Σιζόπουλος: Να ληφθούν πρόσθετα μέτρα εξυγίανσης...

• ...αλλά η οικονομική πολιτική, θα πρέπει να ενισχύει την κοινωνική διάσταση του κράτους

• Μετά το 1998, ο Συναγερμός συνέκλινε προς τις θέσεις που εξέφραζε η ΕΔΕΚ

• Η ΟΝΕ δεν έχει σχέση με την άσκηση βέτο στις 17 του Δεκέμβρη

Όταν η οικονομική πολιτική βρισκόταν ενώπιον προκλήσεων, προβλημάτων, διλημμάτων και αδιεξόδων τους τελευταίους μήνες, δεν έλειψαν ποτέ οι εισηγήσεις εκ μέρους της ΕΔΕΚ. Επίσης, όταν λήφθηκαν αποφάσεις για την οικονομική πολιτική από την κυβέρνηση, η ΕΔΕΚ άσκησε κριτική, αντιπολιτευτική για ορισμένους και εποικοδομητική για άλλους. Κύριος εκφραστής των προτάσεων που υποβάλλει, αλλά και της κριτικής που ασκεί το σοσιαλιστικό κόμμα ΕΔΕΚ, που οι εταίροι του στον κυβερνητικό συνασπισμό αντικρίζουν σαν το «νεοφιλελεύθερο μαύρο πρόβατο», είναι ο βουλευτής της, Μαρίνος Σιζόπουλος, επικεφαλής της Θεματικής Οικονομίας του κόμματος. Με το βουλευτή, μίλησε η StockWatch στα πλαίσια μιας συνέντευξης που περιστράφηκε γύρω από την ΟΝΕ, την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, όπως και τις επιπτώσεις του άλυτου Κυπριακού προβλήματος στην οικονομία αλλά και τις συνέπειες του ΧΑΚ.

Του Στέλιου Ορφανίδη

Ερ.: Κύριε Σιζόπουλε, πότε θα έχουμε ευρώ στην τσέπη μας;

Απ.: Νομίζω ότι το τοπίο σε σχέση με την ένταξη της Κύπρου στην ΟΝΕ ξεκαθαρίζει. Οι τελευταίες δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών για υποβολή αίτησης ένταξης στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών 2 εντός του 2005 ήδη καθορίζει σε μεγάλο βαθμό ότι η ένταξη στην Ευρωζώνη τοποθετείται υποχρεωτικά το 2008. Εδώ ακριβώς ήθελα να τονίσω ότι το οικονομικό επιτελείο της ΕΔΕΚ είχε προβλέψει την εξέλιξη αυτή, παρά το γεγονός ότι εμείς πιστεύαμε ότι η αίτηση θα έπρεπε να είχε υποβληθεί τον περασμένο Μάιο. Όμως για λόγους που είναι πολύ καλά γνωστοί, δεν κατέστη δυνατή η υποβολή της αίτησης.

Ερ.: Θα πρέπει δηλαδή η Κύπρος να εντάξει το νόμισμά της στο Μηχανισμό με πρόθεση να θητεύσει εκεί για τρία χρόνια;

Απ.: Την πρόθεση για υποβολή της αίτησης το 2005 την ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών. Η πρόταση της ΕΔΕΚ ήταν να υποβληθεί η πρόταση το Μάιο του 2004. Από κει και πέρα είναι γνωστό ότι η Κύπρος θα πρέπει να παραμείνει στο Μηχανισμό για 2 χρόνια και στη συνέχεια να κινηθεί η διαδικασία ένταξής της στην ΟΝΕ. Άρα, το νωρίτερο που μπορεί να γίνει η ένταξη, είναι το 2008, εάν και εφ’ όσον το πρώτο εξάμηνο του 2005 κατατεθεί η αίτηση στο Μηχανισμό.

ΕΔΕΚ και κυβέρνηση

Ερ.: Είστε ευχαριστημένος με την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης;

Απ.: Πρέπει να τονίσουμε ότι όπως διαμορφώνεται ο προϋπολογισμός του 2005, που στοχεύει ουσιαστικά να υλοποιήσει το Πρόγραμμα Σύγκλισης, που κατατέθηκε στην ΕΕ τον περασμένο Μάιο, έχει θετικά στοιχεία που τείνουν να συμβάλουν προς την κατεύθυνση της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και μιας μορφής δημοσιονομικής εξυγίανσης για να επιτευχθεί ο στόχος της ένταξης στην Ευρωζώνη.

