Ν. Λευκαρίτης: Γιατί οι τιμές των καυσίμων είναι ίδιες
Στον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών πετρελαιοειδών και στα μεγέθη της αγοράς αποδίδει την ομοιομορφία στις τιμές, ο εκτελεστικός σύμβουλος της Πετρολίνα, Ντίνος Λευκαρίτης. Στη συνέντευξή του στη StockWatch ο κ. Λευκαρίτης ανατρέπει το επιχείρημα για «ύπαρξη καρτέλ» και μιλά για τον έντονο ανταγωνισμό και την κοστοστρέφεια των διαφόρων παικτών στην αγορά. Η σταδιακή ωρίμανση του ανταγωνισμού, υποστηρίζει, θα επιφέρει σταδιακές μειώσεις στις τιμές των καυσίμων. Προς το παρόν, όμως, ο καταναλωτής θα εξακολουθήσει να πληρώνει ακριβά τα καύσιμα, αφού πέραν της αύξησης των διεθνών τιμών, υπάρχει παράλληλη ενδυνάμωση του αμερικανικού δολαρίου. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Λευκαρίτης υποστηρίζει πως η τιμή του πετρελαίου είναι απρόβλεπτη και εξηγεί τους λόγους που τετραπλασιάστηκαν τα κέρδη της Πετρολίνα. Μιλά επίσης για την εταιρική διακυβέρνηση και για τις προθέσεις της κυβέρνησης να δραστηριοποιηθεί στην εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών.
Ερ.: Η τιμή του πετρελαίου έχει ανέλθει στα $64. Μέχρι πού θα φθάσει και πότε θα έρθει αυτή η επίδραση στην τσέπη του καταναλωτή;
Απ.: Το ανεβοκατέβασμα της τιμής του αργού πετρελαίου, δυστυχώς, δεν μπορούμε να το προβλέψουμε. Αν μπορούσαμε να το προβλέψουμε τότε, θα κερδίζαμε πάρα πολλά χρήματα. Εμείς που ασχολούμαστε χρόνια με τα πετρελαιοειδή, τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε μια πολύ περίεργη κατάσταση. Ανεβαίνει ταυτόχρονα και η τιμή του δολαρίου και η τιμή του αργού πετρελαίου. Είναι κάτι που συνήθως δεν γινόταν. Είτε το ένα ανέβαινε και το άλλο κατέβαινε ή αντίστροφα. Τον τελευταίο καιρό βλέπουμε ότι και τα δύο ανεβαίνουν οπότε είναι ό,τι χειρότερο.
Οι επιπτώσεις είναι μεγάλες γιατί εμείς αγοράζουμε σε δολάριο. Πάντοτε χρειαζόμαστε συνάλλαγμα, το οποίο προσπαθούμε να το κλείνουμε την ημέρα που αγοράζουμε για να μην έχουμε συναλλαγματική ζημιά. Οπότε εάν το δολάριο ανεβαίνει και ανεβαίνει ταυτόχρονα και το πετρέλαιο, οπωσδήποτε υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.
Ερ.: Πάντως το δολάριο υποχώρησε από τα ύψη που ήταν τον Ιούνιο.
Απ.: Ναι, αλλά ακόμα η υποχώρηση αυτή δεν είναι αρκετή για να καλύψει τη μεγάλη άνοδο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Ερ.: Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν. Προαγοράζετε πετρέλαιο;
Απ.: Όχι. Αγοράζουμε πετρέλαιο σε συμφωνημένη, τρέχουσα τιμή. Δεν μπορούμε με τιμή σημερινή να κερδίσουμε ή να χάσουμε εάν η τιμή ανεβεί ή κατέβει. Αυτήν τη στιγμή εμείς αγοράζουμε πάνω σε κάποιο δημοσιοποιημένο έγγραφο το οποίο είναι γνωστό ως plats, το οποίο βγαίνει καθημερινά και δίνει την τιμή του πετρελαίου. Είναι πάνω σε εκείνη την τιμή που συμφωνούνται τα συμβόλαια που κάνουμε με τους προμηθευτές.
Ερ.: Υπάρχει μια μέθοδος διασποράς του κινδύνου.
Απ.: Υπάρχει αλλά εμείς δεν το κάνουμε αυτή τη στιγμή γιατί οι ποσότητες που φέρνουμε στην Κύπρο είναι μικρές, δεν είναι τόσο μεγάλες που να μας επιτρέπουν να κάνουμε hedging.
Ερ.: Πάντως υπάρχει η εντύπωση ότι όσο ανεβαίνει η τιμή του πετρελαίου διεθνώς, ανεβαίνει και στην Κύπρο αλλά όχι αντίστροφα.
Απ.: Όσες φορές μειώθηκε η τιμή του πετρελαίου, ρίξαμε την τιμή του στην Κύπρο. Ο τρόπος που δουλεύουμε είναι πάνω στο κόστος εισαγωγής. Κάθε εβδομάδα που έρχεται προϊόν, ανάλογα με το τι κόστος έχουμε ανεβαίνει ή κατεβαίνει.
