ΥΠΟΙΚ: Δημοσιονομική πειθαρχία για ένταξη στην ΟΝΕ
Η ετοιμασία του αναθεωρημένου Προγράμματος Σύγκλισης για την περίοδο 2005-2009, το οποίο αφορά στην πολιτική στόχευση της Κύπρου για την επίτευξη δημοσιονομικής εξυγίανσης και η ετοιμασία του Εθνικού Σχεδίου για τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, αποτελούν ορόσημο στην ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ από την 1/1/2008. Σύμφωνα με τον κ. Σαρρή, τα σημερινά οικονομικά δεδομένα δείχνουν μια εύρωστη οικονομία με ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σχεδόν πλήρη απασχόληση, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλά επιτόκια και εντυπωσιακή μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Αυτή η ικανοποιητική εικόνα, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, οφείλεται κυρίως στη δημοσιονομική πειθαρχία, που καταφέραμε να ακολουθήσουμε τα τελευταία δύο χρόνια και στην επιχειρηματικότητα του Κυπρίου.
Αυτά μεταξύ άλλων ανέφερε στην συνέντευξη του στη StockWatch, ο Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής.
Ερ: Κύριε Σαρρή στους έξι περίπου μήνες που ηγείστε του Υπουργείου Οικονομικών ποια θεωρείτε ως μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Απ.: Στους έξι μήνες που ηγούμαι του Υπουργείου Οικονομικών, είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ με ζωτικά θέματα που επηρεάζουν όλους τους πολίτες.
Η ετοιμασία του αναθεωρημένου Προγράμματος Σύγκλισης, για την περίοδο 2005-2009, το οποίο αφορά στην πολιτική στόχευση της Κύπρου για την επίτευξη δημοσιονομικής εξυγίανσης, θεωρώ πως είναι μια μεγάλη επιτυχία την οποία πέτυχε η Κύπρος και που πρόσφατα επιβεβαίωσε με σχετική της έκθεση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο στόχος της δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι καίριας σημασίας για την Κύπρο, γιατί είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή ένταξη στην ευρωζώνη.
Παράλληλα, η ετοιμασία του Εθνικού Προγράμματος για τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, αποτελεί τον άλλο μεγάλο ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο στηρίζεται η οικονομική μας πολιτική και στοχεύει στην ενίσχυση των υποδομών για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.
Η πιστή υλοποίηση των δύο πιο πάνω πολιτικών προγραμμάτων έχει σκοπό να μας οδηγήσει στο ορόσημο της 1ης Ιανουαρίου 2008, ημερομηνία εισαγωγής του Ευρώ και που επίσης αποτελεί άλλη μια μεγάλη επιτυχία τόσο του Υπουργείου Οικονομικών, όσο και ολόκληρης της Κύπρου.
Ερ: Πώς αξιολογείτε μέχρι στιγμής την πορεία της κυπριακής οικονομίας;
Απ.: Τα σημερινά οικονομικά δεδομένα δείχνουν μια εύρωστη οικονομία με ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σχεδόν πλήρη απασχόληση, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλά επιτόκια και εντυπωσιακή μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Αυτή η ικανοποιητική εικόνα οφείλεται κυρίως στη δημοσιονομική πειθαρχία, που καταφέραμε να ακολουθήσουμε τα τελευταία δύο χρόνια και στην επιχειρηματικότητα του Κυπρίου.
Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα ανέλθει το 2006 στο 4,2% ενώ το ποσοστό της εγγεγραμμένης ανεργίας, θα σημειώσει οριακή πτώση στο 3,7% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Η σταθερότητα των τιμών θα διατηρηθεί και ο ρυθμός πληθωρισμού θα παραμείνει στο 2,5%.
Τα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης θα συνεχίσουν να αποδίδουν καρπούς. Το δημοσιονομικό έλλειμμα με βάση τα σημερινά δεδομένα έχει ήδη μειωθεί στο 2,5% του ΑΕΠ και προβλέπεται ότι θα μειωθεί περαιτέρω στο 1,9% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει την καθοδική του πορεία και θα προσεγγίσει το 67% του ΑΕΠ.
Με βάση την πιο πάνω θετική πορεία της οικονομίας, η Κύπρος θα εξακολουθήσει να είναι σε θέση το 2006 να ικανοποιεί τα κριτήρια σύγκλισης της Συνθήκης του Μάαστριχ.
