Σ. Κοιλιάρης: Ψηλότερες αποδόσεις σε Αίγυπτο, ακίνητα
Αλλαγές στο επιχειρηματικό σχέδιο της Louis προαναγγέλλει ο εκτελεστικός της διευθυντής, Στέλιος Κοιλιάρης, σε συνέντευξη του στη StockWatch. Μετά από μια ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά, λόγω του ναυαγίου του Sea Diamond, ο κ. Κοιλιάρης αναλύει τα πλάνα της εταιρείας για το 2008, δίδοντας έμφαση στη στρατηγική ανάπτυξη της σε νέες αγορές, στην ανάπτυξη ακινήτων και στις κρουαζιέρες. Ο κ. Κοιλιάρης μιλά για τα αναμενόμενα αποτελέσματα της εταιρείας για τη φετινή χρονιά και παραθέτει τις εκτιμήσεις της εταιρείας για την τουριστική κίνηση σε Κύπρο και Ελλάδα.
Ερ.: κ. Κοιλιάρη, περάσατε μια πολύ δύσκολη χρονιά πέρσι…
Απ.: Ναι, όντως το 2007 ήταν για τον Όμιλο Louis μια πολύ δύσκολη χρονιά, κυρίως λόγω της απώλειας του Sea Diamond και των προβλημάτων που προέκυψαν ως αποτέλεσμα. Το περιστατικό αυτό προκάλεσε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα και αύξησε σημαντικά τα κόστη μας. Ευτυχώς με τη σκληρή δουλειά όλων των στελεχών μας, αλλά και με τη στήριξη και συμπαράσταση που έτυχε η εταιρεία από τους συνεργάτες της, τα προβλήματα ξεπεράστηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Ερ.: Τον Ιούνιο είχατε πει ότι οι έμμεσες αρνητικές συνέπειες από το Sea Diamond θα ανέρχονταν στα £6 εκ. Το Νοέμβριο είπατε πως θα ήταν £8 εκ. Και την περασμένη βδομάδα ανακοινώσατε πως ήταν £10 εκ. Αναμένετε να συνεχιστούν οι όποιες αρνητικές επιδράσεις από τη βύθιση του Sea Diamond το 2008;
Απ.: Πιστεύω ότι οι αρνητικές επιδράσεις από τη βύθιση του Sea Diamond αποτελούν πλέον παρελθόν για τον Όμιλο Louis, αφού έχουν αφενός ολοκληρωθεί οι διαδικασίες αποζημίωσης και αντικατάστασης του πλοίου που χάθηκε και αφετέρου έχουν εξομαλυνθεί τα λειτουργικά προβλήματα και οι άλλες ανωμαλίες που είχαν προκληθεί και που οδήγησαν στην άνοδο των κόστων μας. Με την καλύτερη αξιοποίηση του στόλου μας και την επέκταση των κρουαζιέρων μας κατά τη χειμερινή περίοδο αναμένουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Ερ.: Ακόμα και μετά το Sea Diamond, η εταιρεία ανέμενε κέρδη €21,6 εκ. για το 2007. Αναμένετε επιστροφή της κερδοφορίας σε αυτά τα επίπεδα το 2008;
Απ.: Όπως έχουμε πρόσφατα ανακοινώσει, με βάση όλα τα στοιχεία και ενδείξεις που έχουμε στα χέρια μας, η εταιρεία αναμένει βελτίωση της κερδοφορίας σε σχέση με αυτή του 2007. Επιφυλλατόμεθα να γίνουμε πιο σαφείς κατά την εξέλιξη της φετινής χρονιάς, γιατί, όπως γνωρίζετε, οι εργασίες του συγκροτήματος χαρακτηρίζονται από έντονη εποχικότητα με τον κύριο όγκο του κύκλου εργασιών μας να συγκεντρώνεται στους καλοκαιρινούς μήνες.
Ερ.: Οι ξένοι θεσμικοί ζητούν business plan και μελλοντικές προβλέψεις… Ποιο είναι το ποσοστό των ξένων θεσμικών στο μετοχικό κεφάλαιο της Λούης;
Απ.: Η εταιρεία είναι σε επαφή τόσο με θεσμικούς επενδυτές, όσο και με αναλυτές από το εξωτερικό, με τους οποίους συζητούμε και αναλύουμε τόσο την στρατηγική, όσο και τις προοπτικές του ομίλου, κάτι που σε αυτό το στάδιο βρίσκουν ικανοποιητικό. Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ότι το ποσοστό συμμετοχής ξένων θεσμικών στο μετοχικό κεφάλαιο της Louis είναι σχετικά χαμηλό και αποτελεί για μας στρατηγικό στόχο και προτεραιότητα η διεύρυνσή του.
Business plan
Ερ.: Πέρσι πουλήσατε το Hilton και το Gerani. Θα ακολουθήσουν και άλλα ξενοδοχεία;
Απ.: Η εταιρεία Louis είναι πάντοτε έτοιμη να αξιολογήσει προσφορές και ευκαιρίες που παρουσιάζονται κατά καιρούς και αναλόγως να πράξει. Όπως είχαμε και στο παρελθόν αναφέρει, στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε στον καλύτερο δυνατόν βαθμό την αξία των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας που αυτή την στιγμή δεν αντικατοπτρίζεται στη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής μας. Επομένως, δεν θα διστάσουμε, εάν και όταν αυτό κριθεί ότι εξυπηρετεί το συμφέρον των μετόχων μας, να προχωρήσουμε με την υλοποίηση της στρατηγικής αυτής. Για την ώρα δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο.
Ερ.: Να το θέσουμε διαφορετικά: ποια είναι η στρατηγική σας στα ξενοδοχεία;
Απ.: Η στρατηγική μας στο τομέα των ξενοδοχείων είναι η περαιτέρω επέκταση των εργασιών της εταιρείας, κυρίως μέσω ενοικίασης και διαχείρισης ξενοδοχειακών μονάδων και συγκροτημάτων σε τουριστικά θέρετρα, ιδιαίτερα σε χώρες που παρουσιάζουν έντονη τουριστική ανάπτυξη. Οι ξενοδοχειακές μονάδες μέσω των οποίων στοχεύει να επεκταθεί ο Όμιλος θα είναι τεσσάρων και πέντε αστέρων και θα διαθέτουν κατά μέσο όρο πέραν των διακόσιων δωματίων.
Ερ.: Επεκταθήκατε πρόσφατα στην Αίγυπτο με τη διαχείριση ξενοδοχειακής μονάδας πέντε αστέρων στο Sharm El Skeikh. Υπάρχουν καλύτερες αποδόσεις κεφαλαίου εκτός Κύπρου και Ελλάδας;
Απ.: Όπως διαπιστώνουμε τα τελευταία χρόνια οι αποδόσεις του ξενοδοχειακού τομέα τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα, παρουσιάζουν στασιμότητα, συγκρινόμενες με τις γοργά αναπτυσσόμενες αγορές άλλων γειτονικών μας χωρών, όπως για παράδειγμα είναι η Αίγυπτος και ορισμένες Βαλκανικές χώρες. Επομένως, η Louis εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω επέκτασης στις χώρες αυτές, με προτεραιότητα την Αίγυπτο. Θα πρέπει εδώ να πούμε ότι η Αιγυπτιακή αγορά διαθέτει μεγάλο αριθμό τουριστικών θέρετρων, ενώ ο αρχαίος Αιγυπτιακός πολιτισμός και το ζεστό της κλίμα προσελκύει κάθε χρόνο πολλά εκατομμύρια τουριστών, κυρίως από την Ευρώπη.
Ερ.: Να αναμένουμε ότι οι κινήσεις αυτές θα συνεχιστούν και αλλού;
Απ.: Ο διεθνής χαρακτήρας, αλλά και οι εμπειρίες της εταιρείας μας και οι στενές σχέσεις μας με τους μεγαλύτερους τουριστικούς πράκτορες της Ευρώπης αποτελούν τις βάσεις για περαιτέρω δραστηριοποίηση του Ομίλου και σε άλλες αγορές, όπως αυτές που ανέφερα προηγουμένως.
Κρουαζιέρες
Ερ.: Κρουαζιέρες: τελικά κάπου σκάλωσε η συμφωνία σας με την EasyCruises, έτσι;
Απ.: Η συμφωνία με την EasyCruise δεν έχει προχωρήσει προς το παρόν, γιατί δεν κατέστη δυνατό να υλοποιηθεί η κοινή πρόθεση για κατασκευή νέων πλοίων (με λογικό κόστος) που να είναι κατάλληλα για το νέο αυτό προϊόν.
Ερ.: Πώς θα προχωρήσετε στον τομέα αυτό: με δικό σας brand ή με ναυλώσεις;
Απ.: Στρατηγική μας στο τομέα κρουαζιέρων είναι να επεκταθούμε τόσο με ναυλώσεις, όσο και με το δικό μας brand. Πιστεύουμε ότι ο τομέας της κρουαζιέρας, που είναι σήμερα η πιο γοργά αναπτυσσόμενη μορφή διακοπών, παρουσιάζει ευκαιρίες και προκλήσεις σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησης μας χωρίς να αποκλείει κανένα από αυτούς. Θα έλεγα ότι μια σωστή ισορροπία μεταξύ των δύο θα μεγιστοποιούσε τα οφέλη για την εταιρεία μας.
Τουρισμός
Ερ.: Κάτι πιο γενικό: πέρσι τα κυπριακά ξενοδοχεία πάτωσαν σε πληρότητες στην Ευρώπη. Εκτιμάτε ότι μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά αυτή η εικόνα;
Απ.: Από τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις μας η φετινή χρονιά δεν αναμένεται να παρουσιάσει σημαντικές μεταβολές σε σχέση με την περσινή, με τον αριθμό αφίξεων ξένων τουριστών να μη διαφέρει κατά πολύ από εκείνο του 2007. Είναι όμως πιθανό να έχουμε και φέτος μεταβολές στις χώρες προορισμού των τουριστών που επιλέγουν την Κύπρο για τις διακοπές τους. Αυτό παρατηρήθηκε και κατά το 2007, χρονιά με μείωση στους αριθμούς από το Ηνωμένο Βασίλειο και με αντίστοιχη αύξηση σε εκείνους από Ρωσία και Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές θα έλεγα ότι το φαινόμενο της έντονης εποχικότητας είναι από τα σοβαρότερα προβλήματα της τουριστικής μας βιομηχανίας, κάτι που δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των ξενοδοχειακών και άλλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό.
Ερ.: Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι καλύτερη;
Απ.: Στην Ελλάδα η κατάσταση δε διαφοροποιείται σημαντικά, πέραν του γεγονότος ότι οι χώρες από όπου προέρχονται οι τουρίστες ποικίλουν, σε αντίθεση με την Κύπρο όπου το εξήντα και πλέον τοις εκατό των τουριστών μας προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Πάλι το φαινόμενο της εποχικότητας, ιδιαίτερα στα Ελληνικά νησιά, παρουσιάζεται πολύ έντονο, αφού σχεδόν, χωρίς καμία εξαίρεση, όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες αναστέλλουν τις εργασίες τους από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Απρίλιο – Μάιο του επόμενου έτους.