Ερ.: Γιατί όμως δεν μειώνεται τόσο όσο αυξάνεται;
Απ.: Διότι δυστυχώς δεν μειώθηκε τόσο, όσο αυξάνεται. Δεν υπήρξε τόση μείωση σε πετρελαιοειδή η οποία να είναι τόση όση είναι η άνοδος. Βλέπουμε ότι υπάρχουν τρομερές αυξήσεις αλλά άμα είναι να μειωθεί η τιμή είναι μικροπράγματα δεν είναι ανάλογη.
Γιατί τετραπλασιάστηκαν τα κέρδη
Ερ.: Χθες ανακοινώσατε εξαμηνιαία αποτελέσματα. Τα φετινά κέρδη είναι τετραπλάσια των περσινών ενώ ο τζίρος αυξήθηκε κατά 11%. Επιμένετε ότι το περιθώριο κέρδους σας είναι το ίδιο;
Απ.: Δεν μπορείτε να συγκρίνετε τα κέρδη που βγάζαμε από το αργό πετρέλαιο με τα κέρδη που βγάζουμε αυτήν τη στιγμή με τα καθαρά προϊόντα. Είναι εντελώς ξεχωριστά πράγματα.
Παλιά, φέρναμε το αργό πετρέλαιο. Πήγαινε στο Διυλιστήριο, το Διυλιστήριο ήταν μόνο κόστος, δεν υπήρχε περιθώριο κέρδους στο Διυλιστήριο, άρα το κόστος ήταν πιο χαμηλό. Αυτήν τη στιγμή, δέχομαι αυτό που λετε ότι η Κύπρος πληρώνει περισσότερα αλλά είναι για το λόγο που λέω. Εμείς φέρναμε αργό πετρέλαιο, δεν πληρώναμε κέρδος πάνω σε εκείνο το προϊόν για το Διυλιστήριό μας, πληρώναμε μόνο για να διυλιστεί.
Ερ.: Λέτε ότι το κόστος μεγάλωσε όμως το κέρδος σας είναι κατά πολύ μεγαλύτερο. Το 2004 τα κέρδη ήταν £3,5 εκ. Το 2003 μόλις £900 χιλ. Πώς είναι δυνατόν;
Απ.: Το κέρδος μας δεν είναι μεγαλύτερο απ’ ότι ήταν. Εσείς πιάσετε το 2004 που εμείς περιμέναμε άλλα £2-3 εκ. από το κράτος. Διότι ήταν το παλιό σύστημα του PΝBS. Εμείς στον Ισολογισμό μας, βάζουμε το πραγματικό κέρδος της χρονιάς, δεν μπορούμε να βάλουμε το τι έχουμε να παίρνουμε και πότε θα το πάρουμε. Η απόφασή μας είναι ότι παίρνουμε το κέρδος την ημέρα που μας το δίνει η κυβέρνηση, όπως ήταν το σύστημα. Τώρα, επειδή δεν μας το δίνει η κυβέρνηση ή κανένας απλά το παίρνουμε, αυτόματα έρχεται κοντά μας. Παλιά, το έπαιρνε το κράτος και ερχόταν μετά από 2-3 χρόνια να το δώσει πίσω στις εταιρείες. Γι’ αυτό και δεν το περιλαμβάναμε στα κέρδη μας, γι’ αυτό είναι τέτοια η διαφορά.
Από οικογενειακή σε δημόσια...
Ερ.: Είσαστε μια παραδοσιακή οικογενειακή επιχείρηση, μπήκατε στο Χρηματιστήριο το 2001, σταδιακά βλέπουμε να υιοθετείτε τον κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης. Πώς είδε η παλιά γενιά τη μερική, έστω, υιοθέτηση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης;
Απ.: Η παλιά γενιά είδε ότι με την υιοθέτηση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης επέρχονται σοβαρές αλλαγές. Το σημαντικότερο είναι ότι αποφάσεις παίρνονται με διαφορετικό τρόπο. Υπάρχει επίσης δομή διοίκησης που ελέγχει και μπορεί να ελέγξει τον οποιοδήποτε και αυτό είναι το ιδεώδες σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Παλιά υπήρχε διαφορετική δομή. Δεν έχουμε, όμως, εφαρμόσει ακόμη τον κώδικα, μόλις ξεκινήσαμε.
Ερ.: Η παλιά γενιά αντιδρά;
Απ.: Υπάρχουν τα φυσιολογικά προβλήματα αλλά πείθονται για την ανάγκη εκσυγχρονισμού. Είμαστε σ’ ένα πολύ καλό στάδιο, βλέπουμε τα πράγματα να κινούνται με πιο γοργούς ρυθμούς.
