Σ. Πλατής: Η οικονομία δεν μπορεί να περιμένει…
· Η εξυγίανση των δημοσιονομικών περνά μέσα από τις αποκρατικοποιήσεις
· Ο ρόλος του κράτους, σε επίπεδο διοίκησης και συμμετοχής, πρέπει να μειωθεί
· Τα κατεχόμενα θα απορροφήσουν ένα κομμάτι του τουριστικού ρεύματος
Πέντε μέτρα για βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης εισηγείται σε συνέντευξή του στη StockWatch ο καθηγητής χρηματοοικονομικών και Αναπληρωτής Επίτροπος Οικονομικών του ΔΗΣΥ Δρ. Στέλιος Πλατής*. Προτείνει:
1. να μειωθεί ο ρόλος και το μέγεθος του κράτους,
2. να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις,
3. να υποβοηθηθεί η ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα,
4. να αναπτυχθούν περαιτέρω οι σύγχρονες μέθοδοι χρηματοδότησης έργων με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και
5. να εκπονηθεί ένα μακροχρόνιο σχέδιο δράσης.
Σε αυτό το πλαίσιο καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ένα σωστό «κύμα αποκρατικοποιήσεων», όχι επειδή θα υπάρξουν «πρόσκαιρα εισοδηματικά οφέλη», αλλά κυρίως επειδή θα ανοίξουν νέοι πυλώνες ανταγωνισμού.
Πάντως, αυτός που έχει ήδη ανοίξει είναι ο πυλώνας του τουριστικού ανταγωνισμού από το βορρά, οι επιπτώσεις του οποίου είναι ήδη ορατές και… επικίνδυνες.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Δρ. Πλατή.
«Νέες συνθήκες»
Ερ.: Πρόσφατα έχετε δηλώσει ότι «εθελοτυφλούν όσοι δεν βλέπουν τις επιπτώσεις» στον τουριστικό τομέα. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στις οποίες αναφερθήκατε;
Απ.: Κατά κύριο λόγο αναφέρθηκα στο γεγονός ότι είναι οφθαλμοφανές ότι έχουν δημιουργηθεί πια νέες και σοβαρές συνθήκες ανταγωνισμού ως προς τον τουριστικό μας τομέα που αυξητικά θα διογκώνονται όσο το πολιτικό μας πρόβλημα παραμένει άλυτο. Και αυτοί που προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν βλέπουν αυτό που είναι οδυνηρά εμφανές, σε όσους μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες αντικρίζουν την κατάσταση, ουσιαστικά εθελοτυφλούν.
Η κατοχυρωμένη ελεύθερη διακίνηση και διανυκτέρευση σε ολόκληρη την Κύπρο για όλους τους πολίτες της ΕΕ από την 1η Μαΐου μαζί με την νεοαποκτηθείσα συμπάθεια των Ευρωπαίων, αλλά και ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας προς τους Τουρκοκύπριους, σίγουρα θα απορροφήσουν ένα κομμάτι του τουριστικού ρεύματος από την ελεύθερη Κύπρο.
Ερ.: Θεωρείτε δηλαδή ότι τα κατεχόμενα θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά προς την οικονομία της ελεύθερης Κύπρου;
Απ.: Αναμφίβολα. Στα κατεχόμενα υπάρχει ένα φθηνότερο τουριστικό πακέτο, ουσιαστικά για τον ίδιο ουρανό και θάλασσα. Εδώ το ακριβότερο, κυρίως λόγω ποιότητας, τουριστικό μας προϊόν πιθανόν να έχει συγκριτικό μειονέκτημα, ιδιαίτερα προς τους τουρίστες με χαμηλότερο προϋπολογισμό.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα κατεχόμενα αυτή τη στιγμή υπάρχει μια παρθένα αγορά με όλες τις ευκαιρίες που αυτό συνεπάγεται, αλλά και για τους ξένους μια νέα κουλτούρα, μπορεί και περιέργεια. Συνδυασμός που μαζί με την καθαρή ομορφιά των εκεί περιοχών μας, τις καθιστούν σημαντικούς ανταγωνιστές.