Από την πλευρά μας ως ΕΔΕΚ, περιμέναμε και αναμένουμε στο μέλλον ότι θα υπάρχουν πρόσθετα μέτρα που θα προσδίδουν ένα ποιοτικό χαρακτήρα στην προσπάθεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης και θα αντιμετωπίζουν την ανάγκη μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημοσίου χρέους, οι τάσεις του οποίου είναι αυξητικές. Γνωρίζετε ότι τα δύο μεγέθη αποτελούν βασικά κριτήρια για την υιοθέτηση του ευρώ.

Ερ.: Συνεχώς εισηγείστε μέτρα που απέχουν από τις αντιλήψεις των υπολοίπων κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, συμφωνώντας περισσότερο με το ΔΗΣΥ. Τι σας κρατά εντός μιας κυβέρνησης που δεν αποκρατικοποιεί;

Απ.: Όχι. Κατ’ αρχήν πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι οι θέσεις, όπως αρχικά είχαν διατυπωθεί μετά το 1998 από την ΕΔΕΚ και το ΔΗΣΥ, ήταν εντελώς διαφορετικές. Ο ΔΗΣΥ μιλούσε τότε για ιδιωτικοποιήσεις των ημικρατικών οργανισμών. Ακολούθως όμως, ο Συναγερμός συνέκλινε προς τις θέσεις που είχε εκφράσει η ΕΔΕΚ από την αρχή σε σχέση με τη μερική αποκρατικοποίηση ημικρατικών οργανισμών.

Από κει και πέρα, για να έρθουμε στο σήμερα, προς την κατεύθυνση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, θεωρούμε ότι μπορεί να αποδώσει η κατάργηση των καθολικών επιδομάτων και η εισαγωγή νέου τύπου που να είναι στοχευμένα προς τις ομάδες του πληθυσμού που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, και μάλιστα αυξάνοντας το ύψος των επιδομάτων χωρίς να επιβαρυνθεί επιπλέον ο κρατικός προϋπολογισμός. Εμείς εισηγούμαστε και άλλα μέτρα όπως την απομάκρυνση του κράτους από ζημιογόνες εταιρείες. Το κράτος θα πρέπει να ενισχύσει περισσότερο τον εποπτικό και τον ελεγκτικό-επιτελικό ρόλο και όχι το διαχειριστικό. Θα πρέπει να υπάρχει εφαρμογή συστημάτων χρηματοδότησης τύπου ΒΟΤ και PFI όπως και εξυγίανση της δημόσιας υπηρεσίας, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και τη σύνδεση των προσλήψεων και των μισθολογικών αυξήσεων και κλιμάκων με την παραγωγικότητά της, αλλά και του κάθε τμήματός της ξεχωριστά.

Επίσης, η ρύθμιση του κρατικού μισθολογίου και της επέκτασης του ορίου αφυπηρέτησης, όπου εμείς έχουμε μια διαφορετική θέση, από αυτή της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων μπορεί να συμβάλει στην εξυγίανση των δημοσιονομικών και στη δημιουργία συνθηκών σταθερότητας που να είναι διατηρήσιμη.

Ερ.: Είναι διατεθειμένη η ΕΔΕΚ να υποστηρίξει διαρθρωτικές αλλαγές και να επωμιστεί το πολιτικό κόστος;

Απ.: Αναμφίβολα, από τη στιγμή που η ΕΔΕΚ προτείνει συγκεκριμένες προτάσεις, αναλαμβάνει και το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί. Αλλά εμείς θεωρούμε ότι η υιοθέτηση των προτάσεων θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στην πατρίδα μας και σαν σοσιαλιστές έχουμε μια βασική αρχή: ότι η οικονομική πολιτική θα πρέπει να ενισχύει την κοινωνική διάσταση του κράτους. Οι επιλογές μας θα πρέπει να μειώνουν την οικονομική ανισοσκέλεια μεταξύ των ανωτάτων και κατωτάτων εισοδηματικών στρωμάτων για να δημιουργούνται συνθήκες κοινωνικής συνοχής και οικονομικής ανάπτυξης.

Ερ.: Κατά κάποιο τρόπο έχει πάντως και η ΕΔΕΚ συμβάλει στη δημιουργία του χάσματος στις απολαβές των υπαλλήλων στο δημόσιο με αυτές στον ιδιωτικό τομέα...