Ερ.: Είχε σχολιαστεί και στο παρελθόν αλλά και πολύ πρόσφατα, ότι παρά την προσπάθεια εφαρμογής της εταιρικής διακυβέρνησης, υπήρχαν πράξεις μεταξύ της οικογένειας Λευκαρίτη και της Δημόσιας Εταιρείας. Συνήθως ήταν πώληση στοιχείων παγίου ενεργητικού της οικογένειας προς την εταιρεία. Σε τι αποσκοπούσε αυτό;
Απ.: Δεν είναι ακριβώς όπως τα λετε. Μπορεί να φαίνεται έτσι αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι και θα εξηγήσω γιατί. Όλα τα στοιχεία ενεργητικού τα οποία έχουμε αγοράσει σαν Δημόσια Εταιρεία - Petrolina έχουν να κάνουν με την εταιρεία. Δηλαδή δεν έχουμε αγοράσει κάτι από την ιδιωτική μας περιουσία, που να μην έχει σχέση με πετρελαιοειδή ή με την εταιρεία την Πετρολίνα. Τον καιρό που η Εταιρεία έγινε Δημόσια, υπήρχαν πράγματα που αφήσαμε έξω για διάφορους λόγους. Όταν όμως, είδαμε ότι έπρεπε η εταιρεία να δουλεύει αυτόνομα, αρχίσαμε να βλέπουμε με διαφορετικό φακό σαν Δημόσια Εταιρεία και το συμφέρον της. Και αυτός είναι και ο στόχος της Δημόσιας Εταιρείας. Κάναμε κάποιες κινήσεις από τον καιρό που γίναμε δημόσια εταιρεία.
Ερ.: Αγοράσατε ως δημόσια εταιρεία, στοιχεία που ανήκουν στην οικογένεια...
Απ.: Ναι μεν αγοράσαμε στοιχεία παγίου ενεργητικού αλλά τα αγοράσαμε σε πιο φθηνή τιμή απ’ ότι μπορούσαμε να τα αγοράσουμε. Κάναμε όλες τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν, σωστή αξιολόγηση από 2-3 εκτιμητές, έγιναν μελέτες για σωστή κοστολόγηση, έγιναν εκπτώσεις και τα αγόρασε η Δημόσια Εταιρεία. Έπρεπε να περάσουμε μια φιλοσοφία και στη Δημόσια Εταιρεία, της οποίας, άλλωστε, το 70% ανήκει σε μας.
Άρα ενώ παλιά λέγαμε ότι τούτα αυτά είναι δικά μας και αυτά της Δημόσιας Εταιρείας, όταν πια άρχισε και ωρίμαζε η ιδέα ότι η Δημόσια Εταιρεία έπρεπε να είναι αυτόνομη, τότε μεταφέρθηκαν τα στοιχεία ενεργητικού τα οποία είχαν να κάνουν με την Εταιρεία. Δηλαδή, πχ οι εγκαταστάσεις - δεν μπορούσε να ενοικιάζει τη γη η Δημόσια Εταιρεία από μια ιδιωτική εταιρεία, έπρεπε να την αγοράσει. Και κάναμε μια μεγάλη αγορά το 2003, υπήρξε και έλεγχος από την Κεφαλαιαγορά και μας είπαν ότι ήταν τέλεια η συναλλαγή που έγινε.
Ερ.: Έγινε και πρόσφατα μια πράξη.
Απ.: Ναι, έγινε ακόμη μια πράξη φέτος, αυτή του Superlube, που είχε να κάνει με λιπαντικά τα οποία πάλι είχαν να κάνουν με την Εταιρεία Πετρελαιοειδών. Άρα αυτή τη στιγμή, ότι είχε να κάνει με πετρελαιοειδή από τις ιδιωτικές εταιρείες, μεταβιβάστηκαν στη Δημόσια Εταιρεία, αυτή ήταν και η αρχική ιδέα αλλά για διάφορους λόγους έμειναν κάποια πράγματα έξω τα οποία μεταφέρθηκαν μετά.
Όλες αυτές οι πράξεις έγιναν με απώτερο στόχο να δυναμώσει η Δημόσια Εταιρεία και αυτό μας έφερε και την κερδοφορία που βλέπετε. Πληρώναμε £800 χιλ. ή £1 εκ. ενοίκια, τώρα δεν πληρώνει η Εταιρεία γιατί τα προαγόρασε. Έκανε κάποιο δάνειο, αγόρασε τη γη και τα πρατήρια κλπ και αυτή τη στιγμή πληρώνει το δάνειό της και έχει και μια κερδοφορία πολύ πιο μεγάλη. Κάναμε και περιορισμό εξόδων. Ενώ σαν ιδιωτικές εταιρείες, είχαμε διαφορετική φιλοσοφία, τώρα βλέπουμε ότι μπορούμε και ψάχνουμε περισσότερο κάποια μείωση κόστων για να μπορούμε να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί. Γι’ αυτόν το λόγο αναμένουμε και καλύτερη κερδοφορία για φέτος.