Ερ: Πόσο εφικτός πιστεύετε ότι είναι ο στόχος για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1,9% το 2006;
Απ.: Η πιστή εφαρμογή του Προγράμματος Σύγκλισης, είμαι αισιόδοξος ότι θα φέρει την προσδοκώμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού εντός του προγράμματος περιλαμβάνονται μέτρα για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, όπως, είναι η συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των δημοσίων καταναλωτικών δαπανών και η βελτίωση της αποδοτικότητας των φορολογικών αρχών. Στα πλαίσια αυτά, στο Πρόγραμμα Σύγκλισης ενσωματώθηκαν διάφορα μέτρα που αφορούν την επέκταση της εφαρμογής του ορίου αφυπηρέτησης στο 63ο έτος για τον υπόλοιπο κρατικό τομέα, η έκδοση τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας για κτίρια που ανεγέρθηκαν με μικρές παρατυπίες, και πιο γενικά η επιτάχυνση της έκδοσης τίτλων, η αναθεώρηση τελών για τις υπηρεσίες που παρέχει το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, η υιοθέτηση μερισματικής πολιτικής από κερδοφόρους ημικρατικούς οργανισμούς και η βελτίωση της φοροεισπρακτικής ικανότητας των φορολογικών τμημάτων.
Ερ.: Πολλοί διερωτώνται πως μπορεί ένα κράτος να στοχεύει στη δημοσιονομική εξυγίανση και να ασκεί παράλληλα και κοινωνική πολιτική. Εσείς τι απαντάτε;
Απ.:Για την Κυβέρνηση, η διαμόρφωση της κοινωνικής πολιτικής, εντάσσεται στα πλαίσια μιας ορθολογικής δημοσιονομικής πολιτικής, κυρίως μέσω της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων και την καλύτερη στόχευση των κοινωνικών προγραμμάτων.
Μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας, έχουμε βάλει στερεές βάσεις για ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και αναβάθμιση του κοινωνικού ρόλου του κράτους. Ισορροπημένα δημοσιονομικά και γρήγορη ανάπτυξη είναι η πιο σίγουρη βάση για γενναιόδωρη κοινωνική πολιτική.
Ο ρόλος της Κυβέρνησης θα εξακολουθήσει να είναι υποστηρικτικός της αναπτυξιακής προσπάθειας. Αυτό θα γίνει δυνατό μέσω της εμπέδωσης μακροοικονομικής σταθερότητας, της διατήρησης της φορολογίας σε χαμηλά επίπεδα, της ανάπτυξης των υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού, της μείωσης της γραφειοκρατίας και της επιτάχυνσης της εξυπηρέτησης του επιχειρηματικού κόσμου.
Ερ.: Να περάσουμε στο θέμα της ένταξης μας στην ΟΝΕ. Έχετε δηλώσει επανειλημμένα πως όσο πιο σύντομα ενταχθούμε στην Ευρωζώνη τόσο το καλύτερο θα είναι για την οικονομίας μας. Ωστόσο το μεγαλύτερο συγκυβερνών κόμμα το ΑΚΕΛ εμμένει στη θέση ότι θα ήταν καλύτερα να ενταχθούμε το 2009, για να δοθούν περισσότερες κοινωνικές παροχές. Βλέπετε αυτή τη διαφωνία να αποτελεί εμπόδιο στην προσπάθεια για την ένταξη στην ΟΝΕ το 2008;
Απ.: Ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύεται από τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το Υπουργικό Συμβούλιο, ομόφωνα υιοθέτησε την 1 Ιανουαρίου 2008, ως στοχευόμενη ημερομηνία εισαγωγής της Κύπρου στο Ευρώ. Θεωρώ πως η απόφαση αυτή είναι ορθή και η εισαγωγή του Ευρώ θα έχει θετικές επιπτώσεις για την κυπριακή οικονομία, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, με ορθή προετοιμασία μπορούν να αποφευχθούν ενδεχόμενα προβλήματα.
Σε ότι αφορά τη θέση του ΑΚΕΛ, τονίζω ότι είμαστε σε συνεχή εποικοδομητικό διάλογο, στα πλαίσια του οποίου η κάθε πλευρά θέτει τα επιχειρήματά της.
Συμφωνώ με την θέση του ΑΚΕΛ ότι το κοινωνικό κράτος δεν πρέπει να θυσιαστεί, ενώ οι παρατηρήσεις του επιβεβαιώνουν την ανάγκη για μια πιο στοχευόμενη επικοινωνιακή πολιτική για την υιοθέτηση του Ευρώ.
Είμαι πεπεισμένος ότι στην πράξη θα υπάρξει αρμονική συνεργασία με όλα τα πολιτικά κόμματα, περιλαμβανομένου και του ΑΚΕΛ για την προώθηση της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωζώνη, που για μένα αποτελεί στρατηγικής σημασίας θέμα.
Ερ.: Ποιες είναι οι βασικότερες παράμετροι στην προσπάθεια μας για ένταξη στην Ευρωζώνη από την 1/1/2008;
Απ.: Πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι η δημοσιονομική εξυγίανση όχι επειδή μας το επιβάλλει η ΕΕ αλλά, κυρίως, διότι υγιή δημοσιονομικά συμβάλλουν θετικά στην οικονομική και κοινωνική ευημερία.
