Χ. Παλάοντας, ΕΥ: Απαραίτητη η ψηφιακή στρατηγική επιχειρήσεων

Στον τομέα των ενδοομιλικών συναλλαγών, τις αλλαγές που οι επιχειρήσεις καλούνται να εφαρμόσουν για ενίσχυση των εσωτερικών διαδικασιών τους για σκοπούς καθορισμού των τιμών μεταβίβασης, καθώς και στο πώς μπορούν αυτές να επιτευχθούν, αναφέρεται ο Συνέταιρος, Transfer Pricing Services της ΕΥ Κύπρου, Χαράλαμπος Παλάοντας.

Ειδικότερα, σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο κ. Παλάοντας υπέδειξε μεταξύ άλλων, ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναπτύξουν μια ψηφιακή στρατηγική που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, της ανάλυσης δεδομένων και του cloud computing.

Σχολιάζει τα όσα εξελίσσονται σε σχέση με την επικείμενη φορολογική μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση και αξιολογεί την τροποποίηση των νόμων για τον φόρο εισοδήματος, τρία χρόνια μετά την εισαγωγή των νέων κανόνων.

Αναφέρεται ακόμη στις τάσεις που ενδεχομένως να αλλάξουν το σκηνικό του φορολογικού τομέα και του τομέα τιμών μεταβίβασης, αλλά και στο ζήτημα της υπερβολικής ρύθμισης του τομέα φορολογίας.

Της Μαρίας Κυριακίδου

Η συνέντευξη

Ερ.:  Εξηγήστε μας με τι καταπιάνεται ο τομέας τιμών μεταβίβασης (ενδοομιλικές συναλλαγές) και ποιες οι βασικές αρμοδιότητες του τμήματός σας;

Απ.: Ο τομέας τιμών μεταβίβασης (ενδοομιλικές συναλλαγές) αποτελεί μια κρίσιμη φορολογική λειτουργία για κάθε οργανισμό με διεθνή παρουσία, καθώς περιλαμβάνει την επίβλεψη των συναλλαγών μεταξύ συνδεδεμένων εταιρειών παγκοσμίως. Αυτές οι συναλλαγές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως διασυνοριακές πληρωμές για παροχή υπηρεσιών μεταξύ θυγατρικών, παροχή δανείων και χρηματοδοτικών διευκολύνσεων εντός του ομίλου εταιρειών, και διάθεση πνευματικής ιδιοκτησίας.

Η αρχή των ίσων αποστάσεων που διέπει στους κανόνες τιμών μεταβίβασης έχει καθιερωθεί διεθνώς ήδη από τη δεκαετία του '80, με τον ΟΟΣΑ να δημοσιεύει τις πρώτες του ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις τιμές μεταβίβασης το 1979.

Η σχετική νομοθεσία στην Κύπρο έχει ολοκληρωθεί το 2022 και προβλέπει το πλαίσιο κανόνων για τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις τεκμηρίωσης, όπως και ποινές για τη μη συμμόρφωση.

Στην EY Κύπρου, έχοντας σημαντική διεθνή εμπειρία και εξειδίκευση στον τομέα, υποστηρίζουμε τους πελάτες μας σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωσή τους με τις φορολογικές διατάξεις, με στόχο να μειώνουμε τον κίνδυνο ενδεχόμενων προστίμων και φορολογικών διαφορών και να διασφαλίζουμε τη διαφάνεια στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Οι υπηρεσίες του τμήματός μας περιλαμβάνουν τη δημιουργία πλήρους τεκμηρίωσης για την κάλυψη των απαιτήσεων των φορολογικών αρχών, την υποβολή αναφορών με οικονομικά και φορολογικά στοιχεία ανά χώρα λειτουργίας, την υποστήριξη σε περιπτώσεις φορολογικών διαφορών με τις αρχές, τον καθορισμό στρατηγικής τιμολόγησης βάσει της πολιτικής του ομίλου και των διεθνών κατευθυντήριων γραμμών, όπως επίσης και την εξασφάλιση σταθερών φορολογικών αποτελεσμάτων μέσω προκαθορισμένων συμφωνιών τιμολόγησης με τις φορολογικές αρχές.

