Χριστοφίδης: Δεν λειτουργούμε με σκοπιμότητες
Την κατηγορηματική θέση ότι η ΕΠΑ δεν λειτουργεί με σκοπιμότητες εναντίον οποιασδήποτε εταιρείας εκφράζει σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιώργος Χριστοφίδης. Ο κ. Χριστοφίδης, αναλύει το χρονικό των αποφάσεων κατά της MPB που πάγωσαν το διάλογο με την Τράπεζα Κύπρου και δείχνει το δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσει η Marfin σε περίπτωση καταδίκης της από την ΕΠΑ σχετικά με την εξαγορά του 8,1% της BOCY. Μιλά ακόμα για τα κριτήρια εξέτασης από την ΕΠΑ ενός πιθανού deal των δύο μεγάλων τραπεζών και αναφέρεται σε άλλες αποφάσεις που εκκρεμούν, όπως το deal στα τσιμεντοποιία, δίνοντας και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
Ερ.: H ΕΠΑ πρόσφατα ανακοίνωσε δύο αποφάσεις της κατά της MPB, με τις οποίες στην ουσία, παγοποιείτο το ενδεχόμενο έναρξης διαλόγου για τυχόν συνεργασία με την Τράπεζα Κύπρου. Γιατί επιλέξατε να κάνετε παρέμβαση πέντε μήνες μετά την έναρξη της τριπλής συγχώνευσης και πέντε μέρες πριν την Ετ.Γ.Σ. της BOCY;
Απ.: Η διαδικασία ελέγχου για το κατά πόσον έχει αρμοδιότητα ή όχι η ΕΠΑ στη βάση είτε της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, είτε περί ελέγχου συγκεντρώσεων, είναι μια διαδικασία που συναρτάται με την πληροφόρηση που έχεις ενώπιον σου. Ειδικά στην περίπτωση που αναφέρεστε, θα έπρεπε εφόσον δεν υπήρχε προηγουμένως ενημέρωση από την υπηρεσία, να συλλέγουν όλα εκείνα τα στοιχεία που στη βάση του σεβασμού που έχει η επιτροπή προς τις επιχειρήσεις θα διαμορφωνόταν ένα πλαίσιο για να κάνουμε παρέμβαση. Αυτή η συλλογή στοιχείων δεν μπορούσε να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Όταν μαζεύτηκαν τα απαραίτητα στοιχεία και πληροφορίες οι οποίες ήταν αναγκαίες για να κάνουμε την παρέμβαση μας, τότε παρεμβήκαμε στη συγκεκριμένη στιγμή.
Ερ.: Δηλαδή, χρειάζονται πέντε μήνες για να εξετάσετε αν μια εταιρεία έχει κοινοποιήσει μια συγκέντρωση στην ΕΠΑ ή όχι;
Απ.: Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι καμία σκοπιμότητα δεν υπήρχε, πέραν από το να είναι σε θέση η ΕΠΑ τη στιγμή που θα έδινε την τοποθέτηση της, να έχει τέτοια στοιχεία ώστε να παραμεριστεί η επιφύλαξη που είχαμε λόγω σεβασμού στην ελεύθερη δραστηριότητα των επιχειρήσεων. Όταν πήραμε τα στοιχεία, επαναλαμβάνω, προχωρήσαμε στις σχετικές ανακοινώσεις. Επειδή σε λίγες μέρες βγήκε και μια δεύτερη απόφαση που αφορούσε την τριπλή συγχώνευση, θέλω να πω ότι απλά αυτή η υπόθεση είχε ξεκινήσει από καιρό και ολοκληρώθηκε τη συγκεκριμένη μέρα. Ήταν φυσικό να προχωρήσει η υπόθεση όταν ολοκληρωνόταν η διαδικασία και δεν υπήρχε καμία σκοπιμότητα στο να συμπέσουν αυτές οι ανακοινώσεις. Η ΕΠΑ λειτουργεί πάντοτε στα πλαίσια των υποχρεώσεων της με βάση τη νομοθεσία. Είμαστε μια ανεξάρτητη αρχή που δεν δέχεται καμία παρέμβαση. Θέλω να ξεκαθαρίσω πως δεν ανοίγουμε κανένα μέτωπο όταν ξεκινούμε μία διαδικασία και ούτε επιδίωξη μας είναι η αντιπαράθεση. Στόχος μας είναι η ίδια αντιμετώπιση όλων των εταιρειών είτε είναι κρατικές, είτε ημικρατικές και διαψεύδω κατηγορηματικά όσους υποστηρίζουν το αντίθετο.
Ερ.: Το επιχείρημα σας είναι ότι η ΜΡΒ δεν σας κοινοποίησε την απόκτηση του 8,07% στην Τρ. Κύπρου. Η Τρ. Πειραιώς σας το κοινοποίησε;
Απ.: Δεν είναι σωστό να πω λεπτομέρειες για το θέμα αυτό τη στιγμή που εκκρεμεί μια διαδικασία κατά της Marfin. Αυτό που θέλω να πω ως μια γενική τοποθέτηση, είναι ότι εάν οι συνθήκες, η πληροφόρηση και τα στοιχεία που είχαμε για την περίπτωση της αγοράς του 8,07% της Τράπεζας Κύπρου από την MPB ήταν οι ίδιες, και στη θέση της Marfin ήταν η Τράπεζα Πειραιώς ή οποιαδήποτε άλλη τράπεζα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θα ενεργούσε η ΕΠΑ.