Ερ.: Μήπως η ανάπτυξη της ακίνητης σας περιουσίας μπορεί να αποδώσει περισσότερα από ότι τα ξενοδοχεία;
Απ.: Στους σχεδιασμούς του συγκροτήματος εμπίπτει και αυτή η δραστηριότητα στην οποία σκοπεύουμε να δώσουμε περισσότερη έμφαση από φέτος. Ήδη από το 2008 το τουριστικό χωριό Άγιος Ηλίας, που αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου έργου ανάπτυξης γης, θα σταματήσει να προωθείται ως ξενοδοχειακή μονάδα με σκοπό την πώληση των 150 και πλέον διαμερισμάτων που διαθέτει ως ανεξάρτητες εξοχικές κατοικίες.
Ερ.: κ. Κοιλιάρη, περάσατε μια πολύ δύσκολη χρονιά πέρσι…
Απ.: Ναι, όντως το 2007 ήταν για τον Όμιλο Louis μια πολύ δύσκολη χρονιά, κυρίως λόγω της απώλειας του Sea Diamond και των προβλημάτων που προέκυψαν ως αποτέλεσμα. Το περιστατικό αυτό προκάλεσε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα και αύξησε σημαντικά τα κόστη μας. Ευτυχώς με τη σκληρή δουλειά όλων των στελεχών μας, αλλά και με τη στήριξη και συμπαράσταση που έτυχε η εταιρεία από τους συνεργάτες της, τα προβλήματα ξεπεράστηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Ερ.: Τον Ιούνιο είχατε πει ότι οι έμμεσες αρνητικές συνέπειες από το Sea Diamond θα ανέρχονταν στα £6 εκ. Το Νοέμβριο είπατε πως θα ήταν £8 εκ. Και την περασμένη βδομάδα ανακοινώσατε πως ήταν £10 εκ. Αναμένετε να συνεχιστούν οι όποιες αρνητικές επιδράσεις από τη βύθιση του Sea Diamond το 2008;
Απ.: Πιστεύω ότι οι αρνητικές επιδράσεις από τη βύθιση του Sea Diamond αποτελούν πλέον παρελθόν για τον Όμιλο Louis, αφού έχουν αφενός ολοκληρωθεί οι διαδικασίες αποζημίωσης και αντικατάστασης του πλοίου που χάθηκε και αφετέρου έχουν εξομαλυνθεί τα λειτουργικά προβλήματα και οι άλλες ανωμαλίες που είχαν προκληθεί και που οδήγησαν στην άνοδο των κόστων μας. Με την καλύτερη αξιοποίηση του στόλου μας και την επέκταση των κρουαζιέρων μας κατά τη χειμερινή περίοδο αναμένουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Ερ.: Ακόμα και μετά το Sea Diamond, η εταιρεία ανέμενε κέρδη €21,6 εκ. για το 2007. Αναμένετε επιστροφή της κερδοφορίας σε αυτά τα επίπεδα το 2008;
Απ.: Όπως έχουμε πρόσφατα ανακοινώσει, με βάση όλα τα στοιχεία και ενδείξεις που έχουμε στα χέρια μας, η εταιρεία αναμένει βελτίωση της κερδοφορίας σε σχέση με αυτή του 2007. Επιφυλλατόμεθα να γίνουμε πιο σαφείς κατά την εξέλιξη της φετινής χρονιάς, γιατί, όπως γνωρίζετε, οι εργασίες του συγκροτήματος χαρακτηρίζονται από έντονη εποχικότητα με τον κύριο όγκο του κύκλου εργασιών μας να συγκεντρώνεται στους καλοκαιρινούς μήνες.
Ερ.: Οι ξένοι θεσμικοί ζητούν business plan και μελλοντικές προβλέψεις… Ποιο είναι το ποσοστό των ξένων θεσμικών στο μετοχικό κεφάλαιο της Λούης;
Απ.: Η εταιρεία είναι σε επαφή τόσο με θεσμικούς επενδυτές, όσο και με αναλυτές από το εξωτερικό, με τους οποίους συζητούμε και αναλύουμε τόσο την στρατηγική, όσο και τις προοπτικές του ομίλου, κάτι που σε αυτό το στάδιο βρίσκουν ικανοποιητικό. Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ότι το ποσοστό συμμετοχής ξένων θεσμικών στο μετοχικό κεφάλαιο της Louis είναι σχετικά χαμηλό και αποτελεί για μας στρατηγικό στόχο και προτεραιότητα η διεύρυνσή του.
Business plan
Ερ.: Πέρσι πουλήσατε το Hilton και το Gerani. Θα ακολουθήσουν και άλλα ξενοδοχεία;
Απ.: Η εταιρεία Louis είναι πάντοτε έτοιμη να αξιολογήσει προσφορές και ευκαιρίες που παρουσιάζονται κατά καιρούς και αναλόγως να πράξει. Όπως είχαμε και στο παρελθόν αναφέρει, στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε στον καλύτερο δυνατόν βαθμό την αξία των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας που αυτή την στιγμή δεν αντικατοπτρίζεται στη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής μας. Επομένως, δεν θα διστάσουμε, εάν και όταν αυτό κριθεί ότι εξυπηρετεί το συμφέρον των μετόχων μας, να προχωρήσουμε με την υλοποίηση της στρατηγικής αυτής. Για την ώρα δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο.
Ερ.: Να το θέσουμε διαφορετικά: ποια είναι η στρατηγική σας στα ξενοδοχεία;
Απ.: Η στρατηγική μας στο τομέα των ξενοδοχείων είναι η περαιτέρω επέκταση των εργασιών της εταιρείας, κυρίως μέσω ενοικίασης και διαχείρισης ξενοδοχειακών μονάδων και συγκροτημάτων σε τουριστικά θέρετρα, ιδιαίτερα σε χώρες που παρουσιάζουν έντονη τουριστική ανάπτυξη. Οι ξενοδοχειακές μονάδες μέσω των οποίων στοχεύει να επεκταθεί ο Όμιλος θα είναι τεσσάρων και πέντε αστέρων και θα διαθέτουν κατά μέσο όρο πέραν των διακόσιων δωματίων.
Ερ.: Επεκταθήκατε πρόσφατα στην Αίγυπτο με τη διαχείριση ξενοδοχειακής μονάδας πέντε αστέρων στο Sharm El Skeikh. Υπάρχουν καλύτερες αποδόσεις κεφαλαίου εκτός Κύπρου και Ελλάδας;
Απ.: Όπως διαπιστώνουμε τα τελευταία χρόνια οι αποδόσεις του ξενοδοχειακού τομέα τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα, παρουσιάζουν στασιμότητα, συγκρινόμενες με τις γοργά αναπτυσσόμενες αγορές άλλων γειτονικών μας χωρών, όπως για παράδειγμα είναι η Αίγυπτος και ορισμένες Βαλκανικές χώρες. Επομένως, η Louis εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω επέκτασης στις χώρες αυτές, με προτεραιότητα την Αίγυπτο. Θα πρέπει εδώ να πούμε ότι η Αιγυπτιακή αγορά διαθέτει μεγάλο αριθμό τουριστικών θέρετρων, ενώ ο αρχαίος Αιγυπτιακός πολιτισμός και το ζεστό της κλίμα προσελκύει κάθε χρόνο πολλά εκατομμύρια τουριστών, κυρίως από την Ευρώπη.
Ερ.: Να αναμένουμε ότι οι κινήσεις αυτές θα συνεχιστούν και αλλού;
Απ.: Ο διεθνής χαρακτήρας, αλλά και οι εμπειρίες της εταιρείας μας και οι στενές σχέσεις μας με τους μεγαλύτερους τουριστικούς πράκτορες της Ευρώπης αποτελούν τις βάσεις για περαιτέρω δραστηριοποίηση του Ομίλου και σε άλλες αγορές, όπως αυτές που ανέφερα προηγουμένως.
