινόμενη στροφή προς την «Οικονομία της Γνώσης», είναι οι συνεπαγόμενες επενδύσεις στο Ανθρώπινο κεφάλαιο της Κύπρου, τους νέους επιστήμονες και μηχανικούς, οι οποίοι χωρίς πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια αντιμετωπίζουν την ανεργία και τη μετανάστευση με καινοτόμες ιδέες και νεοφυείς επιχειρήσεις.
Κατά τη γνώμη μου, το άρθρο δεν εισηγείται τυφλή μίμηση του Ιρλανδικού μοντέλου και πολιτικών, αλλά τα προτείνει ως ένα "έναυσμα για έναν σοβαρό προβληματισμό γύρω από τον προσανατολισμό και τις προτεραιότητες της κυπριακής οικονομίας". Παραθέτοντας απτά παραδείγματα καλών πρακτικών τα οποία υιοθετήθηκαν (δεν εφευρέθηκαν) στην Ιρλανδία και έφεραν απτά αποτελέσματα, μπορούμε να αντλήσουμε χρήσιμα μαθήματα για την έξοδο μας από την ύφεση.
Όπως επισημαίνεται και στο άρθρο, η Έρευνα και η Καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική κινητήρια δύναμη στην προσπάθεια για αναδόμηση της Κυπριακής οικονομίας. Το πενιχρό 0.5% του ΑΕΠ για δαπάνες Έρευνας και Τεχν.Ανάπτυξης (Ε&Α, R&D) είναι ενδεικτικό των μέχρι σήμερα προτεραιοτήτων μας, κατατάσσοντας κάθε χρόνο την Κύπρο στους ουραγούς της ΕΕ. Εντούτοις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταφέρνουν να προσελκύουν σημαντικά κεφάλαια στην Κύπρο μέσω ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Επομένως, και τα τέσσερα παραδείγματα του άρθρου μπορούν να αξιοποιηθούν στην Κύπρο ώστε να πολλαπλασιάσουν τις αποδόσεις των εγχώριων επενδύσεων (κρατικών και ιδιωτικών) στην Ε&Α, προσδίδοντας την απαιτούμενη έμφαση στην εφαρμοσμένη έρευνα και τη δημιουργία καινοτομίας.
Κλείνοντας, το κρισιμότερο ίσως σημείο για την προτεινόμενη στροφή προς την «Οικονομία της Γνώσης», είναι οι συνεπαγόμενες επενδύσεις στο Ανθρώπινο κεφάλαιο της Κύπρου, τους νέους επιστήμονες και μηχανικούς, οι οποίοι χωρίς πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια αντιμετωπίζουν την ανεργία και τη μετανάστευση με καινοτόμες ιδέες και νεοφυείς επιχειρήσεις.