Υψηλό επίπεδο ασφάλειας πτήσεων μετά την «Ήλιος»

Η ασφάλεια πτήσεων από την ημέρα της πτώσης του αεροπλάνου της εταιρείας «Ήλιος» έχει βελτιωθεί σημαντικά, δηλώνει ο Προϊστάμενος της Μονάδας Ασφάλειας Πτήσεων της Πολιτικής Αεροπορίας, Αντρέας Πασπαλίδης, ο οποίος σημειώνει ωστόσο ότι παραμένουν κάποια «κενά και αδυναμίες» στο Τμήμα, λέγοντας πως πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή τη συμπλήρωση 18 χρόνων από την πτώση του αεροπλάνου της εταιρείας «Ήλιος», που στοίχισε τη ζωή σε 121 ανθρώπους, εκ των οποίων 22 παιδιά, συμπεριλαμβανομένων και των 6 μελών του πληρώματος, ο κ. Πασπαλίδης ξεκαθαρίζει ότι οι αεροπορικές εταιρείες στην Κύπρο «είναι ασφαλείς» και καλεί το επιβατικό κοινό «να νιώθει ήσυχο» και «να ταξιδεύει άφοβα».

Το ΚΥΠΕ επικοινώνησε και με το μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων και Συμβάντων Κύπρου (ΕΔΑΑΣ), Ιωάννη Δρουσιώτη, ο οποίος αναλύοντας τη γενική κατάσταση ασφάλειας της αεροπορίας στην Κύπρο, αναφέρει πως το επίπεδο ασφάλειας τα τελευταία χρόνια κρίνεται «υψηλό».

Δεκαοχτώ χρόνια μετά την πτώση της «Ήλιος» οι δύο αρμόδιοι τονίζουν πως η αεροπορική κίνηση παρακολουθείται επιστάμενα και καθημερινώς, ενώ σημειώνουν πως αν και τα σοβαρά περιστατικά, που αφορούν στην αεροπορική ασφάλεια της χώρας, είναι σπάνια, εντούτοις, επιλύονται και λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, ενώ εκδίδονται και όλες οι απαιτούμενες συστάσεις.

Από την πλευρά του ο κ. Πασπαλίδης σημειώνει τη διαχρονική υποστελέχωση του Τμήματος και προσθέτει ότι οι κινήσεις βελτίωσης που γίνονται διαχρονικά, ενδεχομένως, να μην είναι αρκετές.

Πέντε με έξι σοβαρά περιστατικά ανά έτος που αφορούν πολιτικά αεροσκάφη

Σύμφωνα με τους αρμοδίους, κατά μέσο όρο στην Κύπρο καταγράφονται πέντε με έξι σοβαρά περιστατικά το χρόνο που αφορούν πολιτικά αεροσκάφη.

Με βάση την τελευταία έκθεση του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας, που αφορά στην κατάσταση αεροπορικής ασφάλειας στην Κύπρο το 2022, συνολικά κατατέθηκαν 693 υποχρεωτικές και εθελοντικές αναφορές στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, οι οποίες έτυχαν επεξεργασίας και ενοποιήθηκαν σε 623 περιστατικά.

Όπως αναφέρει η Έκθεση «τα περιστατικά υπερδιπλασιάστηκαν από 255, που είχαν αναφερθεί την προηγούμενη χρονιά», ενώ σημειώνεται πως «η τάση τα τελευταία τέσσερα χρόνια φαίνεται ελαφρώς αυξητική τόσο σε απόλυτους αριθμούς αναφορών, όσο και ποσοστά αναφορών.

Σημειώνεται ότι το 2022 υπήρξε ένα μη θανατηφόρο ατύχημα, που αφορούσε ένα στρατιωτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος (Drone), που έπεσε στη θάλασσα κοντά στην Πάφο για άγνωστους λόγους.

Από τα πέντε σοβαρά περιστατικά που αναφέρθηκαν το 2022, τα τέσσερα αφορούσαν παραβάσεις ελάχιστου διαχωρισμού αεροσκαφών (SMIs), με ένα περιστατικό να ενεργοποιεί το Σύστημα Ειδοποίησης Αποφυγής Εναέριας Σύγκρουσης.

Το πέμπτο σοβαρό περιστατικό, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, αφορούσε την κήρυξη επείγουσας ανάγκης σε σχέση με καύσιμα από ένα υπερελαφρύ αεροσκάφος (γυροκόπτερο) μη εγγεγραμμένο στην Κύπρο, που πετούσε από τη Ρόδο προς την Πάφο, το οποίο προσγειώθηκε με ασφάλεια. Δεν αναφέρθηκαν σοβαροί τραυματισμοί.

