Υπάρχει τρόπος να ανακάμψουν οι κατασκευές το 2021

Η πανδημία covid-19 επηρέασε και επηρεάζει το σύνολο της κυπριακής αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας και το 2021 θα είναι σίγουρα μια δύσκολη χρονιά με προκλήσεις για όλους.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία, το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της Κύπρου αναμένεται να συρρικνωθεί περί το 7% για το 2020, γεγονός που αναπόφευκτα επηρεάζει και τον τομέα των κατασκευών και γενικότερα των υπηρεσιών που αφορούν τους μηχανικούς –τα μέλη του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου, τα οποία είναι γύρω στις 14,000. Στην πίεση που ασκείται στον τομέα των κατασκευών συντείνει και το γεγονός ότι η πανδημία δημιούργησε αβεβαιότητα στα νοικοκυριά, τα οποία μάλλον θα είναι περισσότερο διστακτικά στην απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας κατά τους επόμενους μήνες.

Σε όλο αυτό το σκηνικό, ειδικά για την Κύπρο, προστέθηκε και ο απότομος τερματισμός του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος που αφορούσε κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση έναντι επένδυσης, κάτι που έχει εντείνει τα προβλήματα ιδιαίτερα σε μια ειδική κατηγορία αναπτύξεων, τα πολυτελή οικιστικά ακίνητα. Εάν σε αυτή την εξίσωση συμπεριληφθεί και η πολύ χαμηλή υλοποίηση του αναπτυξιακού κρατικού προϋπολογισμού (34% μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2020), τότε όντως διαμορφώνεται μια μελανή εικόνα για τον τομέα ακίνητων/κατασκευών.

Όμως, ο κατασκευαστικός τομέας έχει τις προϋποθέσεις να ανακάμψει το 2021, φτάνει να αφήσουμε τις καιροσκοπικές προσεγγίσεις και να εστιάσουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη και σε δράσεις οι οποίες να οδηγούν στη βελτίωση της παραγωγικότητας του κλάδου και της ποιότητας του προϊόντος που παράγει. Το πρώτο βήμα και η νέα σελίδα στη νέα πολιτική αδειοδότησης, η οποία περιλαμβάνει για πρώτη φορά δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής και έκδοσης πολεοδομικής και οικοδομικής άδειας για κατοικίες και καθορίζει ως μέγιστο χρόνο έκδοσης τους τις 20 ημέρες, είναι πολύ ελπιδοφόρο και σίγουρα θα βοηθήσει τον τομέα. Συναφώς, η ψήφιση του νόμου ταχείας πολεοδομικής – οικοδομικής αδειοδότησης στρατηγικών επενδύσεων, επί του οποίου η συνεισφορά του ΕΤΕΚ ήταν καθοριστική, είναι κάτι που και αυτό θα συνεισφέρει στην προσπάθεια τόνωσης του τομέα.

Παρά τα προβλήματα που έφερε η πανδημία, έχει δημιουργήσει μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας μας, ενώ δίνει την ευκαιρία επανασχεδιασμού ενός πιο πράσινου και ορθολογικού μοντέλου ανάπτυξης. Επειδή ο κατασκευαστικός τομέας δεν λειτουργεί στο κενό, για να έχει ευοίωνο μέλλον όπως και οι άλλοι παραγωγικοί τομείς, οφείλουμε να έχουμε ένα φιλικότερο και αποτελεσματικότερο κράτος, οφείλουμε να έχουμε μια σύγχρονη και αποτελεσματική τοπική αυτοδιοίκηση, στρατηγικό σχεδιασμό και προγραμματισμό της ανάπτυξης, ποιότητα και διαφάνεια στις διαδικασίες υλοποίησης έργων και ταχύτητα στην απονομή δικαιοσύνης με την αξιοποίηση των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών και στα δημόσια συμβόλαια του κατασκευαστικού τομέα.

Επί του προκειμένου σημειώνω ότι πρόσφατα η Κομισιόν δημοσίευσε ένα έγγραφο πολιτικής με θέμα «A Renovation Wave for Europe - greening our buildings, creating jobs, improving lives». Το έγγραφο αυτό είναι συνεκτικό, εμπεριστατωμένο και περιέχει σειρά προθέσεων πολιτικής που έχουν στον πυρήνα τους το δομημένο περιβάλλον, την οικονομική ανάκαμψη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Το έγγραφο αυτό αποτελεί τη ναυαρχίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως απάντηση στη δημοσιονομική κρίση της πανδημίας COVID-19 και περιλαμβάνει πολιτικές για την ενεργειακή αναβάθμιση, την ψηφιοποίηση των κτηρίων, τη δομοστατική ενίσχυση τους, την ενθάρρυνση της πράσινης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας, του σεβασμού της αρχιτεκτονικής αξίας και της αισθητικής των πόλεων μας, την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου και τη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το έγγραφο αυτό αποτελεί προάγγελο πολιτικών της Ευρώπης, ενώ δράσεις συναφείς με το περιεχόμενό του αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από τον τρέχοντα πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, αλλά και από χρήματα του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Το ΕΤΕΚ θα επιδιώξει να αναλάβει πρωτοβουλία για να μετουσιώσει πολιτικές και δράσεις του εγγράφου αυτού σε έργα, νομοθετικές ρυθμίσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία κοκ, σε εθνικό επίπεδο. Ο κατασκευαστικός τομέας έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό και ασφαλώς εκεί είναι το μέλλον του.

*Αρχιτέκτονας, πρόεδρος ΕΤΕΚ.