20/09/2023 10:04
Σε διαφοροποίηση των υπόχρεων οντοτήτων παροχής υπηρεσιών κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων (ΠΥΚΣ), για εγγραφή και αδειοδότηση στη Δημοκρατία προβαίνει η Βουλή, μετά από συστάσεις που περιλαμβάνονται στην 2η Έκθεση της Επιτροπής MONEYVAL, αναφορικά με την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ).
Το σχετικό νομοσχέδιο με τίτλο με τίτλο «Ο Περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023»,που κατατέθηκε στη Βουλή από το υπουργείο Οικονομικών, τίθεται σήμερα σε κατ΄ άρθρο εξέταση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών.
Σε σημείωμα που προωθήθηκε εκ μέρους του γενικού διευθυντή του υπουργείου Οικονομικών Γιώργου Παντελή, στην κοινοβουλευτική επιτροπή, στο πλαίσιο της εξέτασης του νομοσχεδίου, δίδονται απαντήσεις σε διάφορα ζητήματα που εγείρει ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, επί του περιεχόμενού του νομοσχεδίου.
Διευκρινίζεται ότι υπόχρεες οντότητες παροχής υπηρεσιών για τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία για εγγραφή στο κυπριακό μητρώο που τηρείται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, είναι οι ΠΥΚΣ που έχουν συσταθεί στη Δημοκρατία, αλλά και αυτές που παρότι δεν έχουν συσταθεί στην Δημοκρατία, παρέχουν υπηρεσίες ή δραστηριότητες σε επαγγελματική βάση από τη Δημοκρατία.
Σημειώνεται ότι στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται οι περιπτώσεις ΠΥΚΣ που έχουν συσταθεί στην ΕΕ ή σε τρίτη χώρα, αλλά έχουν παρουσία στη Δημοκρατία μέσω υποκαταστήματος.
Εξαίρεση επίσης από τις υπόχρεες οντότητες για εγγραφή στο κυπριακό μητρώο, θα έχουν όσες είναι εγγεγραμμένες σε αντίστοιχο άλλης ευρωπαϊκής χώρας για παροχή για τις υπηρεσίες ή δραστηριότητες που παρέχουν.
Με βάση την επιστολή του κ. Παντελή η διαφοροποίηση σχετίζεται με τον τρόπο λειτουργίας της ενιαίας αγοράς εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όπως επεξηγείται, όταν μια οντότητα εγγραφεί σε ένα κράτος και ελέγχεται από αυτό, το βάρος της εποπτείας βαραίνει το κράτος μέλος καταγωγής και όχι το κράτος μέλος υποδοχής.
Αναφέρεται ότι το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση που μια οντότητα όπως Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών – ΕΠΕΥ, εγγραφεί και αδειοδοτηθεί στη Δημοκρατία.
Σε τέτοια περίπτωση, υπεύθυνη για την εγγραφή και εποπτεία της εταιρείας αυτής, είναι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου – ΕΚΚ και όχι η εποπτική αρχή του κράτους μέλους, όπως διευκρινίζεται.
Σημειώνεται πρόσθετα ότι, στις περιπτώσεις υπηρεσιών που παρέχονται αποκλειστικά διαδικτυακά χωρίς φυσική παρουσία στο κράτος μέλος υποδοχής, δηλαδή εμπίπτουν στα κριτήρια για ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στην ΕΕ, καθοδήγηση παρέχει και η Γνώμη (Opinion) της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών ημερομηνίας 24 Απριλίου 2019, που προβλέπει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, η εποπτεία ασκείται από το κράτος μέλος καταγωγής.
Αναφορικά με τη σύσταση της Επιτροπής MONEYVAL για το θέμα, δηλαδή της εγγραφής/αδειοδότησης ή μη των ΠΥΚΣ στη Δημοκρατία οι οποίοι ήδη είναι εγγεγραμμένοι σε μητρώο κράτους μέλους, σημειώνεται πως το θέμα αυτό αναμένεται να εξεταστεί από τη FATF.
Επισημαίνεται επίσης ότι παρότι δεν υπάρχει ευθύνη εποπτείας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγορά για σκοπούς ΞΧ/ΧΤ, σε ΠΥΚΣ οι οποίοι έχουν εγγραφεί σε κράτος μέλος, αυτό δεν σημαίνει ότι οι οντότητες αυτές θα λειτουργούν ανεξέλεγκτα.
Όπως επεξηγείται με βάση πρόνοια Οδηγίας η οποία συμπεριλήφθηκε στην προτεινόμενη νομοθεσία, οι συγκεκριμένες οντότητες υποχρεούνται να κοινοποιούν στην επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, πριν τη δραστηριοποίησή του στη Δημοκρατία, στοιχεία αναφορικά με την ισχύ της εγγραφής τους σε μητρώο κράτους μέλους για τις υπηρεσίες ή δραστηριότητες που παρέχει ή ασκεί.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση εγγραφής του προσώπου σε περισσότερα του ενός μητρώου κράτους μέλους, το πρόσωπο οφείλει να παρέχει στοιχεία για την κάθε εγγραφή.
Επίσης στις υποχρεώσεις της οντότητας είναι η ενημέρωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τερματισμού ή τροποποίησης της εγγραφής της σε μητρώο κράτους μέλους.
Κανονισμός για ενιαία αδειοδότηση και εποπτεία παρόχων
Αναφέρει περαιτέρω ότι η αδειοδότηση και εποπτεία των παρόχων κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κωδικοποιείται και καθορίζεται από τον Κανονισμό, (ΕΕ) 2023/1114 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου στις 31/5/2023 για τις αγορές κρυπτοστοιχείων, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2024, σε σχέση με τη συμπεριφορά στην αγορά (market conduct).
Σημειώνει ότι ο Κανονισμός αυτός σκοπό έχει να θέσει ενιαία πρότυπα παροχής υπηρεσιών και να προστατεύσει τους επενδυτές για αυτές τις δραστηριότητες εντός της ΕΕ.
Στη βάση αυτού του Κανονισμού όπου η αδειοδότηση και η εποπτεία, διενεργείται από το κράτος μέλος καταγωγής του κάθε ΠΥΚΣ, με πρόνοιες για ικανοποίηση και διατάξεων ΚΞΧ/ΧΤ, αναφέρεται ότι θα ήταν ιδιαίτερα παράδοξο, να επιχειρείται η αναίρεση του μηχανισμού της ενιαίας αγοράς μέσω του παρόντος νομοσχεδίου με υποχρέωση πρόσθετης αδειοδότησης και εποπτείας ενός ΠΥΚΣ εγκατεστημένου στην ΕΕ από τη Δημοκρατία, όπως εισηγείται να εξετασθεί από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο.
Ενσωμάτωση Travel Rule
Ως προς την εισήγηση του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου για επίσπευση της ημερομηνίας εφαρμογής του πιο πάνω Κανονισμού, πριν το τέλος του 2024, ημερομηνία εφαρμογής του, με σκοπό να ικανοποιηθεί η πρόνοια που σημειώνει η MONEYVAL για θέσπιση κανόνων σχετικά με τα στοιχεία των πληρωτών και των δικαιούχων πληρωμής που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών, σχετικά με τα στοιχεία των εντολέων και των δικαιούχων «κρυπτοστοιχείων» που συνοδεύουν τις μεταφορές κρυπτοστοιχείων για σκοπούς ΚΞΧ/ΧΤ, ο κ. Παντελή σημειώνει τα ακόλουθα:
«Το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, εργάζεται με σκοπό τη λήψη όλων των νομοθετικών μέτρων που χρειάζονται για την ορθή και εμπρόθεσμη εφαρμογή του Κανονισμού, κυρίως για τη διασφάλιση της εφαρμογής των κυρώσεων που προβλέπονται σε αυτόν, καθώς και για την σχετική τροποποίηση του Νόμου 188(Ι)/2007 όπου προβλέπεται.
Η συγγραφή όμως ξεχωριστού νόμου με τις διατάξεις του Κανονισμού (Ε) 2023/1113 ο οποίος θα συμπληρώνει (;) τον υφιστάμενο Κανονισμό (ΕΕ) 2015/847 περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών, για τα σημεία που αφορούν τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία, περιέχει ένα διαφορετικό όγκο εργασίας που είναι αμφίβολο εάν θα μπορεί να ετοιμαστεί/ελεγχθεί και ψηφιστεί σε νόμο πριν την 30/12/2024 με αμφίβολα πλεονεκτήματα.
Αυτό γιατί, σε μια τέτοια περίπτωση το πιο πιθανό είναι να προκύψουν πρακτικά προβλήματα συμμόρφωσης για τις Υπόχρεες Οντότητες της Κύπρου, εάν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν προχωρήσουν με αυτή την προσέγγιση.
Παρά ταύτα, η ΕΚΚ εξετάζει το ενδεχόμενο έκδοσης καθοδήγησης νομοθετικά, για τις Υπόχρεες Οντότητες υπό την εποπτεία της, σχετικά με το άρθρο 58A του Νόμου (Εκτίμηση κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας)».
Τέλος αναφέρει ότι για τον σκοπό αυτό, μελετάται και η συμπερίληψη της Σύστασης 16 του Οργανισμού Χρηματοοικονομικής Δράσης - FATF ‘travel rule’ και το έγγραφο του ιδίου οργανισμού με τίτλο, ‘Updated Guidance for a Risk-Based Approach to Virtual Assets and Virtual Asset Service Providers’.