Ακόμη, και σε αντίθεση με άλλους ανταγωνιστικούς μας προορισμούς, τα κατεχόμενα έχουν ουσιαστικά μηδενικό κόστος και δυσκολία πρόσβασης από την ελεύθερη Κύπρο. Φοβάμαι ότι όλοι οι κίνδυνοι, για τους οποίους είχα κάποτε προειδοποιήσει, δηλαδή για την πιθανότητα δημιουργίας μιας ανταγωνιστικής Ταϊβάν 200 μέτρα βόρεια των οδοφραγμάτων, φαντάζουν δυστυχώς πραγματικοί όσο ποτέ άλλοτε.
Και τελευταίο ίσως κάτι που πολλοί ξεχνούν. Κάθε λίρα που εμείς (η Κυπριακή Δημοκρατία) ορθά επενδύουμε για προώθηση της Κύπρου ως τουριστικό προορισμό ουσιαστικά διαφημίζει και τα κατεχόμενα, κατά κάποιον τρόπο τους ανταγωνιστές μας.
Ερ.: Ποιοι άλλοι τομείς πέραν του τουριστικού θα επηρεαστούν και πώς;
Απ.: Ο τουριστικός τομέας είναι και ήταν ανέκαθεν ο πλέον βασικός αλλά και η κύρια πηγή ανάπτυξης της Κυπριακής οικονομίας. Είδαμε και βλέπουμε ξεκάθαρα τις επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της Κυπριακής οικονομίας των μόνον δυο τελευταίων χρόνων μειωμένου τουριστικού ρεύματος (αυξήσεις, φόροι, κλπ). Πιστεύω, με βάση την Κυπριακή πραγματικότητα, ότι εάν πληγεί ο τουρισμός μας, όλη η οικονομία και όλοι μας ανεξαιρέτως θα επηρεαστούμε. Γι’ αυτό και εδώ δεν χωρούν μικροκομματικές σκοπιμότητες. Πρέπει συλλογικά και με σχεδιασμό να επιληφθούμε της κατάστασης.
Μέτρα για δημοσιονομικά
Ερ.: Και η δημοσιονομική κατάσταση πάντως έχει προβλήματα. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για βελτίωση της; Μπορείτε να μας τα απαριθμήσετε;
Απ.:Η διεθνής οικονομία και οι σύγχρονες πρακτικές εφαρμογής οικονομικής πολιτικής παρουσιάζουν πλειάδα επιλογών που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από το κράτος προς αυτή την κατεύθυνση. Παρά ταύτα, εμείς δυστυχώς φαίνεται να επιλέγουμε λύσεις συμβιβασμού και διατήρηση μιας συντηρητικής πρακτικής παντελώς δυσανάλογης, τόσο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα δημόσια μας ταμεία όσο και των επιδιώξεών μας.
Πρόσκαιρα και επικίνδυνα μέτρα (σε περιπτώσεις όπως τη δική μας), όπως νέες φορολογίες, σίγουρα δεν αποτελούν λύσεις αλλά αντίθετα έρχονται πολλές φορές να δώσουν και τη χαριστική βολή σε μια οικονομία που ουσιαστικά επιζητεί αναθέρμανση και όχι άλλες αυξήσεις.
Πρέπει να κατανοήσουμε επιτέλους όλοι ότι τα όποια προτεινόμενα μέτρα προς την κατεύθυνση της πραγματικής και αποτελεσματικής δημοσιονομικής εξυγίανσης πρέπει να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά και τελεσίδικα το καυτό και φορτωμένο με ιδεολογικά βαρίδια θέμα των αποκρατικοποιήσεων.
Πιο συγκεκριμένα και επιγραμματικά εισηγούμαι να εκπονηθεί ένα μακροχρόνιο σχέδιο δράσης με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικονομίας μας, να δοθούν νέα και ουσιαστικά κίνητρα για επένδυση στην ανάπτυξη της οικονομίας, κίνητρα και θεσμοθέτηση για περαιτέρω ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία, μείωση του ρόλου και μεγέθους του κράτους, και περαιτέρω ανάπτυξη των σύγχρονων μεθόδων χρηματοδότησης έργων και συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
Ερ.: Είναι όμως αναπόφευκτο να επιβληθούν νέες φορολογίες;
Απ.: Όπως έχω ήδη αναφέρει, δεν πιστεύω ότι οι αυξημένες φορολογίες θα επιφέρουν το αποτέλεσμα που επιζητούμε.
