Μ. Κληρίδης: Πολλά τα «παράθυρα», αργή η εκδίκαση
Τα εμπόδια που αντιμετωπίζει επί καθημερινής βάσης η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στη διεκπεραίωση του εποπτικού της ρόλου καταγράφει στη σημερινή του συνέντευξη στη StockWatch ο Μάριος Κληρίδης. Πρώτον, η ερμηνεία των νόμων, «τα νομικίστικα σημεία» και δεύτερον, η καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων. «Μέχρι να διαπιστώσουμε την αδυναμία του νόμου μας παίρνει πολύ καιρό, και αυτό μπορεί να επηρεάζει και τρία χρόνια δουλειά, η οποία πάει περίπατο», επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιτροπής. Μεγάλο πρόβλημα προκύπτει και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει πρωτόδικη απόφαση, αλλά όχι τελεσίδικη. «Τι να κάνουμε; Υπάρχει η απόφαση. Αν συνεχίσεις να επιβάλλεις πρόστιμο, τότε είσαι ξεροκέφαλος, αφού δεν δικαιούσαι. Αν δεν βάλεις πρόστιμο, τότε είναι σαν να παραδόθηκες πριν την έφεση. Και αν έρθει η έφεση και τα ανατρέψει…». Για αυτό και για άλλα πολλά πονοκεφαλιάζει ο Μάριος Κληρίδης.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ερ.: Διανύετε αισίως τον τέταρτο χρόνο της θητείας σας στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Σκεφθήκατε ποτέ να παραιτηθείτε;
Απ.: Όχι. Η θητεία μας είναι πέντε χρόνια. Από εκεί και πέρα, σκέφτεσαι το μέλλον σου. Έχεις οικογενειακές υποχρεώσεις, παιδιά που θα σπουδάσουν. Είναι κάτι που σε απασχολεί.
Ερ.: Δεν πήγατε ποτέ σπίτι και είπατε «φτάνει»;
Απ.: Αν το έλεγα αυτό, θα παραιτούμουν. Αλλά νομίζω ότι τότε γίνεσαι ρίψασπις…
Ερ.: Ναι, αλλά ούτε ένα πρόστιμο μπορείτε να βάλετε. Αυτό δεν σας απογοητεύει;
Απ.: Υπάρχουν δύο αδυναμίες. Πρώτον αδυναμία στο νόμο. Στα νομικίστικα θα έλεγα σημεία όσον αφορά τα πρόστιμα που «πέφτουν». Λόγου χάρη ένα μεγάλο μέρος των προστίμων «έπεσε» επειδή το Ανώτατο είπε ότι «είναι ποινικά και δεν μπορείτε να βάλετε πρόστιμο» ή ότι «είναι αρμοδιότητα του Χρηματιστηρίου και όχι της Επιτροπής». Αυτά τα πράγματα προσπαθούμε συνεχώς να τα διορθώσουμε με αλλαγή του νόμου.
Ερ.: Πού αλλού υπάρχει αδυναμία;
Απ.: Στην εκδίκαση των υποθέσεων. Ενώ δουλεύουμε με την κυβέρνηση και τη Βουλή γρήγορα, το δικαστικό μας σύστημα δεν πάει με την ίδια ταχύτητα. Μέχρι να διαπιστώσουμε την αδυναμία του νόμου μας παίρνει πολύ καιρό, και αυτό μπορεί να επηρεάζει και τρία χρόνια δουλειά, η οποία πάει «περίπατο». Στο εξωτερικό γίνεται το αντίθετο. Εντοπίζουν γρήγορα τα κενά, αλλά περνά καιρός μέχρι να τα διορθώσουν.
«Γιατί καθυστερούμε»
Ερ.: Πάντως, σε μια πρόσφατη σας συνέντευξη στον «Πολίτη» κάνοντας την αυτοκριτική σας, είχατε πει πως «όταν κάνεις έρευνα και σου παίρνει ένα χρόνο για να την ολοκληρώσεις χάνεις την αξιοπιστία σου». Πού οφείλονται αυτές οι καθυστερήσεις στις έρευνες σας;
Απ.: Σε χίλιους δυο παράγοντες. Ξεκινάς μια έρευνα που πιστεύεις ότι θα πάρει ένα – δύο μήνες, έρχεται το πρώτο στοιχείο, ζητάς να δεις ένα διοικητικό σύμβουλο και σου λέει «να σας δω όποτε θέλετε, αλλά έχω ένα πολύ σημαντικό ραντεβού στο εξωτερικό και θα λείπω δέκα μέρες».
Ερ.: Τι κάνετε σε μια τέτοια περίπτωση;
Απ.: Εντάξει, ορισμένα πράγματα τα κάνεις παράλληλα, σε άλλα όμως έχει το ερωτηματικό αν θα φανείς κακός. Απλώς σου ζητά και ο άλλος να σε δει όταν μπορεί.
Ερ.: Τι γίνεται σε περίπτωση που η εταιρεία ζητήσει η ίδια παράταση για να στοιχειοθετήσει την υπεράσπιση της;
Απ.: Άλλο θέμα καθυστέρησης. Έρχεται η εταιρεία να κάνει τις παραστάσεις. Ο νόμος λέει 21 ημέρες. Η εταιρεία ζητά παράταση, όπως είναι η γνωστή τακτική στα δικηγορικά γραφεία. Μπορείς να «μουλώσεις», αλλά είναι θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έδωσες στον κατηγορούμενο αρκετό χρόνο να υπερασπιστεί τον εαυτό του;
Για τη Woolworth
Ερ.: Αυτά τα προβλήματα όμως δικαιολογούν οκτώ μήνες καθυστέρηση στη Woolworth λόγου χάρη;
Απ.: Δεν αισθάνομαι άνετα (για την καθυστέρηση). Προσπαθώ αυτόν τον χρόνο να το μειώσουμε. Μέρος της αποτελεσματικότητας είναι αμέσως μετά την παράβαση να ακολουθεί το πρόστιμο.
Ερ.: Γιατί οκτώ μήνες;
Απ.: Είχαμε ορισμένες παρατάσεις που ζήτησε η εταιρεία, αλλά και η έρευνα φάνηκε λίγο πιο μεγάλη από ότι είχαμε υπολογίσει. Σε κάποια φάση προέκυψαν και προβλήματα συνεργασίας με τον ελεγκτικό οίκο. Όλα αυτά τα τεχνικά και νομικά θέματα μας καθυστέρησαν. Πολλές φορές έχεις τέτοιου είδους προβλήματα.
Ειδικά δικαστήρια
Ερ.: Μπορούν να επιλυθούν αυτά τα τεχνικά και νομικά προβλήματα;
Απ.: Το Συμβούλιο θα εξετάσει αυτά τα θέματα για να δούμε αν υπάρχουν λύσεις. Σε ορισμένα δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα δεν μπορώ να φανταστώ ένα τρόπο που να μπορούμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία στα δικαστήρια.
Ερ.: Με ειδικά δικαστήρια;
Απ.: Ίσως με εξειδικευμένα δικαστήρια. Ίσως. Δεν ξέρω. Είναι κάτι που μας απασχολεί. Για τρία χρόνια είμαστε σε νομικό κενό με αυτές τις καθυστερήσεις. Και έχεις χειρότερες περιπτώσεις που δεν έρχεται η Ολομέλεια του Ανωτάτου για να αποφασίσει. Λόγου χάρη έρχεται ο πρώτος δικαστής και λέει «δεν δικαιούστε να επιβάλλεται πρόστιμο» και εμείς κάνουμε έφεση. Αλλά υπάρχει ήδη μια απόφαση…
Ερ.: Τι κάνετε τότε σαν Επιτροπή;
Απ.: Τι να κάνουμε; Υπάρχει η απόφαση. Αν συνεχίσεις να επιβάλλεις πρόστιμο, τότε είσαι «κκελλετζιής», αφού δεν δικαιούσαι. Αν δεν βάλεις πρόστιμο, τότε είναι σαν να παραδόθηκες πριν την έφεση. Και αν έρθει η έφεση και τα ανατρέψει…
«Δεν υπάρχει νομολογία»
Ερ.: Έτσι είναι το σύστημα.
Απ.:Στο αγγλοσαξωνικό δίκαιο δουλεύεις με το νόμο και με case law, το οποίο χτίζεται από αποφάσεις του δικαστηρίου σε χιλιάδες υποθέσεις. Εμείς είμαστε σε ένα αρχικό στάδιο αυτής της ιστορίας. Οπότε δεν έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτό το στάδιο νομολογία. Αν δείτε στην υπόθεση του Max Data ο δικαστής είπε «παρότι δεν υπάρχει νομολογία…». Όλοι ψάχνουν τη νομολογία η οποία ξεκαθαρίζει το νόμο.
Ερ.: Θα ήταν δηλαδή ασφαλέστερο να επενδύσουμε στο ΧΑΚ σε 50 χρόνια, όταν θα υπάρχει case law.
Απ.: Όχι. Το case law κτίζεται, παράλληλα με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Σιγά – σιγά ξεκαθαρίζει το τοπίο… Αλλά, μιλώντας με τις άλλες κεφαλαιαγορές παρόμοια θέματα υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Και το βλέπω όταν με τις άλλες επιτροπές συζητούμε συγκεκριμένες λέξεις των νόμων και κανονισμών διότι η ευρωπαϊκή οδηγία πρέπει να εφαρμοστεί ενιαία στην Ευρώπη.
Καμπάνες κατά συμβούλων
Ερ.: Η αποποινικοποίηση των χρηματιστηριακών υποθέσεων και η επιβολή πιο μεγάλων χρηματικών ποινών θα βοηθούσε;
Απ.: Δεν πιστεύουμε στην αποποινικοποίηση, αλλά εάν χρειαστεί θα το κάνουμε.
Ερ.: Τι συμβαίνει στην Ευρώπη;
Απ.: Η Ευρώπη λέει ότι οπωσδήποτε πρέπει να έχεις το δικαίωμα των χρηματικών προστίμων. Και στο ευρωπαϊκό χώρο φάνηκε ότι η ποινική διαδικασία παίρνει πολύ χρόνο και χάνεις την αποτελεσματικότητα σου. Την πρώτη αλλαγή την κάναμε.
Ερ.: Η οποία τι λέει;
Απ.: Σε περίπτωση παραβάσεως εταιρείας, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλλει το πρόστιμο στους διοικητικούς συμβούλους αν αποδείξει ότι είναι με την υπαιτιότητα τους. Αυτό είναι ένα κομμάτι που προστέθηκε στην υφιστάμενη νομοθεσία. Έρχεται όμως μια πολύ καλύτερη νομοθεσία που λέει ότι όταν σε κάποιο διοικητικό σύμβουλο επιβληθούν σοβαρές ποινές ή καταδικαστεί για άλλα σοβαρά παραπτώματα (π.χ. κλοπή) τότε μπορεί η Επιτροπή να ζητήσει μέσω Δικαστηρίου απομάκρυνση του διοικητικού συμβούλου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Ερ.: Γιατί είναι τόσο σημαντικό;
Απ.: Γιατί υπάρχει μια σοβαρή αδυναμία μέσα στο υφιστάμενο σύστημα. Έχουμε μεγαλομέτοχο, ο οποίος είναι και διοικητικός σύμβουλος. Αυτός ο μεγαλομέτοχος θεωρητικώς μπορεί να κάνει οποιοδήποτε παράπτωμα στην εταιρεία του, αλλά ακόμα και αν καταδικαστεί, δεν μπορείς να τον απομακρύνεις.
Από τα Ε.Δ. στις εξαγορές
Ερ.: Όλα αυτά ακούγονται ωραία…
Απ.: Θα γίνει ο νόμος.
Ερ.: Πρακτικά τι θα γίνει;
Απ.: Θα προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τον νόμο και η αντίπαλη πλευρά θα βρίσκει παραθυράκια. Θα κλείνουμε τα παραθυράκια και ούτω κάθ’ εξής.
Ερ.: Ναι, αλλά παίρνει πολύ χρόνο.
Απ.: Την ώρα που γίνεται ο νόμος δεν μπορεί κάποιος να διανοηθεί τα παράθυρα. Μόλις όμως εντοπιστούν, εσύ γρήγορα πρέπει να το κλείνεις. Μπορούσε κανείς να φανταστεί το 1999 ότι θα είχαμε δημόσιες προσκλήσεις χωρίς ενημερωτικό δελτίο μέσω του περί Εταιρειών Νόμου; Βρέθηκε αυτό το παράθυρο. Εκεί υπήρξε μια αδυναμία. Έπρεπε πολύ γρήγορα να κλείσει. Τώρα για παράδειγμα που άρχισαν οι εξαγορές και συγχωνεύσεις, άρχισαν να φαίνονται οι αδυναμίες αυτού του νόμου. Έχουμε πρόβλημα ερμηνείας …
Βιώνουμε (ακόμα) το ‘99
Ερ.: Έχουμε ξεπεράσει την κρίση του 1999;
Απ.: Βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτής της στρέβλωσης. Με τη στρέβλωση μπήκαν στο Χρηματιστήριο εταιρείες που ουδέποτε θα διανοούνταν να ενταχθούν. Και αρκετές από αυτές τις κουβαλούμε.
Ερ.: Γιατί δεν τις διαγράφετε;
Απ.: Η διαγραφή για μας δεν είναι λύση.
Ερ.: Γιατί «δεν είναι λύση»;
Απ.: Γιατί, τι θα καταφέρουμε; Άντλησε μια εταιρεία χρήματα από το κοινό με την υπόσχεση ότι η μετοχή της θα διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο, άλλα στο τέλος την βγάζω έξω και παγιδεύω τον επενδυτή. Πιο σωστό είναι σε αυτές τις εταιρείες να δοκιμάσουμε να τις συμμορφώσουμε μέσω διαφόρων μοχλών πίεσης. Πρώτα με το καλό και ύστερα με το πρόστιμο, να προσπαθήσουμε να τις μετατρέψουμε σε δημόσιες. Φυσικά, δεν είναι μόνο οι εταιρείες. Είναι και οι διοικητικοί σύμβουλοι. Αν έκανε σωστά τη δουλειά του το Διοικητικό Συμβούλιο δεν θα χρειαζόταν να κάνουμε τίποτα.
Ερ.: Τι ευθύνη έχει το Διοικητικό Συμβούλιο;
Απ.: Οι διοικητικοί σύμβουλοι έχουν ευθύνες προς τους μετόχους για καλή διαχείριση. Αυτό το κομμάτι δεν είναι δικό μας θέμα.
Ερ.: Ποιους αφορά;
Απ.: Είναι θέμα της Γενικής Συνέλευσης και είναι μέρος της θεσμικής διαδικασίας την οποία οι μικρομέτοχοι δεν χρησιμοποιούν. Περιμένουμε να δούμε την πρώτη υπόθεση όπου οι μικρομέτοχοι θα πάρουν τους διοικητικούς συμβούλους στο δικαστήριο για αμέλεια. Σύμφωνα με τον νόμο περί Εταιρειών, οι διοικητικοί σύμβουλοι έχουν καθήκον έναντι των επενδυτών.
Ερ.: Και εσείς επιβάλλετε πρόστιμα…
Απ.: Δεν κερδίζει τίποτα οποιοσδήποτε με το πρόστιμο της Επιτροπής. Μόνο αν κινήσει αγωγή κατά Δ.Σ. Στην Αγγλία είχαμε και υπόθεση όπου το νέο Δ.Σ. κίνησε αγωγή κατά του παλιού για κακοδιαχείριση.
Ερ.: Στην Κύπρο, όμως οι επενδυτές δεν κάνουν τέτοια πράγματα.
Απ.: Παράδειγμα. Ο επενδυτής εκχωρεί το δικαίωμα του για τον καθορισμό της αμοιβής των ελεγκτών… Τι να πούμε; «Εξουσιοδοτούμε το Δ.Σ. να το χειριστεί». Οι ελεγκτές έχουν πλέον συμφέρον με τις εταιρείες και όχι τους μικρομετόχους. Σωστά; Άλλωστε, ποιος τους διόρισε;
Ερ.: Τι να κάνουν όμως;
Απ.: Γενική Συνέλευση σημαίνει ότι κάθε μέτοχος έχει μια ψήφο. Υπάρχουν μηχανισμοί που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί. Χρειάζεται διαπαιδαγώγηση. Αυτό είναι κατάλοιπο του 1999. Τις φασαρίες τις κάνει ο θεσμικός επενδυτής. Και αυτό λείπει από το ΧΑΚ.
Πιέσεις
Ερ.: Σας έχουν ασκηθεί ποτέ πιέσεις για να μην «αγγίξετε» κάποια υπόθεση;
Απ.: Μόνο έμμεσα υπονοούμενα από ορισμένους που έλεγαν περίπου ότι «εγώ έχω γερές πλάτες».
Ερ.: Κάποιοι πάντως έχουν βάλει φωτιά στα γραφεία της Επιτροπής.
Απ.: Ο εμπρησμός μπορούσε να είναι τριών ειδών. Ένα «σταματάτε μια υπόθεση που έχετε τώρα». Δεύτερον, για καταστροφή στοιχείων. Και τρίτον για εκδίκηση. