Ν. Μεταξάς: «Μονόδρομος για όλες τις εισηγμένες η εταιρική διακυβέρνηση»
Ξεκάθαρο μήνυμα προς όλες τις εισηγμένες εταιρείες, ενόψει και της συνεργασίας με το Χρηματιστήριο Αθηνών, στέλνει ο Γενικός Διευθυντής του ΧΑΚ Νώντας Μεταξάς. Στη συνέντευξή του στη StockWatch δηλώνει ότι δεν είναι ικανοποιημένος από το βαθμό που εφαρμόζεται σήμερα η εταιρική διακυβέρνηση. «Χωρίς περιστροφές λέγω ότι θα ήμουν πιο άνετος αν υπήρχε μεγαλύτερη εφαρμογή του θεσμού της εταιρικής διακυβέρνησης…», αναφέρει. Τονίζει δε ότι οι ξένοι επενδυτές «βλέπουν σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται η εταιρική διακυβέρνηση» και το θεωρούν ως ένα από τους καθοριστικούς παράγοντες για να επενδύσουν σε μια εταιρεία.
Όσον αφορά τον Κύπριο επενδυτή, «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί τι λέμε». Άλλωστε, «στο κάθε χρηματιστήριο υπάρχουν εταιρείες που αν δεν διαβάσεις τους λογαριασμούς τους μπορεί να μην κερδίσεις ποτέ».
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ερ.: Στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα είχατε προβεί ως χρηματιστήριο σε παρουσιάσεις στην ελληνική αγορά. Τι αποτελέσματα είχαν αυτές;
Απ.: Στην τελευταία παρουσία σε Έλληνες θεσμικούς περιμέναμε να συμμετάσχει το 50% των προσκληθέντων. Τελικά, η αίθουσα ήταν γεμάτη. Φάνηκε το ενδιαφέρον των θεσμικών για την κυπριακή αγορά. Αλλά ταυτόχρονα καταγράφηκαν και ορισμένοι σοβαροί ενδοιασμοί που είχαν.
Ερ.: Ποιοι ήταν οι ενδοιασμοί τους;
Απ.: Απ’ ότι μας λέχθηκε, μεταξύ άλλων, αφορούσαν κυρίως τη μετάβαση από την κυπριακή λίρα στο ευρώ. Κατά πόσον δηλαδή θα υπήρχε οποιοσδήποτε επηρεασμός της ισοτιμίας και άρα, αρνητική ή θετική επίδραση της επένδυσής του στην Κύπρο. Το θεωρούσαν συναλλαγματικό κίνδυνο για μια μακροπρόθεσμη επένδυση, ένα σοβαρό αστάθμητο παράγοντα.
Ερ.: Τι τους είπατε;
Απ.: Συζητήσαμε μαζί τους τις ανησυχίες τους. Τους είπαμε ότι ένα από τα θέματα που θα συζητούσαμε στην Κοινή Πλατφόρμα με το ΧΑ θα ήταν η υιοθέτηση ενιαίου νομίσματος. Εξ ου και η συμφωνία που έγινε για το ευρώ. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι αποτρεπτικοί παράγοντες για την προσέλκυση ξένων θεσμικών. Δεν υπάρχουν στην Κύπρο θεσμοί όπως τα Αμοιβαία Κεφάλαια, ο Θεματοφύλακας, θέματα για τα οποία βρίσκονται στις προτεραιότητες του Συμβουλίου.
Ερ.: Πού βρίσκονται όμως αυτά τα θέματα;
Απ.: Ήδη γίνονται κανονισμοί για τη θεματοφυλακή. Για τα Αμοιβαία φαίνεται να υπάρχει καταρχήν συμφωνία των εμπλεκομένων περίπου στο μοντέλο του Λουξεμβούργου.
Ερ.: Υπάρχει μια σχολή σκέψης που λέει ότι θα ήταν καλύτερα ως κυπριακό χρηματιστήριο να επικεντρωθούμε σε ένα προϊόν π.χ. αγορά χρεογράφων….
Απ.: Είναι σωστή ως θέση αρχής. Υπάρχουν παραδείγματα μικρών χρηματιστηρίων (Λουξεμβούργο, Ισλανδίας), που έχουν επιβιώσει κάνοντας κάποια εξειδίκευση. Είναι μια επιλογή, αλλά αυτό που βλέπει τώρα το Συμβούλιο του ΧΑΚ είναι η ανάπτυξη μέσα από μια μεγαλύτερη αγορά και μέσα από αυτή τη συνεργασία να ενταχθούν και άλλα χρηματιστήρια. Δεν αποκλείεται σε κάποιο στάδιο να επικεντρωθούμε σε τομέα που έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Διαφάνεια και εταιρείες
Ερ.: Πώς έχει βοηθήσει η εναρμόνιση με τις οδηγίες της ΕΕ;
Απ.: Σήμερα, η ευρωπαϊκή αγορά ενώνεται σταδιακά βάσει της έκθεσης Lamfalloussy και του Financial Services Action Plan (σχέδιο για ανάπτυξη των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Ευρώπη) με στόχο να αυξηθεί το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η Κύπρος επειδή πρόσφατα μπήκε στην ΕΕ ακόμα δεν έχει νιώσει άμεσα τα αποτελέσματα, αλλά είναι θέμα χρόνου να τα βιώσει.
Όσον αφορά την κυπριακή αγορά, ένα πράγμα που καθορίζεται στις ευρωπαϊκές οδηγίες είναι η διαφάνεια. Αυτό σημαίνει ότι ο επενδυτής παίρνει συνεχώς μεγαλύτερη πληροφόρηση. Θεσμοθετείται η πληροφόρηση και αυτό βοηθά στο μέγιστο βαθμό στην επανάκτηση εμπιστοσύνης. Να μην ξεχνούμε ότι μέσω της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι αυτή η πληροφόρηση που δίδεται είναι η σωστή.
Ερ.: Ναι, αλλά οι εταιρείες δεν βγάζουν τις ανακοινώσεις την ώρα που πρέπει ή δεν ανακοινώνουν αυτά που πρέπει. Τι κάνετε εσείς ως χρηματιστηριακή Αρχή;
Απ.: Αυτός είναι ένας τομέας που γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τις υπηρεσίες του Χρηματιστηρίου χέρι – χέρι με την Κεφαλαιαγορά. Έχουμε πολλές φορές υποχρεώσει εταιρείες να συμπληρώσουν ανακοινώσεις. Και πολλές φορές έχουν επιβληθεί σημαντικές ποινές σε εταιρείες για καθυστέρηση ανακοινώσεων, για ελλιπείς ανακοινώσεις κ.ά. Γίνεται συστηματική δουλειά ώστε να φθάνει στον επενδυτή επαρκής πληροφόρηση.
Μονόδρομος η εταιρική διακυβέρνηση
Ερ.: Είστε ικανοποιημένος από το βαθμό που εφαρμόζεται σήμερα η εταιρική διακυβέρνηση;
Απ.: Όχι. Χωρίς περιστροφές λέγω ότι θα ήμουν πιο άνετος αν υπήρχε μεγαλύτερη εφαρμογή του θεσμού της εταιρικής διακυβέρνησης διότι εκεί διαχωρίζονται οι ευθύνες και οι αρμοδιότητες. Πολλά από τα προβλήματα που βιώνουμε, ακόμα και τώρα στις εισηγμένες εταιρείες, θα είχαν αποφευχθεί αν εφαρμοζόταν πληρέστερα η εταιρική διακυβέρνηση. Πιστεύω ακράδαντα στο θεσμό αυτό. Το ξεκινήσαμε πριν από τέσσερα χρόνια και προσπαθούμε να το επιβάλλουμε με διάφορους τρόπους παρόλο που είναι σε προαιρετική βάση.
Ερ.: Τώρα με την Κοινή Πλατφόρμα δεν θα υποχρεωθούν τρόπον τινά οι εταιρείες να υιοθετήσουν τον κώδικα;
Απ.: Μιλήσαμε προηγουμένως για ξένους επενδυτές. Αυτοί βλέπουν ότι σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται η εταιρική διακυβέρνηση. Και δεύτερον, όταν ανοίγεται μια αγορά για να πάρει θεσμικά κεφάλαια πρέπει να εφαρμόσει εταιρική διακυβέρνηση. Η Κύρια Αγορά μιας χώρας είναι αυτή που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη προσοχή κι ένας καθοριστικός παράγοντας στην αγορά αυτή είναι η εφαρμογή της εταιρικής διακυβέρνησης. Ανεξάρτητα όμως από αυτό, είναι μονόδρομος για όλες τις εισηγμένες η εταιρική διακυβέρνηση. Ακόμα και το ΧΑΚ που είναι ένας κρατικός οργανισμός υιοθετεί τον κώδικα εκεί και όπου μπορεί.
Άνοιγμα ωραρίου
Ερ.: Εξετάζεται επέκταση του ωραρίου;
Απ.: Εξετάζονται πολλά πράγματα. Ένα από τα σενάρια που εξετάζεται, είναι να εργαζόμαστε το ίδιο ωράριο με την Αθήνα σε όλες τις αγορές ή να ακολουθήσουμε την Ελλάδα όπου ορισμένες αγορές κλείνουν σε διαφορετικές ώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εφαρμοστούν άμεσα αυτά στην Κύπρο. Μελετούνται. Ευρύτερα, γίνεται ένας επανασχεδιασμός. Είναι πρόταση του Συμβουλίου να «βρούμε» την Ελλάδα σε πολλά θέματα, αλλά υπάρχουν πράγματα που πρέπει να δούμε. Εάν θα εργάζεται μέχρι τις 18:00 το Χρηματιστήριο προκύπτει αριθμός θεμάτων που πρέπει να επιλυθούν, είναι το θέμα του προσωπικού, είναι το θέμα της σύνδεσης του τραπεζικού τομέα και άλλα.
Ερ.: Χρειάζεται να γίνει αναδιαμόρφωση ωραρίου;
Απ.: Ανεξάρτητα από την Κοινή Πλατφόρμα θα πρέπει σε κάποιο σημείο το κυπριακό χρηματιστήριο να δει το θέμα του ωραρίου. Δεν μπορεί το ΧΑΚ να κλείνει την ώρα που ανοίγουν οι άλλες αγορές της Ευρώπης. Έχουμε αρχίσει ένα προκαταρκτικό διάλογο με το προσωπικό. Ακολούθως θα γίνει συζήτηση και με το Συμβούλιο, αλλά πρέπει πρώτα να εντοπιστεί το πρόβλημα στο πλήρες μέγεθός του. Δεν μπορεί η Κύπρος ή η Ελλάδα να σχεδιάζουν από μόνοι τους και να μην βλέπουν τι γίνεται στην Ευρώπη. Καμιά αγορά, ούτε η μεγαλύτερη δεν μπορεί να πάει αντίθετα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και πρακτικές. Δεν μπορούμε εμείς να παραγνωρίσουμε αυτά τα πράγματα.
Ερ.: Ποια άλλα θέματα εξετάζετε;
Απ.: Τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Στο Λουξεμβούργο λόγου χάρη το ενημερωτικό δελτίο εξετάζεται σε χρόνο Α. Δεν μπορείς εσύ να εξετάζεις ένα ενημερωτικό δελτίο σε χρόνο 20Α. Ο χρόνος είναι χρήμα στις επιλογές των ξένων εταιρειών. Δεν θα σε προτιμήσει κανένας ξένος θεσμικός απλά για συναισθηματικούς λόγους, αλλά των οποιωνδήποτε συγκριτικών πλεονεκτημάτων που θα έχεις.
Όχι πρόσθετα έξοδα
Ερ.: Η συνεργασία προϋποθέτει υιοθέτηση του ελληνικού συστήματος συναλλαγών, το OASIS, το οποίο είχαμε απορρίψει…
Απ.: Τότε, το Χρηματιστήριο είχε ζητήσει διεθνείς προσφορές.
Ερ.: Τι κόστος όμως προϋποθέτει η αλλαγή του συστήματος;
Απ.: Μια από τις βασικές προϋποθέσεις που έθεσε το Συμβούλιο είναι ότι το επαναλαμβανόμενο κόστος δεν θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος που έχει σήμερα το Χρηματιστήριο. Και τους έχουμε πει ότι δεν έχουμε περιθώρια να πληρώσουμε περισσότερα. Ναι, θα υπάρχουν πρόσθετα έξοδα, αλλά από ό,τι ξέρω σήμερα δεν θα είναι μεγάλα. Αυτή τη στιγμή μελετούνται τα πάντα. Θέλουμε αυτή η πλατφόρμα να είναι ανοιχτή. Και όπως τονίζει και ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών, η προσπάθεια είναι να φέρουμε σ’ αυτή και άλλα χρηματιστήρια. Να μην λειτουργεί δηλαδή απαγορευτικά για επιπρόσθετες συνεργασίες.
Υπάρχουν δυσκολίες για Πλατφόρμα
Ερ.: Είναι ρεαλιστικό το εγχείρημα της Κοινής Πλατφόρμας;
Απ.: Είναι μονόδρομος για το κυπριακό χρηματιστήριο να επιδιώξει συνεργασίες, όπως άλλωστε συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο. Το θέμα της Κοινής Πλατφόρμας με την Αθήνα είναι ένα εγχείρημα που προωθείται εδώ και χρόνια. Μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Υπάρχουν θέματα που αφορούν αλλαγές νομοθεσιών, γεγονός που συνεπάγεται πολιτικές αποφάσεις. Επίσης, υπάρχουν τεχνικά θέματα, τα οποία μπορεί στην πράξη να αποδειχθεί δύσκολη ή χρονοβόρα η εφαρμογή τους. Αυτή τη στιγμή κάνουμε διάφορες μελέτες ακριβώς για να δούμε την πρακτική υλοποίηση της συνεργασίας μέσα σε χρονοδιαγράμματα.
Ερ.: Υπάρχει το ενδεχόμενο απορρόφησης του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου από το Χρηματιστήριο Αθηνών;
Απ.: Όπως έχουν σχεδιαστεί τα πράγματα στο πλαίσιο της Πλατφόρμας δεν προβλέπεται τέτοιο ενδεχόμενο. Να μην ξεχνούμε ότι από τη μια μιλούμε για ένα ιδιωτικό χρηματιστήριο (αυτό της Αθήνας) και από την άλλη για ένα χρηματιστήριο που είναι Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου (ΧΑΚ). Επομένως, σήμερα δεν τίθεται τέτοιο ενδεχόμενο.
Ερ.: Σε κάποιο στάδιο όμως το κυπριακό χρηματιστήριο θα ιδιωτικοποιηθεί…
Απ.: Εάν αυτό συμβεί κάποτε, τότε θα λειτουργήσουν οι νόμοι της αγοράς.
Δεν υπάρχει ευελιξία
Ερ.: Μιλούμε εδώ και μια ώρα και βλέπω ότι έχετε «πνιγεί» στη δουλειά. Πιστεύετε ότι μπορείτε ως οργανισμός να χειριστείτε τον όγκο εργασίας αν ο όγκος συναλλαγών φθάσει στα £20 εκ.;
Απ.: Πρέπει να σας πω ότι τα τελευταία χρόνια, παρά το μειωμένο όγκο συναλλαγών, δεν έχει μειωθεί ο χρόνος ο οποίος μπαίνει τόσο από το προσωπικό, όσο και από μένα στο Χρηματιστήριο. Υπάρχει μια ελάχιστη εργασία που πρέπει να γίνει είτε ο όγκος είναι £10.000, είτε £100 εκ. Μας απασχολεί τι θα γίνει αν ο όγκος αυξηθεί κατακόρυφα. Από τεχνολογία το χρηματιστήριο μπορεί να αντέξει όγκους δεκάδων εκατομμυρίων λιρών. Επίσης, έχουμε τυποποιήσει αρκετά πράγματα και γνωρίζουμε τι θα χρειαζόμαστε σε κάθε περίπτωση. Βεβαίως, δεν ξέρεις πότε θα έρθει μια αύξηση. Ένα από τα προβλήματα που έχει το ΧΑΚ, ως Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου, είναι ότι είναι υπόχρεο να ακολουθεί τις διαδικασίες του κρατικού τομέα κι’ έτσι πρέπει να γίνεται στα πλαίσια των αρχών της χρηστής διοίκησης. Για παράδειγμα, για να γίνει μια πρόσληψη πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπει ο Νόμος. Και είμαστε πολύ τυπικοί. Όμως τέτοιοι οργανισμοί πρέπει να είναι πιο ευέλικτοι.
Ερ.: Σε σχέση με το 1999 – 2000 έχουν ωριμάσει οι θεσμοί, ο επενδυτής;
Απ.: Πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί τι λέμε στον επενδυτή. Το 1999 είχα παρεξηγηθεί όταν έλεγα στον επενδυτή «πρόσεχε, διότι ότι ανεβαίνει γρήγορα, κατεβαίνει εξίσου γρήγορα». Και σήμερα, βλέπω όρους στην Κύπρο που δεν είναι συναφείς με την κουλτούρα του χρηματιστηρίου. Λόγου χάρη η λέξη παίκτης. Πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο ότι το χρηματιστήριο δεν είναι καζίνο. Μπορεί να γίνει κερδοσκοπία, αλλά ακόμα και αυτή έχει κανονισμούς, όχι τους κανονισμούς του καζίνο. Στο καζίνο υπάρχουν αριθμοί που αν τους παίζεις κάποτε μπορεί και να κερδίσεις. Στο κάθε χρηματιστήριο υπάρχουν εταιρείες που αν δεν διαβάσεις τους λογαριασμούς τους μπορεί να μην κερδίσεις ποτέ. Ελπίζω ότι ο Κύπριος επενδυτής έχει γίνει πιο προσεκτικός, να μελετά και πάντοτε, πάντοτε να λαμβάνει επαγγελματική γνώμη. Ο επενδυτής πρέπει να ξέρει ότι η καλύτερη προστασία ξεκινά από τον ίδιο τον εαυτό του.
Υπόθεση Suphire
Ερ.: Πώς έχει επηρεάσει το ΧΑΚ η υπόθεση Suphire;
Απ.: Η όλη ιστορία που γίνεται σήμερα οπωσδήποτε για ένα τρίτο πλήττει καθοριστικά την εικόνα του όλου θεσμού. Για τον καθένα μπορεί να είναι ακόμα ένα μαύρο μεγάλο σύννεφο. Όμως το ΧΑΚ και οι θεσμοί του έχουν λειτουργήσει. Είναι οι καταστάσεις και η τράπεζα πληροφοριών του ΧΑΚ που βοηθούν στη διαπίστωση της σωστής εικόνας. Είναι οι υπηρεσίες του ΧΑΚ που καθημερινά δίνουν τα σωστά στοιχεία που ζητούν αυτοί που ερευνούν την υπόθεση.
Δέκα χρόνια στο κουρμπέτι
Ερ.: Συμπληρώνετε σχεδόν μια δεκαετία στο τιμόνι του Γενικού Διευθυντή. Ο άνθρωπος Νώντας Μεταξάς τι κρατά από αυτήν την πορεία;
Απ.: Ήρθαν στιγμές που ο άνθρωπος φτάνει στα όρια του. Το 1999 υπήρξαν φορές που για 24ώρα δεν πήγα σπίτι μου και δούλευα. Υπήρχαν στιγμές που απαντούσα τηλέφωνα η ώρα 3:00 το πρωί. Κρατώ ότι βάλαμε πολύ δουλειά στο θεσμό σε βάρος των οικογενειών μας. Λυπούμαι που πολύς κόσμος έχει αντιμετωπίσει προβλήματα λόγω του Χρηματιστηρίου. Σαν Υπηρεσία κάναμε ό,τι είναι δυνατό για να βοηθήσουμε. Βλέπετε και για τη διερεύνηση των γεγονότων του 1999 – 2000 βασίστηκαν όλοι στα δικά μας αρχεία, που δεν έχουν αμφισβητηθεί. Σήμερα δε με τα γνωστά γεγονότα και πάλι η τράπεζα πληροφοριών του ΧΑΚ είναι η αξιόπιστη βάση σύγκρισης. Παρά δε την κάποια κόπωση, νιώθω ότι αυτή η εργασία που μπαίνει μέσα ότι συμβάλλει θετικά στο περιβάλλον. Ο τόπος χρειάζεται το χρηματιστήριο. Δεν υπάρχει τόπος που έχει αναπτυχθεί η οικονομία του χωρίς το χρηματιστήριο, το χώρο άντλησης κεφαλαίων. Θα ήθελα πριν να φύγω να αντιλαμβανόμαστε όλοι το ρόλο του Χρηματιστηρίου. Αυτό θα με ευχαριστούσε.
Του Γιώργου Αγαπίου
Όσον αφορά τον Κύπριο επενδυτή, «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί τι λέμε». Άλλωστε, «στο κάθε χρηματιστήριο υπάρχουν εταιρείες που αν δεν διαβάσεις τους λογαριασμούς τους μπορεί να μην κερδίσεις ποτέ».
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ερ.: Στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα είχατε προβεί ως χρηματιστήριο σε παρουσιάσεις στην ελληνική αγορά. Τι αποτελέσματα είχαν αυτές;
Απ.: Στην τελευταία παρουσία σε Έλληνες θεσμικούς περιμέναμε να συμμετάσχει το 50% των προσκληθέντων. Τελικά, η αίθουσα ήταν γεμάτη. Φάνηκε το ενδιαφέρον των θεσμικών για την κυπριακή αγορά. Αλλά ταυτόχρονα καταγράφηκαν και ορισμένοι σοβαροί ενδοιασμοί που είχαν.
Ερ.: Ποιοι ήταν οι ενδοιασμοί τους;
Απ.: Απ’ ότι μας λέχθηκε, μεταξύ άλλων, αφορούσαν κυρίως τη μετάβαση από την κυπριακή λίρα στο ευρώ. Κατά πόσον δηλαδή θα υπήρχε οποιοσδήποτε επηρεασμός της ισοτιμίας και άρα, αρνητική ή θετική επίδραση της επένδυσής του στην Κύπρο. Το θεωρούσαν συναλλαγματικό κίνδυνο για μια μακροπρόθεσμη επένδυση, ένα σοβαρό αστάθμητο παράγοντα.
Ερ.: Τι τους είπατε;
Απ.: Συζητήσαμε μαζί τους τις ανησυχίες τους. Τους είπαμε ότι ένα από τα θέματα που θα συζητούσαμε στην Κοινή Πλατφόρμα με το ΧΑ θα ήταν η υιοθέτηση ενιαίου νομίσματος. Εξ ου και η συμφωνία που έγινε για το ευρώ. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι αποτρεπτικοί παράγοντες για την προσέλκυση ξένων θεσμικών. Δεν υπάρχουν στην Κύπρο θεσμοί όπως τα Αμοιβαία Κεφάλαια, ο Θεματοφύλακας, θέματα για τα οποία βρίσκονται στις προτεραιότητες του Συμβουλίου.
Ερ.: Πού βρίσκονται όμως αυτά τα θέματα;
Απ.: Ήδη γίνονται κανονισμοί για τη θεματοφυλακή. Για τα Αμοιβαία φαίνεται να υπάρχει καταρχήν συμφωνία των εμπλεκομένων περίπου στο μοντέλο του Λουξεμβούργου.
Ερ.: Υπάρχει μια σχολή σκέψης που λέει ότι θα ήταν καλύτερα ως κυπριακό χρηματιστήριο να επικεντρωθούμε σε ένα προϊόν π.χ. αγορά χρεογράφων….
Απ.: Είναι σωστή ως θέση αρχής. Υπάρχουν παραδείγματα μικρών χρηματιστηρίων (Λουξεμβούργο, Ισλανδίας), που έχουν επιβιώσει κάνοντας κάποια εξειδίκευση. Είναι μια επιλογή, αλλά αυτό που βλέπει τώρα το Συμβούλιο του ΧΑΚ είναι η ανάπτυξη μέσα από μια μεγαλύτερη αγορά και μέσα από αυτή τη συνεργασία να ενταχθούν και άλλα χρηματιστήρια. Δεν αποκλείεται σε κάποιο στάδιο να επικεντρωθούμε σε τομέα που έχουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Διαφάνεια και εταιρείες
Ερ.: Πώς έχει βοηθήσει η εναρμόνιση με τις οδηγίες της ΕΕ;
Απ.: Σήμερα, η ευρωπαϊκή αγορά ενώνεται σταδιακά βάσει της έκθεσης Lamfalloussy και του Financial Services Action Plan (σχέδιο για ανάπτυξη των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Ευρώπη) με στόχο να αυξηθεί το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η Κύπρος επειδή πρόσφατα μπήκε στην ΕΕ ακόμα δεν έχει νιώσει άμεσα τα αποτελέσματα, αλλά είναι θέμα χρόνου να τα βιώσει.
Όσον αφορά την κυπριακή αγορά, ένα πράγμα που καθορίζεται στις ευρωπαϊκές οδηγίες είναι η διαφάνεια. Αυτό σημαίνει ότι ο επενδυτής παίρνει συνεχώς μεγαλύτερη πληροφόρηση. Θεσμοθετείται η πληροφόρηση και αυτό βοηθά στο μέγιστο βαθμό στην επανάκτηση εμπιστοσύνης. Να μην ξεχνούμε ότι μέσω της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι αυτή η πληροφόρηση που δίδεται είναι η σωστή.
Ερ.: Ναι, αλλά οι εταιρείες δεν βγάζουν τις ανακοινώσεις την ώρα που πρέπει ή δεν ανακοινώνουν αυτά που πρέπει. Τι κάνετε εσείς ως χρηματιστηριακή Αρχή;
Απ.: Αυτός είναι ένας τομέας που γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τις υπηρεσίες του Χρηματιστηρίου χέρι – χέρι με την Κεφαλαιαγορά. Έχουμε πολλές φορές υποχρεώσει εταιρείες να συμπληρώσουν ανακοινώσεις. Και πολλές φορές έχουν επιβληθεί σημαντικές ποινές σε εταιρείες για καθυστέρηση ανακοινώσεων, για ελλιπείς ανακοινώσεις κ.ά. Γίνεται συστηματική δουλειά ώστε να φθάνει στον επενδυτή επαρκής πληροφόρηση.
Μονόδρομος η εταιρική διακυβέρνηση
Ερ.: Είστε ικανοποιημένος από το βαθμό που εφαρμόζεται σήμερα η εταιρική διακυβέρνηση;
Απ.: Όχι. Χωρίς περιστροφές λέγω ότι θα ήμουν πιο άνετος αν υπήρχε μεγαλύτερη εφαρμογή του θεσμού της εταιρικής διακυβέρνησης διότι εκεί διαχωρίζονται οι ευθύνες και οι αρμοδιότητες. Πολλά από τα προβλήματα που βιώνουμε, ακόμα και τώρα στις εισηγμένες εταιρείες, θα είχαν αποφευχθεί αν εφαρμοζόταν πληρέστερα η εταιρική διακυβέρνηση. Πιστεύω ακράδαντα στο θεσμό αυτό. Το ξεκινήσαμε πριν από τέσσερα χρόνια και προσπαθούμε να το επιβάλλουμε με διάφορους τρόπους παρόλο που είναι σε προαιρετική βάση.
Ερ.: Τώρα με την Κοινή Πλατφόρμα δεν θα υποχρεωθούν τρόπον τινά οι εταιρείες να υιοθετήσουν τον κώδικα;
Απ.: Μιλήσαμε προηγουμένως για ξένους επενδυτές. Αυτοί βλέπουν ότι σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται η εταιρική διακυβέρνηση. Και δεύτερον, όταν ανοίγεται μια αγορά για να πάρει θεσμικά κεφάλαια πρέπει να εφαρμόσει εταιρική διακυβέρνηση. Η Κύρια Αγορά μιας χώρας είναι αυτή που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη προσοχή κι ένας καθοριστικός παράγοντας στην αγορά αυτή είναι η εφαρμογή της εταιρικής διακυβέρνησης. Ανεξάρτητα όμως από αυτό, είναι μονόδρομος για όλες τις εισηγμένες η εταιρική διακυβέρνηση. Ακόμα και το ΧΑΚ που είναι ένας κρατικός οργανισμός υιοθετεί τον κώδικα εκεί και όπου μπορεί.
Άνοιγμα ωραρίου
Ερ.: Εξετάζεται επέκταση του ωραρίου;
Απ.: Εξετάζονται πολλά πράγματα. Ένα από τα σενάρια που εξετάζεται, είναι να εργαζόμαστε το ίδιο ωράριο με την Αθήνα σε όλες τις αγορές ή να ακολουθήσουμε την Ελλάδα όπου ορισμένες αγορές κλείνουν σε διαφορετικές ώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εφαρμοστούν άμεσα αυτά στην Κύπρο. Μελετούνται. Ευρύτερα, γίνεται ένας επανασχεδιασμός. Είναι πρόταση του Συμβουλίου να «βρούμε» την Ελλάδα σε πολλά θέματα, αλλά υπάρχουν πράγματα που πρέπει να δούμε. Εάν θα εργάζεται μέχρι τις 18:00 το Χρηματιστήριο προκύπτει αριθμός θεμάτων που πρέπει να επιλυθούν, είναι το θέμα του προσωπικού, είναι το θέμα της σύνδεσης του τραπεζικού τομέα και άλλα.
Ερ.: Χρειάζεται να γίνει αναδιαμόρφωση ωραρίου;
Απ.: Ανεξάρτητα από την Κοινή Πλατφόρμα θα πρέπει σε κάποιο σημείο το κυπριακό χρηματιστήριο να δει το θέμα του ωραρίου. Δεν μπορεί το ΧΑΚ να κλείνει την ώρα που ανοίγουν οι άλλες αγορές της Ευρώπης. Έχουμε αρχίσει ένα προκαταρκτικό διάλογο με το προσωπικό. Ακολούθως θα γίνει συζήτηση και με το Συμβούλιο, αλλά πρέπει πρώτα να εντοπιστεί το πρόβλημα στο πλήρες μέγεθός του. Δεν μπορεί η Κύπρος ή η Ελλάδα να σχεδιάζουν από μόνοι τους και να μην βλέπουν τι γίνεται στην Ευρώπη. Καμιά αγορά, ούτε η μεγαλύτερη δεν μπορεί να πάει αντίθετα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και πρακτικές. Δεν μπορούμε εμείς να παραγνωρίσουμε αυτά τα πράγματα.
Ερ.: Ποια άλλα θέματα εξετάζετε;
Απ.: Τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Στο Λουξεμβούργο λόγου χάρη το ενημερωτικό δελτίο εξετάζεται σε χρόνο Α. Δεν μπορείς εσύ να εξετάζεις ένα ενημερωτικό δελτίο σε χρόνο 20Α. Ο χρόνος είναι χρήμα στις επιλογές των ξένων εταιρειών. Δεν θα σε προτιμήσει κανένας ξένος θεσμικός απλά για συναισθηματικούς λόγους, αλλά των οποιωνδήποτε συγκριτικών πλεονεκτημάτων που θα έχεις.
Όχι πρόσθετα έξοδα
Ερ.: Η συνεργασία προϋποθέτει υιοθέτηση του ελληνικού συστήματος συναλλαγών, το OASIS, το οποίο είχαμε απορρίψει…
Απ.: Τότε, το Χρηματιστήριο είχε ζητήσει διεθνείς προσφορές.
Ερ.: Τι κόστος όμως προϋποθέτει η αλλαγή του συστήματος;
Απ.: Μια από τις βασικές προϋποθέσεις που έθεσε το Συμβούλιο είναι ότι το επαναλαμβανόμενο κόστος δεν θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος που έχει σήμερα το Χρηματιστήριο. Και τους έχουμε πει ότι δεν έχουμε περιθώρια να πληρώσουμε περισσότερα. Ναι, θα υπάρχουν πρόσθετα έξοδα, αλλά από ό,τι ξέρω σήμερα δεν θα είναι μεγάλα. Αυτή τη στιγμή μελετούνται τα πάντα. Θέλουμε αυτή η πλατφόρμα να είναι ανοιχτή. Και όπως τονίζει και ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών, η προσπάθεια είναι να φέρουμε σ’ αυτή και άλλα χρηματιστήρια. Να μην λειτουργεί δηλαδή απαγορευτικά για επιπρόσθετες συνεργασίες.
Υπάρχουν δυσκολίες για Πλατφόρμα
Ερ.: Είναι ρεαλιστικό το εγχείρημα της Κοινής Πλατφόρμας;
Απ.: Είναι μονόδρομος για το κυπριακό χρηματιστήριο να επιδιώξει συνεργασίες, όπως άλλωστε συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο. Το θέμα της Κοινής Πλατφόρμας με την Αθήνα είναι ένα εγχείρημα που προωθείται εδώ και χρόνια. Μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Υπάρχουν θέματα που αφορούν αλλαγές νομοθεσιών, γεγονός που συνεπάγεται πολιτικές αποφάσεις. Επίσης, υπάρχουν τεχνικά θέματα, τα οποία μπορεί στην πράξη να αποδειχθεί δύσκολη ή χρονοβόρα η εφαρμογή τους. Αυτή τη στιγμή κάνουμε διάφορες μελέτες ακριβώς για να δούμε την πρακτική υλοποίηση της συνεργασίας μέσα σε χρονοδιαγράμματα.
Ερ.: Υπάρχει το ενδεχόμενο απορρόφησης του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου από το Χρηματιστήριο Αθηνών;
Απ.: Όπως έχουν σχεδιαστεί τα πράγματα στο πλαίσιο της Πλατφόρμας δεν προβλέπεται τέτοιο ενδεχόμενο. Να μην ξεχνούμε ότι από τη μια μιλούμε για ένα ιδιωτικό χρηματιστήριο (αυτό της Αθήνας) και από την άλλη για ένα χρηματιστήριο που είναι Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου (ΧΑΚ). Επομένως, σήμερα δεν τίθεται τέτοιο ενδεχόμενο.
Ερ.: Σε κάποιο στάδιο όμως το κυπριακό χρηματιστήριο θα ιδιωτικοποιηθεί…
Απ.: Εάν αυτό συμβεί κάποτε, τότε θα λειτουργήσουν οι νόμοι της αγοράς.
Δεν υπάρχει ευελιξία
Ερ.: Μιλούμε εδώ και μια ώρα και βλέπω ότι έχετε «πνιγεί» στη δουλειά. Πιστεύετε ότι μπορείτε ως οργανισμός να χειριστείτε τον όγκο εργασίας αν ο όγκος συναλλαγών φθάσει στα £20 εκ.;
Απ.: Πρέπει να σας πω ότι τα τελευταία χρόνια, παρά το μειωμένο όγκο συναλλαγών, δεν έχει μειωθεί ο χρόνος ο οποίος μπαίνει τόσο από το προσωπικό, όσο και από μένα στο Χρηματιστήριο. Υπάρχει μια ελάχιστη εργασία που πρέπει να γίνει είτε ο όγκος είναι £10.000, είτε £100 εκ. Μας απασχολεί τι θα γίνει αν ο όγκος αυξηθεί κατακόρυφα. Από τεχνολογία το χρηματιστήριο μπορεί να αντέξει όγκους δεκάδων εκατομμυρίων λιρών. Επίσης, έχουμε τυποποιήσει αρκετά πράγματα και γνωρίζουμε τι θα χρειαζόμαστε σε κάθε περίπτωση. Βεβαίως, δεν ξέρεις πότε θα έρθει μια αύξηση. Ένα από τα προβλήματα που έχει το ΧΑΚ, ως Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου, είναι ότι είναι υπόχρεο να ακολουθεί τις διαδικασίες του κρατικού τομέα κι’ έτσι πρέπει να γίνεται στα πλαίσια των αρχών της χρηστής διοίκησης. Για παράδειγμα, για να γίνει μια πρόσληψη πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπει ο Νόμος. Και είμαστε πολύ τυπικοί. Όμως τέτοιοι οργανισμοί πρέπει να είναι πιο ευέλικτοι.
Ερ.: Σε σχέση με το 1999 – 2000 έχουν ωριμάσει οι θεσμοί, ο επενδυτής;
Απ.: Πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί τι λέμε στον επενδυτή. Το 1999 είχα παρεξηγηθεί όταν έλεγα στον επενδυτή «πρόσεχε, διότι ότι ανεβαίνει γρήγορα, κατεβαίνει εξίσου γρήγορα». Και σήμερα, βλέπω όρους στην Κύπρο που δεν είναι συναφείς με την κουλτούρα του χρηματιστηρίου. Λόγου χάρη η λέξη παίκτης. Πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο ότι το χρηματιστήριο δεν είναι καζίνο. Μπορεί να γίνει κερδοσκοπία, αλλά ακόμα και αυτή έχει κανονισμούς, όχι τους κανονισμούς του καζίνο. Στο καζίνο υπάρχουν αριθμοί που αν τους παίζεις κάποτε μπορεί και να κερδίσεις. Στο κάθε χρηματιστήριο υπάρχουν εταιρείες που αν δεν διαβάσεις τους λογαριασμούς τους μπορεί να μην κερδίσεις ποτέ. Ελπίζω ότι ο Κύπριος επενδυτής έχει γίνει πιο προσεκτικός, να μελετά και πάντοτε, πάντοτε να λαμβάνει επαγγελματική γνώμη. Ο επενδυτής πρέπει να ξέρει ότι η καλύτερη προστασία ξεκινά από τον ίδιο τον εαυτό του.
Υπόθεση Suphire
Ερ.: Πώς έχει επηρεάσει το ΧΑΚ η υπόθεση Suphire;
Απ.: Η όλη ιστορία που γίνεται σήμερα οπωσδήποτε για ένα τρίτο πλήττει καθοριστικά την εικόνα του όλου θεσμού. Για τον καθένα μπορεί να είναι ακόμα ένα μαύρο μεγάλο σύννεφο. Όμως το ΧΑΚ και οι θεσμοί του έχουν λειτουργήσει. Είναι οι καταστάσεις και η τράπεζα πληροφοριών του ΧΑΚ που βοηθούν στη διαπίστωση της σωστής εικόνας. Είναι οι υπηρεσίες του ΧΑΚ που καθημερινά δίνουν τα σωστά στοιχεία που ζητούν αυτοί που ερευνούν την υπόθεση.
Δέκα χρόνια στο κουρμπέτι
Ερ.: Συμπληρώνετε σχεδόν μια δεκαετία στο τιμόνι του Γενικού Διευθυντή. Ο άνθρωπος Νώντας Μεταξάς τι κρατά από αυτήν την πορεία;
Απ.: Ήρθαν στιγμές που ο άνθρωπος φτάνει στα όρια του. Το 1999 υπήρξαν φορές που για 24ώρα δεν πήγα σπίτι μου και δούλευα. Υπήρχαν στιγμές που απαντούσα τηλέφωνα η ώρα 3:00 το πρωί. Κρατώ ότι βάλαμε πολύ δουλειά στο θεσμό σε βάρος των οικογενειών μας. Λυπούμαι που πολύς κόσμος έχει αντιμετωπίσει προβλήματα λόγω του Χρηματιστηρίου. Σαν Υπηρεσία κάναμε ό,τι είναι δυνατό για να βοηθήσουμε. Βλέπετε και για τη διερεύνηση των γεγονότων του 1999 – 2000 βασίστηκαν όλοι στα δικά μας αρχεία, που δεν έχουν αμφισβητηθεί. Σήμερα δε με τα γνωστά γεγονότα και πάλι η τράπεζα πληροφοριών του ΧΑΚ είναι η αξιόπιστη βάση σύγκρισης. Παρά δε την κάποια κόπωση, νιώθω ότι αυτή η εργασία που μπαίνει μέσα ότι συμβάλλει θετικά στο περιβάλλον. Ο τόπος χρειάζεται το χρηματιστήριο. Δεν υπάρχει τόπος που έχει αναπτυχθεί η οικονομία του χωρίς το χρηματιστήριο, το χώρο άντλησης κεφαλαίων. Θα ήθελα πριν να φύγω να αντιλαμβανόμαστε όλοι το ρόλο του Χρηματιστηρίου. Αυτό θα με ευχαριστούσε.
Του Γιώργου Αγαπίου
3287.99
1275.09