Η επίτευξή του στόχου για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1,9% θα στηριχθεί στη συνεπή εφαρμογή του Προϋπολογισμού του 2006, καθώς και στην υλοποίηση των πρόσθετων μέτρων που αναφέρονται στο Αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σύγκλισης 2005-2009.
Με βάση τα δεδομένα που έχουμε σήμερα είμαι αισιόδοξος ότι ο στόχος θα επιτευχθεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα δείξουμε όλοι πνεύμα συνεργασίας και συναίνεσης.
Άλλη πρόκληση είναι η έγκαιρη τεχνική προετοιμασία και συνεργασία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την μεγιστοποίηση των ωφελειών και τον περιορισμό στο ελάχιστο δυνατό τυχόν αρνητικών συνεπειών. Για το σκοπό αυτό έχουμε καταρτίσει και εφαρμόζουμε από κοινού με την Κεντρική Τράπεζα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης.
Ερ.: Ποια είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα και ποια τα σημαντικότερα μειονεκτήματα από την υιοθέτηση του ευρώ;
Απ.: Το μικρό μέγεθος, ο ανοικτός χαρακτήρας της οικονομίας της Κύπρου, αλλά και οι συνεχώς αυξανόμενες οικονομικές διασυνδέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστούν συμφέρουσα την υιοθέτηση του Ευρώ το συντομότερο δυνατό.
Είναι γεγονός αναντίλεκτο ότι η υιοθέτηση του Ευρώ θα βοηθήσει την Κύπρο να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά, σε σύγκριση με το σημερινό καθεστώς, ενδεχόμενες επιπτώσεις από εξωγενείς παράγοντες, π.χ. πολιτικές ή οικονομικές αναταραχές στη περιοχή μας, αύξηση της τιμής του πετρελαίου κλπ.
Επίσης αξίζει να τονιστούν και οι θετικές προεκτάσεις από την υιοθέτηση του Ευρώ στην επιδιωκόμενη επίλυση του πολιτικού μας προβλήματος. Πρώτα, διότι το Ευρώ θα είναι αποδεκτό ως το νόμισμα της επανενωμένης Κύπρου από όλα τα μέρη. Δεύτερο, το νέο πλαίσιο διαμόρφωσης της οικονομικής πολιτικής στα πλαίσια της Ευρωζώνης θα ενισχύει ενοποιητικές τάσεις και θα αποτρέπει διαχωριστικές πρόνοιες. Δε μπορώ να φανταστώ δύο Κεντρικές Τράπεζες στα πλαίσια μίας χώρας που θα συμμετέχει στην Ευρωζώνη /ή δύο συστήματα εποπτείας του χρηματοοικονομικού συστήματος, για να παραθέσω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πολλοί παρατηρητές αναμένουν έντονη κυκλοφορία του Ευρώ μετά την 1.1.2008 και στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Με λίγα λόγια το Ευρώ θα καταστεί de facto νόμισμα στα κατεχόμενα.
Πέραν των πολιτικών ωφελειών που αναμένεται να έχει η υιοθέτηση του Ευρώ για την Κύπρο, η προδιαγραφόμενη ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη θα έχει χειροπιαστά οφέλη σε όλο το φάσμα της κυπριακής οικονομίας. Τα σημαντικότερα είναι τα ακόλουθα:
• Σύγκλιση επιτοκίων με τα χαμηλότερα επίπεδα που επικρατούν στην Ευρωζώνη, και δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών δανεισμού για το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Σήμερα, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια στην Κύπρο είναι περίπου 5%, σε σύγκριση με 3,5% στην Ευρωζώνη.
• Εξάλειψη του κόστους μετατροπής της κυπριακής λίρας σε Ευρώ – οφέλη για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, παραδείγματος χάρη για ταξίδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σπουδαστικό συνάλλαγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου στις συναλλαγές σε Ευρώ, ώθηση στον εξαγωγικό τομέα. Οφέλη για επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜΜΕ.
• Δημιουργία σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας.
• Άμεση πρόσβαση στις κεφαλαιουχικές αγορές της Ευρωζώνης για τις επιχειρήσεις.
• Μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές. Όφελος για τα νοικοκυριά.
Η κυβέρνηση θεωρεί πως αν δεν προετοιμαστούμε κατάλληλα θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα ενώ δεν υποτιμά καθόλου την μετά-ενταξιακή πορεία. Η ορθή άσκηση οικονομικής πολιτικής πρέπει να συνεχιστεί και μετά την εισδοχή στην ΟΝΕ για να μην υπάρξουν ανεπιθύμητα προβλήματα.
Για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από την ένταξή μας στο Ευρώ πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τυχόν πρακτικά προβλήματα αλλά και τις σοβαρές μεσοπρόθεσμες προκλήσεις της οικονομίας που αφορούν:
• Δημοσιονομική εξυγίανση και ποιότητα των δημοσίων οικονομικών. Θέλω να προωθήσω την ιδέα για καλύτερο προγραμματισμό, ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και την κοινωνική πολιτική του κράτους.
• Βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών, λαμβανομένου υπόψη της γήρανσης του πληθυσμού. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν, ότι χωρίς επαρκή μέτρα, το δημόσιο χρέος αναμένεται να εξαπλασιαστεί σε 40 χρόνια, λόγω των προβλεπόμενων ελλειμμάτων του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων.
• Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης. Είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους καθημερινά, με σοβαρές επιπτώσεις για τα δημόσια οικονομικά, την ανταγωνιστικότητα και τη δυνατότητα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.
• Αναδιάρθρωση της οικονομίας, ανάπτυξη νέων τομέων και προώθηση της καινοτομίας και της έρευνας.
Ερ.: Πρόσφατη έρευνα του Cyprus College για λογαριασμό της Κεντρικής Τράπεζας έδειξε ότι το 60% των Κυπριών επιθυμεί ένταξη στην ΟΝΕ μετά την προκαθορισθείσα ημερομηνία. Σας ανησυχεί αυτό το γεγονός;
Απ.: Οι διάφορες έρευνες καταγράφουν, μεταξύ άλλων, τις ανησυχίες του κοινού σε ότι αφορά κυρίως το ενδεχόμενο η υιοθέτηση του Ευρώ να οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών, λόγω στρογγυλοποίησης προς τα πάνω κατά την μετατροπή τους από Κυπριακές Λίρες σε Ευρώ. Οι ανησυχίες αυτές εκφράζονται και στις απόψεις του κοινού σε ότι αφορά την ημερομηνία ένταξης στην Ευρωζώνη, όπου ένα σημαντικό ποσοστό συνηγορεί υπέρ αναβολής της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωζώνη.
Πιστεύω ότι όταν ξεκινήσει η διαδικασία ενημέρωσης του κοινού για την εισαγωγή του Ευρώ μαζί με τα μέτρα που προγραμματίζεται να ληφθούν, οι προαναφερθείσες ανησυχίες θα περιοριστούν αισθητά.
Καταρχήν, ο φόβος για στρογγυλοποίηση των τιμών δεν είναι πιθανός γιατί πρέπει να αναφερθεί ότι η συναλλαγματική ισοτιμία της κυπριακής λίρας με το Ευρώ είναι τέτοια που από μόνη της δεν επιτρέπει μεγάλη στρογγυλοποίηση προς τα πάνω. Η πρόσφατη εμπειρία μας έδειξε ότι χώρες που η ισοτιμία τους με το Ευρώ είναι στα ίδια περίπου επίπεδα όπως της Κύπρου, π.χ. η Ιρλανδία, δεν αντιμετώπισαν τέτοιο πρόβλημα. Ο βασικός λόγος είναι γιατί όσο η ισοτιμία είναι πλησιέστερα στην ισοτιμία 1:1, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται ο κίνδυνος της στρογγυλοποίησης.
Ακόμη ένας λόγος που συνηγορεί υπέρ της μη ύπαρξης του προβλήματος της στρογγυλοποίησης προς τα πάνω στην Κύπρο αποτελεί το γεγονός ότι η σύνθεση της αγοράς στην Κύπρο κυριαρχείται κυρίως από μεγάλους οργανισμούς και όχι μικροπωλητές. Ως εκ τούτου, η στρογγυλοποίηση καθίσταται πιο δύσκολη να εμφανιστεί σε μεγάλες υπεραγορές και περαιτέρω δίνει τη δυνατότητα στο κράτος να έλθει σε συμφωνία μαζί τους για αποφυγή τυχόν προβλημάτων.
Η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να αποφύγει ενδεχόμενη εκμετάλλευση τιμών με την εισαγωγή του Ευρώ, θα προωθήσει έγκαιρα ενημερωτική εκστρατεία για την υιοθέτηση του Ευρώ και τη δια νόμου διπλή αναγραφή των τιμών έξι μήνες πριν και έξι μήνες μετά την εισαγωγή του Ευρώ.
Ερ.: Πως αξιολογείτε τη συνεργασία σας με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας;
Απ.: Με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας υπάρχει μια άψογη και αρμονική συνεργασία, όπως άλλωστε επιβάλλεται, λόγω της φύσης των αρμοδιοτήτων μας. Η συνεργασία αυτή προβλέπω να ενισχυθεί περαιτέρω, λόγω της συναρμοδιότητας που έχει το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα σε θέματα που σχετίζονται με την υιοθέτηση του Ευρώ.
