Μαλάς: Καταστροφή η αποδοχή κουρέματος

Δεν προτίθεται να βάλει υπογραφή σε ένα μνημόνιο που θα προβλέπει κούρεμα των καταθέσεων στις τράπεζες ή στα συνεργατικά ιδρύματα δηλώνει κατηγορηματικά ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σταύρος Μαλάς, χαρακτηρίζοντας ένα τέτοιο ενδεχόμενο καταστροφικό. Σε συνέντευξη του στη StockWatch ο κ. Μαλάς θεωρεί επιβεβλημένη υπό τις περιστάσεις την υπογραφή του μνημονίου, διευκρινίζοντας πάντως ότι αν εκλεγεί θα κάνει κάποιες δημοσιονομικές προσαρμογές. Διαφωνεί κάθετα με τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά υπόσχεται να αδειοδοτήσει τέσσερα καζίνο.

Ερ: Γίνεται έντονος λόγος για κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Θα υπογράφατε μνημόνιο που θα προνοούσε κούρεμα;

Απ.: Ξεκάθαρα όχι. Εάν υπογράψω ένα τέτοιο μνημόνιο, είναι ως να υπογράφω την καταστροφή της κυπριακής οικονομίας.

Ερ: Δεν θα ήταν ένας τρόπος να πληρώνουν οι έχοντες και κατέχοντες;

Απ.: Ομολογώ ότι η Κύπρος δεν θα αντέξει ούτε μία μέρα εάν υπογραφεί ένα τέτοιο μνημόνιο, το οποίο να επιβάλλει κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Οι συνέπειες θα είναι ανεπανόρθωτες.

Μέγα πρόβλημα η ανακεφαλαιοποίηση

Ερ: Θεωρείτε ότι για σας υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης των προνοιών του μνημονίου και θα ήταν εύστοχη μια επαναδιαπραγμάτευση με τους πιστωτές μας για θέματα που η κυπριακή πλευρά θεωρεί δίκαια και ευαίσθητα;

Απ.: Η δική μου προσπάθεια θα εστιάζεται σε μία προσαρμογή δημοσιονομικών δεσμεύσεων.

Ερ: Δηλαδή;

Απ.: Τα θέματα των εκτάκτων και των ωρομισθίων. Θα μπορούμε στα θέματα αυτά να βρούμε μία δημοσιονομική προσαρμογή για να καλύψουμε κάποιους από αυτούς τους ανθρώπους. Διότι αν το πρόβλημα είναι δημοσιονομικό τότε δεν επιλύεται με την απόλυση. Ο εργοδότης, εννοώ το κράτος, θα κληθεί να δώσει διάφορα ωφελήματα στους απολυθέντες το κόστος των οποίων θα είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Μην ξεχνάτε ότι οι άνθρωποι αυτοί θα λάβουν και ανεργιακό επίδομα. Επιπρόσθετα είναι και οι κοινωνικές αναταράξεις που προκαλούνται από την απώλεια θέσεων εργασίας, κυρίως για εργαζόμενους που έχουν πίσω τους οικογένειες.

Επομένως κάποιες μικρές παρεμβάσεις εσωτερικής ανακατανομής μπορούν να γίνουν.

Ερ: Για σας ποια είναι η πιο μεγάλη δέσμη προβλημάτων όπως αυτό απορρέει μέσα από τη μνημονιακή σύμβαση;

Απ.: Η δική μου προσέγγιση αφορά κατά κύριο λόγο την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αυτό είναι το μεγάλο κεφάλαιο.

Ερ: Η οποία στο εγγύς μέλλον φαντάζει απόμακρη.

Απ.: Σωστά. Αλλά η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση αναμένεται να λειτουργήσει περίπου σε ένα χρόνο. Στο εγγύς μέλλον η Κύπρος δεν θα έχει κανένα πρόβλημα βιωσιμότητας. Θα μπορούμε βραχυπρόθεσμα να πάρουμε τα χρήματα από το μνημόνιο, αλλά αντικειμενικά δεν χρειάζεται να πάρουμε τώρα απευθείας χρηματοδότηση από το μηχανισμό. Ούτε να πάρουμε τα χρήματα με βάση το ακραίο σενάριο.