Κράτος βενζινάρης;
Ερ.: Υπάρχει η εντύπωση ότι υπάρχει ολιγοπώλιο στο χώρο σας, εξού και η πρόθεση της κυβέρνησης, με βάση όσα διαβάσαμε, να δραστηριοποιηθεί σ’ αυτόν τον χώρο. Το σχόλιό σας.
Απ.: Νομίζω η ίδια η κυβέρνηση, με σχόλια που έκαναν υπουργοί ή κυβερνώντες, απάντησε σε αυτό το θέμα. Είναι μια πρόκληση για μας, μακάρι να έρθει οποιοσδήποτε θέλει. Πολλοί είχαν πει εδώ και χρόνια ότι «οι καρχαρίες θα τους φαν», ότι δηλαδή με τη «φιλελευθεροποίηση θα είμαστε σε μειονεκτική θέση», κάτι που δεν έγινε. Πιστεύουμε ότι είμαστε πιο ευέλικτοι εμείς σαν τοπική εταιρεία, καταφέραμε να έχουμε πολύ καλές σχέσεις με πολύ κόσμο στο εξωτερικό, η δουλειά μας γίνεται χωρίς κανένα πρόβλημα, οπότε είναι πρόκληση. Οι «προκλήσεις» είναι ευπρόσδεκτες.
Ομοιομορφία τιμών
Ερ.: Μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι σε όποιο πρατήριο πάμε οι τιμές είναι περίπου οι ίδιες. Είναι δυνατόν όλες οι εταιρείες να έχουν το ίδιο αγοραστικό κόστος, το ίδιο κόστος διανομής, το ίδιο κόστος διάθεσης, είναι δυνατόν να είναι όλα τα ίδια;
Απ.: Κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι υπάρχει συνεννόηση ή καρτέλ. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Εμείς βλέπουμε τα της εταιρείας μας. Οι τιμές των πετρελαιοειδών δεν είναι πολύ διαφορετικές και αυτό είναι φυσιολογικό. Δηλαδή στην περιοχή μας, οι προμηθευτές όλων μας είναι περίπου οι ίδιοι. Άρα δεν μπορεί να αγοράζει η Πετρολίνα πιο ακριβά ή πιο φθηνά από μιαν άλλη εταιρεία.
Οι μικροδιαφορές που μπορεί να υπάρχουν είναι πάνω στην αποτελεσματικότητα κάθε εταιρείας και εμείς δώσαμε μεγάλη σημασία πάνω στο κόστος μας, δηλαδή στην αποτελεσματικότητα της εταιρείας, η διοίκηση να είναι σωστή, να υπάρχει περιορισμός στα έξοδα. Φαίνεται ότι δουλεύουν όλοι πάνω στο ίδιο σκεπτικό. Και είναι φυσιολογικό.
Επίσης στην Κύπρο, δεν υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις, ώστε να υπάρχει μεγάλη διαφορά τιμής. Στο Λονδίνο μπορείς σ’ ένα πρατήριο να έχει μια τιμή και στο Μάντσεστερ να έχει άλλη τιμή γιατί η απόσταση είναι πιο μεγάλη. Στην Κύπρο όμως είναι πολύ μικρές οι αποστάσεις.
Είναι και το θέμα των πρατηριούχων. Εμείς εισηγούμαστε στους πρατηριούχους την τιμή που πρέπει να πωλούνται τα καύσιμα. Από κει και πέρα, ο πρατηριούχος εάν έχει διαφορετικά κόστα, μπορεί να αλλάξει την τιμή. Δεν καθορίζουμε εμείς την τιμή. Εμείς εισηγούμαστε τιμή στον πρατηριούχο. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να συμφωνήσουμε με την τιμή που θα επιλέξει. Ο ανταγωνισμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει η τιμή.
Ερ.: Επιτρέψετε μας να επιμένουμε, λίγο. Λέτε οι προμηθευτές είναι ίδιοι. Είναι δυνατό να υπάρχει τόση ομοιομορφία στις τιμές, για παράδειγμα, με εταιρεία που φέρνει πετρέλαιο από τη Ρωσία;
Απ.: Μπορεί να υπάρχει διαφορά αλλά είναι θέμα ανταγωνισμού. Κι εμείς το παρακολουθούμε. Γι’ αυτό και λέγεται ανταγωνισμός. Μπορεί π.χ. να ζημιώνουμε αυτή τη στιγμή σε κάποιο προϊόν αλλά πρέπει να ακολουθήσουμε την τιμή γιατί εάν δεν την ακολουθήσουμε, οι πωλήσεις θα μειωθούν.
Σιγά-σιγά πιστεύουμε ότι η τιμή θα πιέζεται περισσότερο προς τα κάτω, γιατί ακόμη ένας χρόνος συμπληρώθηκε από τότε που φιλελευθεροποιήθηκαν οι τιμές. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει τέτοια πίεση προς τα κάτω γιατί είμαστε ακόμη ανέτοιμοι σαν Κύπρος αφού οι ποσότητες που φέρνουμε είναι μικρές και δεν υπάρχουν οι δυνατότητες για αποθήκευση πολλών πετρελαιοειδών παρόλο που αποθηκεύονται μερικά στο Διυλιστήριο.
