11/04/2024 17:35
Η πυξίδα της κυπριακής Δημοκρατίας περιστρέφεται γύρω από τα τρία συγκριτικά πλεονεκτήματα που είναι η γεωγραφική θέση της Κύπρου, η συμμετοχή της ως κράτος μέλος στην ΕΕ και οι άριστες σχέσεις με τα κράτη της περιοχής, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος στην διάσκεψη Τύπου για τον απολογισμό του ενός έτους στα καθήκοντά του.
Ο Κωνσταντίνος Κόμπος αναφέρθηκε σε 12 στόχους της εξωτερικής πολιτικής που είναι: η προστασία με κάθε κόστος της ΚΔ, η δημιουργία συνθηκών επωφελών για την επανένωση του τόπου μας «που αποτελεί το ύψιστο καθήκον μας», η πλήρη αξιοποίηση της ιδιότητας του πλήρες κράτους μέλους της ΕΕ, η διοργάνωση με επιτυχία της προεδρίας της ΕΕ το 2026, η προσήλωση στον δυτικόστροφο προσανατολισμό μας και την εδραίωση της σχέσης με τις ΗΠΑ.
Επίσης, περιλαμβάνονται η σταθερή εμβάθυνση των ήδη εξαίρετων σχέσεων με κράτη της περιοχής, η επέκταση και προσαρμογή της περιφερειακής πολυμέριας μέσα από τα σχήματα των τριμερών και των ενισχυμένων τριμερών, η σταδιακή αύξηση των εμπορικών σχέσεων με τις χώρες που έχουμε διπλωματική παρουσία, η στρατηγική αναβάθμιση των σχέσεων με το ΗΒ, ο μετασχηματισμός των σχέσεων με την κυπριακή διασπορά, η ενίσχυση της αξιοπιστίας μας με προσήλωση σε θέσεις αρχών, διεθνούς νομιμότητας και με γνώμονα την εικόνα της Κύπρου, η διασφάλιση της αγαστής σχέσης με την Ελλάδα, η διαρκής εξωστρέφεια και διπλωματική κινητικότητα και η ποιοτική προξενική αρωγή σε Κύπριους πολίτες στο εξωτερικό.
Συμμετοχή της ΚΔ στην ΕΕ
Ο κ. Κόμπος είπε ότι η Κύπρος έχει έντονη παρουσία στην ΕΕ και συνειδητά καλύπτει όλα τα θέματα. «Δεν είμαστε μονοθεματικοί, αλλά ένα πλήρως εμπλεκόμενο κράτος μέλος. Επί παραδείγματι, συμμετέχουμε με θέσεις στη συζήτηση για τη διεύρυνση και για την εσωτερική μεταρρύθμιση της Ένωσης και υποβάλλουμε προτάσεις που αναδεικνύουν κενά στη συλλογιστική, και τη χρησιμότητα της επιλεκτικής διαλεκτικής συμπερίληψης».
Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι άρχισαν οι προετοιμασίες ενόψει της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026, έχει συσταθεί η υπουργική επιτροπή τον Μάιο, χαρτογράφησαν τις ανάγκες της προεδρίας, αναβαθμίσθηκαν οι κτιριακές υποδομές σε Βρυξέλλες και σύντομα, είπε, ευελπιστεί ότι θα μεταφερθεί το υπουργείο Εξωτερικών προσωρινά σε άλλο κτίριο ώστε να γίνουν οι απαραίτητες αναβαθμίσεις στο υφιστάμενο.
«Ο διορισμός της υφυπουργού για Ευρωπαϊκά Θέματα εντατικοποιεί τις διεργασίες τόσο σε σχέση με τον καθορισμό πολιτικών προτεραιοτήτων όσο και σε μια πλειάδα οργανωτικών ζητημάτων», σημείωσε.
Ο κ. Κόμπος είπε ότι λόγω της συμπλήρωσης φέτος 20 χρόνων από την ένταξη της Δημοκρατίας στην ΕΕ και κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου εγκρίθηκε η σύσταση διυπουργικής Επιτροπής υπό την προεδρία του ΥΠΕΞ, για διοργάνωση επετειακών εκδηλώσεων, σημειώνοντας την τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο την 1η Μαΐου και στις 9 Μαΐου στο Δημοτικό Θέατρο.