Ερ.: Υπάρχουν αλλαγές που πρέπει να γίνουν από τις επιχειρήσεις για ενίσχυση των εσωτερικών διαδικασιών τους για σκοπούς καθορισμού των τιμών μεταβίβασης; Αν ναι, ποιες είναι αυτές και πώς θα επιτευχθούν;

Απ.: Η μεταβαλλόμενη και αλληλένδετη παγκόσμια οικονομία σε συνδυασμό με την αυξημένη επιρροή των πολυεθνικών επιχειρήσεων έχουν αναγάγει τη μεταβιβαστική τιμολόγηση σε ένα από τα κυριότερα φορολογικά ζητήματα. Σήμερα, οι φορολογικές αρχές γίνονται ολοένα και πιο αποτελεσματικές και πιο προληπτικές στην ανταλλαγή πληροφοριών και στη διενέργεια ελέγχων, ώστε να αντιμετωπίζουν τη ραγδαία αύξηση του όγκου και της πολυπλοκότητας των ενδοεταιρικών συναλλαγών. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρώ ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να αναπτύξουν μια ψηφιακή στρατηγική που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), της ανάλυσης δεδομένων (data analytics) και του cloud computing. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούν να συλλέγουν, να αναλύουν, να τυποποιούν και να παρουσιάζουν τα δεδομένα με μεγαλύτερη ακρίβεια και διαφάνεια, εξασφαλίζοντας έτσι μεγαλύτερη βεβαιότητα στις συναλλαγές τους.

Ερ.: Πώς σχολιάζετε τις πληροφορίες που υπάρχουν μέχρι στιγμής σε σχέση με την προωθούμενη φορολογική μεταρρύθμιση;

Απ.: Η παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση σε συνδυασμό με την αναποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας και την οικονομική αβεβαιότητα ασκούν σημαντικές πιέσεις τόσο στις επιχειρήσεις τόσο και στις φορολογικές αρχές που ευελπιστούν στο να προστατέψουν τα φορολογικά τους έσοδα. Αυτό επιβεβαιώνεται και στην έρευνα «ΕY International Tax and Transfer Pricing Survey 2024» που διαπίστωσε πως το 84% των ερωτηθέντων αντιμετωπίζουν «μέτριο» ή «σημαντικό» κίνδυνο διπλής φορολογίας, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας φορολογικής μεταρρύθμισης που επέρχεται μέσω της εφαρμογής της δέσμης μέτρων για την αποφυγή της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS Πυλώνες Ι και ΙΙ). Επιπρόσθετα, το 71% των συμμετεχόντων στην έρευνα ανάφεραν ότι η εφαρμογή του παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή θα έχει «μέτριο» ή «σημαντικό» αντίκτυπο στις πολιτικές ενδοομιλικών συναλλαγών που εφαρμόζουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Ερ.: Σχεδόν τρία χρόνια μετά την τροποποίηση των νόμων για τον φόρο εισοδήματος τον Ιανουάριο του 2022, πώς αξιολογείτε την εν λόγω τροποποίηση; Εντοπίζετε ανάγκη για νέες τροποποιήσεις;

Απ.: Mε την εισαγωγή των κανόνων τεκμηρίωσης από το 2022, ο κάθε φορολογούμενος έχει την υποχρέωση να τηρεί αρχεία και να υποβάλλει αναφορές στις φορολογικές αρχές τεκμηριώνοντας ότι οι τιμές των ενδοομιλικών συναλλαγών είναι σύμφωνες με την αρχή των ίσων αποστάσεων (arm’s length principle). Έτσι οι όμιλοι οι οποίοι εφάρμοζαν – και εφαρμόζουν ορθά – τις πρόνοιες της κυπριακής νομοθεσίας, εκτός από το κόστος ετοιμασίας της τεκμηρίωσης, πιστεύω πως δεν αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά από τις αλλαγές. Από την άλλη, η τεκμηρίωση δύναται να προστατεύσει τους φορολογούμενος κατά τη διαδικασία μελλοντικών φορολογικών ελέγχων.