Ερ.: Το Μάιο πλησιάζουν οι βουλευτικές εκλογές. Σας έχει προσεγγίσει μέχρι στιγμή κάποια πολιτική παράταξη για να είστε υποψήφιος; Εάν όχι θα σας ενδιέφερε τέτοιο ενδεχόμενο ή οι πολιτικές φιλοδοξίες σας περιορίζονται στο Υπουργείο Οικονομικών;
Απ.: Προσωπικά δεν έχω άλλες πολιτικές φιλοδοξίες. Η θέση του Υπουργού Οικονομικών είναι αυτή που με απασχολεί και μοναδικός μου στόχος είναι η αποτελεσματική εκπλήρωση των καθηκόντων μου με τρόπο ώστε να ωφεληθεί η κυπριακή οικονομία και όλοι οι πολίτες της Κύπρου.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
Αυτά μεταξύ άλλων ανέφερε στην συνέντευξη του στη StockWatch, ο Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής.
Ερ: Κύριε Σαρρή στους έξι περίπου μήνες που ηγείστε του Υπουργείου Οικονομικών ποια θεωρείτε ως μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Απ.: Στους έξι μήνες που ηγούμαι του Υπουργείου Οικονομικών, είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ με ζωτικά θέματα που επηρεάζουν όλους τους πολίτες.
Η ετοιμασία του αναθεωρημένου Προγράμματος Σύγκλισης, για την περίοδο 2005-2009, το οποίο αφορά στην πολιτική στόχευση της Κύπρου για την επίτευξη δημοσιονομικής εξυγίανσης, θεωρώ πως είναι μια μεγάλη επιτυχία την οποία πέτυχε η Κύπρος και που πρόσφατα επιβεβαίωσε με σχετική της έκθεση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο στόχος της δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι καίριας σημασίας για την Κύπρο, γιατί είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή ένταξη στην ευρωζώνη.
Παράλληλα, η ετοιμασία του Εθνικού Προγράμματος για τη Στρατηγική της Λισσαβόνας, αποτελεί τον άλλο μεγάλο ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο στηρίζεται η οικονομική μας πολιτική και στοχεύει στην ενίσχυση των υποδομών για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.
Η πιστή υλοποίηση των δύο πιο πάνω πολιτικών προγραμμάτων έχει σκοπό να μας οδηγήσει στο ορόσημο της 1ης Ιανουαρίου 2008, ημερομηνία εισαγωγής του Ευρώ και που επίσης αποτελεί άλλη μια μεγάλη επιτυχία τόσο του Υπουργείου Οικονομικών, όσο και ολόκληρης της Κύπρου.
Ερ: Πώς αξιολογείτε μέχρι στιγμής την πορεία της κυπριακής οικονομίας;
Απ.: Τα σημερινά οικονομικά δεδομένα δείχνουν μια εύρωστη οικονομία με ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σχεδόν πλήρη απασχόληση, χαμηλό πληθωρισμό, χαμηλά επιτόκια και εντυπωσιακή μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Αυτή η ικανοποιητική εικόνα οφείλεται κυρίως στη δημοσιονομική πειθαρχία, που καταφέραμε να ακολουθήσουμε τα τελευταία δύο χρόνια και στην επιχειρηματικότητα του Κυπρίου.
Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα ανέλθει το 2006 στο 4,2% ενώ το ποσοστό της εγγεγραμμένης ανεργίας, θα σημειώσει οριακή πτώση στο 3,7% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Η σταθερότητα των τιμών θα διατηρηθεί και ο ρυθμός πληθωρισμού θα παραμείνει στο 2,5%.
Τα θετικά αποτελέσματα της πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης θα συνεχίσουν να αποδίδουν καρπούς. Το δημοσιονομικό έλλειμμα με βάση τα σημερινά δεδομένα έχει ήδη μειωθεί στο 2,5% του ΑΕΠ και προβλέπεται ότι θα μειωθεί περαιτέρω στο 1,9% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει την καθοδική του πορεία και θα προσεγγίσει το 67% του ΑΕΠ.
Με βάση την πιο πάνω θετική πορεία της οικονομίας, η Κύπρος θα εξακολουθήσει να είναι σε θέση το 2006 να ικανοποιεί τα κριτήρια σύγκλισης της Συνθήκης του Μάαστριχ.
Ερ: Πόσο εφικτός πιστεύετε ότι είναι ο στόχος για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1,9% το 2006;
Απ.: Η πιστή εφαρμογή του Προγράμματος Σύγκλισης, είμαι αισιόδοξος ότι θα φέρει την προσδοκώμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού εντός του προγράμματος περιλαμβάνονται μέτρα για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, όπως, είναι η συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των δημοσίων καταναλωτικών δαπανών και η βελτίωση της αποδοτικότητας των φορολογικών αρχών. Στα πλαίσια αυτά, στο Πρόγραμμα Σύγκλισης ενσωματώθηκαν διάφορα μέτρα που αφορούν την επέκταση της εφαρμογής του ορίου αφυπηρέτησης στο 63ο έτος για τον υπόλοιπο κρατικό τομέα, η έκδοση τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας για κτίρια που ανεγέρθηκαν με μικρές παρατυπίες, και πιο γενικά η επιτάχυνση της έκδοσης τίτλων, η αναθεώρηση τελών για τις υπηρεσίες που παρέχει το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, η υιοθέτηση μερισματικής πολιτικής από κερδοφόρους ημικρατικούς οργανισμούς και η βελτίωση της φοροεισπρακτικής ικανότητας των φορολογικών τμημάτων.
