18/03/2023 07:23
Τον εφιάλτη προηγούμενων κρίσεων της παγκόσμιας οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού τομέα, ξύπνησαν τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας, μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ.
Οι συνειρμοί στράφηκαν αναπόφευκτα στο παρελθόν και στην κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, με τους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι η νέα κρίση δεν είναι μια επανάληψη του 2008.
Σε εγχώριο επίπεδο, οι πληροφορίες που διαρρέουν εκ μέρους των αρμοδίων, καθησυχάζουν ανησυχίες που προκαλούν οι αναμνήσεις της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος το 2013.
Διαβεβαιώσεις εκ μέρους της ΚΤ για την μικρή έκθεση του τραπεζικού συστήματος στην κρίση, έλαβε το προεδρικό, ενώ ο ΥΠΟΙΚ, Μάκης Κεραυνός, υπογράμμισε την Πέμπτη ότι η υφιστάμενη κρίση των αγορών δεν συγκρίνεται με την οικονομική κρίση του 2013.
Οι πληροφορίες εκ μέρους του προεδρικού, αναφέρονται σε έκθεση ύψους μόνο €3 εκατ., των κυπριακών τραπεζών σε ομόλογα της Credit Suisse.
Οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας
Οι αλυσιδωτές επιπτώσεις από την πτώση της SVB, την περασμένη εβδομάδα, περιλάμβαναν την κατάρρευση της Signature Bank και την παρέμβαση των αμερικανικών αρχών για κάλυψη καταθετών.
Περιλάμβαναν επίσης, τη διάσωση της τράπεζας Credit Suisse από την ελβετική Κεντρική Τράπεζα και της αμερικανικής First Republic Bank μέσω καταθέσεων από άλλες τράπεζες, προς μετριασμό των ανησυχιών και του κινδύνου περαιτέρω εξάπλωσης της κρίσης.
Ταυτόχρονα, οι χρηματιστηριακές αγορές κατέγραψαν σημαντικές απώλειες με τις μετοχές του τραπεζικού κλάδου να δέχονται μεγάλο πλήγμα. Μικρές ενδείξεις βελτίωσης παρουσιάστηκαν προς το τέλος της εβδομάδας, μετά τις κινήσεις διάσωσης των επηρεαζόμενων.
Οι εξελίξεις ώθησαν, φαίνεται, την Federal Reserve να κάνει δεύτερες σκέψεις σε ότι αφορά την πρόθεση περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων, καθώς η πολιτική που ακολούθησαν οι κεντρικές τράπεζες για να δαμάσουν τον πληθωρισμό, αναγνωρίζεται ως ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην κρίση.
Αντίθετα, η ΕΚΤ αποφάσισε να κρατήσει αυστηρότερη στάση, υλοποιώντας την προαναγγελθείσα αύξηση των επιτοκίων κατά 0,5%, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι με την κίνηση αυτή, η πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde δεν ήθελε να πυροδοτήσει περαιτέρω ανησυχίες στις αγορές.
Το χρονικό της νέας κρίσης
Το «μαρτύριο» των διεθνών αγορών ξεκίνησε την δεύτερη εβδομάδα του Μάρτη, οπόταν οι αρμόδιες αρχές στις ΗΠΑ έκλεισαν τη Silicon Valley Bank. Η τράπεζα επένδυσε σε μακροπρόθεσμα ομόλογα τα οποία λόγω αύξησης των επιτοκίων έχασαν την αξία τους, γεγονός που πυροδότησε ανησυχίες, μαζικές αναλήψεις χρημάτων από την τράπεζα και την τελική κατάρρευση της τράπεζας.
Η SVB Financial Group, μητρική της SVB, το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής 10 Μαρτίου, υπέβαλε αίτηση πτώχευσης με στόχο την πώληση άλλων τομέων, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Οι εξελίξεις επηρέασαν και τη Signature Bank, η οποία βρέθηκε επίσης εκτεθειμένη στα πολύ υψηλά επιτόκια με αποτέλεσμα το κλείσιμο της, δύο μέρες αργότερα, την περασμένη Κυριακή.