Απ.: Τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας είναι διαρθρωτικά. Όμως οι ευθύνες δεν βαραίνουν όλα τα κόμματα. Επί σειρά ετών η ΕΔΕΚ δεν ψήφιζε τους προϋπολογισμούς διότι διαφωνούσαμε με τη γενική φιλοσοφία των προϋπολογισμών και την οικονομική πολιτική που εφάρμοζαν οι κυβερνήσεις. Το 1998, όταν η ΕΔΕΚ βρισκόταν στην τότε κυβέρνηση, είχε εγκριθεί το πακέτο κοινωνικής πολιτικής ύψους £11 εκ., που ήταν πολύ θετικό και είχε χαιρετιστεί από όλους...

Ερ.: ...διαρθρωτικές αλλαγές όμως δεν είχαμε...

Απ.: Διαρθρωτικές αλλαγές δεν είχαν γίνει διότι η ΕΔΕΚ δεν είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει για μακρύ χρονικό διάστημα στην κυβέρνηση και να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για εφαρμογή τους. Τώρα η ΕΔΕΚ συμμετέχει στη διακυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου με ένα πρόγραμμα που είναι εν πολλοίς συμφωνημένο αλλά υπάρχουν ορισμένα σημεία, για τα οποία η ΕΔΕΚ έχει εκφράσει από την αρχή είτε επιφυλάξεις είτε κάποιες διαφορετικές απόψεις. Στην κατεύθυνση αυτή εμείς συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε ώστε να επιτύχει η κυβέρνηση στην οικονομική της πολιτικής, όχι λόγω της αντανάκλασης στα συνεργαζόμενα κόμματα αλλά γιατί η επιτυχία της οικονομικής πολιτικής διασφαλίζει τους στρατηγικούς στόχους που σαν ΕΔΕΚ έχουμε θέσει, δηλαδή, ένταξη της Κύπρου στην ΟΝΕ και ενίσχυση του κράτους πρόνοιας. Με τις θέσεις και το διάλογο που έχουμε με το Υπουργείο Οικονομικών, πιστεύουμε ότι συμβάλλουμε θετικά στην επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Ερ.: Ειδικά για το θέμα της οικονομικής πολιτικής, η ΕΔΕΚ εμφανίζεται να μιλά μερικές φορές με διαφορετικές φωνές, εκφράζοντας είτε τις θέσεις της ή αυτές της κυβέρνησης. Μήπως έχουν γεφυρώσει αυτό το χάσμα τα μέλη της ΕΔΕΚ που μετέχουν στην κυβέρνηση;

Απ.: Δεν θα ήθελα να προσωποποιήσω το ζήτημα. Είναι πολύ γνωστό ότι το συγκεκριμένο θέμα έχει ξεκαθαρίσει με τις δηλώσεις του προέδρου του κινήματος. Εξάλλου, οι θέσεις που εκφράζω δεν είναι προσωπικές απόψεις αλλά οι θέσεις που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της ΕΔΕΚ και επικυρώνονται από το πολιτικό γραφείο. Σαν αρμόδιος και υπεύθυνος γραμματέας της Θεματικής Οικονομίας του κινήματος δημοσιοποιώ αυτές τις θέσεις και απόψεις.

Ερ.: Έχουν εξουσιοδότηση οι υπουργοί της ΕΔΕΚ να εγκρίνουν αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου στις οποίες είστε εσείς υποχρεωμένος να ασκήσετε κριτική;

Απ.: Αυτό το θέμα αφορά τους υπουργούς και τον πρόεδρο του κινήματος. Οι δικές μου αρμοδιότητές περιορίζονται στο να δημοσιοποιώ τις θέσεις που το κόμμα εγκρίνει και διατυπώνει για ζητήματα της οικονομίας.

Οικονομία και Κυπριακό

Ερ.: Υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιδράσεις στην οικονομία από την ένταξη στην ΕΕ χωρίς λύση του Κυπριακού;

