Στο επίκεντρο η συνύπαρξη τραπεζών και fintechs

Σε ενημερωτική ημερίδα με τίτλο «How can banks and fintechs co-exist?», συμμετείχε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) Κωνσταντίνος Ηροδότου και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, Jose Manuel Campa.

Στην παρουσία κρατικών αξιωματούχων, οικονομικών φορέων και ανώτερων στελεχών του τραπεζικού τομέα, ο διοικητής της ΚΤΚ ανέφερε ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε που θα οδηγήσει η καινοτομία.

Αναφερόμενος στην τελευταία έκθεση της ΕΚΤ για τον τρόπο πληρωμών των καταναλωτών στην ευρωζώνη, επεσήμανε ότι παρόλο που τα μετρητά ήταν η συχνότερη προτίμηση των καταναλωτών, η χρήση τους ξεκίνησε να μειώνεται από 79% των συναλλαγών το 2016, σε 72% το 2019 και 59% το 2022.

Η τάση για ηλεκτρονικές πληρωμές έχει επιταχυνθεί με την πανδημία, σημείωσε, καθώς η πλειοψηφία των καταναλωτών χρησιμοποιούν πλέον ηλεκτρονικές μεθόδους πληρωμής.

Πρόσθεσε, ότι καθώς οι καταναλωτές «αφήνουν» πίσω τα μετρητά, γίνονται όλο και περισσότερο εξοικειωμένοι με εφαρμογές κινητού που προσφέρονται από τις τράπεζες και εταιρείες fintech.

Φέρνουν προκλήσεις οι καινοτομίες

Αναφέρθηκε ακόμη στις προκλήσεις που οι τράπεζες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν, λόγω των πιέσεων που ασκούν οι νεοεισερχόμενοι στον τραπεζικό τομέα, όπως οντότητες με μικρότερο μέγεθος και με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ως προς τη δομή του κόστους.

Αναφέρθηκε ακόμη στις προκλήσεις που οι τράπεζες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν, λόγω των καινοτομιών που εισέρχονται στον τραπεζικό τομέα, από οντότητες με μικρότερο μέγεθος και λιγότερο κόστος.

Ωστόσο, επεσήμανε ότι τέτοιες οντότητες δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά χωρίς το παραδοσιακό σύστημα τραπεζών και πως το επιχειρηματικό τους μοντέλο δεν θα είναι βιώσιμο.

Εξήγησε ότι οι τραπεζικοί λογαριασμοί και οι καταθέσεις, είναι βασικός πυλώνας για την λειτουργία των πληρωμών στο οικοσύστημα και βρίσκονται εκεί για την συνύπαρξη τέτοιων οργανισμών και των παραδοσιακών τραπεζών.

Σημείωσε ωστόσο, ότι οι finetchs καθίστανται ανταγωνιστικές αφού πλέον έχουν κατακτήσει μερίδιο αγοράς από τις παραδοσιακές τράπεζες και συγκεκριμένα στις υπηρεσίες πληρωμών, ενώ παράλληλα εξαρτώνται από τις παραδοσιακές τράπεζες για να μπορούν να προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες.

Οφέλη στη συνεργασία και ρίσκα

Πρόσθεσε ότι οι χρηματοοικονομικοί θεσμοί έχουν ήδη αναγνωρίσει τα οφέλη των fintech και αγκάλιασαν, όπως είπε, την προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ των δύο.

Μερικά από τα οφέλη σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου είναι τα εργαστήρια καινοτομίας και η επένδυση σε νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα των fintech, προκειμένου να αξιοποιήσουν την τεχνογνωσία τους και να οδηγήσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό στους οργανισμούς τους.

Η συνεργασία μεταξύ παραδοσιακών τραπεζών και του τομέα fintech μπορεί να βοηθήσει στη χρηματοδότηση των fintech, αλλά και στις επενδύσεις σε αυτές, ανέφερε μεταξύ άλλων.

Τόνισε ωστόσο, ότι οι όποιες νέες ευκαιρίες έρχονται με προκλήσεις και ρίσκα, επισημαίνοντας ότι το εποπτικό συμβούλιο παραμένει προσεχτικό έναντι προκλήσεων και ρίσκων, ώστε να ακολουθείται η νομοθεσία και οι κανονισμοί σε συνδυασμό με το επιχειρηματικό μοντέλο.

Οι επόπτες, συμπλήρωσε, πρέπει να βεβαιωθούν ότι το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο δεν αφήνει χώρο για ρίσκα και κινδύνους.

Πρόσθετα, θα πρέπει να υπάρχει ένας διεθνής μηχανισμός παρακολούθησης, είπε, ώστε η εποπτεία να λειτουργεί απρόσκοπτα και συνεπώς η χρηματοπιστωτική σταθερότητα να διασφαλίζεται αποφεύγοντας τα ρίσκα και προστατεύοντας τους καταναλωτές.