Άρα θα προκύψει πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους εάν και εφόσον η οικονομία υποχωρήσει σε τόσο άσχημη κατάσταση κατά την οποία οι τράπεζες θα χρειαστούν τα €10 δισ.

Θα πρέπει να προηγηθεί η οικονομική στήριξη του κράτους και να βάλει μπρός την ανάκαμψη της οικονομίας και μεσοπρόθεσμα να απευθυνθούμε για απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ερ: Μιλάτε για ανακεφαλαιοποίηση με το βασικό σενάριο, το οποίο όμως φαίνεται έχει ήδη ξεπεραστεί από τα νέα δεδομένα (π.χ. ανεργία 15% ενώ το βασικό προβλέπει 12%).

Απ.: Αυτό που λέτε αποτελεί μία τεχνοκρατική προσέγγιση. Το βασικό σενάριο αναγκών των τραπεζών το ξέρουμε και δεν είναι άμεσα συνυφασμένο με την ανεργία. Η ανεργία θα επηρεάσει εξελικτικά τις ανάγκες των τραπεζών, εάν και εφόσον αυξηθεί σημαντικά και προφανώς ο κόσμος δεν δύναται να πληρώνει τα χρέη του. Η άποψη μου είναι να προχωρήσουμε με το βασικό σενάριο σήμερα για να βελτιωθεί η ψυχολογία της αγοράς και να επέλθει ηρεμία. Ας πάρουμε τα χρήματα να τελειώνουμε με αυτή την ιστορία σήμερα και σιγά – σιγά θα μπει η οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης. Βεβαίως η οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα πρέπει να διεκδικήσει την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, έτσι ώστε η Κύπρος να μην σε τροχιά ενός δεύτερου μνημονίου. Διότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είναι καταστροφικό.

Κοινωνική συνοχή και μισθοί πείνας

Ερ: Σε όλες τις αναφορές, παρεμβάσεις και ομιλίες σας τονίζεται εμφαντικά την ανάγκη της κοινωνικής συνοχής, ανάπτυξης και ενίσχυσης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Το ερώτημα που προκύπτει είναι πότε και πως θα βρεθούν τα λεφτά για κοινωνική πολιτική; Δεν ήσασταν μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου που μείωσε τις παροχές στον προϋπολογισμό του 2013;

Απ.: Η κοινωνική συνοχή δεν επιτυγχάνεται με χρήμα. Η κοινωνική συνοχή επιτυγχάνεται με διασφάλιση των σωστών εργασιακών σχέσεων. Τι είναι εκείνο που επιφέρει κοινωνική αποσύνθεση; Η ανεργία. Κι αν επανενταχθείς στην εργασία δεν θα πρέπει οι απολαβές σου να είναι μισθοί πείνας. Θέλουμε εργαζόμενους να απολαμβάνουν μισθούς κάτω από το όριο της φτώχειας; Μπορούμε να το κάνουμε. Αλλά θα ευημερούν οι αριθμοί και οι άνθρωποι θα πεινούν. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα πρέπει να διαθέσει χρήμα και για να το πράξει θα πρέπει να το πάρει από κάπου. Γι αυτό και αναφέρομαι κατά κόρον στο μηχανισμό.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω μία ειδοποιό διαφορά με το παρελθόν. Στο παρελθόν είχαμε πολύ περισσότερο χρήμα και αυτό το χρήμα το δανειζόμασταν με τη μεγαλύτερη ευκολία από το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Στο τέλος της ημέρας ανακυκλώναμε όλοι δανεικό χρήμα. Σήμερα όμως έχουμε πρόβλημα στις τράπεζες. Θα μπορούσαμε να αποκαταστήσουμε αυτό το πρόβλημα της ρευστότητας μερικώς μόνο από χρήμα των τραπεζών όπως είχαμε στο παρελθόν; Η απάντηση είναι όχι.

Ερ: Υπάρχει εναλλακτική λύση;

Απ.: Η εναλλακτική λύση είναι η προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας για μεγάλα έργα. Επίσης οι εισροές χρημάτων από τον τουρισμό και τα ακίνητα. Αυτοί είναι οι πόροι που θα πρέπει να κυνηγήσει το κυπριακό κράτος, όπως επίσης και οι επενδύσεις για γήπεδα γκολφ και μαρίνες. Πρόκειται για στοχευμένες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Θα έλεγα ακόμη και υιοθέτηση φορολογικών κινήτρων όπως είναι και η φορολογική αμνηστία.

Μας πήραν από το λαιμό

Ερ: Είμαστε στο μάτι του κυκλώνα σε σχέση με τα φορολογικά και τον εταιρικό φόρο. Μια τέτοια κίνηση δεν θα επιτείνει τις πιέσεις από διεθνή οικονομικά κέντρα;

Απ.: Για μένα αποτελεί θέμα κυριαρχίας για μία χώρα να εφαρμόζει τη φορολογική της πολιτική. Μας πήραν από το λαιμό διότι τους παίρνουμε μέρος του ψωμιού τους. Εδώ είναι Ευρώπη και λειτουργεί η ελεύθερη οικονομία. Γιατί να μην έχουμε ανταγωνισμό μεταξύ κρατών;

Ερ: Θα υποστηρίζατε τη μετοχοποίηση ημικρατικών οργανισμών;

Απ.: Αν το επιχείρημα είναι ότι η ιδιωτικοποίηση ημικρατικών οργανισμών θα μειώσει το δημόσιο χρέος και θα το καταστήσει βιώσιμο δεν με βρίσκει σύμφωνο. Υποβάλλεται στον κόσμο ότι με τις ιδιωτικοποιήσεις το χρέος θα καταστεί βιώσιμο. Δεν καθίσταται βιώσιμο ούτε με τις ιδιωτικοποιήσεις. Διότι το εφάπαξ ποσό που θα πάρεις από την πώληση των τριών ημικρατικών οργανισμών δεν θα υπερβαίνει το 8 – 9% της μείωσης του δημόσιου χρέους αλλά κι ούτε θα υπερβαίνει το 0,2% της μείωσης του δημόσιου ελλείμματος.

Ποιος νουνεχής οικονομολόγος μπορεί να τεκμηριώσει ότι η πώληση αυτών των τριών οργανισμών θα βοηθήσει τα κρατικά ταμεία;

Επιπρόσθετα θα δημιουργηθούν ολιγοπώλια και κάτι τέτοιο θα είναι αρνητική εξέλιξη για τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Παράλληλα δεν θα πρέπει να μην αγνοείται και το γεγονός ότι η Κύπρος είναι ημικατεχόμενη και υπεισέρχονται λόγοι εθνικής ασφάλειας.

Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

Ερ: Είναι κοινωνική δικαιοσύνη μία μεγάλη μερίδα εργαζομένων με τους καλύτερους ίσως όρους εργοδότησης να δικαιούνται πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δωρεάν;

Απ.: Δεν είναι κοινωνική δικαιοσύνη. Και οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να συνεισφέρουν για την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη όμως υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες τις οποίες θα πρέπει να επιλύσουμε. Από την άλλη δεν πρέπει να αποκλείεις κόσμο να πηγαίνει στα δημόσια νοσηλευτήρια. Θα πρέπει να συζητήσουμε με τους δημόσιους υπαλλήλους ένα τρόπο συνεισφοράς όπως αρχίσαμε αυτή τη συζήτηση εδώ και αρκετό καιρό. Κάποιοι είναι μεγάλης ηλικίας και δεν μπορούν να ασφαλιστούν. Που θα πάνε; Θα τους πετάξουμε;

Το θέμα αυτό ίσως να είναι και από τα καλά της τρόικας. Μας επέβαλε κάποιες ρυθμίσεις για συμμετοχή όλων στη συνεισφορά για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

«Να κυνηγήσουμε αυτούς που ευθύνονται»

Ερ: Πόσο πειστικοί εμφανιζόμαστε στις διεθνείς αγορές όταν καθημερινά πολιτικές δυνάμεις στήνουν στον τοίχο το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Γιατί οι ξένοι επενδυτές να προτιμήσουν την Κύπρο του μνημονίου και των τραπεζών τους που «καταρρέουν».

Απ.: Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι ως υποψήφιος πρόεδρος δεν μιλώ και δεν καταφέρομε σε βάρος του τραπεζικού συστήματος. Εγώ μιλώ για τραπεζίτες που έχουν κάνει λάθη. Κάνω αυτή τη διάκριση μεταξύ χρηματοπιστωτικού συστήματος και διαχειριστών - στελεχών. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι μία χαρά και έχουμε εξαιρετικό προσωπικό στις τράπεζες και ίσως το καλύτερο προσωπικό της Ευρώπης.

Τα πρόβλημα ξεκίνησε από τη κακή διαχείριση κάποιων διευθυντικών στελεχών. Δεν βάζω θέμα αξιοπιστίας του συστήματος αλλά ευθυνών κάποιων τραπεζιτών. Και όταν επικρίνουμε καθημερινά το τραπεζικό μας σύστημα είναι ως να λέμε στους ξένους μην έρθετε στην Κύπρο να επενδύσετε και να καταθέσετε κεφάλαια. Και σε άλλους υποδεικνύουμε με μία τέτοια συμπεριφορά ότι «πάρτε τα λεφτά σας και φύγετε». Διαφωνώ απόλυτα με αυτούς που κατακρίνουν το σύστημα.

Άλλωστε κάποιοι από αυτούς που ευθύνονται δεν είναι σήμερα επικεφαλής των τραπεζών.

Αλλά αυτό δεν τους απαλλάσσει από την ευθύνη και το κράτος οφείλει τα άτομα αυτά να τα κυνηγήσει έτσι ώστε να τα οδηγήσει ενώπιον δικαστηρίων. Εύχομαι κάποιοι να πληρώσουν διότι αν δεν πληρώσουν τότε ο κυπριακός λαός θα μας κυνηγά.

Ερ: Εσείς θα τους κυνηγήσετε;

Απ.: Εγώ θα τους κυνηγήσω. nΔιότι θα πρέπει να ικανοποιήσω το περί δικαίου αίσθημα και δεύτερο να προσδώσω περισσότερη αξιοπιστία στο τραπεζικό μας σύστημα το οποίο βάλλεται από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και να στείλω ταυτόχρονα το μήνυμα στους ξένους ότι αυτή η χώρα βάζει στη φυλακή αυτούς που έχουν ευθύνη.

Η κυβέρνηση Χριστόφια «έπεσε έξω»

Ερ: Ποια λάθη της διακυβέρνησης Χριστόφια θα αποφεύγατε σε θέματα οικονομίας;

Απ.: Κατά την ταπεινή μου άποψη το βασικό λάθος της διακυβέρνησης Χριστόφια ήταν οι λανθασμένες εκτιμήσεις. Η κυβέρνηση έπεσε έξω στις εκτιμήσεις της, αλλά για να είμαι δίκαιος, έπεσε έξω και η Κεντρική Τράπεζα στις προβλέψεις για την οικονομία. Ακόμη έξω έπεσε και το ΚΕΒΕ που έλεγε ότι η κυπριακή οικονομία ήταν η μόνη που είχε μπει σε πορεία ανάπτυξης. Όλοι έπεσαν έξω. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση μιλούσαν για λήψη μέτρων, αλλά η φιλοσοφία ήταν διαφορετική.

Η κυβέρνηση στόχευε σε αυτούς που έχουν χρήματα, ενώ η αντιπόλιτευση με τα δικά της μέτρα στόχευε αυτούς που είχαν λιγότερα.

Το πρόβλημα δεν ήταν δημοσιονομικό. Ήταν λάθος εκτίμησης όλων. Δεν αντιλήφθηκαμε ότι η χώρα μας μόνο με δημοσιονομική διόρθωση δεν μπορεί να πάρει μπρος η οικονομία κόμη και με τη λήψη αναπτυξιακών μέτρων. Παρόλο που σωστά η κυβέρνηση έδωσε ένα πακέτο €2 δισ.

Αλλά και όλη η Ευρώπη έπεσε έξω. Έκαμε τη χειρότερη εκτίμηση της για την οικονομία τα τελευταία 10 χρόνια. Προέβλεψε ότι η οικονομία της το 2010 θα ήταν η πιο ανταγωνιστική στον κόσμο. Έγινε αυτό; Ασφαλώς όχι.

Σε ότι αφορά τα λάθη που έγιναν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ήθελα να επισημάνω ότι το σύστημα ελέγχεται από ένα ανεξάρτητο θεσμό που είναι η Κεντρική Τράπεζα. Δυστυχώς ο τότε διοικητής Αθανάσιος Ορφανίδης δεν έκανε σωστά τη δουλειά του. Λένε κάποιοι ότι δεν τον δέχθηκε ο Πρόεδρος για συνάντηση κλπ. Αν ο διοικητής είχε κάτι σημαντικό να αναφέρει στον Πρόεδρο, θα έπρεπε να πάρει το αυτοκίνητο του, να βρεθεί στο Προεδρικό και να πει στον Πρόεδρο ότι η οικονομία πάει κάτω από το γκρεμό και ότι έχω υποχρέωση να σου πω αυτά τα πράγματα.

Ερ: Η αντιπαράθεση του τότε υπουργού Οικονομικών Χαρίλαου Σταυράκη με τον Αθανάσιο Ορφανίδη δεν έπληξε το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και την οικονομία;

Απ.: Να μου επιτρέψετε να σας πω ότι η αντιπαράθεση των δύο δεν είχε πλήξει το κύρος του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Σήμερα κρίνουμε εκ του αποτελέσματος. Διότι το πρόβλημα που πρόεκυψε δεν ήταν η αντιπαράθεση αλλά η πράξεις. Έχει και ο πρώην υπουργός Χαρίλαος Σταυράκης τις ευθύνες του σε ότι αφορά τις προβλέψεις για τα δημοσιονομικά. Αν η ευθύνη του Σταυράκη όμως ήταν 1 του Ορφανίδη ήταν 9.

Πολιτικές σκοπιμότητες για Pimco

Ερ: Υπάρχει σκέψη για λήψη δεύτερης άποψης για τα ευρήματα της Pimco; Η θέση σας;

Απ.: Αυτή η συζήτηση είναι άνευ περιεχομένου. Εισήλθαμε από μόνοι μας σε μία εσωστρεφή κατάσταση που εμπεριέχει πολιτική σκοπιμότητα για να απαλλαγούν οι τράπεζες από τις ευθύνες τους και να τις φορτωθεί ο νέος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. Τουλάχιστον προς αυτή την κατεύθυνση οδηγεί τα πράγματα η αντιπολίτευση. Όμως εγώ πιάνοντας το τεχνοκρατικό κομμάτι ερωτώ ποιες είναι οι ανάγκες μας σήμερα. Αν από τώρα αρχίσουμε να συζητούμε θα πέσουμε εντελώς έξω. Η ουσία είναι να πάρουμε αυτά που χρειαζόμαστε σήμερα και να κάνουμε το παν ώστε η οικονομία να ανακάμψει διότι ούτε το ένα σενάριο ούτε και το άλλο μπορούν να υλοποιηθούν. Εκτιμώ ότι τα κίνητρα είναι πολιτικά.

Ερ: Θα αδειοδοτήσετε καζίνο;

Απ.: Είμαι υπέρ της λειτουργίας καζίνο που θα είναι ρυθμισμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύει τουλάχιστον τους χαμηλά αμειβόμενους. Θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα μοντέλο με αυστηρά και ποιοτικά κριτήρια λειτουργίας που θα έχει ως στόχο να αναβαθμίσει το τουριστικό μας προϊόν. Αυτοί που έχουν χρήματα και γι αυτούς είναι περιττά ας τα παίζουν στα ζάρια. Θεωρώ ότι σε κάθε παραλιακή πόλη θα πρέπει να δημιουργηθεί από ένα καζίνο και το τέταρτο στο βουνό.

Του Λεύκου Χρίστου