Ερ.: Ναι, αλλά με βάση το επιχείρημα μας, το 8% συνεπάγεται άτυπο έλεγχο της γενικής συνέλευσης… Επομένως, ανεξάρτητα του αν κάποιος έχει παρουσία στην Κύπρο ή όχι, έπρεπε να σας το κοινοποιήσει…
Απ.: Δεν πιστεύω ότι η απόφαση της ΕΠΑ να θεωρήσει την εξαγορά αυτού του ποσοστού ως πράξη συγκέντρωσης που δημιουργεί έλεγχο στηρίχθηκε σε ένα συγκεκριμένο στοιχείο, αλλά σε πάρα πολλά άλλα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της Marfin, η οποία από τη σχετική έκθεση αιτιάσεων και την έρευνα που διεξάγαμε θα τα μελετήσει και θα τοποθετηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να διαφυλάξει τα συμφέροντα της.
Ερ.: Μπορείτε να μας πείτε ποια είναι αυτά τα στοιχεία που λάβατε υπόψη;
Απ.: Δυστυχώς δεν μπορώ να αποκαλύψω οτιδήποτε, καθώς εκκρεμεί ακόμη η διαδικασία για να τοποθετηθούν και να δώσουν τις θέσεις τους. Ως πρόεδρος της επιτροπής δεν δικαιούμαι να προκαταλάβω γεγονότα τα οποία θα αξιολογηθούν από την ΕΠΑ.
Ερ.: Υπάρχει ενδεχόμενο να ζητήσει η επιτροπή, σε περίπτωση που η απόφαση της είναι καταδικαστική για την MPB, να ρευστοποιήσει τη συμμετοχή της στην Τράπεζα Κύπρου; Έχετε μια τέτοια δικαιοδοσία;
Απ.: Στο γενικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η ΕΠΑ έχει δυνατότητα όταν θα διακριβώσει μια παράβαση της νομοθεσίας στη βάση των προνοιών της ίδιας νομοθεσίας, να αρνηθεί να εγκρίνει μια συγκέντρωση, να εγκρίνει μια συγκέντρωση ή να την εγκρίνει υπό όρους. Στην περίπτωση που δεν θα την εγκρίνει είναι φυσικό ένας, ο οποίος θα του απαγορεύεται πλέον να είναι δικαιούχος συγκεκριμένης ποσότητας μετοχών να προβληματιστεί τι θα κάνει. Είναι φυσικό να θεωρείται ότι το πάγωμα που υπάρχει από τη στιγμή που ξεκίνησε η διαδικασία δεν θα συνεχίσει μόνο, αλλά θα δημιουργήσει και μία νέκρωση του μέλους εκείνου του οποίου βρίσκεται μέσα στο γύψο. Άρα, είναι φυσικό σε τέτοια ακραία περίπτωση να υπάρξει ο προβληματισμός για ρευστοποίηση αυτού του μεριδίου.
Ερ.: Η επιτροπή βρέθηκε στο φως της δημοσιότητας λόγω των εκατέρωθεν επιχειρημάτων που ακούστηκαν για τις επιπτώσεις πιθανής συγχώνευσης των δύο μεγάλων τραπεζών στον ανταγωνισμό. Τι λέει ο νόμος γι’ αυτή την υποθετική περίπτωση;
Απ.: Ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Για να εγκριθεί μία συγκέντρωση θα πρέπει προηγουμένως να υποβληθεί αυτή η συγκέντρωση στην ΕΠΑ, η οποία μέσω έρευνας και άλλων διαδικασιών θα την αξιολογήσει. Οι λέξεις κλειδιά είναι κατά πόσο δημιουργείται έλεγχος από αυτόν που αγοράζει ή αν δημιουργείται δεσπόζουσα θέση. Σε αυτή την περίπτωση θα μελετηθούν τα μερίδια αγοράς, οι φραγμοί που δημιουργούνται, το πόσο ανοικτή παραμένει αυτή η αγορά, το ποια είναι τα επηρεαζόμενα προϊόντα, ποιες είναι οι επηρεαζόμενες αγορές. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα πλαίσιο τόσο ασφαλές που επιτρέπουν στην επιτροπή να καταλήξει στην απόφαση της. Με βάση όλα αυτά, θεωρώ ότι οι οποιεσδήποτε ανησυχίες υπήρξαν και διατυπώθηκαν δημόσια από διάφορους παράγοντες ήταν υπερβολικές. Όσοι εκφράζουν αυτές τις ανησυχίες θα ήταν καλύτερα να συμβάλουν στην ενίσχυση του ρόλου της ΕΠΑ με ταχύτερους ρυθμούς.