Σε ότι αφορά τα θέματα ρύθμισης και νομοθετικού πλαισίου, αναφέρθηκε στην συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη δέσμη κεφαλαιακών απαιτήσεων CR6, σε σχέση με την εφαρμογή του πλαισίου Βασιλείας ΙΙΙ στην ΕΕ.

Ακόμη, πρόσθεσε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέο κανονισμό σε ότι αφορά τις υπηρεσίες του τομέα πληρωμών. Ο Κ. Ηροδότου εξήγησε ότι οι εξελίξεις αυτές είναι σημαντικές για την περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εποπτευόμενων οντοτήτων, για την καταπολέμηση και μετριασμό φαινομένων απάτης, αλλά και για την εξισορρόπηση των όρων ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών και μη τραπεζικών ιδρυμάτων.

Σημείωσε ακόμη τις δράσεις του κέντρου καινοτομίας της ΚΤΚ, εξηγώντας ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν γέφυρα ανάμεσα στους ρυθμιστές, αλλά και να διαμορφώσει χώρο για τις fintech.

Campa: Σε πορεία μετασχηματισμού η Κύπρος

Στο χαιρετισμό του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, Jose Manuel Campa, είπε ότι η προσήλωση στον μετασχηματισμό είναι αρκετά επίκαιρη προς συζήτηση στην Κύπρο, καθώς καταγράφηκαν σημαντικοί μετασχηματισμοί στο κράτος μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Οι κυπριακές τράπεζες έχουν σημειώσει αξιοσημείωτη βελτίωση τα τελευταία χρόνια για να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους από επισφαλή περιουσιακά στοιχεία, σημείωσε, αφού μειώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά στο 3% περίπου των συνολικών δανείων, σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό σε σχέση με μερικά χρόνια πριν.

Παραμένει ωστόσο, είπε, πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ και για αυτό οι κυπριακές τράπεζες ενθαρρύνονται να συνεχίσουν την «καλή δουλειά».

Αναφέρθηκε ακόμη στην βελτίωση/επιστροφή στη κερδοφορία των τραπεζών, καθώς με βάση τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου 2023, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι μεταξύ αυτών με την υψηλότερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων, όπως είπε.

Η υψηλή κερδοφορία βοήθησε τις τράπεζες να βελτιώσουν τους δείκτες φερεγγυότητας τους, επεσήμανε, σημειώνοντας παράλληλα τα υψηλά επίπεδα ρευστότητας.

«Αγκαλιάζονται» οι fintechs

Σε ότι αφορά τον ρόλο των fintech στη διαμόρφωση του μέλλοντος ο κ. Camba είπε ότι θα πρέπει να κατανοηθούν η εμφάνιση νέων προϊόντων και υπηρεσιών όπως τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία, η συμπερίληψη νέων τρόπων εκτέλεσης διεργασιών όπως αποθήκευση δεδομένων cloud και τα νέα μοντέλα, όπως εφαρμογές κινητών και διαδικτυακές τραπεζικές διεπαφές.

Αναφέρθηκε ακόμη στις δράσεις της EBA για την επίβλεψη της καινοτομίας, παρατηρώντας ότι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες παρουσιάζονται περιορισμένα κα εκφράζοντας την εκτίμηση ότι με τους νέους ρυθμιστικούς κανονισμούς MiCAR για τα κρυπτοστοιχεία αυτό θα διαφοροποιηθεί.

Σημείωσε ότι η επίβλεψη των διαδικασιών βοήθησε στην επιτάχυνση του μετασχηματισμού και στις επιπτώσεις του, όπως η αύξηση των ανέπαφων πληρωμών κατά 62% στην μετά πανδημίας εποχή.

Ο κυπριακός χρηματοπιστωτικός τομέας έχει επίσης μετασχηματιστεί από αυτές τις τεχνολογίες, σημείωσε.

Αναφέρθηκε στα αποτελέσματα έρευνας (RAQ) της EBA για την άνοιξη του 2023, τα οποία υποδεικνύουν ότι το 85% των κυπριακών τραπεζών αγκαλιάζουν τις fintech. Σημειώνεται ότι η έκθεση δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί.

Επεσήμανε ακόμη τα ρίσκα και τις προκλήσεις για τον τομέα, όπως η αυξημένη διασύνδεση και ο κίνδυνος συγκέντρωσης λόγω της αυξημένης εξάρτησης από κοινές υποδομές και παρόχους υπηρεσιών όπως API και πλατφόρμες, μεταξύ άλλων.

Το πρωί, ο κ. Κάμπα είχε συνάντηση και με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη στην παρουσία του Κ. Ηροδότου, στο πλαίσιο της οποίας ανέφερε ότι η  ρευστότητα και η κεφαλαιοποίηση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος κινούνται πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.