Πιστεύω ότι αυτό που η οικονομία μας χρειάζεται αυτή τη στιγμή δεν είναι φόρους, που αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αυξήσεις ή ακόμη και αποστολές μηνυμάτων και δημιουργία εντυπώσεων, όπως π.χ. επιλογές νομισματικής πολιτικής για στήριξη του νομίσματος, αλλά τουναντίον, το τονίζω για άλλη μια φορά, χρειαζόμαστε πραγματικά κίνητρα για επενδύσεις και ιδιαίτερα κίνητρα για περαιτέρω ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη.
Αντί να σκεφτόμαστε, λοιπόν τρόπους για επιβολή νέων φόρων, καλύτερο θα ήταν να μελετούμε τρόπους μείωσης του ρόλου του κράτους, τόσο σε επίπεδο διοίκησης όσο και σε μερίδιο συμμετοχής, στις κρατικές ή άλλες εταιρείες.
Με ένα σμπάρο…
Ερ.: Τι ακριβώς θα πετύχαινε η κυβέρνηση εάν προχωρούσε σε αποκρατικοποιήσεις;
Απ.:Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι όταν αναφέρομαι στα οφέλη από τις αποκρατικοποιήσεις σίγουρα δεν εννοώ τα πρόσκαιρα ίσως εισοδηματικά οφέλη από τις μετοχοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών. Ναι, αυτά βοηθούν σε ένα μεγάλο βαθμό το μπάλωμα των δημοσιονομικών τρυπών, αλλά το κυριότερο και πιο σημαντικό στοιχείο σε ένα επιτυχημένο και σωστό θεσμικά κύμα αποκρατικοποιήσεων είναι η δυνατότητα που ο ιδιωτικός τομέας δίδει στους εργαζόμενους σε αυτούς τους οργανισμούς και να παράγουν περισσότερο και να αμείβονται περισσότερο και πιο αξιοκρατικά, αλλά και στις ίδιες τις εταιρείες να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Γιατί η πειθαρχία της αγοράς μέσα στην οποία θα λειτουργούν οι οργανισμοί αυτοί - που τώρα πια θα υπόκειται στους ενιαίους Ευρωπαϊκούς νόμους και δυνάμεις της αγοράς, επιβάλλει την αύξηση και διατήρηση του επιπέδου και της ποιότητας των προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και εξυπακούει ανταγωνιστικές τιμές για τον καταναλωτή.
Και ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, ακόμη και σοσιαλιστικές κυβερνήσεις στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, προχώρησαν, πάντα μέσα στα πλαίσια του κράτους κοινωνικών παροχών, σε κύματα αποκρατικοποιήσεων.
Ερ.: Ποιοι θα πρέπει να είναι οι νέοι άξονες οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης;
Απ.: Με βάση τη διεθνή εμπειρία και την Ευρωπαϊκή οικονομική πρακτική, επιβάλλεται η οικονομική πολιτική του μέλλοντος να περιστραφεί γύρω από δύο άξονες.
Πρώτος, ο δυναμικός και συνεχής προγραμματισμός με βάση ένα μακροχρόνιο και συλλογικά δεσμευτικό σχέδιο που θα αφορά και θα εμπλέκει όλους τους παράγοντες της οικονομίας, αλλά κυριότερα θα είναι συνυφασμένο με τους στρατηγικούς στόχους και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικονομίας μας.
Και δεύτερος, η σταδιακή και ορθά θεσμοθετημένη αποκρατικοποίηση, συνδυασμένη πάντα με την προώθηση και ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και θωράκιση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος.
«Δύσκολος στόχος»
Ερ.: Είναι εφικτός στόχος η ένταξη της Κύπρου στην ΟΝΕ το 2007;
Απ.: Όπως πάμε πολύ φοβούμαι ότι θα είναι πολύ δύσκολο.