Έχουν επίσης ξεκινήσει, είπε, την προετοιμασία της διοργάνωσης της 11ης Συνόδου Κορυφής των MED9, αφού προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση ανάθεσης στην κυπριακή Δημοκρατία της εν λόγω προεδρίας. Προβλέπονται, πέραν της Συνόδου Κορυφής, διασκέψεις υπουργών με θεματικές σε τομείς ειδικού ενδιαφέροντος (Ενέργειας, Γεωργίας, Παιδείας, Πολιτισμού και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων).
Η διεύρυνση και η μεταρρύθμιση της ΕΕ είναι διαφορετικές διαδικασίες που κατ’ ανάγκη κάπου θα διασυνδεθούν είναι όμως επικίνδυνο να διασυνδέονται ως προϋπόθεση, είπε απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Για το θέμα της άρσης του δικαιώματος βέτο είπε ότι είναι μια ενδιαφέρουσα συζήτηση στην οποία θα συμμετάσχουν αφού κάποιος τους εξηγήσει ποιο είναι το πρόβλημα. «Αυτό που σήμερα έχουμε πού δεν δουλεύει, πόσο δεν δουλεύει και για ποιο λόγο δεν δουλεύει. Σε ποιους τομείς; Ποιος θα κάνει αυτή την άσκηση καταγραφής; Πώς λαμβάνονται υπόψη περιπτώσεις ειδικά κρατών που δεν έχουν το ίδιο πολιτικό βάρος με άλλα;», διερωτήθηκε.
Θα πρέπει, συνέχισε, να καταγραφεί πόσο συχνά και από ποιες χώρες έγινε χρήση αυτού του δικαιώματος. Η Κύπρος είπε, θα συμμετάσχει με προτάσεις και έφερε ως παράδειγμα το θέμα των επιτρόπων λέγοντας ότι θα μπορούσε να έχουν επίτροπο τα μικρά κράτη και εκ περιτροπής τα μεγάλα κράτη της ΕΕ.
Κόσοβο
Σε ερώτηση για την διεύρυνση της ΕΕ και το Κόσοβο, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η διεύρυνση είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την εξέλιξη και την πρόοδο του οικοδομήματος της ΕΕ λέγοντας ότι η θέση της κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά όλες τις αιτήσεις χωρών για ένταξη είναι ίδια όσον αφορά την ικανοποίηση όλων των τεχνικών παραμέτρων που τίθενται.
Υπάρχουν και πολιτικά κριτήρια που θα επηρεάσουν όταν μια υποψηφιότητα έχει φτάσει σε ώριμο στάδιο, πρόσθεσε.
Για το Κόσοβο, ο κ. Κόμπος είπε ότι η ΚΔ καταψήφισε πέρυσι για την έναρξη της διαδικασίας στη βάση της μη αποδοχής οποιασδήποτε οντότητας έχει προκύψει κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. «Αυτή ήταν η θέση μας πέρυσι, θα είναι και φέτος, θα είναι αυτή όποτε αυτό προκύψει».
Ενίσχυση συνεργασίας με ΗΠΑ
Έμφαση δόθηκε στην ενίσχυση και θεσμοθέτηση συνεργασίας με τρίτα κράτη και η προσοχή στράφηκε προς τις ΗΠΑ, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών λέγοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν αναβαθμιστεί στον υψηλότερο βαθμό από την ανεξαρτησία της κυπριακής Δημοκρατίας.
Ανέφερε ενδεικτικά ότι συνεχίζεται με σημαντική πρόοδο η προσπάθεια για ένταξη στο Πρόγραμμα Απαλλαγής Θεωρήσεων, το Visa Waiver Programme, ενισχύθηκε και ισχυροποιήθηκε η συνεργασία για θέματα εφαρμογής κυρώσεων και καταπολέμησης της διακίνησης μαύρου χρήματος.
«Η σχέση είναι πλέον σχέση συνεργασίας, αγαστής σύμπραξης, καθοδηγούμενη από την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης για μηδενική ανοχή και την προστασία της Δημοκρατίας και της εικόνας της. Οι δηλώσεις της αμερικανικής πλευράς ως προς τούτο, τον τελευταίο χρόνο είναι σαφείς. Δρομολογήθηκε επίσης, όπως καλά γνωρίζετε, η θεσμοθέτηση της συνεργασίας με υπογραφή μνημονίου για θέματα εκπαίδευσης και παροχής εμπειρογνωμοσύνης και κλιμάκιο του FBI και του Department of Justice βρίσκεται στην Κύπρο για να συνδράμει τις προσπάθειες».