Κρουαζιέρες
Ερ.: Κρουαζιέρες: τελικά κάπου σκάλωσε η συμφωνία σας με την EasyCruises, έτσι;
Απ.: Η συμφωνία με την EasyCruise δεν έχει προχωρήσει προς το παρόν, γιατί δεν κατέστη δυνατό να υλοποιηθεί η κοινή πρόθεση για κατασκευή νέων πλοίων (με λογικό κόστος) που να είναι κατάλληλα για το νέο αυτό προϊόν.
Ερ.: Πώς θα προχωρήσετε στον τομέα αυτό: με δικό σας brand ή με ναυλώσεις;
Απ.: Στρατηγική μας στο τομέα κρουαζιέρων είναι να επεκταθούμε τόσο με ναυλώσεις, όσο και με το δικό μας brand. Πιστεύουμε ότι ο τομέας της κρουαζιέρας, που είναι σήμερα η πιο γοργά αναπτυσσόμενη μορφή διακοπών, παρουσιάζει ευκαιρίες και προκλήσεις σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησης μας χωρίς να αποκλείει κανένα από αυτούς. Θα έλεγα ότι μια σωστή ισορροπία μεταξύ των δύο θα μεγιστοποιούσε τα οφέλη για την εταιρεία μας.
Τουρισμός
Ερ.: Κάτι πιο γενικό: πέρσι τα κυπριακά ξενοδοχεία πάτωσαν σε πληρότητες στην Ευρώπη. Εκτιμάτε ότι μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά αυτή η εικόνα;
Απ.: Από τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις μας η φετινή χρονιά δεν αναμένεται να παρουσιάσει σημαντικές μεταβολές σε σχέση με την περσινή, με τον αριθμό αφίξεων ξένων τουριστών να μη διαφέρει κατά πολύ από εκείνο του 2007. Είναι όμως πιθανό να έχουμε και φέτος μεταβολές στις χώρες προορισμού των τουριστών που επιλέγουν την Κύπρο για τις διακοπές τους. Αυτό παρατηρήθηκε και κατά το 2007, χρονιά με μείωση στους αριθμούς από το Ηνωμένο Βασίλειο και με αντίστοιχη αύξηση σε εκείνους από Ρωσία και Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές θα έλεγα ότι το φαινόμενο της έντονης εποχικότητας είναι από τα σοβαρότερα προβλήματα της τουριστικής μας βιομηχανίας, κάτι που δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των ξενοδοχειακών και άλλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό.
Ερ.: Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι καλύτερη;
Απ.: Στην Ελλάδα η κατάσταση δε διαφοροποιείται σημαντικά, πέραν του γεγονότος ότι οι χώρες από όπου προέρχονται οι τουρίστες ποικίλουν, σε αντίθεση με την Κύπρο όπου το εξήντα και πλέον τοις εκατό των τουριστών μας προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Πάλι το φαινόμενο της εποχικότητας, ιδιαίτερα στα Ελληνικά νησιά, παρουσιάζεται πολύ έντονο, αφού σχεδόν, χωρίς καμία εξαίρεση, όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες αναστέλλουν τις εργασίες τους από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Απρίλιο – Μάιο του επόμενου έτους.
Ερ.: Μήπως η ανάπτυξη της ακίνητης σας περιουσίας μπορεί να αποδώσει περισσότερα από ότι τα ξενοδοχεία;
Απ.: Στους σχεδιασμούς του συγκροτήματος εμπίπτει και αυτή η δραστηριότητα στην οποία σκοπεύουμε να δώσουμε περισσότερη έμφαση από φέτος. Ήδη από το 2008 το τουριστικό χωριό Άγιος Ηλίας, που αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου έργου ανάπτυξης γης, θα σταματήσει να προωθείται ως ξενοδοχειακή μονάδα με σκοπό την πώληση των 150 και πλέον διαμερισμάτων που διαθέτει ως ανεξάρτητες εξοχικές κατοικίες.