Στρουθοκαμηλικές οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την Κυπριακή οικονομία;

 Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον την ανακοίνωση με τα προκαταρτικά συμπεράσματα από την επίσκεψη κλιμακίου του ΔΝΤ στην Κύπρο από τις 9 μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2011.  Ομολογώ ότι η πρώτη μου αντίδραση ήταν ότι η ίδια ανακοίνωση θα μπορούσε να γίνει ακόμη και χωρίς τέτοιας διάρκειας επίσκεψη, όχι μόνο γιατί η ανακοίνωση δεν περιέχει τίποτα το καινούργιο αλλά και γιατί η ανακοίνωση δίνει την εντύπωση ότι δεν έγινε σε βάθος ανάλυση της Κυπριακής οικονομίας, παρά μόνο μια - σε μεγάλο βαθμό - αναδιατύπωση των θέσεων της Κεντρικής Τράπεζας.    Η τελευταία παράγραφος της ανακοίνωσης, η οποία αφορά το τραπεζικό σύστημα, είναι ένα αρκετά καλό παράδειγμα του τι εννοώ.  Η εκτίμηση του κλιμακίου είναι η εξής:  «Το κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει αντιμετωπίσει τις οικονομικές δυσκολίες ικανοποιητικά και γενικά φαίνεται να είναι υγιές».  Και αυτό γιατί «οι καταθέσεις αποτελούν την κύρια πηγή χρηματοδότησης, τις συντηρητικές πρακτικές δανεισμού, την προσοχή που δίνεται στην κεφαλαιουχική επάρκεια και στη συνεχή και στενή εποπτεία».   Οι πιο πάνω εκτιμήσεις δεν είναι καθόλου παράλογες, κάτω όμως από μια συγκεκριμένη προϋπόθεση.  Ότι δηλαδή δε θα γίνει αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους.  Φυσικά είναι κατανοητό ότι το ΔΝΤ, ως μέλος της τρόικας η οποία έχει την ευθύνη για το σχέδιο «διάσωσης» της Ελληνικής οικονομίας, πρέπει να συμπεριφέρεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο όσον αφορά αυτό το θέμα, αποκλείοντας δηλαδή το ενδεχόμενο αυτό.  Παρενθετικά να θυμίσω ότι σε ανάλογα πλαίσια κινήθηκε η ανακοίνωση του Financial Services Authority λίγες μέρες πριν την κατάρρευση της Northern Rock.  Φυσικά αυτοί δεν είχαν καν τη δικαιολογία ότι προσπαθούσαν να «διασώσουν» αυτούς που έκδοσαν τα τοξικά ομόλογα στις ΗΠΑ.  Πολλοί αντικειμενικοί αναλυτές θεωρούν σχεδόν σίγουρο το ενδεχόμενο η Ελλάδα να υποχρεωθεί σε κάποια μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους.  Ιδιωτικοί οργανισμοί σε χώρες όπως η Ελβετία έχουν αρχίσει να κάνουν πρόνοια για το ενδεχόμενο ενός κουρέματος της τάξης του 25% στα Ελληνικά ομόλογα.  Η ερώτηση για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα – και τις εποπτικές αρχές - είναι η εξής.  Ποιά θα ήταν η κεφαλαιακή του επάρκεια σε μια τέτοια περίπτωση;  Αν λάβουμε υπόψη ότι η έκθεση του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα είναι περίπου 2.5 φορές το ΑΕΠ της Κύπρου, η ζημιά από μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να φθάσει μέχρι και το 50% του ΑΕΠ της Κύπρου.  Σίγουρα μετά από τέτοια ζημιά η σημερινή κεφαλαιακή επάρκεια μετατρέπεται σε ανεπάρκεια, αν όχι και σε αρνητικό κεφάλαιο; Φυσικά ζημιές της τάξης αυτής μπορεί να φαίνονται υπερβολικά ψηλές, διότι υποθέτουν ότι όλο το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών στην Ελλάδα – όχι μόνο τα ομόλογα - θα έχει ανάλογη ζημία.  Όμως δεν είναι και εντελώς απίθανες διότι η συνεχιζόμενη ύφεση στην Ελλάδα γονατίζει ήδη πολλές υπερχρεωμένες ιδιωτικές και δημόσιες εταιρείες καθώς και νοικοκυριά.  Αυτό που διασώζει την ανάλυση του ΔΝΤ από την κατηγορία ότι βασίζεται πάνω σε στρουθοκαμηλικές υποθέσεις είναι μια φράση η οποία - υποθέτω όχι συμπτωματικά – βρίσκεται σε διαφορετική παράγραφο από την ανάλυση για το τραπεζικό σύστημα.  Η φράση αυτή λέει τα εξής:   «Οι ευνοϊκές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε ασυνήθιστα ψηλούς κινδύνους, λόγω κυρίως της συνεχιζόμενης χρηματοοικονομικής αναταραχής σε άλλες χώρες της Ευρώπης...».   Με λίγα λόγια όλα εύκολα μπορεί να ανατραπούν και σε μια τέτοια περίπτωση οι ίδιοι δεν θα κατηγορηθούν για ανικανότητα να προβλέψουν τις επιπτώσεις της θύελλας η οποία φαίνεται να υποβόσκει αυτή τη στιγμή στους κόλπους της ΕΕ (όπως έγινε στην περίπτωση της Κορέας το 1997, όταν το ΔΝΤ εξέδωσε ανακοίνωση η οποία επιβεβαίωνε την υγεία της Κορεατικής οικονομίας λίγες βδομάδες προ της επερχόμενης κρίσης, η οποία είχε ήδη ισοπεδώσει γειτονικές χώρες).  Αυτή η εκτίμηση με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο.  Πανίκος Δημητριάδης Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιο του Leicester