Αναφέρθηκε επίσης στην επέκταση της άρσης του εμπάργκο όπλων εναντίον της ΚΔ για άλλο ένα έτος αλλά και στο κέντρο CYCLOPS, που έχει χρηματοδοτηθεί από την αμερικανική κυβέρνηση και, πέρα από τη διπλωματική και πολιτική σημασία του, επιφέρει επίσης απευθείας έσοδα για το κράτος μέσω χρεώσεων για εκπαιδεύσεις. Συγκεκριμένα, είπε, στο παρελθόν έτος προσφέρθηκαν 40 εκπαιδευτικά προγράμματα σε 953 συμμετέχοντες από 20 χώρες. Η πλειοψηφία των εκπαιδεύσεων προσφέρθηκε σε συνεργασία με την αμερικανική πλευρά, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τον Διεθνή Οργανισμό Τελωνείων.
Τα έσοδα, ανέφερε, ήταν €100.000 από άποψη διδάκτρων απευθείας στο ταμείο του κράτους και πρόσθετα μισό εκατομμύριο για την τοπική οικονομία της Λάρνακας. Σε αυτή τη φάση, συνέχισε, συζητούν με την αμερικανική πλευρά για επέκταση του CYCLOPS τόσο από άποψης τεχνικών μέσων όσο και από άποψης επέκτασης θεματολογίας, την οποία μπορεί να χειρίζεται. Αποτέλεσε επίσης κρίσιμη υποδομή τόσο κατά την ενεργοποίηση του Σχεδίου ΕΣΤΙΑ όσο και για την ενεργοποίηση του Σχεδίου «Αμάλθεια».
Ο κ. Κόμπος είπε ότι ο περιφερειακός ρόλος και αξία της κυπριακής Δημοκρατίας για τις ΗΠΑ και όχι μόνο, αναδείχθηκε με ξεκάθαρο τρόπο μέσα από το Σχέδιο «Αμάλθεια». «Οι ΗΠΑ έχουν επισημάνει στο ανώτατο δυνατό επίπεδο τη σημασία που αποδίδουν και τις ευχαριστίες στην κυπριακή Δημοκρατία για την πρωτοβουλία, την οποία ξεδίπλωσε, και είμαστε τώρα στο στάδιο κατασκευής του πλωτού λιμένα από πλευράς ΗΠΑ, μέσω της κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία αποτελεί και μια σαφέστατη έκφανση αυτής της πραγματικότητας», επισήμανε.
Ανέφερε ακόμη ότι το τελευταίο έτος έχουν έρθει στην Κύπρο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο επικεφαλής της CIA, ο επικεφαλής του γραφείου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η διευθύντρια του γραφείου του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, καθώς επίσης συναντήσεις και επαφές έγιναν σε επίπεδο Βοηθού ΥΠΕΞ τουλάχιστον δύο αξιωματούχων. Αυτά, πρόσθεσε, είναι ενδεικτικά της συχνότητας των επαφών και της σημασίας που αποδίδεται στη συγκεκριμένη σχέση και από τις δύο πλευρές.
Τριμερείς Συνεργασίες
Αναφερόμενος σε αυτόν τον πυλώνα πολιτικής, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε στην σύγκληση Διακυβερνητικής για πρώτη φορά μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, την τριμερής Σύνοδο Κορυφή Κύπρου-Ελλάδος-Ισραήλ, τις 4 τριμερείς συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. «Ο αριθμός θα ήταν μεγαλύτερος εάν δεν μεσολαβούσε φυσικά και η κρίση στην περιοχή μας», ανέφερε.
Συρία
Ερωτηθείς για το θέμα της αλλαγής του καθεστώτος περιοχών στην Συρία που έχουν σχέση με το μεταναστευτικό, είπε ότι δεν είναι μια εύκολη συζήτηση αυτό το θέμα, δεν μπορούμε να έχουμε σαφείς ενδείξεις για την έκβασή της, αλλά θα συνεχίσουν την προσπάθεια.