Ερ.: Να επιμείνουμε… Για να υπάρχει κάπου συγκέντρωση ή δεσπόζουσα θέση, πρέπει να υπάρχει σαφής ορισμός της αγοράς. Τι είναι, λοιπόν, τραπεζική αγορά; Τα στεγαστικά δάνεια, όλα τα δάνεια, οι κάρτες, τα καταναλωτικά δάνεια…;
Απ.: Δεν μπορεί να δοθεί απόλυτος ορισμός της αγοράς. Είναι κάτι που δεν μπορεί να διατυπωθεί με απόλυτο τρόπο καθώς συναρτάται και συνδυάζεται με το πως είναι η συγκεκριμένη καταγγελία και υπόθεση. Στα τραπεζικά ιδρύματα υπάρχουν διάφοροι τομείς που μπορείς να δεις, όπως η αγορά συναλλαγμάτων, των ATM, των δανείων κ.α. Όλα αυτά μπορεί να σπάσουν σε υπόαγορες.
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες η επιτροπή κατάφερε να εκπλήξει ποικιλοτρόπως. Το Φεβρουάριο είπατε ότι το deal της Vivartia με την Christis δημιουργεί «σοβαρές αμφιβολίες» για τη συμβατότητα του με τον ανταγωνισμό. Δύο μήνες μετά την εγκρίνατε υπό προϋποθέσεις. Τι μεσολάβησε;
Απ.: Οι χρονικές αποστάσεις είναι μεγαλύτερες και αφορούν μήνες και όχι μέρες. Μιλούμε για μια διαδικασία που ξεκινά και στην πρώτη φάση, όταν ολοκληρωθεί το υλικό που έχει ενώπιον της η υπηρεσία από την κοινοποιούσα επιχείρηση, θα πρέπει σε ένα μήνα να αποφανθεί η επιτροπή κατά πόσον δημιουργεί αμφιβολίες για τη συμβατότητα της με την ανταγωνιστική αγορά. Αν διαπιστωθεί ότι δημιουργεί αμφιβολίες, τότε η υπηρεσία έχει στη διάθεση της άλλους δύο μήνες για να περισυλλέξει περισσότερα στοιχεία για την έρευνα της. Όταν περάσουν οι δύο μήνες, η ΕΠΑ έχει ακόμα ένα μήνα για να αποφασίσει αν θα δώσει ή όχι την έγκριση της. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η ΕΠΑ έπρεπε να πάρει τις αποφάσεις της ακούγοντας και τους ανταγωνιστές της Vivartia. Στην περίπτωση της Vivartia δεν είδαμε μόνο το γάλα, είδαμε και το γιαούρτι και το τυρί είτε κόκκινο ήταν, είτε αρωματισμένο. Είδαμε ακόμη και το θέμα του σοκολατούχου γάλακτος.
Ερ.: Αν λάβουν παρόμοιες δεσμεύσεις τα δύο τσιμεντοποιϊα, δηλαδή, θα μπορέσει να προχωρήσει το merger τους ή όχι;
Απ.: Δεν μπορώ να γνωρίζω αυτή τη στιγμή που εξετάζεται το merger από την υπηρεσία μας. Αυτό που μπορώ να πω όμως είναι ότι η συνεργασία των εμπλεκομένων επιχειρήσεων είναι υποδειγματική, αφού επιδεικνύουν απόλυτο σεβασμό στις διαδικασίες. Έχουν έρθει ενώπιον μας οι ανώτατοι αξιωματούχοι αυτών των επιχειρήσεων και ανέπτυξαν το πρόγραμμα τους και υπέβαλαν τις θέσεις τους πως δεν θα επηρεάσει τον ανταγωνισμό αυτή η συγκέντρωση. Δεν μένουμε όμως ως εδώ καθώς ακούμε και τις εμπλεκόμενες οργανώσεις και τους εργαζόμενους. Δεν μπορώ όμως να πω για το που θα καταλήξει αυτή η συγκέντρωση.
Ερ.: Πότε θα έχουμε νέα για τα τσιμεντοποιία;
Απ.: Η απάντηση έρχεται μέσα από τα χρονοδιαγράμματα τα οποία πρέπει να τηρήσουμε. Το αργότερο μέχρι τέλος του μήνα και συγκεκριμένα στις 28 Ιουνίου θα πρέπει η υπηρεσία να ολοκληρώσει τις θέσεις της πάνω στην έρευνα που διεξάγει και να καταθέσει σχετικό σημείωμα. Από εκεί και πέρα η ΕΠΑ θα αξιολογήσει τα πορίσματα της έρευνας για ένα μήνα και θα εκδώσει την τελική της απόφαση. Στο μεσοδιάστημα αυτό έχουμε το δικαίωμα να καλέσουμε τις εμπλεκόμενες εταιρείες για να καταθέσουν και να δώσουν περισσότερα στοιχεία για τη συμφωνία τους.