Αλλά θέλω εδώ να ξεκαθαρίσω και κάτι που συχνά ακούω και με προβληματίζει. Μιλούν πολλοί για πάση θυσία στήριξη του νομίσματος ή για ένταξη στην ΟΝΕ ωσάν να πρόκειται για αυτοσκοπό. Από πολιτικής άποψης, ίσως η ένταξη στην ΟΝΕ να έχει άλλη σημασία. Αλλά από καθαρά τεχνοκρατικής άποψης, στην ουσία το νόμισμα του κράτους πρέπει να αντικατοπτρίζει την πραγματική οικονομία. Η δική μας αυτή τη στιγμή περνά μια μεταβατική περίοδο και είναι ακόμη δύσκολο να κρίνουμε τη σωστή ισοτιμία, για παράδειγμα, λίρας/ευρώ, και σίγουρα αυτή η εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει δογματικά ή ετσιθελικά. Πρέπει γι’ αυτό να χειραφετήσουμε πλήρως την αγορά, να την αφήσουμε να κινηθεί ελεύθερα και να είμαστε πιο προσεκτικοί στην ενάσκηση νομισματικής πολιτικής. Στο μυαλό μας πάντα να βρίσκεται η πραγματική οικονομία - αυτή άλλωστε είναι και ο λόγος ύπαρξης ενός νομίσματος.
Επιστρέφοντας στο ζήτημα της ένταξης το 2007, εάν πραγματικά το θέλουμε πιστεύω υπάρχει χρόνος για να το πετύχουμε. Πρέπει όμως μέσα από αυτή τη διαδικασία και χωρίς καμία καθυστέρηση να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία που μας δίδεται, τόσο προς την κατεύθυνση της πραγματικής εξυγίανσης των δημοσιονομικών μας οικονομικών όσο και για εκσυγχρονισμό των δομών και θεσμών του κράτους και της κοινωνίας, με συλλογικότητα και μακριά από ιδεολογικά κωλύματα και μικροκομματικές σκοπιμότητες.
Του Γιώργου Αγαπίου
* Ο Δρ. Στέλιος Πλατής είναι Διευθυντής του RiskLab (Cyprus), Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Cyprus International Institute of Management (CIIM), Συνεργάτης του Τμήματος Εφαρμοσμένων Οικονομικών του University of Cambridge και Αναπληρωτής Επίτροπος Οικονομικών του ΔΗΣΥ.
· Ο ρόλος του κράτους, σε επίπεδο διοίκησης και συμμετοχής, πρέπει να μειωθεί
· Τα κατεχόμενα θα απορροφήσουν ένα κομμάτι του τουριστικού ρεύματος
Πέντε μέτρα για βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης εισηγείται σε συνέντευξή του στη StockWatch ο καθηγητής χρηματοοικονομικών και Αναπληρωτής Επίτροπος Οικονομικών του ΔΗΣΥ Δρ. Στέλιος Πλατής*. Προτείνει:
1. να μειωθεί ο ρόλος και το μέγεθος του κράτους,
2. να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις,
3. να υποβοηθηθεί η ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα,
4. να αναπτυχθούν περαιτέρω οι σύγχρονες μέθοδοι χρηματοδότησης έργων με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και
5. να εκπονηθεί ένα μακροχρόνιο σχέδιο δράσης.
Σε αυτό το πλαίσιο καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ένα σωστό «κύμα αποκρατικοποιήσεων», όχι επειδή θα υπάρξουν «πρόσκαιρα εισοδηματικά οφέλη», αλλά κυρίως επειδή θα ανοίξουν νέοι πυλώνες ανταγωνισμού.
Πάντως, αυτός που έχει ήδη ανοίξει είναι ο πυλώνας του τουριστικού ανταγωνισμού από το βορρά, οι επιπτώσεις του οποίου είναι ήδη ορατές και… επικίνδυνες.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Δρ. Πλατή.
«Νέες συνθήκες»
Ερ.: Πρόσφατα έχετε δηλώσει ότι «εθελοτυφλούν όσοι δεν βλέπουν τις επιπτώσεις» στον τουριστικό τομέα. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στις οποίες αναφερθήκατε;
Απ.: Κατά κύριο λόγο αναφέρθηκα στο γεγονός ότι είναι οφθαλμοφανές ότι έχουν δημιουργηθεί πια νέες και σοβαρές συνθήκες ανταγωνισμού ως προς τον τουριστικό μας τομέα που αυξητικά θα διογκώνονται όσο το πολιτικό μας πρόβλημα παραμένει άλυτο. Και αυτοί που προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν βλέπουν αυτό που είναι οδυνηρά εμφανές, σε όσους μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες αντικρίζουν την κατάσταση, ουσιαστικά εθελοτυφλούν.