UNIFIL
Υπάρχουν οικονομικοί λόγοι για την πρόθεση αποχώρησης μέρους της ειρηνευτικής δύναμης των ΗΕ στο Λίβανο UNIFIL που σταθμεύει στη Λεμεσό, ανέφερε ο κ. Κόμπος, προσθέτοντας ότι κατά πόσο θα είναι ο Λίβανος ή η Τουρκία διερευνά ο οργανισμός στα Ηνωμένα Έθνη που έχει την αρμοδιότητα. «Εμείς προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο να μην υπάρξει η αποχώρηση», είπε.
Βρίσκονται, ανέφερε, σε διαβουλεύσεις για το ζήτημα του οικονομικού κόστους και είπε πως κάποιος πρέπει να ανατρέξει και στους όρους εντολής προς την γερμανική διοίκηση του συγκεκριμένου αποσπάσματος της UNIFIL.
Υποψηφιότητες σε διεθνή σώματα
Ο κ. Κόμπος αναφέρθηκε στην αρχική του τοποθέτηση στην επανεκλογή της Δημοκρατίας στο Συμβούλιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ), σημειώνοντας ότι ο κυπριακός εμπορικός στόλος είναι ο 11ος στον κόσμο.
Επίσης, είπε, τρέχει η υποψηφιότητά μας για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η εκλογική διαδικασία έχει οριστεί για τον Οκτώβριο του '24 και τυχόν εκλογή θα αποτελέσει την πρώτη φορά που η κυπριακή Δημοκρατία επιτυγχάνει εκλογή σε αυτό το όργανο.
Εξωστρέφεια και ενεργά κινητική Διπλωματία
Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε επίσης ότι έγιναν 53 ταξίδια αποστολές σε 26 χώρες με πέραν των 60 διμερών συναντήσεων, διενεργήθηκαν 3 Τριμερείς, ενώ την Κύπρο επισκέφθηκαν 9 υπουργοί Εξωτερικών, 4 υφυπουργοί και 11 άλλοι αξιωματούχοι, υπεγράφησαν τέσσερεις συμφωνίες, επτά μνημόνια συναντίληψης και πέντε μνημόνια συνεργασίας.
Σημείωσε ότι «η κυπριακή Δημοκρατία στους 12 αυτούς μήνες έχει παρουσία, έχει ενεργό δραστηριότητα, δεν περιμένει τις εξελίξεις να φτάσουν στη Λευκωσία, υπερβαίνει τα μέσα που έχει στη διάθεσή της».
Ο κ. Κόμπος ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου ανέρχεται στα 111 εκ ευρώ, περίπου το 1% του κρατικού προϋπολογισμού και ανακοίνωσε ότι αυξήθηκαν οι διπλωματικές αποστολές με άνοιγμα διπλωματικών αποστολών στην Τζακάρτα, στη Μανάμα και στο Μπουένος Άιρες. «Εντός του έτους θα ανοίξουν Αποστολές στο Καζακστάν, την Αρμενία και θα επαναλειτουργήσει η αποστολή μας στη Λιβύη».
Tο 2023, ανέφερε, η Δημοκρατία συνεισέφερε 2.802.680 ευρώ για ανθρωπιστική βοήθεια σε περιόδους ή σε περιπτώσεις οξείας ανθρωπιστικής κρίσης. Είπε ότι δίδουν έμφαση στην ήπειρο της Αφρικής και διορίστηκε ειδικός απεσταλμένος για την Αφρική, ο αφυπηρετήσας πρέσβης Κωνσταντίνος Ηλιάδης, που θα ασκεί καθήκοντα αμισθί.
Έγινε, είπε, ολική αναδιοργάνωση με νέο οργανόγραμμα του υπουργείου, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2023, σημείωσε ότι η υπηρεσία Αποδήμων και Επαναπατρισμού έχει ενταχθεί εκ νέου στο υπουργείο Εξωτερικών, θα λειτουργήσει διπλωματική ακαδημία υπό τον πρέσβη επί τιμή Μάριο Λυσιώτη, κά.
Το υπουργείο Εξωτερικών, σημείωσε, έχει εισέλθει σε μια νέα πορεία, πάντα με τη συνδρομή του προσωπικού του, χωρίς το οποίο αυτό δεν θα ήταν δυνατόν.