Ερ.: Πολλοί διερωτώνται πως μπορεί ένα κράτος να στοχεύει στη δημοσιονομική εξυγίανση και να ασκεί παράλληλα και κοινωνική πολιτική. Εσείς τι απαντάτε;
Απ.:Για την Κυβέρνηση, η διαμόρφωση της κοινωνικής πολιτικής, εντάσσεται στα πλαίσια μιας ορθολογικής δημοσιονομικής πολιτικής, κυρίως μέσω της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων και την καλύτερη στόχευση των κοινωνικών προγραμμάτων.
Μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας, έχουμε βάλει στερεές βάσεις για ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και αναβάθμιση του κοινωνικού ρόλου του κράτους. Ισορροπημένα δημοσιονομικά και γρήγορη ανάπτυξη είναι η πιο σίγουρη βάση για γενναιόδωρη κοινωνική πολιτική.
Ο ρόλος της Κυβέρνησης θα εξακολουθήσει να είναι υποστηρικτικός της αναπτυξιακής προσπάθειας. Αυτό θα γίνει δυνατό μέσω της εμπέδωσης μακροοικονομικής σταθερότητας, της διατήρησης της φορολογίας σε χαμηλά επίπεδα, της ανάπτυξης των υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού, της μείωσης της γραφειοκρατίας και της επιτάχυνσης της εξυπηρέτησης του επιχειρηματικού κόσμου.
Ερ.: Να περάσουμε στο θέμα της ένταξης μας στην ΟΝΕ. Έχετε δηλώσει επανειλημμένα πως όσο πιο σύντομα ενταχθούμε στην Ευρωζώνη τόσο το καλύτερο θα είναι για την οικονομίας μας. Ωστόσο το μεγαλύτερο συγκυβερνών κόμμα το ΑΚΕΛ εμμένει στη θέση ότι θα ήταν καλύτερα να ενταχθούμε το 2009, για να δοθούν περισσότερες κοινωνικές παροχές. Βλέπετε αυτή τη διαφωνία να αποτελεί εμπόδιο στην προσπάθεια για την ένταξη στην ΟΝΕ το 2008;
Απ.: Ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύεται από τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το Υπουργικό Συμβούλιο, ομόφωνα υιοθέτησε την 1 Ιανουαρίου 2008, ως στοχευόμενη ημερομηνία εισαγωγής της Κύπρου στο Ευρώ. Θεωρώ πως η απόφαση αυτή είναι ορθή και η εισαγωγή του Ευρώ θα έχει θετικές επιπτώσεις για την κυπριακή οικονομία, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, με ορθή προετοιμασία μπορούν να αποφευχθούν ενδεχόμενα προβλήματα.
Σε ότι αφορά τη θέση του ΑΚΕΛ, τονίζω ότι είμαστε σε συνεχή εποικοδομητικό διάλογο, στα πλαίσια του οποίου η κάθε πλευρά θέτει τα επιχειρήματά της.
Συμφωνώ με την θέση του ΑΚΕΛ ότι το κοινωνικό κράτος δεν πρέπει να θυσιαστεί, ενώ οι παρατηρήσεις του επιβεβαιώνουν την ανάγκη για μια πιο στοχευόμενη επικοινωνιακή πολιτική για την υιοθέτηση του Ευρώ.
Είμαι πεπεισμένος ότι στην πράξη θα υπάρξει αρμονική συνεργασία με όλα τα πολιτικά κόμματα, περιλαμβανομένου και του ΑΚΕΛ για την προώθηση της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωζώνη, που για μένα αποτελεί στρατηγικής σημασίας θέμα.
Ερ.: Ποιες είναι οι βασικότερες παράμετροι στην προσπάθεια μας για ένταξη στην Ευρωζώνη από την 1/1/2008;
Απ.: Πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι η δημοσιονομική εξυγίανση όχι επειδή μας το επιβάλλει η ΕΕ αλλά, κυρίως, διότι υγιή δημοσιονομικά συμβάλλουν θετικά στην οικονομική και κοινωνική ευημερία.
Η επίτευξή του στόχου για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1,9% θα στηριχθεί στη συνεπή εφαρμογή του Προϋπολογισμού του 2006, καθώς και στην υλοποίηση των πρόσθετων μέτρων που αναφέρονται στο Αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σύγκλισης 2005-2009.
Με βάση τα δεδομένα που έχουμε σήμερα είμαι αισιόδοξος ότι ο στόχος θα επιτευχθεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα δείξουμε όλοι πνεύμα συνεργασίας και συναίνεσης.