Αναλυτές, μιλώντας στην StockWatch την Τρίτη, εξήγησαν πώς η απότομη αύξηση των επιτοκίων, οδήγησε στην κατάρρευση των δύο τραπεζών, βάζοντας στο στόχαστρο την αυστηρή νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών.
Φόβοι για ντόμινο
Υπό την σκιά της πτώσης των δύο τραπεζών και την παραδοχή της Credit Suisse την περασμένη Τρίτη, για ελλιπή εσωτερικό έλεγχο στις οικονομικές εκθέσεις του 2021 και 2022, η τράπεζα είδε τη μετοχή της να κατρακυλά στις αγορές. Ο μεγαλύτερος μέτοχος της και πρόεδρος του ΔΣ της Saudi National Bank, Ammar Al Khudairy, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να διαθέσει κεφάλαια για τη διάσωση της Credit Suisse.
Οι αναφορές προκάλεσαν απότομη βουτιά στη μετοχή της ελβετικής τράπεζας καθ’ όλη τη βδομάδα, «αναγκάζοντάς» την να δεχτεί τη βοήθεια ύψους 50 δισ. ελβετικών φράγκων από την Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας, την περασμένη Πέμπτη, σε μια προσπάθεια καθησυχασμού.
Η κίνηση ωστόσο, δεν επανέφερε την εμπιστοσύνη των αγορών, με τις μετοχές της Credit Suisse να συναλλάσσονται μέχρι και 9% χαμηλότερα.
Μεγάλες ζημιές κατέγραψε η First Republic Bank, η οποία παρά τις διαβεβαιώσεις των προηγούμενων ημερών για την θέση ρευστότητάς της, δεν έπεισε, με αποτέλεσμα να γίνει η δεύτερη μεγάλη τράπεζα που δέχτηκε βοήθεια ύψους $30 δισ. μέσω καταθέσεων από άλλες τράπεζες.
Από $5 δισ. κατέθεσαν στην αμερικάνικη τράπεζα οι JPMorgan Chase, Bank of America, Citigroup και Wells Fargo, στοχεύοντας κυρίως στον καθησυχασμό των πελατών οι οποίοι έτρεξαν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους.
Μέτρα και διαβεβαιώσεις
Μήνυμα ασφάλειας, έσπευσαν να στείλουν οι αξιωματούχοι στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, John Biden και η υπουργός οικονομικών Janet Yellen, προσπάθησαν να διαβεβαιώσουν τους καταθέτες και τους επενδυτές για την ασφάλεια και ανθεκτικότητα του τραπεζικού συστήματος, την περασμένη βδομάδα.
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος του Eurogroup, Paschal Donohoe, διαβεβαίωνε την Τετάρτη ότι η έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών στην κατάρρευση των δύο αμερικάνικων τραπεζών είναι πολύ περιορισμένη.
Μία μέρα μετά η επικεφαλής της ECB Christine Lagarde, ανακοίνωσε αύξηση επιτοκίων, δηλώντας έτοιμη να διατηρήσει την σταθερότητα των τιμών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ευρωζώνη.
Υπενθυμίζεται ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος που έθεσε η ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι το 2%, ενώ το 2023 ο πληθωρισμός αναμένεται από την ΕΚΤ να κυμανθεί στο 5,3%. Το 2024 εκτιμάται ότι θα μειωθεί σε 2,9% και σε 2,1% το 2025.
Μέχρι την Παρασκευή, η Federal Reserve κράτησε σιγή σχετικά με τα δικά της πλάνα για την επόμενη αύξηση επιτοκίων.
Οι αναλυτές εκτιμούν, ότι πιθανόν να μην προχωρήσει σε αύξηση τον Μάρτιο, ενώ παρά τα έκτακτα μέτρα που ανακοίνωσαν το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, η Fed και άλλες αρμόδιες αρχές, οι αγορές παρέμειναν μουδιασμένες.