04/06/2024 06:00
Η διασφάλιση της βιώσιμης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης, αποτελούν μια από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες της κυβέρνησης, οι οποίες αποτυπώνονται σε εγκύκλιο του Γιώργου Παντελή Γενικού Διευθυντή του ΥΠΟΙΚ η οποία έχει αποσταλεί προς όλα τα υπουργεία και ανεξάρτητες υπηρεσίες, ενόψει της ετοιμασίας του προϋπολογισμού του 2025 και τον καθορισμό οροφών δαπανών.
Στις 29 Μαΐου το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής (ΣΠΔΠ) 2025-2028, μέσω του οποίου καθορίζονται οι βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης για την επόμενη τριετία.
Οι στρατηγικές κατευθύνσεις αποτελούν και τη βάση για τον επικείμενο προϋπολογισμό.
Όπως τονίζεται στην εγκύκλιο, μέσω της στρατηγικής καθορίζονται οι στόχοι και οι προτεραιότητες που θα συμβάλλουν στην επίτευξη μιας ανθεκτικής οικονομίας και θα οδηγήσουν, σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, στην προώθηση και των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή:
Στην επίτευξη της πράσινης μετάβασης, στην προώθηση της κοινωνικής και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και την ενδυνάμωση της οικονομίας.
«Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο, η ανάγκη υιοθέτησης πολιτικών και μεταρρυθμίσεων, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορία αναδεικνύεται ακόμη πιο έντονα» σημειώνει ο κ. Παντελή και προσθέτει πως η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της οικονομίας, «απαιτεί συνεχείς προσπάθειες και συντονισμένη δράση, τόσο από το κράτος, όσο και από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς».
Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει, η κυβέρνηση επικεντρώνεται στην εφαρμογή της μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας «Όραμα 2035».
Σημειώνεται ότι το ΣΠΔΠ για την τετραετία 2025-2028 έχει καταρτιστεί λαμβανομένων υπόψη των γεωπολιτικών εξελίξεων και των επιπτώσεων τους στην παγκόσμια οικονομία.
Η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση, όπως επισημαίνεται, έχει αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την οικονομική αβεβαιότητα διεθνώς και παράλληλα, οδήγησε τον πληθωρισμό σε ψηλά επίπεδα, με συνεπακόλουθο, μεταξύ άλλων, τη σημαντική άνοδο των επιτοκίων.
« Η έκβαση των γεωπολιτικών εξελίξεων αποτελεί σημαντική παράμετρο για τις οικονομικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια» προστίθεται.
Ο περιορισμός των οικονομικών επιπτώσεων
Κύρια προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αποτελεί ο περιορισμός των οικονομικών επιπτώσεων από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ειδικότερα σε ότι αφορά τη σημαντική αύξηση των τιμών, καθώς και ταμειακές επιπτώσεις όπως στον τομέα του τουρισμού.
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, στόχος της δημοσιονομικής στρατηγικής είναι η στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που επηρεάζονται περισσότερο από τις επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και του πολέμου στη Μέση Ανατολή, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, την επίτευξη των προτεραιοτήτων πολιτικής σύμφωνα με τη ΔΚΣ και τη βελτίωση της ποιότητας των δημοσίων οικονομικών μέσω της ανακατανομής των δημοσίων δαπανών προς τομείς με ψηλή προστιθέμενη αξία.
«Στη δήλωση σε σχέση με την πολιτική απασχόλησης, περιγράφονται στην εγκύκλιο, οι πολιτικές για την αποτελεσματική χρήση των ανθρώπινων πόρων, τη βελτίωση της παραγωγικότητας της δημόσιας υπηρεσίας, με την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας, τη μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου, που αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.
Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2013, η κυπριακή οικονομία ήρθε αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις, αναφέρεται.
«Η παγκόσμια υγειονομική κρίση από τη νόσο Covid-19, οι οικονομικές επιπτώσεις της Ρώσο-Ουκρανικής κρίσης, ο παρατεταμένος υψηλός εισαγόμενος πληθωρισμός, καθώς και ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή ανάγκασαν την κυβέρνηση να λάβει δραστικά μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους» σημειώνεται.