Η κατοχυρωμένη ελεύθερη διακίνηση και διανυκτέρευση σε ολόκληρη την Κύπρο για όλους τους πολίτες της ΕΕ από την 1η Μαΐου μαζί με την νεοαποκτηθείσα συμπάθεια των Ευρωπαίων, αλλά και ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας προς τους Τουρκοκύπριους, σίγουρα θα απορροφήσουν ένα κομμάτι του τουριστικού ρεύματος από την ελεύθερη Κύπρο.
Ερ.: Θεωρείτε δηλαδή ότι τα κατεχόμενα θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά προς την οικονομία της ελεύθερης Κύπρου;
Απ.: Αναμφίβολα. Στα κατεχόμενα υπάρχει ένα φθηνότερο τουριστικό πακέτο, ουσιαστικά για τον ίδιο ουρανό και θάλασσα. Εδώ το ακριβότερο, κυρίως λόγω ποιότητας, τουριστικό μας προϊόν πιθανόν να έχει συγκριτικό μειονέκτημα, ιδιαίτερα προς τους τουρίστες με χαμηλότερο προϋπολογισμό.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα κατεχόμενα αυτή τη στιγμή υπάρχει μια παρθένα αγορά με όλες τις ευκαιρίες που αυτό συνεπάγεται, αλλά και για τους ξένους μια νέα κουλτούρα, μπορεί και περιέργεια. Συνδυασμός που μαζί με την καθαρή ομορφιά των εκεί περιοχών μας, τις καθιστούν σημαντικούς ανταγωνιστές.
Ακόμη, και σε αντίθεση με άλλους ανταγωνιστικούς μας προορισμούς, τα κατεχόμενα έχουν ουσιαστικά μηδενικό κόστος και δυσκολία πρόσβασης από την ελεύθερη Κύπρο. Φοβάμαι ότι όλοι οι κίνδυνοι, για τους οποίους είχα κάποτε προειδοποιήσει, δηλαδή για την πιθανότητα δημιουργίας μιας ανταγωνιστικής Ταϊβάν 200 μέτρα βόρεια των οδοφραγμάτων, φαντάζουν δυστυχώς πραγματικοί όσο ποτέ άλλοτε.
Και τελευταίο ίσως κάτι που πολλοί ξεχνούν. Κάθε λίρα που εμείς (η Κυπριακή Δημοκρατία) ορθά επενδύουμε για προώθηση της Κύπρου ως τουριστικό προορισμό ουσιαστικά διαφημίζει και τα κατεχόμενα, κατά κάποιον τρόπο τους ανταγωνιστές μας.
Ερ.: Ποιοι άλλοι τομείς πέραν του τουριστικού θα επηρεαστούν και πώς;
Απ.: Ο τουριστικός τομέας είναι και ήταν ανέκαθεν ο πλέον βασικός αλλά και η κύρια πηγή ανάπτυξης της Κυπριακής οικονομίας. Είδαμε και βλέπουμε ξεκάθαρα τις επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της Κυπριακής οικονομίας των μόνον δυο τελευταίων χρόνων μειωμένου τουριστικού ρεύματος (αυξήσεις, φόροι, κλπ). Πιστεύω, με βάση την Κυπριακή πραγματικότητα, ότι εάν πληγεί ο τουρισμός μας, όλη η οικονομία και όλοι μας ανεξαιρέτως θα επηρεαστούμε. Γι’ αυτό και εδώ δεν χωρούν μικροκομματικές σκοπιμότητες. Πρέπει συλλογικά και με σχεδιασμό να επιληφθούμε της κατάστασης.