Εξάλλου, η έκθεση καταγράφει μια «ανοδική τάση» σχετικά με περιστατικά που αφορούν στα Συστήματα Επικοινωνιών, Πλοήγησης και Επιτήρησης για τη Διαχείριση Εναέριας Κυκλοφορίας, καθώς και προσκρούσεις αεροσκαφών με πτηνά.

Τι άλλαξε από την πτώση της «Ήλιος» και μετά

Κληθείς από το ΚΥΠΕ να αναφέρει πως έχουν αλλάξει τα δεδομένα ασφάλειας πτήσεων από το τραγικό δυστύχημα της «Ήλιος» και μετά, ο Προϊστάμενος Πολιτικής Αεροπορίας, Αντρέας Πασπαλίδης, είπε πως η κατάσταση είναι σαφώς βελτιωμένη, τονίζοντας ότι εκ τότε ακολουθούνται πιστά και κατά γράμμα  όλοι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί που αφορούν την εποπτεία.

Ανέφερε πως η Κύπρος εφαρμόζει πλήρως τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, σημειώνοντας ότι «υπάρχουν αυτή τη στιγμή 32 αδειοδοτημένοι Οργανισμοί που είναι κάτω από την εποπτεία της Μονάδας Ασφάλειας Πτήσεων και οποιεσδήποτε αδειοδοτήσεις είναι πάντοτε σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς».

Ωστόσο, ο Αντρέας Πασπαλίδης προέβη στην παραδοχή ότι το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας «είναι υποστελεχωμένο», αν και όπως σημείωσε «διαχρονικά γίνονται κινήσεις βελτίωσης, οι οποίες ωστόσο ίσως να μην είναι αρκετές».

Ερωτηθείς για τα κενά ή αδυναμίες που παρατηρούνται στο Τμήμα, ο κ. Πασπαλίδης εστιάζει τη μη επαρκή στελέχωση του Τμήματος, καθώς επίσης στην εξειδίκευση του δυναμικού.

Όπως διευκρίνισε το τμήμα χρειάζεται άτομα με εμπειρογνωμοσύνη και εξειδίκευση, για να προσθέσει πως αυτή τη στιγμή γίνεται μια προσπάθεια, ώστε να αναπληρωθεί το κενό με αγορά υπηρεσιών από το εξωτερικό.

«Το Τμήμα χρειάζεται επαρκή στελέχωση. Έγινα βήματα, ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω στελέχωση. Η στελέχωση πρέπει να είναι συνεχής και να έχει το εκτόπισμα και τις γνώσεις», είπε.

Αναφερόμενος στα σοβαρά περιστατικά με πολιτικά αεροσκάφη, τα οποία καταγράφονται κατά καιρούς, είπε πως «όταν γίνεται κάποιο συμβάν πρέπει άμεσα να εντοπίζεται», για να σημειώσει πως «οτιδήποτε συμβαίνει υπάρχει άμεση δράση εκ μέρους των εταιρειών και της πολιτικής αεροπορίας».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Πασπαλίδης είπε ότι από την πτώση του αεροσκάφους της «Ήλιος» και μετά ο τομέας ασφάλειας πτήσεων βρίσκεται πλέον σε κυπριακά χέρια.

Εξήγησε ότι προηγουμένως ο τομέας βρισκόταν κάτω από τη διαχείριση της Πολιτική Αεροπορία της Αγγλίας, ενώ σημείωσε πως ο τομέας ασφάλειας πτήσεων δημιουργήθηκε επίσημα μετά το δυστύχημα και αυτή τη στιγμή όλη η λειτουργία και εποπτεία είναι κάτω από κυπριακά χέρια.

Σε ερώτηση αν έγιναν λάθη στο δυστύχημα της «Ήλιος» από πλευράς Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας, λόγω της υποστελέχωσης, ο κ. Πασπαλίδης είπε: «Δεν έφταιγε η Πολιτική Αεροπορία για την πτώση του αεροπλάνου. Η Πολιτική Αεροπορία έχει την εποπτεία. Βάση των ευρωπαϊκών κανονισμών είναι η κάθε αεροπορική εταιρεία, που είναι υπεύθυνη, ώστε να διατηρεί τα αεροπλάνα σε καλή κατάσταση και να λειτουργεί η εταιρεία σε αποδεκτή κατάσταση».

«Να νιώθει ήσυχο το επιβατικό κοινό»

Ο κ. Πασπαλίδης της Πολιτικής Αεροπορία διαβεβαίωσε ότι σήμερα «υπάρχει συνεχόμενη και επαρκής εποπτεία» από πλευράς του Τμήματος του, ενώ πρόσθεσε πως αυτά που πρέπει να γίνονται εκ μέρους των εταιρειών «γίνονται με το παραπάνω».

Σημείωσε, επίσης, ότι «αυτά που γίνονται, γίνονται ώστε να μειωθεί η πιθανότητα να γίνει το λάθος».

«Γίνονται έλεγχοι. Η Πολιτική Αεροπορία επιθεωρείται από την ΕΕ, όπως όλες οι χώρες. Υπάρχουν καταγεγραμμένες οι αδυναμίες του Τμήματος. Ξέρουμε όλοι που πρέπει να στοχεύσουμε. Δεν υπάρχει όμως κάποιο θέμα που να επηρεάζει την ασφάλεια των πτήσεων τουλάχιστον με αυτό που κάνει η Πολιτική Αεροπορία. Ο κόσμος να ταξιδεύει να μην φοβάται. Οι εταιρείες μας είναι ασφαλείς», είπε.

Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας να καταστεί σε Αρχή

Στον απόηχο της αεροπορικής τραγωδίας της «Ήλιος» αξίζει να σημειωθεί, ότι στην Έκθεση που δόθηκε τον Νοέμβριο του 2006 από την Ελληνική Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων - η οποία συμπεριελάμβανε παραμέτρους που έθεσε η Επιτροπή Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων και Συμβάντων Κύπρου - υπήρξε εισήγηση, σύμφωνα με την οποία η Πολιτική Αεροπορία θα έπρεπε να καταστεί από Τμήμα σε Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, δηλαδή να λειτουργεί ανεξάρτητα.

Σύμφωνα με τον Αντρέα Πασπαλίδη «δεν έγινε ποτέ σοβαρή συζήτηση επί τούτου».

Συγκεκριμένα, στην έκθεση ατυχήματος της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων & Ασφάλειας Πτήσεων της Ελλάδας υπήρχε η εισήγηση το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας της Κύπρου να αλλάξει το καθεστώς του σε Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας να έχει δικό της προϋπολογισμό και ο νόμος Πολιτικής Αεροπορίας 2002-2005 να τροποποιηθεί και όλες οι εξουσίες και οι αποφάσεις να λαμβάνονται από την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας.

Επίσης, οι τότε συστάσεις αναφέρονταν σε Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας που θα κυβερνάται από Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο θα διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, με τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου να έχουν εξαίρετη γνώση και εμπειρία σε έναν ή περισσότερους τομείς της πολιτικής αεροπορίας.

Η αεροπορική κίνηση παρακολουθείται συνεχώς, λέει ο Δρουσιώτης

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ το μέλος της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων και Συμβάντων Κύπρου (ΕΔΑΑΣ), Ιωάννης Δρουσιώτης, είπε πως η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς τις αεροπορικές εταιρείες και λαμβάνει πληροφορίες από άτομα που εργάζονται σε αυτές, για να συμπληρώσει πως αν έρθει στην αντίληψη τους κάτι το οποίο είναι παράνομο και παραβιάζει τους κανονισμούς, τότε λαμβάνουν  τα απαραίτητα μέτρα.

Όπως είπε, γίνεται διερεύνηση και συστάσεις ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.

Ερωτηθείς τι άλλαξε μετά από το δυστύχημα της «Ήλιος», ο κ. Δρουσιώτης  ανέφερε πως γίνεται πιο σωστή επιτήρηση των αεροπορικών εταιρειών από τότε, ενώ κάλεσε τους εμπλεκόμενους φορείς να κατανοήσουν ότι η υποβολή αναφορών απλών συμβάντων, η αξιολόγηση και επεξεργασία τους και οι εισηγήσεις για την λήψη διορθωτικών μέτρων είναι εκ των ων ουκ άνευ, ώστε να μην αφήσουν ένα απλό περιστατικό να εξελιχθεί σε σοβαρό συμβάν ή ατύχημα.

Εξάλλου, σύμφωνα με την ανασκόπηση ασφαλείας της Πολιτικής Αεροπορίας για το 2022 οι αναφορές ασφάλειας πτήσεων που έχει εξετάσει η ΕΔΑΑΣ κατά το έτος 2022 ανέρχονται σε 621 και έχει διερευνήσει 12 από αυτές, καθότι κρίθηκαν ως σοβαρά συμβάντα.

Συνολικά, η Επιτροπή έχει πάρει κατά τη διάρκεια του 2022 621 αναφορές σε σύγκριση με 255 αναφορές που πήρε το 2020.  

Οι αναφορές ασφάλειας πτήσεων αφορούν μεταξύ άλλων κτυπήματα πουλιών, παρενοχλήσεις αεροσκαφών με τη χρήση μηχανών LASER και Drones.