«Παρά τις διαδοχικές και αλλεπάλληλες κρίσεις που αναγκάστηκε να διαχειριστεί η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται συνεχώς να προσαρμόζεται σε νέα δεδομένα, με τη διατήρηση σταθερής δημοσιονομικής πολιτικής και τη συνέχιση της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
«Σε αυτό συντείνει και η αποτελεσματική χρήση των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ και κυρίως, των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» προστίθεται.
Συστάσεις ΕΕ για ευάλωτες ομάδες
Η ΕΕ στις ανά χώρα συστάσεις της για την Κύπρο, επισημαίνει την ανάγκη για παραχώρηση στοχευμένων μέτρων ενίσχυσης προς τις ευάλωτες ομάδες, εφόσον συνεχίζονται οι πληθωριστικές πιέσεις, καθώς και την περαιτέρω προώθηση των επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας του κλίματος και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Σημειώνεται στο σημείο αυτό, ότι η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΛ) αποτελεί κύρια προτεραιότητά καθώς, περιλαμβάνει σύνολο μέτρων και πρωτοβουλιών που εφαρμόζονται με σκοπό την ενίσχυση της οικονομίας και για τη δημιουργία ενός πιο ανθεκτικού και βιώσιμου οικονομικού συστήματος.
Επίσης, η υλοποίηση των μέτρων αυτών θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και τη σταθερότητα της οικονομίας, καθιστώντας την καλύτερα προετοιμασμένη και την αντιμετώπιση μελλοντικών κινδύνων και προκλήσεων.
Η αποτελεσματική αξιοποίηση των χρηματοδοτικών ευκαιριών που παρέχει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, τόσο μέσα από τις εθνικές κατανομές των επιμέρους ταμείων και χρηματοδοτικών μηχανισμών, όσο και μέσα από τη συμμετοχή της Κύπρου στα ανταγωνιστικά προγράμματα της ΕΕ, είναι σημαντικός παράγοντας για την περαιτέρω ανάπτυξη του τόπου για την επόμενη τριετία, αλλά και μετέπειτα.
Ειδικότερα, όσον αφορά στην Πολιτική Συνοχής της ΕΕ, η Κύπρος έχει λάβει σημαντική κατανομή ύψους περίπου €Ι ,0 δισ.
Στη βάση της κατανομής αυτής, τονίζεται στην εγκύκλιο, ετοιμάστηκε και εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το αναπτυξιακό επενδυτικό Πρόγραμμα «ΘΑλΕΙΑ202Ι-2027», με συνολικές δημόσιες επενδύσεις ύψους €Ι ,8 δισ.
Το Πρόγραμμα επικεντρώνεται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ενώ ταυτόχρονα, προωθούνται σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και καινοτομία, επιχειρηματικότητα, απασχόληση, εκπαίδευση και κοινωνική ένταξη.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως επισημαίνει ο ΓΔ του ΥΠΟΙΚ, είναι απαραίτητο όπως, τα στρατηγικά σχέδια των κρατικών υπηρεσιών αντανακλούν τους στρατηγικούς στόχους της κυβέρνησης για βιώσιμη, οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη, όπως αποτυπώνονται στους τρεις πυλώνες του ΣΠΔΠ.
Στις προτεραιότητες θα πρέπει να περιλαμβάνεται και η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των αναπτυξιακών προγραμμάτων της κυβέρνησης.
Το ΣΑΛ, περιλαμβάνει μια συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων με συγκεκριμένα ορόσημα, στόχους, κοστολόγηση και χρονοδιαγράμματα για την υλοποίησή τους, και το κόστος που συμφωνήθηκε, χρηματοδοτείται πλήρως από κοινοτικούς πόρους.