Ερ.: Πότε θα έχουμε άλλες σημαντικές αποφάσεις που ακόμη εκκρεμούν ενώπιον της επιτροπής;
Απ.: Υπάρχει μια πληθώρα αποφάσεων. Είναι το θέμα της πολιτικής διαφήμισης, όπου έχει διαπιστωθεί εκ πρώτη όψεως παράβαση της νομοθεσία από τρεις ιδιωτικούς σταθμούς παγκύπριας εμβέλειας και η υπόθεση των πετρελαιοειδών που αφορά ενδεχόμενο καρτέλ τιμών από τέσσερις εταιρείες. Στο θέμα αυτό ενδεχομένως να υπάρξουν εξελίξεις την ερχόμενη εβδομάδα καθώς ολοκληρώνεται η προθεσμία που τους έχουμε δώσει. Επιπλέον είναι το θέμα των κρατικών φροντιστηρίων που ενάγονται από τη διαδικασία της καταγγελίας από τα ιδιωτικά φροντιστήρια, οι υποθέσεις που αφορούν ισχυρισμούς για σύμπραξη επιχειρήσεων για επιδότηση τουριστικών πρακτορείων και η υπόθεση για την αγορά συναλλάγματος.
Ερ.: Πως καθορίζεται το ύψος των προστίμων που επιβάλλει η ΕΠΑ για κάθε υπόθεση;
Απ.: Υπάρχει μια πληθώρα επιλογών που εφαρμόζει η ΕΠΑ στη βάση της αρχής της αναλογικότητας και μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας του μετριασμού της ποινής. Είναι η περίπτωση που κάποιος δεν συμμορφώνεται όταν του ζητά πληροφορίες η επιτροπή και του επιβάλλεται ημερήσιο πρόστιμο μέχρι να συμμορφωθεί. Το επιχείρημα των εταιρειών ότι δεν γνώριζαν το νόμο δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ένα πρόστιμο της τάξης του 10% μπορεί να είναι αρκετά εκατομμύρια λίρες και κάποιες εταιρείες μπορεί να μην είναι σε θέση να το αντέξουν. Η ΕΠΑ από την άλλη οφείλει να ακολουθεί πιστά τις εφαρμογές της νομοθεσίας και αυτό θα συνεχίσει να πράττει.
Ερ.: Όσον αφορά θέματα παραβάσεων από ημικρατικούς οργανισμούς υπάρχει η εντύπωση ότι Γιάννης πίνει και Γιάννης κερνάει, αλλά ο καταναλωτής χάνει, αφού τα λεφτά αυτά φεύγουν και εισρέουν από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Πως το σχολιάζεται;
Απ.: Δεν είναι η ΕΠΑ που έχει διαμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο των ημικρατικών οργανισμών. Δεν είναι η επιτροπή που έχει διαμορφώσει το πλαίσιο ώστε όταν ένας ημικρατικός οργανισμός πρέπει να πληρώσει θα πρέπει να πάει με συμπληρωματικό προϋπολογισμό στη Βουλή και να επιβαρυνθεί το κράτος και το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας και οι καταναλωτές. Εμείς δεν το βλέπουμε το θέμα με αυτή τη λογική, καθώς μπορούμε να το πάρουμε και αντίθετα. Αν ο καταναλωτής επιβαρύνεται από το πρόστιμο στους ημικρατικούς γιατί να μην ευεργετείται και από το πρόστιμο καθώς τα λεφτά δεν τα παίρνει η ΕΠΑ, αλλά πάνε στο Πάγιο Ταμείο του κράτους. Ο προβληματισμός είναι γιατί να μην διαμορφωθεί ένα ταμείο όπου θα διοχετεύονται αυτά τα πρόστιμα και να διαχειρίζονται με τρόπο ώστε να επωφελούνται οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες. Πρέπει να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο, καθώς η ΕΠΑ θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργεί.
Ερ.: Η ΕΠΑ αντιμετωπίζει προβλήματα υποστελέχωσης; Πολλές φορές διαπιστώνεται καθυστέρηση στην έκδοση των αποφάσεων σας.
Απ.: Θέλω να εκφράσω την ευαρέσκεια μου για την ταχύτητα που εργάζονται οι λειτουργοί μας. Για παράδειγμα στο θέμα της καταγγελίας της Christis και της Χαραλαμπίδης εναντίον του ΠΟΑ, του Λανίτη και της εταιρείας Πίττας. Καταχωρήθηκε η καταγγελία 4 Μαρτίου. Στις 6 Ιουνίου εξετάσαμε το θέμα και στις 18 Ιουνίου ολοκληρώθηκε η διαδικασία για το αίτημα λήψης προσωρινών μέτρων και στις 21 Ιουνίου εφαρμόστηκε η απόφαση μας. Για να απαντήσω στο ερώτημα σας, λέω ότι η στελέχωση και μόνο δεν λύνει το πρόβλημα. Το θέμα δεν είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό και αυτό δεν αποτελεί μομφή για κανένα. Πρέπει να υπάρχει συνεχής επιμόρφωση, να ενοποιηθεί η νομοθεσία περί ελέγχου συγκεντρώσεων και ανταγωνισμού, να αποκτήσει νομική προσωπικότητα η ΕΠΑ, να έχει το δικό της προϋπολογισμό και ασφαλώς να ενισχυθεί με προσοντούχο προσωπικό. Το προσοντούχο προσωπικό μπορεί να υπάρξει από καλύτερη μισθοδοσία και καλύτερους όρους εργασίας που δεν θα συνάδουν με άλλες κρατικές επιχειρήσεις.