Μέτρα για δημοσιονομικά
Ερ.: Και η δημοσιονομική κατάσταση πάντως έχει προβλήματα. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για βελτίωση της; Μπορείτε να μας τα απαριθμήσετε;
Απ.:Η διεθνής οικονομία και οι σύγχρονες πρακτικές εφαρμογής οικονομικής πολιτικής παρουσιάζουν πλειάδα επιλογών που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από το κράτος προς αυτή την κατεύθυνση. Παρά ταύτα, εμείς δυστυχώς φαίνεται να επιλέγουμε λύσεις συμβιβασμού και διατήρηση μιας συντηρητικής πρακτικής παντελώς δυσανάλογης, τόσο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα δημόσια μας ταμεία όσο και των επιδιώξεών μας.
Πρόσκαιρα και επικίνδυνα μέτρα (σε περιπτώσεις όπως τη δική μας), όπως νέες φορολογίες, σίγουρα δεν αποτελούν λύσεις αλλά αντίθετα έρχονται πολλές φορές να δώσουν και τη χαριστική βολή σε μια οικονομία που ουσιαστικά επιζητεί αναθέρμανση και όχι άλλες αυξήσεις.
Πρέπει να κατανοήσουμε επιτέλους όλοι ότι τα όποια προτεινόμενα μέτρα προς την κατεύθυνση της πραγματικής και αποτελεσματικής δημοσιονομικής εξυγίανσης πρέπει να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά και τελεσίδικα το καυτό και φορτωμένο με ιδεολογικά βαρίδια θέμα των αποκρατικοποιήσεων.
Πιο συγκεκριμένα και επιγραμματικά εισηγούμαι να εκπονηθεί ένα μακροχρόνιο σχέδιο δράσης με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικονομίας μας, να δοθούν νέα και ουσιαστικά κίνητρα για επένδυση στην ανάπτυξη της οικονομίας, κίνητρα και θεσμοθέτηση για περαιτέρω ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία, μείωση του ρόλου και μεγέθους του κράτους, και περαιτέρω ανάπτυξη των σύγχρονων μεθόδων χρηματοδότησης έργων και συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
Ερ.: Είναι όμως αναπόφευκτο να επιβληθούν νέες φορολογίες;
Απ.: Όπως έχω ήδη αναφέρει, δεν πιστεύω ότι οι αυξημένες φορολογίες θα επιφέρουν το αποτέλεσμα που επιζητούμε.
Πιστεύω ότι αυτό που η οικονομία μας χρειάζεται αυτή τη στιγμή δεν είναι φόρους, που αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αυξήσεις ή ακόμη και αποστολές μηνυμάτων και δημιουργία εντυπώσεων, όπως π.χ. επιλογές νομισματικής πολιτικής για στήριξη του νομίσματος, αλλά τουναντίον, το τονίζω για άλλη μια φορά, χρειαζόμαστε πραγματικά κίνητρα για επενδύσεις και ιδιαίτερα κίνητρα για περαιτέρω ανάμειξη του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη.
Αντί να σκεφτόμαστε, λοιπόν τρόπους για επιβολή νέων φόρων, καλύτερο θα ήταν να μελετούμε τρόπους μείωσης του ρόλου του κράτους, τόσο σε επίπεδο διοίκησης όσο και σε μερίδιο συμμετοχής, στις κρατικές ή άλλες εταιρείες.
Με ένα σμπάρο…
Ερ.: Τι ακριβώς θα πετύχαινε η κυβέρνηση εάν προχωρούσε σε αποκρατικοποιήσεις;
Απ.:Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι όταν αναφέρομαι στα οφέλη από τις αποκρατικοποιήσεις σίγουρα δεν εννοώ τα πρόσκαιρα ίσως εισοδηματικά οφέλη από τις μετοχοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών. Ναι, αυτά βοηθούν σε ένα μεγάλο βαθμό το μπάλωμα των δημοσιονομικών τρυπών, αλλά το κυριότερο και πιο σημαντικό στοιχείο σε ένα επιτυχημένο και σωστό θεσμικά κύμα αποκρατικοποιήσεων είναι η δυνατότητα που ο ιδιωτικός τομέας δίδει στους εργαζόμενους σε αυτούς τους οργανισμούς και να παράγουν περισσότερο και να αμείβονται περισσότερο και πιο αξιοκρατικά, αλλά και στις ίδιες τις εταιρείες να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Γιατί η πειθαρχία της αγοράς μέσα στην οποία θα λειτουργούν οι οργανισμοί αυτοί - που τώρα πια θα υπόκειται στους ενιαίους Ευρωπαϊκούς νόμους και δυνάμεις της αγοράς, επιβάλλει την αύξηση και διατήρηση του επιπέδου και της ποιότητας των προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και εξυπακούει ανταγωνιστικές τιμές για τον καταναλωτή.