Σημειώνεται ότι το αρχικό Σχέδιο εγκρίθηκε από την ΕΕ τον Ιούλιο του 2021 και τον Σεπτέμβριο του 2021, υπογράφηκαν οι συμφωνίες χρηματοδότησης και δανείου και αμέσως μετά καταβλήθηκε στην Κύπρο ποσό ύψους €Ι57 εκατ. ως προχρηματοδότηση.
Τον Ιούλιο του 2022 υπογράφηκαν οι επιχειρησιακές ρυθμίσεις μεταξύ της ΕΕ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες θέτουν το πλαίσιο παρακολούθησης και ελέγχου της εφαρμογής του σχεδίου.
Μέχρι το 2026, η Κύπρος δύναται να υποβάλλει μέχρι και δύο φορές το χρόνο αιτήματα πληρωμής στην ΕΕ, βάσει της προόδου επίτευξης των οροσήμων και στόχων που έχουν τεθεί στο ΣΑΑ και να αντλήσει ποσό €Ι,22 δις.
Η απορρόφηση των κονδυλίων βασίζεται στην έγκαιρη και επαληθευμένη επίτευξη των 282 οροσήμων/στόχων που κατανέμονται σε 10 δόσεις μέχρι και το 2026.
Συνεπώς, η έγκαιρη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που τέθηκαν και η επιτυχής επίτευξη των ορόσημων και στόχων αποτελεί καθοριστικό κριτήριο για την έγκριση και εκταμίευση των κονδυλίων που θα αφορούν στα αντίστοιχα μέτρα.
Υποβλήθηκαν αιτήματα πληρωμής μέχρι και τη δόση χορηγίας και οι προσπάθειες τώρα επικεντρώνονται στην υποβολή των επόμενων αιτημάτων εντός του 2024 για εκταμίευση της 4ης και 5ης δόσης χορηγίας.
Τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις και προοπτικές
Σε ότι αφορά το σκέλος των τρεχουσών οικονομικών εξελίξεων και γενικότερα σε σχέση με τις προποτικές της οικονομίας το 2024, ο ΓΔ του ΥΠΟΙΚ αναμένει ότι η οικονομία θα επιταχυνθεί και θα σημειώσει ρυθμό αύξησης στο 2,9%, με τις επενδύσεις και την κατανάλωση να αναμένεται να αποτελέσουν σημαντική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης.
Επισημαίνει, ωστόσο ότι η πρόβλεψη αυτή περιβάλλεται από σημαντική αβεβαιότητα.
Η συνεισφορά από τις επενδύσεις εκτιμάται ότι θα προέλθει κυρίως από έναν σημαντικό αριθμό ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων που βρίσκονται σε εξέλιξη καθώς επίσης και από έργα στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Για το 2024, ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή - ΕΔΤΚ) αναμένεται να μειωθεί στο 2,5%, κυρίως λόγω της σταθεροποίησης στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να σημειώσει μείωση και να κυμανθεί γύρω στο 5,8% του εργατικού δυναμικού από 6,1% τον προηγούμενο χρόνο.
Μεσοπρόθεσμα, οι προοπτικές της οικονομίας παραμένουν θετικές με την οικονομία να αναμένεται να καταγράψει σχετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Η αναμενόμενη βελτίωση του ρυθμού ανάπτυξης βασίζεται κυρίως, στην εγχώρια ζήτηση, αλλά και την σταδιακή ανάκαμψη και θετική συνεισφορά και από την εξωτερική ζήτηση.
Η συνεχιζόμενη εισροή ξένων εταιρειών, οι οποίες έχουν κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό στον τομέα της τεχνολογίας, καθώς και η συνεχιζόμενη βελτίωση στον τουρισμό, αλλά και σε άλλες εξαγωγές υπηρεσιών, αναμένεται να συμβάλουν θετικά.
Από πλευράς πραγματικής οικονομίας, σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, τα έτη 2025-2026 ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο 3,1% και 3,2%.
Ο πληθωρισμός (ΕΔΤΚ) τα έτη 2025-2028 προβλέπεται να μειωθεί και να κυμανθεί στο 2,0%.
Ειδήσεις Σχετικών Θεμάτων