Ευελπιστούμε επίσης να λυθεί το πρόβλημα της διύλισης. Αυτό είναι ένα ακόμη πρόβλημα που είχε επιπτώσεις στην τιμή. Υπήρχε έλλειψη ορισμένων προϊόντων στα Διυλιστήρια όλης της περιοχής, λόγω του ότι μερικά έκλεισαν για να εναρμονιστούν με την ΕΕ. Οπότε η έλλειψη φέρνει και αύξηση της τιμής.
Ερ.: Η τιμή του πετρελαίου έχει ανέλθει στα $64. Μέχρι πού θα φθάσει και πότε θα έρθει αυτή η επίδραση στην τσέπη του καταναλωτή;
Απ.: Το ανεβοκατέβασμα της τιμής του αργού πετρελαίου, δυστυχώς, δεν μπορούμε να το προβλέψουμε. Αν μπορούσαμε να το προβλέψουμε τότε, θα κερδίζαμε πάρα πολλά χρήματα. Εμείς που ασχολούμαστε χρόνια με τα πετρελαιοειδή, τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε μια πολύ περίεργη κατάσταση. Ανεβαίνει ταυτόχρονα και η τιμή του δολαρίου και η τιμή του αργού πετρελαίου. Είναι κάτι που συνήθως δεν γινόταν. Είτε το ένα ανέβαινε και το άλλο κατέβαινε ή αντίστροφα. Τον τελευταίο καιρό βλέπουμε ότι και τα δύο ανεβαίνουν οπότε είναι ό,τι χειρότερο.
Οι επιπτώσεις είναι μεγάλες γιατί εμείς αγοράζουμε σε δολάριο. Πάντοτε χρειαζόμαστε συνάλλαγμα, το οποίο προσπαθούμε να το κλείνουμε την ημέρα που αγοράζουμε για να μην έχουμε συναλλαγματική ζημιά. Οπότε εάν το δολάριο ανεβαίνει και ανεβαίνει ταυτόχρονα και το πετρέλαιο, οπωσδήποτε υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.
Ερ.: Πάντως το δολάριο υποχώρησε από τα ύψη που ήταν τον Ιούνιο.
Απ.: Ναι, αλλά ακόμα η υποχώρηση αυτή δεν είναι αρκετή για να καλύψει τη μεγάλη άνοδο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Ερ.: Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν. Προαγοράζετε πετρέλαιο;
Απ.: Όχι. Αγοράζουμε πετρέλαιο σε συμφωνημένη, τρέχουσα τιμή. Δεν μπορούμε με τιμή σημερινή να κερδίσουμε ή να χάσουμε εάν η τιμή ανεβεί ή κατέβει. Αυτήν τη στιγμή εμείς αγοράζουμε πάνω σε κάποιο δημοσιοποιημένο έγγραφο το οποίο είναι γνωστό ως plats, το οποίο βγαίνει καθημερινά και δίνει την τιμή του πετρελαίου. Είναι πάνω σε εκείνη την τιμή που συμφωνούνται τα συμβόλαια που κάνουμε με τους προμηθευτές.
Ερ.: Υπάρχει μια μέθοδος διασποράς του κινδύνου.
Απ.: Υπάρχει αλλά εμείς δεν το κάνουμε αυτή τη στιγμή γιατί οι ποσότητες που φέρνουμε στην Κύπρο είναι μικρές, δεν είναι τόσο μεγάλες που να μας επιτρέπουν να κάνουμε hedging.
Ερ.: Πάντως υπάρχει η εντύπωση ότι όσο ανεβαίνει η τιμή του πετρελαίου διεθνώς, ανεβαίνει και στην Κύπρο αλλά όχι αντίστροφα.
Απ.: Όσες φορές μειώθηκε η τιμή του πετρελαίου, ρίξαμε την τιμή του στην Κύπρο. Ο τρόπος που δουλεύουμε είναι πάνω στο κόστος εισαγωγής. Κάθε εβδομάδα που έρχεται προϊόν, ανάλογα με το τι κόστος έχουμε ανεβαίνει ή κατεβαίνει.
Ερ.: Γιατί όμως δεν μειώνεται τόσο όσο αυξάνεται;
Απ.: Διότι δυστυχώς δεν μειώθηκε τόσο, όσο αυξάνεται. Δεν υπήρξε τόση μείωση σε πετρελαιοειδή η οποία να είναι τόση όση είναι η άνοδος. Βλέπουμε ότι υπάρχουν τρομερές αυξήσεις αλλά άμα είναι να μειωθεί η τιμή είναι μικροπράγματα δεν είναι ανάλογη.