Ερ.: Αυτή τη στιγμή πόσο προσωπικό απασχολείται στην ΕΠΑ;
Απ.: Έχουμε 11 άτομα οικονομολόγους και νομικούς συν το γραμματειακό μας προσωπικό. Στην Ελλάδα απασχολούνται 70 άτομα και σε άλλα κράτη-μέλη πάνω από 100 άτομα.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
Ερ.: H ΕΠΑ πρόσφατα ανακοίνωσε δύο αποφάσεις της κατά της MPB, με τις οποίες στην ουσία, παγοποιείτο το ενδεχόμενο έναρξης διαλόγου για τυχόν συνεργασία με την Τράπεζα Κύπρου. Γιατί επιλέξατε να κάνετε παρέμβαση πέντε μήνες μετά την έναρξη της τριπλής συγχώνευσης και πέντε μέρες πριν την Ετ.Γ.Σ. της BOCY;
Απ.: Η διαδικασία ελέγχου για το κατά πόσον έχει αρμοδιότητα ή όχι η ΕΠΑ στη βάση είτε της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, είτε περί ελέγχου συγκεντρώσεων, είναι μια διαδικασία που συναρτάται με την πληροφόρηση που έχεις ενώπιον σου. Ειδικά στην περίπτωση που αναφέρεστε, θα έπρεπε εφόσον δεν υπήρχε προηγουμένως ενημέρωση από την υπηρεσία, να συλλέγουν όλα εκείνα τα στοιχεία που στη βάση του σεβασμού που έχει η επιτροπή προς τις επιχειρήσεις θα διαμορφωνόταν ένα πλαίσιο για να κάνουμε παρέμβαση. Αυτή η συλλογή στοιχείων δεν μπορούσε να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Όταν μαζεύτηκαν τα απαραίτητα στοιχεία και πληροφορίες οι οποίες ήταν αναγκαίες για να κάνουμε την παρέμβαση μας, τότε παρεμβήκαμε στη συγκεκριμένη στιγμή.
Ερ.: Δηλαδή, χρειάζονται πέντε μήνες για να εξετάσετε αν μια εταιρεία έχει κοινοποιήσει μια συγκέντρωση στην ΕΠΑ ή όχι;
Απ.: Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι καμία σκοπιμότητα δεν υπήρχε, πέραν από το να είναι σε θέση η ΕΠΑ τη στιγμή που θα έδινε την τοποθέτηση της, να έχει τέτοια στοιχεία ώστε να παραμεριστεί η επιφύλαξη που είχαμε λόγω σεβασμού στην ελεύθερη δραστηριότητα των επιχειρήσεων. Όταν πήραμε τα στοιχεία, επαναλαμβάνω, προχωρήσαμε στις σχετικές ανακοινώσεις. Επειδή σε λίγες μέρες βγήκε και μια δεύτερη απόφαση που αφορούσε την τριπλή συγχώνευση, θέλω να πω ότι απλά αυτή η υπόθεση είχε ξεκινήσει από καιρό και ολοκληρώθηκε τη συγκεκριμένη μέρα. Ήταν φυσικό να προχωρήσει η υπόθεση όταν ολοκληρωνόταν η διαδικασία και δεν υπήρχε καμία σκοπιμότητα στο να συμπέσουν αυτές οι ανακοινώσεις. Η ΕΠΑ λειτουργεί πάντοτε στα πλαίσια των υποχρεώσεων της με βάση τη νομοθεσία. Είμαστε μια ανεξάρτητη αρχή που δεν δέχεται καμία παρέμβαση. Θέλω να ξεκαθαρίσω πως δεν ανοίγουμε κανένα μέτωπο όταν ξεκινούμε μία διαδικασία και ούτε επιδίωξη μας είναι η αντιπαράθεση. Στόχος μας είναι η ίδια αντιμετώπιση όλων των εταιρειών είτε είναι κρατικές, είτε ημικρατικές και διαψεύδω κατηγορηματικά όσους υποστηρίζουν το αντίθετο.
Ερ.: Το επιχείρημα σας είναι ότι η ΜΡΒ δεν σας κοινοποίησε την απόκτηση του 8,07% στην Τρ. Κύπρου. Η Τρ. Πειραιώς σας το κοινοποίησε;
Απ.: Δεν είναι σωστό να πω λεπτομέρειες για το θέμα αυτό τη στιγμή που εκκρεμεί μια διαδικασία κατά της Marfin. Αυτό που θέλω να πω ως μια γενική τοποθέτηση, είναι ότι εάν οι συνθήκες, η πληροφόρηση και τα στοιχεία που είχαμε για την περίπτωση της αγοράς του 8,07% της Τράπεζας Κύπρου από την MPB ήταν οι ίδιες, και στη θέση της Marfin ήταν η Τράπεζα Πειραιώς ή οποιαδήποτε άλλη τράπεζα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θα ενεργούσε η ΕΠΑ.
Ερ.: Ναι, αλλά με βάση το επιχείρημα μας, το 8% συνεπάγεται άτυπο έλεγχο της γενικής συνέλευσης… Επομένως, ανεξάρτητα του αν κάποιος έχει παρουσία στην Κύπρο ή όχι, έπρεπε να σας το κοινοποιήσει…
Απ.: Δεν πιστεύω ότι η απόφαση της ΕΠΑ να θεωρήσει την εξαγορά αυτού του ποσοστού ως πράξη συγκέντρωσης που δημιουργεί έλεγχο στηρίχθηκε σε ένα συγκεκριμένο στοιχείο, αλλά σε πάρα πολλά άλλα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της Marfin, η οποία από τη σχετική έκθεση αιτιάσεων και την έρευνα που διεξάγαμε θα τα μελετήσει και θα τοποθετηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να διαφυλάξει τα συμφέροντα της.
Ερ.: Μπορείτε να μας πείτε ποια είναι αυτά τα στοιχεία που λάβατε υπόψη;
Απ.: Δυστυχώς δεν μπορώ να αποκαλύψω οτιδήποτε, καθώς εκκρεμεί ακόμη η διαδικασία για να τοποθετηθούν και να δώσουν τις θέσεις τους. Ως πρόεδρος της επιτροπής δεν δικαιούμαι να προκαταλάβω γεγονότα τα οποία θα αξιολογηθούν από την ΕΠΑ.
Ερ.: Υπάρχει ενδεχόμενο να ζητήσει η επιτροπή, σε περίπτωση που η απόφαση της είναι καταδικαστική για την MPB, να ρευστοποιήσει τη συμμετοχή της στην Τράπεζα Κύπρου; Έχετε μια τέτοια δικαιοδοσία;
Απ.: Στο γενικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η ΕΠΑ έχει δυνατότητα όταν θα διακριβώσει μια παράβαση της νομοθεσίας στη βάση των προνοιών της ίδιας νομοθεσίας, να αρνηθεί να εγκρίνει μια συγκέντρωση, να εγκρίνει μια συγκέντρωση ή να την εγκρίνει υπό όρους. Στην περίπτωση που δεν θα την εγκρίνει είναι φυσικό ένας, ο οποίος θα του απαγορεύεται πλέον να είναι δικαιούχος συγκεκριμένης ποσότητας μετοχών να προβληματιστεί τι θα κάνει. Είναι φυσικό να θεωρείται ότι το πάγωμα που υπάρχει από τη στιγμή που ξεκίνησε η διαδικασία δεν θα συνεχίσει μόνο, αλλά θα δημιουργήσει και μία νέκρωση του μέλους εκείνου του οποίου βρίσκεται μέσα στο γύψο. Άρα, είναι φυσικό σε τέτοια ακραία περίπτωση να υπάρξει ο προβληματισμός για ρευστοποίηση αυτού του μεριδίου.
Ερ.: Η επιτροπή βρέθηκε στο φως της δημοσιότητας λόγω των εκατέρωθεν επιχειρημάτων που ακούστηκαν για τις επιπτώσεις πιθανής συγχώνευσης των δύο μεγάλων τραπεζών στον ανταγωνισμό. Τι λέει ο νόμος γι’ αυτή την υποθετική περίπτωση;
Απ.: Ο νόμος είναι ξεκάθαρος. Για να εγκριθεί μία συγκέντρωση θα πρέπει προηγουμένως να υποβληθεί αυτή η συγκέντρωση στην ΕΠΑ, η οποία μέσω έρευνας και άλλων διαδικασιών θα την αξιολογήσει. Οι λέξεις κλειδιά είναι κατά πόσο δημιουργείται έλεγχος από αυτόν που αγοράζει ή αν δημιουργείται δεσπόζουσα θέση. Σε αυτή την περίπτωση θα μελετηθούν τα μερίδια αγοράς, οι φραγμοί που δημιουργούνται, το πόσο ανοικτή παραμένει αυτή η αγορά, το ποια είναι τα επηρεαζόμενα προϊόντα, ποιες είναι οι επηρεαζόμενες αγορές. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα πλαίσιο τόσο ασφαλές που επιτρέπουν στην επιτροπή να καταλήξει στην απόφαση της. Με βάση όλα αυτά, θεωρώ ότι οι οποιεσδήποτε ανησυχίες υπήρξαν και διατυπώθηκαν δημόσια από διάφορους παράγοντες ήταν υπερβολικές. Όσοι εκφράζουν αυτές τις ανησυχίες θα ήταν καλύτερα να συμβάλουν στην ενίσχυση του ρόλου της ΕΠΑ με ταχύτερους ρυθμούς.
Ερ.: Να επιμείνουμε… Για να υπάρχει κάπου συγκέντρωση ή δεσπόζουσα θέση, πρέπει να υπάρχει σαφής ορισμός της αγοράς. Τι είναι, λοιπόν, τραπεζική αγορά; Τα στεγαστικά δάνεια, όλα τα δάνεια, οι κάρτες, τα καταναλωτικά δάνεια…;
Απ.: Δεν μπορεί να δοθεί απόλυτος ορισμός της αγοράς. Είναι κάτι που δεν μπορεί να διατυπωθεί με απόλυτο τρόπο καθώς συναρτάται και συνδυάζεται με το πως είναι η συγκεκριμένη καταγγελία και υπόθεση. Στα τραπεζικά ιδρύματα υπάρχουν διάφοροι τομείς που μπορείς να δεις, όπως η αγορά συναλλαγμάτων, των ATM, των δανείων κ.α. Όλα αυτά μπορεί να σπάσουν σε υπόαγορες.