Άλλη πρόκληση είναι η έγκαιρη τεχνική προετοιμασία και συνεργασία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την μεγιστοποίηση των ωφελειών και τον περιορισμό στο ελάχιστο δυνατό τυχόν αρνητικών συνεπειών. Για το σκοπό αυτό έχουμε καταρτίσει και εφαρμόζουμε από κοινού με την Κεντρική Τράπεζα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης.
Ερ.: Ποια είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα και ποια τα σημαντικότερα μειονεκτήματα από την υιοθέτηση του ευρώ;
Απ.: Το μικρό μέγεθος, ο ανοικτός χαρακτήρας της οικονομίας της Κύπρου, αλλά και οι συνεχώς αυξανόμενες οικονομικές διασυνδέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστούν συμφέρουσα την υιοθέτηση του Ευρώ το συντομότερο δυνατό.
Είναι γεγονός αναντίλεκτο ότι η υιοθέτηση του Ευρώ θα βοηθήσει την Κύπρο να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά, σε σύγκριση με το σημερινό καθεστώς, ενδεχόμενες επιπτώσεις από εξωγενείς παράγοντες, π.χ. πολιτικές ή οικονομικές αναταραχές στη περιοχή μας, αύξηση της τιμής του πετρελαίου κλπ.
Επίσης αξίζει να τονιστούν και οι θετικές προεκτάσεις από την υιοθέτηση του Ευρώ στην επιδιωκόμενη επίλυση του πολιτικού μας προβλήματος. Πρώτα, διότι το Ευρώ θα είναι αποδεκτό ως το νόμισμα της επανενωμένης Κύπρου από όλα τα μέρη. Δεύτερο, το νέο πλαίσιο διαμόρφωσης της οικονομικής πολιτικής στα πλαίσια της Ευρωζώνης θα ενισχύει ενοποιητικές τάσεις και θα αποτρέπει διαχωριστικές πρόνοιες. Δε μπορώ να φανταστώ δύο Κεντρικές Τράπεζες στα πλαίσια μίας χώρας που θα συμμετέχει στην Ευρωζώνη /ή δύο συστήματα εποπτείας του χρηματοοικονομικού συστήματος, για να παραθέσω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πολλοί παρατηρητές αναμένουν έντονη κυκλοφορία του Ευρώ μετά την 1.1.2008 και στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Με λίγα λόγια το Ευρώ θα καταστεί de facto νόμισμα στα κατεχόμενα.
Πέραν των πολιτικών ωφελειών που αναμένεται να έχει η υιοθέτηση του Ευρώ για την Κύπρο, η προδιαγραφόμενη ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη θα έχει χειροπιαστά οφέλη σε όλο το φάσμα της κυπριακής οικονομίας. Τα σημαντικότερα είναι τα ακόλουθα:
• Σύγκλιση επιτοκίων με τα χαμηλότερα επίπεδα που επικρατούν στην Ευρωζώνη, και δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών δανεισμού για το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Σήμερα, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια στην Κύπρο είναι περίπου 5%, σε σύγκριση με 3,5% στην Ευρωζώνη.
• Εξάλειψη του κόστους μετατροπής της κυπριακής λίρας σε Ευρώ – οφέλη για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, παραδείγματος χάρη για ταξίδια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σπουδαστικό συνάλλαγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου στις συναλλαγές σε Ευρώ, ώθηση στον εξαγωγικό τομέα. Οφέλη για επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜΜΕ.
• Δημιουργία σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας.
• Άμεση πρόσβαση στις κεφαλαιουχικές αγορές της Ευρωζώνης για τις επιχειρήσεις.
• Μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές. Όφελος για τα νοικοκυριά.
Η κυβέρνηση θεωρεί πως αν δεν προετοιμαστούμε κατάλληλα θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα ενώ δεν υποτιμά καθόλου την μετά-ενταξιακή πορεία. Η ορθή άσκηση οικονομικής πολιτικής πρέπει να συνεχιστεί και μετά την εισδοχή στην ΟΝΕ για να μην υπάρξουν ανεπιθύμητα προβλήματα.
Για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από την ένταξή μας στο Ευρώ πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τυχόν πρακτικά προβλήματα αλλά και τις σοβαρές μεσοπρόθεσμες προκλήσεις της οικονομίας που αφορούν:
• Δημοσιονομική εξυγίανση και ποιότητα των δημοσίων οικονομικών. Θέλω να προωθήσω την ιδέα για καλύτερο προγραμματισμό, ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και την κοινωνική πολιτική του κράτους.
• Βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών, λαμβανομένου υπόψη της γήρανσης του πληθυσμού. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν, ότι χωρίς επαρκή μέτρα, το δημόσιο χρέος αναμένεται να εξαπλασιαστεί σε 40 χρόνια, λόγω των προβλεπόμενων ελλειμμάτων του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων.
• Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης. Είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους καθημερινά, με σοβαρές επιπτώσεις για τα δημόσια οικονομικά, την ανταγωνιστικότητα και τη δυνατότητα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.
• Αναδιάρθρωση της οικονομίας, ανάπτυξη νέων τομέων και προώθηση της καινοτομίας και της έρευνας.
Ερ.: Πρόσφατη έρευνα του Cyprus College για λογαριασμό της Κεντρικής Τράπεζας έδειξε ότι το 60% των Κυπριών επιθυμεί ένταξη στην ΟΝΕ μετά την προκαθορισθείσα ημερομηνία. Σας ανησυχεί αυτό το γεγονός;
Απ.: Οι διάφορες έρευνες καταγράφουν, μεταξύ άλλων, τις ανησυχίες του κοινού σε ότι αφορά κυρίως το ενδεχόμενο η υιοθέτηση του Ευρώ να οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών, λόγω στρογγυλοποίησης προς τα πάνω κατά την μετατροπή τους από Κυπριακές Λίρες σε Ευρώ. Οι ανησυχίες αυτές εκφράζονται και στις απόψεις του κοινού σε ότι αφορά την ημερομηνία ένταξης στην Ευρωζώνη, όπου ένα σημαντικό ποσοστό συνηγορεί υπέρ αναβολής της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωζώνη.
Πιστεύω ότι όταν ξεκινήσει η διαδικασία ενημέρωσης του κοινού για την εισαγωγή του Ευρώ μαζί με τα μέτρα που προγραμματίζεται να ληφθούν, οι προαναφερθείσες ανησυχίες θα περιοριστούν αισθητά.
Καταρχήν, ο φόβος για στρογγυλοποίηση των τιμών δεν είναι πιθανός γιατί πρέπει να αναφερθεί ότι η συναλλαγματική ισοτιμία της κυπριακής λίρας με το Ευρώ είναι τέτοια που από μόνη της δεν επιτρέπει μεγάλη στρογγυλοποίηση προς τα πάνω. Η πρόσφατη εμπειρία μας έδειξε ότι χώρες που η ισοτιμία τους με το Ευρώ είναι στα ίδια περίπου επίπεδα όπως της Κύπρου, π.χ. η Ιρλανδία, δεν αντιμετώπισαν τέτοιο πρόβλημα. Ο βασικός λόγος είναι γιατί όσο η ισοτιμία είναι πλησιέστερα στην ισοτιμία 1:1, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται ο κίνδυνος της στρογγυλοποίησης.
Ακόμη ένας λόγος που συνηγορεί υπέρ της μη ύπαρξης του προβλήματος της στρογγυλοποίησης προς τα πάνω στην Κύπρο αποτελεί το γεγονός ότι η σύνθεση της αγοράς στην Κύπρο κυριαρχείται κυρίως από μεγάλους οργανισμούς και όχι μικροπωλητές. Ως εκ τούτου, η στρογγυλοποίηση καθίσταται πιο δύσκολη να εμφανιστεί σε μεγάλες υπεραγορές και περαιτέρω δίνει τη δυνατότητα στο κράτος να έλθει σε συμφωνία μαζί τους για αποφυγή τυχόν προβλημάτων.
Η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να αποφύγει ενδεχόμενη εκμετάλλευση τιμών με την εισαγωγή του Ευρώ, θα προωθήσει έγκαιρα ενημερωτική εκστρατεία για την υιοθέτηση του Ευρώ και τη δια νόμου διπλή αναγραφή των τιμών έξι μήνες πριν και έξι μήνες μετά την εισαγωγή του Ευρώ.
Ερ.: Πως αξιολογείτε τη συνεργασία σας με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας;
Απ.: Με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας υπάρχει μια άψογη και αρμονική συνεργασία, όπως άλλωστε επιβάλλεται, λόγω της φύσης των αρμοδιοτήτων μας. Η συνεργασία αυτή προβλέπω να ενισχυθεί περαιτέρω, λόγω της συναρμοδιότητας που έχει το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα σε θέματα που σχετίζονται με την υιοθέτηση του Ευρώ.
Ερ.: Το Μάιο πλησιάζουν οι βουλευτικές εκλογές. Σας έχει προσεγγίσει μέχρι στιγμή κάποια πολιτική παράταξη για να είστε υποψήφιος; Εάν όχι θα σας ενδιέφερε τέτοιο ενδεχόμενο ή οι πολιτικές φιλοδοξίες σας περιορίζονται στο Υπουργείο Οικονομικών;
Απ.: Προσωπικά δεν έχω άλλες πολιτικές φιλοδοξίες. Η θέση του Υπουργού Οικονομικών είναι αυτή που με απασχολεί και μοναδικός μου στόχος είναι η αποτελεσματική εκπλήρωση των καθηκόντων μου με τρόπο ώστε να ωφεληθεί η κυπριακή οικονομία και όλοι οι πολίτες της Κύπρου.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
3287.99
1275.09