Γιατί τετραπλασιάστηκαν τα κέρδη
Ερ.: Χθες ανακοινώσατε εξαμηνιαία αποτελέσματα. Τα φετινά κέρδη είναι τετραπλάσια των περσινών ενώ ο τζίρος αυξήθηκε κατά 11%. Επιμένετε ότι το περιθώριο κέρδους σας είναι το ίδιο;
Απ.: Δεν μπορείτε να συγκρίνετε τα κέρδη που βγάζαμε από το αργό πετρέλαιο με τα κέρδη που βγάζουμε αυτήν τη στιγμή με τα καθαρά προϊόντα. Είναι εντελώς ξεχωριστά πράγματα.
Παλιά, φέρναμε το αργό πετρέλαιο. Πήγαινε στο Διυλιστήριο, το Διυλιστήριο ήταν μόνο κόστος, δεν υπήρχε περιθώριο κέρδους στο Διυλιστήριο, άρα το κόστος ήταν πιο χαμηλό. Αυτήν τη στιγμή, δέχομαι αυτό που λετε ότι η Κύπρος πληρώνει περισσότερα αλλά είναι για το λόγο που λέω. Εμείς φέρναμε αργό πετρέλαιο, δεν πληρώναμε κέρδος πάνω σε εκείνο το προϊόν για το Διυλιστήριό μας, πληρώναμε μόνο για να διυλιστεί.
Ερ.: Λέτε ότι το κόστος μεγάλωσε όμως το κέρδος σας είναι κατά πολύ μεγαλύτερο. Το 2004 τα κέρδη ήταν £3,5 εκ. Το 2003 μόλις £900 χιλ. Πώς είναι δυνατόν;
Απ.: Το κέρδος μας δεν είναι μεγαλύτερο απ’ ότι ήταν. Εσείς πιάσετε το 2004 που εμείς περιμέναμε άλλα £2-3 εκ. από το κράτος. Διότι ήταν το παλιό σύστημα του PΝBS. Εμείς στον Ισολογισμό μας, βάζουμε το πραγματικό κέρδος της χρονιάς, δεν μπορούμε να βάλουμε το τι έχουμε να παίρνουμε και πότε θα το πάρουμε. Η απόφασή μας είναι ότι παίρνουμε το κέρδος την ημέρα που μας το δίνει η κυβέρνηση, όπως ήταν το σύστημα. Τώρα, επειδή δεν μας το δίνει η κυβέρνηση ή κανένας απλά το παίρνουμε, αυτόματα έρχεται κοντά μας. Παλιά, το έπαιρνε το κράτος και ερχόταν μετά από 2-3 χρόνια να το δώσει πίσω στις εταιρείες. Γι’ αυτό και δεν το περιλαμβάναμε στα κέρδη μας, γι’ αυτό είναι τέτοια η διαφορά.
Από οικογενειακή σε δημόσια...
Ερ.: Είσαστε μια παραδοσιακή οικογενειακή επιχείρηση, μπήκατε στο Χρηματιστήριο το 2001, σταδιακά βλέπουμε να υιοθετείτε τον κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης. Πώς είδε η παλιά γενιά τη μερική, έστω, υιοθέτηση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης;
Απ.: Η παλιά γενιά είδε ότι με την υιοθέτηση του κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης επέρχονται σοβαρές αλλαγές. Το σημαντικότερο είναι ότι αποφάσεις παίρνονται με διαφορετικό τρόπο. Υπάρχει επίσης δομή διοίκησης που ελέγχει και μπορεί να ελέγξει τον οποιοδήποτε και αυτό είναι το ιδεώδες σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Παλιά υπήρχε διαφορετική δομή. Δεν έχουμε, όμως, εφαρμόσει ακόμη τον κώδικα, μόλις ξεκινήσαμε.
Ερ.: Η παλιά γενιά αντιδρά;
Απ.: Υπάρχουν τα φυσιολογικά προβλήματα αλλά πείθονται για την ανάγκη εκσυγχρονισμού. Είμαστε σ’ ένα πολύ καλό στάδιο, βλέπουμε τα πράγματα να κινούνται με πιο γοργούς ρυθμούς.
Ερ.: Είχε σχολιαστεί και στο παρελθόν αλλά και πολύ πρόσφατα, ότι παρά την προσπάθεια εφαρμογής της εταιρικής διακυβέρνησης, υπήρχαν πράξεις μεταξύ της οικογένειας Λευκαρίτη και της Δημόσιας Εταιρείας. Συνήθως ήταν πώληση στοιχείων παγίου ενεργητικού της οικογένειας προς την εταιρεία. Σε τι αποσκοπούσε αυτό;
Απ.: Δεν είναι ακριβώς όπως τα λετε. Μπορεί να φαίνεται έτσι αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι και θα εξηγήσω γιατί. Όλα τα στοιχεία ενεργητικού τα οποία έχουμε αγοράσει σαν Δημόσια Εταιρεία - Petrolina έχουν να κάνουν με την εταιρεία. Δηλαδή δεν έχουμε αγοράσει κάτι από την ιδιωτική μας περιουσία, που να μην έχει σχέση με πετρελαιοειδή ή με την εταιρεία την Πετρολίνα. Τον καιρό που η Εταιρεία έγινε Δημόσια, υπήρχαν πράγματα που αφήσαμε έξω για διάφορους λόγους. Όταν όμως, είδαμε ότι έπρεπε η εταιρεία να δουλεύει αυτόνομα, αρχίσαμε να βλέπουμε με διαφορετικό φακό σαν Δημόσια Εταιρεία και το συμφέρον της. Και αυτός είναι και ο στόχος της Δημόσιας Εταιρείας. Κάναμε κάποιες κινήσεις από τον καιρό που γίναμε δημόσια εταιρεία.
Ερ.: Αγοράσατε ως δημόσια εταιρεία, στοιχεία που ανήκουν στην οικογένεια...
Απ.: Ναι μεν αγοράσαμε στοιχεία παγίου ενεργητικού αλλά τα αγοράσαμε σε πιο φθηνή τιμή απ’ ότι μπορούσαμε να τα αγοράσουμε. Κάναμε όλες τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν, σωστή αξιολόγηση από 2-3 εκτιμητές, έγιναν μελέτες για σωστή κοστολόγηση, έγιναν εκπτώσεις και τα αγόρασε η Δημόσια Εταιρεία. Έπρεπε να περάσουμε μια φιλοσοφία και στη Δημόσια Εταιρεία, της οποίας, άλλωστε, το 70% ανήκει σε μας.
Άρα ενώ παλιά λέγαμε ότι τούτα αυτά είναι δικά μας και αυτά της Δημόσιας Εταιρείας, όταν πια άρχισε και ωρίμαζε η ιδέα ότι η Δημόσια Εταιρεία έπρεπε να είναι αυτόνομη, τότε μεταφέρθηκαν τα στοιχεία ενεργητικού τα οποία είχαν να κάνουν με την Εταιρεία. Δηλαδή, πχ οι εγκαταστάσεις - δεν μπορούσε να ενοικιάζει τη γη η Δημόσια Εταιρεία από μια ιδιωτική εταιρεία, έπρεπε να την αγοράσει. Και κάναμε μια μεγάλη αγορά το 2003, υπήρξε και έλεγχος από την Κεφαλαιαγορά και μας είπαν ότι ήταν τέλεια η συναλλαγή που έγινε.
Ερ.: Έγινε και πρόσφατα μια πράξη.
Απ.: Ναι, έγινε ακόμη μια πράξη φέτος, αυτή του Superlube, που είχε να κάνει με λιπαντικά τα οποία πάλι είχαν να κάνουν με την Εταιρεία Πετρελαιοειδών. Άρα αυτή τη στιγμή, ότι είχε να κάνει με πετρελαιοειδή από τις ιδιωτικές εταιρείες, μεταβιβάστηκαν στη Δημόσια Εταιρεία, αυτή ήταν και η αρχική ιδέα αλλά για διάφορους λόγους έμειναν κάποια πράγματα έξω τα οποία μεταφέρθηκαν μετά.
Όλες αυτές οι πράξεις έγιναν με απώτερο στόχο να δυναμώσει η Δημόσια Εταιρεία και αυτό μας έφερε και την κερδοφορία που βλέπετε. Πληρώναμε £800 χιλ. ή £1 εκ. ενοίκια, τώρα δεν πληρώνει η Εταιρεία γιατί τα προαγόρασε. Έκανε κάποιο δάνειο, αγόρασε τη γη και τα πρατήρια κλπ και αυτή τη στιγμή πληρώνει το δάνειό της και έχει και μια κερδοφορία πολύ πιο μεγάλη. Κάναμε και περιορισμό εξόδων. Ενώ σαν ιδιωτικές εταιρείες, είχαμε διαφορετική φιλοσοφία, τώρα βλέπουμε ότι μπορούμε και ψάχνουμε περισσότερο κάποια μείωση κόστων για να μπορούμε να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί. Γι’ αυτόν το λόγο αναμένουμε και καλύτερη κερδοφορία για φέτος.
Κράτος βενζινάρης;
Ερ.: Υπάρχει η εντύπωση ότι υπάρχει ολιγοπώλιο στο χώρο σας, εξού και η πρόθεση της κυβέρνησης, με βάση όσα διαβάσαμε, να δραστηριοποιηθεί σ’ αυτόν τον χώρο. Το σχόλιό σας.
Απ.: Νομίζω η ίδια η κυβέρνηση, με σχόλια που έκαναν υπουργοί ή κυβερνώντες, απάντησε σε αυτό το θέμα. Είναι μια πρόκληση για μας, μακάρι να έρθει οποιοσδήποτε θέλει. Πολλοί είχαν πει εδώ και χρόνια ότι «οι καρχαρίες θα τους φαν», ότι δηλαδή με τη «φιλελευθεροποίηση θα είμαστε σε μειονεκτική θέση», κάτι που δεν έγινε. Πιστεύουμε ότι είμαστε πιο ευέλικτοι εμείς σαν τοπική εταιρεία, καταφέραμε να έχουμε πολύ καλές σχέσεις με πολύ κόσμο στο εξωτερικό, η δουλειά μας γίνεται χωρίς κανένα πρόβλημα, οπότε είναι πρόκληση. Οι «προκλήσεις» είναι ευπρόσδεκτες.
Ομοιομορφία τιμών
Ερ.: Μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι σε όποιο πρατήριο πάμε οι τιμές είναι περίπου οι ίδιες. Είναι δυνατόν όλες οι εταιρείες να έχουν το ίδιο αγοραστικό κόστος, το ίδιο κόστος διανομής, το ίδιο κόστος διάθεσης, είναι δυνατόν να είναι όλα τα ίδια;
Απ.: Κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι υπάρχει συνεννόηση ή καρτέλ. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Εμείς βλέπουμε τα της εταιρείας μας. Οι τιμές των πετρελαιοειδών δεν είναι πολύ διαφορετικές και αυτό είναι φυσιολογικό. Δηλαδή στην περιοχή μας, οι προμηθευτές όλων μας είναι περίπου οι ίδιοι. Άρα δεν μπορεί να αγοράζει η Πετρολίνα πιο ακριβά ή πιο φθηνά από μιαν άλλη εταιρεία.
Οι μικροδιαφορές που μπορεί να υπάρχουν είναι πάνω στην αποτελεσματικότητα κάθε εταιρείας και εμείς δώσαμε μεγάλη σημασία πάνω στο κόστος μας, δηλαδή στην αποτελεσματικότητα της εταιρείας, η διοίκηση να είναι σωστή, να υπάρχει περιορισμός στα έξοδα. Φαίνεται ότι δουλεύουν όλοι πάνω στο ίδιο σκεπτικό. Και είναι φυσιολογικό.
Επίσης στην Κύπρο, δεν υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις, ώστε να υπάρχει μεγάλη διαφορά τιμής. Στο Λονδίνο μπορείς σ’ ένα πρατήριο να έχει μια τιμή και στο Μάντσεστερ να έχει άλλη τιμή γιατί η απόσταση είναι πιο μεγάλη. Στην Κύπρο όμως είναι πολύ μικρές οι αποστάσεις.
Είναι και το θέμα των πρατηριούχων. Εμείς εισηγούμαστε στους πρατηριούχους την τιμή που πρέπει να πωλούνται τα καύσιμα. Από κει και πέρα, ο πρατηριούχος εάν έχει διαφορετικά κόστα, μπορεί να αλλάξει την τιμή. Δεν καθορίζουμε εμείς την τιμή. Εμείς εισηγούμαστε τιμή στον πρατηριούχο. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να συμφωνήσουμε με την τιμή που θα επιλέξει. Ο ανταγωνισμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει η τιμή.
Ερ.: Επιτρέψετε μας να επιμένουμε, λίγο. Λέτε οι προμηθευτές είναι ίδιοι. Είναι δυνατό να υπάρχει τόση ομοιομορφία στις τιμές, για παράδειγμα, με εταιρεία που φέρνει πετρέλαιο από τη Ρωσία;
Απ.: Μπορεί να υπάρχει διαφορά αλλά είναι θέμα ανταγωνισμού. Κι εμείς το παρακολουθούμε. Γι’ αυτό και λέγεται ανταγωνισμός. Μπορεί π.χ. να ζημιώνουμε αυτή τη στιγμή σε κάποιο προϊόν αλλά πρέπει να ακολουθήσουμε την τιμή γιατί εάν δεν την ακολουθήσουμε, οι πωλήσεις θα μειωθούν.
Σιγά-σιγά πιστεύουμε ότι η τιμή θα πιέζεται περισσότερο προς τα κάτω, γιατί ακόμη ένας χρόνος συμπληρώθηκε από τότε που φιλελευθεροποιήθηκαν οι τιμές. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει τέτοια πίεση προς τα κάτω γιατί είμαστε ακόμη ανέτοιμοι σαν Κύπρος αφού οι ποσότητες που φέρνουμε είναι μικρές και δεν υπάρχουν οι δυνατότητες για αποθήκευση πολλών πετρελαιοειδών παρόλο που αποθηκεύονται μερικά στο Διυλιστήριο.
Ευελπιστούμε επίσης να λυθεί το πρόβλημα της διύλισης. Αυτό είναι ένα ακόμη πρόβλημα που είχε επιπτώσεις στην τιμή. Υπήρχε έλλειψη ορισμένων προϊόντων στα Διυλιστήρια όλης της περιοχής, λόγω του ότι μερικά έκλεισαν για να εναρμονιστούν με την ΕΕ. Οπότε η έλλειψη φέρνει και αύξηση της τιμής.
3287.99
1275.09