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες η επιτροπή κατάφερε να εκπλήξει ποικιλοτρόπως. Το Φεβρουάριο είπατε ότι το deal της Vivartia με την Christis δημιουργεί «σοβαρές αμφιβολίες» για τη συμβατότητα του με τον ανταγωνισμό. Δύο μήνες μετά την εγκρίνατε υπό προϋποθέσεις. Τι μεσολάβησε;
Απ.: Οι χρονικές αποστάσεις είναι μεγαλύτερες και αφορούν μήνες και όχι μέρες. Μιλούμε για μια διαδικασία που ξεκινά και στην πρώτη φάση, όταν ολοκληρωθεί το υλικό που έχει ενώπιον της η υπηρεσία από την κοινοποιούσα επιχείρηση, θα πρέπει σε ένα μήνα να αποφανθεί η επιτροπή κατά πόσον δημιουργεί αμφιβολίες για τη συμβατότητα της με την ανταγωνιστική αγορά. Αν διαπιστωθεί ότι δημιουργεί αμφιβολίες, τότε η υπηρεσία έχει στη διάθεση της άλλους δύο μήνες για να περισυλλέξει περισσότερα στοιχεία για την έρευνα της. Όταν περάσουν οι δύο μήνες, η ΕΠΑ έχει ακόμα ένα μήνα για να αποφασίσει αν θα δώσει ή όχι την έγκριση της. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η ΕΠΑ έπρεπε να πάρει τις αποφάσεις της ακούγοντας και τους ανταγωνιστές της Vivartia. Στην περίπτωση της Vivartia δεν είδαμε μόνο το γάλα, είδαμε και το γιαούρτι και το τυρί είτε κόκκινο ήταν, είτε αρωματισμένο. Είδαμε ακόμη και το θέμα του σοκολατούχου γάλακτος.
Ερ.: Αν λάβουν παρόμοιες δεσμεύσεις τα δύο τσιμεντοποιϊα, δηλαδή, θα μπορέσει να προχωρήσει το merger τους ή όχι;
Απ.: Δεν μπορώ να γνωρίζω αυτή τη στιγμή που εξετάζεται το merger από την υπηρεσία μας. Αυτό που μπορώ να πω όμως είναι ότι η συνεργασία των εμπλεκομένων επιχειρήσεων είναι υποδειγματική, αφού επιδεικνύουν απόλυτο σεβασμό στις διαδικασίες. Έχουν έρθει ενώπιον μας οι ανώτατοι αξιωματούχοι αυτών των επιχειρήσεων και ανέπτυξαν το πρόγραμμα τους και υπέβαλαν τις θέσεις τους πως δεν θα επηρεάσει τον ανταγωνισμό αυτή η συγκέντρωση. Δεν μένουμε όμως ως εδώ καθώς ακούμε και τις εμπλεκόμενες οργανώσεις και τους εργαζόμενους. Δεν μπορώ όμως να πω για το που θα καταλήξει αυτή η συγκέντρωση.
Ερ.: Πότε θα έχουμε νέα για τα τσιμεντοποιία;
Απ.: Η απάντηση έρχεται μέσα από τα χρονοδιαγράμματα τα οποία πρέπει να τηρήσουμε. Το αργότερο μέχρι τέλος του μήνα και συγκεκριμένα στις 28 Ιουνίου θα πρέπει η υπηρεσία να ολοκληρώσει τις θέσεις της πάνω στην έρευνα που διεξάγει και να καταθέσει σχετικό σημείωμα. Από εκεί και πέρα η ΕΠΑ θα αξιολογήσει τα πορίσματα της έρευνας για ένα μήνα και θα εκδώσει την τελική της απόφαση. Στο μεσοδιάστημα αυτό έχουμε το δικαίωμα να καλέσουμε τις εμπλεκόμενες εταιρείες για να καταθέσουν και να δώσουν περισσότερα στοιχεία για τη συμφωνία τους.
Ερ.: Πότε θα έχουμε άλλες σημαντικές αποφάσεις που ακόμη εκκρεμούν ενώπιον της επιτροπής;
Απ.: Υπάρχει μια πληθώρα αποφάσεων. Είναι το θέμα της πολιτικής διαφήμισης, όπου έχει διαπιστωθεί εκ πρώτη όψεως παράβαση της νομοθεσία από τρεις ιδιωτικούς σταθμούς παγκύπριας εμβέλειας και η υπόθεση των πετρελαιοειδών που αφορά ενδεχόμενο καρτέλ τιμών από τέσσερις εταιρείες. Στο θέμα αυτό ενδεχομένως να υπάρξουν εξελίξεις την ερχόμενη εβδομάδα καθώς ολοκληρώνεται η προθεσμία που τους έχουμε δώσει. Επιπλέον είναι το θέμα των κρατικών φροντιστηρίων που ενάγονται από τη διαδικασία της καταγγελίας από τα ιδιωτικά φροντιστήρια, οι υποθέσεις που αφορούν ισχυρισμούς για σύμπραξη επιχειρήσεων για επιδότηση τουριστικών πρακτορείων και η υπόθεση για την αγορά συναλλάγματος.
Ερ.: Πως καθορίζεται το ύψος των προστίμων που επιβάλλει η ΕΠΑ για κάθε υπόθεση;
Απ.: Υπάρχει μια πληθώρα επιλογών που εφαρμόζει η ΕΠΑ στη βάση της αρχής της αναλογικότητας και μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας του μετριασμού της ποινής. Είναι η περίπτωση που κάποιος δεν συμμορφώνεται όταν του ζητά πληροφορίες η επιτροπή και του επιβάλλεται ημερήσιο πρόστιμο μέχρι να συμμορφωθεί. Το επιχείρημα των εταιρειών ότι δεν γνώριζαν το νόμο δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ένα πρόστιμο της τάξης του 10% μπορεί να είναι αρκετά εκατομμύρια λίρες και κάποιες εταιρείες μπορεί να μην είναι σε θέση να το αντέξουν. Η ΕΠΑ από την άλλη οφείλει να ακολουθεί πιστά τις εφαρμογές της νομοθεσίας και αυτό θα συνεχίσει να πράττει.
Ερ.: Όσον αφορά θέματα παραβάσεων από ημικρατικούς οργανισμούς υπάρχει η εντύπωση ότι Γιάννης πίνει και Γιάννης κερνάει, αλλά ο καταναλωτής χάνει, αφού τα λεφτά αυτά φεύγουν και εισρέουν από το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Πως το σχολιάζεται;
Απ.: Δεν είναι η ΕΠΑ που έχει διαμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο των ημικρατικών οργανισμών. Δεν είναι η επιτροπή που έχει διαμορφώσει το πλαίσιο ώστε όταν ένας ημικρατικός οργανισμός πρέπει να πληρώσει θα πρέπει να πάει με συμπληρωματικό προϋπολογισμό στη Βουλή και να επιβαρυνθεί το κράτος και το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας και οι καταναλωτές. Εμείς δεν το βλέπουμε το θέμα με αυτή τη λογική, καθώς μπορούμε να το πάρουμε και αντίθετα. Αν ο καταναλωτής επιβαρύνεται από το πρόστιμο στους ημικρατικούς γιατί να μην ευεργετείται και από το πρόστιμο καθώς τα λεφτά δεν τα παίρνει η ΕΠΑ, αλλά πάνε στο Πάγιο Ταμείο του κράτους. Ο προβληματισμός είναι γιατί να μην διαμορφωθεί ένα ταμείο όπου θα διοχετεύονται αυτά τα πρόστιμα και να διαχειρίζονται με τρόπο ώστε να επωφελούνται οι καταναλωτές και οι επιχειρηματίες. Πρέπει να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο, καθώς η ΕΠΑ θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργεί.
Ερ.: Η ΕΠΑ αντιμετωπίζει προβλήματα υποστελέχωσης; Πολλές φορές διαπιστώνεται καθυστέρηση στην έκδοση των αποφάσεων σας.
Απ.: Θέλω να εκφράσω την ευαρέσκεια μου για την ταχύτητα που εργάζονται οι λειτουργοί μας. Για παράδειγμα στο θέμα της καταγγελίας της Christis και της Χαραλαμπίδης εναντίον του ΠΟΑ, του Λανίτη και της εταιρείας Πίττας. Καταχωρήθηκε η καταγγελία 4 Μαρτίου. Στις 6 Ιουνίου εξετάσαμε το θέμα και στις 18 Ιουνίου ολοκληρώθηκε η διαδικασία για το αίτημα λήψης προσωρινών μέτρων και στις 21 Ιουνίου εφαρμόστηκε η απόφαση μας. Για να απαντήσω στο ερώτημα σας, λέω ότι η στελέχωση και μόνο δεν λύνει το πρόβλημα. Το θέμα δεν είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό και αυτό δεν αποτελεί μομφή για κανένα. Πρέπει να υπάρχει συνεχής επιμόρφωση, να ενοποιηθεί η νομοθεσία περί ελέγχου συγκεντρώσεων και ανταγωνισμού, να αποκτήσει νομική προσωπικότητα η ΕΠΑ, να έχει το δικό της προϋπολογισμό και ασφαλώς να ενισχυθεί με προσοντούχο προσωπικό. Το προσοντούχο προσωπικό μπορεί να υπάρξει από καλύτερη μισθοδοσία και καλύτερους όρους εργασίας που δεν θα συνάδουν με άλλες κρατικές επιχειρήσεις.
Ερ.: Αυτή τη στιγμή πόσο προσωπικό απασχολείται στην ΕΠΑ;
Απ.: Έχουμε 11 άτομα οικονομολόγους και νομικούς συν το γραμματειακό μας προσωπικό. Στην Ελλάδα απασχολούνται 70 άτομα και σε άλλα κράτη-μέλη πάνω από 100 άτομα.
3287.99
1275.09