Ερ.: Ποια η ανατροφοδότηση που λαμβάνετε από πελάτες σας σε σχέση με τις εν λόγω αλλαγές;

Απ.: Σύμφωνα και με την εμπειρία μας σε ανάλογες περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστημα προσαρμογής, ώστε να αφομοιώσουν πλήρως τις αλλαγές και να δημιουργήσουν αυτές τις εσωτερικές διαδικασίες που θα τους επιτρέπουν να συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες, φαινόμενο που παρατηρήσαμε και σε άλλες αλλαγές στη νομοθεσία. Από την πλευρά μας, ως ΕΥ Κύπρου έχουμε ως προτεραιότητα να στηρίζουμε έμπρακτα τους πελάτες μας στη μεταβατική αυτή περίοδο, παρέχοντάς τους καθοδήγηση και τεχνική υποστήριξη, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή ενσωμάτωση των νέων απαιτήσεων στις λειτουργίες τους. Οι επιχειρήσεις που αποτάθηκαν για βοήθεια σε στρατηγικούς συνεργάτες και κατανόησαν τις νέες κανονιστικές απαιτήσεις, είχαν ομαλή μετάβαση, καθώς έλαβαν εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες και προσαρμοσμένες λύσεις.

Ερ.: Ποιες τάσεις διακρίνετε ότι μπορούν αλλάξουν το σκηνικό του φορολογικού τομέα γενικότερα και του τομέα τιμών μεταβίβασης ειδικότερα, κατά την επόμενη πενταετία; Είναι έτοιμη η Κύπρος να διαχειριστεί τις όποιες αλλαγές;

Απ.: Η τεχνολογία αναμένεται πως θα συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια να μεταμορφώνει την παγκόσμια οικονομία και κατ’ επέκταση τον φορολογικό τομέα και τις ενδοομιλικές συναλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ πως η ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών, όπως τα αυτοματοποιημένα συστήματα, η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Ανάλυση Δεδομένων θα βελτιώσουν περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των φορολογικών αρχών, μειώνοντας τη φοροδιαφυγή και ενισχύοντας τη φορολογική συμμόρφωση. Την ίδια στιγμή, πρέπει να αναμένουμε πως η παγκόσμια στροφή προς τη βιωσιμότητα και τα κριτήρια περιβαλλοντικής και κοινωνικής διακυβέρνησης (ESG) θα φέρει εντονότερα στο προσκήνιο την ανάγκη για υπηρεσίες που θα ενισχύουν την προσπάθεια των εταιρειών για εναρμόνισή τους, ενώ στους πρωταγωνιστές θα βρίσκονται επίσης και οι υπηρεσίες που θα αφορούν την κυβερνοασφάλεια και τη διαχείριση κινδύνων.

Ερ.: Εμπλεκόμενοι φορείς υποστηρίζουν συχνά ότι ο τομέας φορολογίας χαρακτηρίζεται από υπερβολική ρύθμιση, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ποια η δική σας άποψη;

Απ.: Στην ΕΕ η νομοθεσία και οι κανόνες που αφορούν το Transfer Pricing δεν είναι επί του παρόντος εναρμονισμένοι, παρόλο που όλα τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει εθνική νομοθεσία που προβλέπει την αρχή των ίσων αποστάσεων (arm’s length principle). Αυτό, είναι κάτι που δημιουργεί διαφορετική ερμηνεία και θέσεις σε κάθε χώρα που, σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα των κανόνων τιμολόγησης ενδοομιλικών συναλλαγών, προκαλεί ορισμένα προβλήματα, όπως μεταφορά κερδών και φοροαποφυγή, διαφορές μεταξύ κρατών μελών και διπλή φορολόγηση των κερδών και υψηλό κόστος συμμόρφωσης. Τα ζητήματα αυτά ωθούν σε υπερβολική ρύθμιση στον τομέα της φορολογίας και είναι κάτι που αναγνωρίζεται ευρέως στην Ευρώπη, όπου οι επιχειρήσεις και οι φορολογούμενοι συχνά αντιμετωπίζουν πολυπλοκότητα και διοικητικά βάρη που επηρεάζουν τη λειτουργία τους.

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπάρχει προσχέδιο της πρότασης για εναρμονισμένους κανόνες ενδοομιλικής τιμολόγησης εντός της ΕΕ που αποσκοπεί να επιλύσει σε μεγάλο βαθμό τις δυσκολίες που προκύπτουν από την μη εναρμόνιση.

Η ευρωπαϊκή οδηγία σκοπεύει στο να διασφαλίσει την κοινή προσέγγιση σε διάφορα θέματα, ενσωματώνοντας την αρχή των ίσων αποστάσεων και τους βασικούς κανόνες ενδοομιλικής τιμολόγησης στο δίκαιο της ΕΕ, αποσαφηνίζοντας και τον ρόλο και το καθεστώς των Οδηγιών του ΟΟΣΑ σχετικά με την ενδοομιλική τιμολόγηση (OECD Transfer Pricing Guidelines).