Απ. Τα προβλήματα που σήμερα αναδεικνύονται και αποτυπώνονται στο δημοσιονομικό έλλειμμα και δημόσιο χρέος, όπως και στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, είναι αποτέλεσμα πάρα πολλών παραγόντων όπως χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας, σε κάποιο βαθμό της φορολογικής μεταρρύθμισης του 2002, της μείωσης του τουριστικού ρεύματος και της αύξησης του ενεργειακού κόστους διεθνώς. Η Κυπριακή οικονομία ως μικρή και ανοικτή, δέχεται πάρα πολύ εύκολα τις επιδράσεις όλων αυτών των παραγόντων. Οι συζητήσεις με την επίλυση του Κυπριακού, το δημοψήφισμα και όλα όσα συνδέονται σήμερα με τους Τουρκοκυπρίους έχουν δημιουργήσει πρόσθετο αρνητικό περιβάλλον. Παρ’ όλ’ αυτά, η κυπριακή οικονομία έχει τις δυνατότητες της ανάκαμψης αν και εφόσον έγκαιρα και σωστά ληφθούν τα ανάλογα διορθωτικά μέτρα. Η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό του 2005 και το Πρόγραμμα Σύγκλησης συντείνει προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά ως σοσιαλιστικό κόμμα ζητούμε πρόσθετες αποφάσεις που ισχυροποιούν αυτή την οικονομική σταθερότητα που επιδιώκεται και της προσδίδουν ένα κοινωνικό χαρακτήρα. Τις απόψεις μας τις καταθέτουμε σε όλες τις περιπτώσεις και δεν αρκούμαστε σε μια στείρα κριτική. Πολύ πρόσφατα καταθέσαμε ως ΕΔΕΚ συγκεκριμένο έγγραφο με 10 προτάσεις με μέτρα που ενισχύουν τη φοροεισπρακτική ικανότητα του κράτους, κάτι που χαιρετίστηκε από τον Υπουργό Οικονομικών.

Ερ.: Πριν δύο χρόνια το καθεστώς Ντενκτάς ήταν έτοιμο να καταρρεύσει, αλλά τώρα, παρά την ένταξή μας στην ΕΕ, οι Βρυξέλλες συνομιλούν με τους Τουρκοκύπριους και προσπαθούν να τους στηρίξουν οικονομικά με τη συμβολή της ελληνοκυπριακής πλευράς...

Απ.: Υπήρξε μια αδυναμία για σύναψη εμπορικών σχέσεων με τους Τουρκοκύπριους για χρόνια ως αποτέλεσμα της τουρκικής κατοχής από το 1974, άρα δεν ήταν ευθύνη της κυπριακής κυβέρνησης. Μετά όμως από το δημοψήφισμα, υπάρχει μια προσπάθεια από τους Αγγλοαμερικανούς για ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων. Αυτό δεν είναι αρνητικό. Ίσα – ίσα, μια οικονομική ενίσχυση θα βελτιώσει την οικονομική τους κατάσταση, θα μειώσει την οικονομική ανισοσκέλεια με τις ελεύθερες περιοχές...

Ερ.: ...δεν είναι αρνητικό το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να εισέρχονται ελεύθερα στα κατεχόμενα απ’ οπουδήποτε;

Απ.: Από κει και πέρα θα πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχουν και κάποιες αρνητικές εξελίξεις και ας μη ξεχνάμε ότι η κυπριακή κυβέρνηση είχε εξαγγείλει μέτρα οικονομικής στήριξης των Τουρκοκυπρίων. Οι αρνητικές επιπτώσεις ποιες ενδεχομένως να είναι; Αν αυτό που επιχειρήθηκε στην αρχή, να υπάρξει παράκαμψη της κυπριακής κυβέρνησης για τη χρηματοδότηση των κατεχομένων, κάτι που τελικά έχει αποτραπεί. Ή εάν αυτή η χρηματοδότηση θα χρησιμοποιούταν για την εκμετάλλευση των ελληνοκυπριακών περιουσιών, κάτι το οποίο επιχειρείται να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει. Ή η ελεύθερη διακίνηση ευρωπαίων πολιτών προς τα κατεχόμενα, είναι μοιραία ένα από τα αποτελέσματα και της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ και των καινούργιων συνθηκών που διαμορφώθηκαν. Πιστεύω ότι εκεί που η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να πάρει δραστικά μέτρα είναι στο να μην υπάρχει ένας αθέμιτος ανταγωνισμός από τα κατεχόμενα σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και της κυπριακής οικονομίας, να μην υπάρχουν διαδικασίες που να πλήττουν την οικονομική της ανάπτυξης και να την αποστερούν με μια μορφή παραεμπορίου από έσοδα και να μην επιτρέψει σε οργανισμούς από το να προχωρήσουν στην ανάληψη απευθείας οικονομικών συναλλαγών με το ψευδοκράτος παρακάμπτοντας την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτά είναι προβλήματα που η κυβέρνηση και το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων θα πρέπει με επάρκεια να αντιμετωπίσουν.

Ερ.: Βλέπετε ΟΝΕ μετά από ένα ενδεχόμενο βέτο;

Απ.: Πιστεύω, όπως και η ΕΔΕΚ, ότι το βέτο δεν είναι αυτοσκοπός αλλά εάν και εφόσον η Τουρκία δεν εκπληρώσει ορισμένες προϋποθέσεις, το βέτο θα πρέπει να ασκηθεί. Γιατί θεωρώ ότι είναι το τελευταίο ισχυρό όπλο που διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία για να πιέσει προς την κατεύθυνση μιας σύντομης και λειτουργικής λύσης. Αν η Τουρκία σ’ αυτή την περίπτωση δεν δεσμευτεί και πάρει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, δεδομένου ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν θα οδηγήσουν σε πλήρη ένταξη αλλά σε μια ειδική σχέση, όπως εδώ και πάρα πολύ καιρό είχαμε προβλέψει, πολύ φοβάμαι ότι αυτός που ήταν ο βασικός στόχος της ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης, δηλαδή η διασύνδεση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας με τη λύση του Κυπριακού να αντιστραφεί και να καταστεί η λύση του Κυπριακού όμηρος της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας ή της πλήρους ένταξης της στην ΕΕ μετά από 15 ή 20 χρόνια.

Το θέμα της ΟΝΕ θεωρώ ότι δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με την άσκηση βέτο στις 17 του Δεκέμβρη. Το αν θα ενταχθεί η Κύπρος στην ΟΝΕ ή όχι έχει σχέση με τις οικονομικές παραμέτρους της κυπριακής οικονομίας τόσο τη στιγμή της υποβολής της αίτησης για συμμετοχή της λίρας στον ΜΣΙ 2 όσο και την εποχή της ένταξης στην Ευρωζώνη.

Το ΧΑΚ και τα μετοχοδάνεια

Ερ.: Τι μπορεί πλέον ο πολίτης που επένδυσε και έχασε στο ΧΑΚ να περιμένει από εσάς;

Απ.: Εμείς ως ΕΔΕΚ έχουμε τοποθετηθεί έγκαιρα μετά την ολοκλήρωση του πρώτου πορίσματος της Βουλής για το ΧΑΚ ότι η νομοθετική εξουσία θα έπρεπε να προχωρήσει σε σύσταση ταμείου νομικής αρωγής και ταυτόχρονα να δώσει τη δυνατότητα στους επενδυτές να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να διεκδικήσουν τα δίκαιά τους εκεί όπου είχαν πληγεί. Αυτή τη στιγμή πρέπει να τονίσουμε ότι η διαδικασία πρέπει να επιταχυνθεί. Ήδη έχει ολοκληρωθεί και η έρευνα που είχε γίνει κατ’ εντολή του προηγούμενου Υπουργικού Συμβουλίου. Τα στοιχεία είναι στη διάθεση του Γενικού Εισαγγελέα και πρέπει, προτού είναι αργά, να προχωρήσουν οι διώξεις. Όσο περισσότερο καθυστερούμε, τόσο γίνεται πιο πιθανό να παραγραφούν ορισμένες υποθέσεις με αστικές ευθύνες. Ακόμα και στις ποινικές περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η παραγραφή, είναι πιθανό να εξασθενίσουν τα δεδομένα λόγω της παρέλευσης μεγάλου χρονικού διαστήματος από τη διάπραξη των αδικημάτων. Οι διαδικασίες θα πρέπει να κινηθούν με πιο γρήγορους ρυθμούς και το κράτος θα πρέπει να βρει τον τρόπο για να προχωρήσει στη ρύθμιση θεμάτων όπως των επενδυτικών δανείων, όπως και το ενδεχόμενο του συμψηφισμού των κερδών και ζημιών του 1999 - 2000 και 2001, ειδικά στις περιπτώσεις επενδυτών που δεν προχώρησαν σε ρευστοποιήσεις αλλά σε αλλαγές μετοχών, χωρίς να καρπωθούν χρήματα. Θα ήταν άδικο να ζητήσουμε φόρο για κέρδη που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκαν.

Ερ. Τάσσεστε υπέρ της διεύρυνσης των κριτηρίων για τη ρύθμιση των επενδυτικών δανείων για να καλύπτονται περισσότεροι επενδυτές;

Απ.: Αυτό θα προκύψει σαν αποτέλεσμα της ενδελεχούς μελέτης που διεξάγει το κόμμα και επομένως είναι πρόωρο να το απαντήσω.