Και ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, ακόμη και σοσιαλιστικές κυβερνήσεις στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, προχώρησαν, πάντα μέσα στα πλαίσια του κράτους κοινωνικών παροχών, σε κύματα αποκρατικοποιήσεων.
Ερ.: Ποιοι θα πρέπει να είναι οι νέοι άξονες οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης;
Απ.: Με βάση τη διεθνή εμπειρία και την Ευρωπαϊκή οικονομική πρακτική, επιβάλλεται η οικονομική πολιτική του μέλλοντος να περιστραφεί γύρω από δύο άξονες.
Πρώτος, ο δυναμικός και συνεχής προγραμματισμός με βάση ένα μακροχρόνιο και συλλογικά δεσμευτικό σχέδιο που θα αφορά και θα εμπλέκει όλους τους παράγοντες της οικονομίας, αλλά κυριότερα θα είναι συνυφασμένο με τους στρατηγικούς στόχους και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικονομίας μας.
Και δεύτερος, η σταδιακή και ορθά θεσμοθετημένη αποκρατικοποίηση, συνδυασμένη πάντα με την προώθηση και ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και θωράκιση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος.
«Δύσκολος στόχος»
Ερ.: Είναι εφικτός στόχος η ένταξη της Κύπρου στην ΟΝΕ το 2007;
Απ.: Όπως πάμε πολύ φοβούμαι ότι θα είναι πολύ δύσκολο.
Αλλά θέλω εδώ να ξεκαθαρίσω και κάτι που συχνά ακούω και με προβληματίζει. Μιλούν πολλοί για πάση θυσία στήριξη του νομίσματος ή για ένταξη στην ΟΝΕ ωσάν να πρόκειται για αυτοσκοπό. Από πολιτικής άποψης, ίσως η ένταξη στην ΟΝΕ να έχει άλλη σημασία. Αλλά από καθαρά τεχνοκρατικής άποψης, στην ουσία το νόμισμα του κράτους πρέπει να αντικατοπτρίζει την πραγματική οικονομία. Η δική μας αυτή τη στιγμή περνά μια μεταβατική περίοδο και είναι ακόμη δύσκολο να κρίνουμε τη σωστή ισοτιμία, για παράδειγμα, λίρας/ευρώ, και σίγουρα αυτή η εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει δογματικά ή ετσιθελικά. Πρέπει γι’ αυτό να χειραφετήσουμε πλήρως την αγορά, να την αφήσουμε να κινηθεί ελεύθερα και να είμαστε πιο προσεκτικοί στην ενάσκηση νομισματικής πολιτικής. Στο μυαλό μας πάντα να βρίσκεται η πραγματική οικονομία - αυτή άλλωστε είναι και ο λόγος ύπαρξης ενός νομίσματος.
Επιστρέφοντας στο ζήτημα της ένταξης το 2007, εάν πραγματικά το θέλουμε πιστεύω υπάρχει χρόνος για να το πετύχουμε. Πρέπει όμως μέσα από αυτή τη διαδικασία και χωρίς καμία καθυστέρηση να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία που μας δίδεται, τόσο προς την κατεύθυνση της πραγματικής εξυγίανσης των δημοσιονομικών μας οικονομικών όσο και για εκσυγχρονισμό των δομών και θεσμών του κράτους και της κοινωνίας, με συλλογικότητα και μακριά από ιδεολογικά κωλύματα και μικροκομματικές σκοπιμότητες.
Του Γιώργου Αγαπίου
* Ο Δρ. Στέλιος Πλατής είναι Διευθυντής του RiskLab (Cyprus), Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Cyprus International Institute of Management (CIIM), Συνεργάτης του Τμήματος Εφαρμοσμένων Οικονομικών του University of Cambridge και Αναπληρωτής Επίτροπος Οικονομικών του ΔΗΣΥ.
3287.99
1275.09
