25/11/2023 06:00
Σε σειρά δράσεων για βελτίωση του πλαισίου και των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, στη βάση και των παρατηρήσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, προχωρεί το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου, εξέτασε πρόσφατα την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, όπου διαπιστώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στις διαδικασίες υπογραφής και υλοποίησης των δημοσίων συμβάσεων, αλλά και υπέρβαση της εκτιμώμενης αξίας των διαγωνισμών στο ποσό ανάθεσης των συμβάσεων.
Σε επιστολή του προς την Επιτροπή, ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας Ανδρέας Αντωνιάδης, καταθέτει σειρά ενεργειών και δράσεων που έχουν δρομολογηθεί με στόχο τη βελτίωση, τόσο των διαδικασιών, όσο και του όλου πλαισίου που περιβάλλει τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Αναφέρει ότι το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας έχει προχωρήσει σε ενέργειες με στόχο την ενημέρωση και εκπαίδευση των λειτουργών που εμπλέκονται τόσο στις διαδικασίες ανάθεσης, όσο και στις διαδικασίες εκτέλεσης των συμβάσεων.
Σημειώνει ότι έχουν ήδη παρακολουθήσει πέραν των 1000 ατόμων τις τρεις ημερίδες που διοργανώθηκαν και κάλυψαν όλες τις πόλεις της Κύπρου, με ξεχωριστή αναφορά στα κυριότερα ευρήματα και τις βέλτιστες πρακτικές που θα πρέπει να υιοθετούνται.
Παράλληλα, αναφέρει ότι έχουν δρομολογηθεί σειρά δράσεων, οι οποίες κατηγοριοποιούνται σε δράσεις άμεσου αποτελέσματος, οι οποίες υλοποιούνται, μεσοπρόθεσμου ορίζοντα που θα υλοποιηθούν σε 6-12 μήνες και μακροπρόθεσμου ορίζοντα που θα έχουν διάρκεια 2-3 χρόνια.
Εκπαίδευση και εργαλεία για άμεσα αποτελέσματα
Σε ότι αφορά τις δράσεις που εκτιμάται ότι επιφέρουν άμεσα αποτελέσματα, προωθούνται τα εξής:
- Έχουν διευθετηθεί τακτικές συναντήσεις με την ομάδα που ασχολείται με τις Δημόσιες Συμβάσεις από την Ελεγκτική Υπηρεσία, ώστε να υπάρχει συντονισμός και ομοιομορφία στις κατευθύνσεις που δίνονται προς Αναθέτουσες Αρχές και ευθυγράμμιση των πολιτικών που προωθούνται.
- Υλοποίηση πολιτικής για έκδοση Σύντομων Οδηγιών Πολιτικής (Policy Briefs) που εξηγούν και καθοδηγούν τις Αναθέτουσες Αρχές με βέλτιστες πρακτικές, για να μπορούν να διαχειρίζονται σωστά θέματα που προκύπτουν κατ' επανάληψη και αφορούν οριζόντιες αδυναμίες (π.χ. χρήση της εξαίρεσης για ανάθεση εργασιών σε άλλους φορείς του Δημοσίου, υψηλές τιμές, ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές κλπ).
- Προγραμματισμός πιο στοχευμένων εκπαιδεύσεων με θεματικές παρουσιάσεις μέσω διαδικτύου για πιο συγκεκριμένα θέματα (π.χ. καθορισμός κριτηρίων συμμετοχής, κριτήρια ανάθεσης, διαδικασία αξιολόγησης και ετοιμασία έκθεσης και πρακτικών κλπ).
- Προωθείται η εφαρμογή εργαλείου που θα δίνει τη δυνατότητα για εύκολη ανάλυση σε όλα τα δεδομένα που αφορούν τους διαγωνισμούς των Δημόσιων Συμβάσεων, το οποίο θα δημοσιευτεί και για ελεύθερη χρήση, με στόχο να εξυπηρετήσει τόσο την αρχή της διαφάνειας, όσο και την πιο έγκυρη ενημέρωση κάθε ενδιαφερομένου.
- Έχει ετοιμαστεί εργαλείο, το οποίο θα διατεθεί προς τις Αναθέτουσες Αρχές με στόχο να τις βοηθήσει να εκτιμούν την αξία κάθε μονάδας που προτίθενται να καθορίσουν στα κριτήρια αξιολόγησης.
Ουσιαστικά, θα τους δίνεται για πρώτη φορά, η δυνατότητα να έχουν ιδίαν αντίληψη για να μπορούν να αντισταθμίζουν το κόστος που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν, με το όφελος που προσδοκούν ότι αυτό θα τους αποφέρει σε αυξημένη ποιότητα προμηθειών, υπηρεσιών και έργων.
Αυτό εκτιμάται ότι θα βοηθήσει τα μέγιστα τον πιο ορθολογικό καθορισμό των κριτηρίων αξιολόγησης αλλά και της βαρύτητας που λαμβάνει το κάθε ένα.
Η τεχνητή νοημοσύνη στις δράσεις μεσοπρόθεσμου ορίζοντα
Στο πλαίσιο δράσεων που αναμένεται να αποδώσουν αποτελέσματα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, προωθούνται ενέργειες που αξιοποιούν και την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης.
Πιο συγκεκριμένα:
-Έχει ήδη προκηρυχθεί διαγωνισμός για ετοιμασία εργαλείου που θα αυτοματοποιεί την ετοιμασία εγγράφων διαγωνισμού, κατά τρόπο που να χρησιμοποιούνται πάντα τα τελευταία πρότυπα και οι βέλτιστες πρακτικές.
Αυτό, όπως σημειώνεται, θα αντιμετωπίσει οριστικά αδυναμίες που παρατηρούνται στα έγγραφα διαγωνισμών που ετοιμάζονται από άτομα χωρίς εμπειρίες στις Δημόσιες Συμβάσεις, ενώ θα συμβάλει τα μέγιστα στην ομοιομορφία των εγγράφων των δημόσιων διαγωνισμών και τον περιορισμό των διαδικαστικών λαθών ή/και παραλείψεων.
- Έχει ήδη δρομολογηθεί η διαδικασία για ανάπτυξη ενός νέου εργαλείου που θα επιτρέπει την εύκολη πλοήγηση στη βάση δεδομένων που έχει δημιουργηθεί με ερωτήσεις και απαντήσεις που χειρίζεται η Αρμόδια Αρχή.
Αναμένεται ότι με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), θα καταστεί δυνατή η αυτόματη απάντηση στην υποβολή ερωτήσεων σχετικών με τις Δημόσιες Συμβάσεις, αξιοποιώντας τόσο την τράπεζα απαντήσεων που δίνονται σε ερωτήματα που λαμβάνονται από Αναθέτουσες Αρχές καθημερινά, όσο και το πλούσιο υλικό που περιλαμβάνεται στον οδηγό βέλτιστων πρακτικών που διατηρεί το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις.
Τέσσερις άξονες μεταρρύθμισης για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα
Σε ότι αφορά τις δράσεις που θα αποδώσουν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προωθούνται οι εξής ενέργειες:
- Το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας υλοποιεί το Στρατηγικό μεταρρυθμιστικό έργο για τις Δημόσιες Συμβάσεις, το οποίο έχει στον πυρήνα του τον Επαγγελματία Αγοραστή και εδράζεται σε 4 Άξονες:
(1) Δημιουργία Επαγγελματία Αγοραστή με την εισαγωγή του επαγγελματισμού στις Δημόσιες Συμβάσεις. Προς τούτο υλοποιείται έργο με την υποστήριξη ομάδας συμβούλων διεθνούς εμβέλειας, στα πλαίσια του οποίου προνοείται η ανάπτυξη ακαδημαϊκού και πρακτικού πεδίου γνώσης, προκειμένου κάποιος να μπορεί να πιστοποιηθεί με εξετάσεις και πρακτική δοκιμασία ως Επαγγελματίας Αγοραστής.
(2) Αξιολόγηση και εκσυγχρονισμός του τρόπου που αγοράζουν οι 20 - 30 μεγαλύτερες Αναθέτουσες Αρχές ώστε να εργάζονται με επαγγελματισμό, αποδοτικά και αποτελεσματικά, αξιοποιώντας τα εργαλεία που παρέχονται από την Αρμόδια Αρχή και τη νομοθεσία.
(3) Επέκταση της κάλυψης των Συνεταιριστικών Αγορών με την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των Συμφωνιών Πλαίσιο και εισαγωγή νέων εργαλείων αγορών, όπως η ηλεκτρονική αγορά και τα δυναμικά συστήματα αγορών, με στόχο την εύκολη ικανοποίηση των γενικών αναγκών όλων των Αναθέτουσων Αρχών.
(4) Δημιουργία του Κέντρου Εξυπηρέτησης μικρών Αναθέτουσων Αρχών, στο οποίο θα προσφεύγουν αυτοί που δεν έχουν τη δυνατότητα να διενεργούν τις διαδικασίες, ώστε να διενεργούνται οι αγορές εκ μέρους τους. για να ικανοποιούνται οι ιδιαίτερες τους ανάγκες. ·
- Παράλληλα, προωθείται η αντικατάσταση του ηλεκτρονικού συστήματος σύναψης συμβάσεων (eProcurement) με αυτοματοποίηση ολόκληρου του κύκλου της δημόσιας σύμβασης και εργαλεία που θα βοηθούν τους επαγγελματίες να διαχειρίζονται τους διαγωνισμούς τους με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα.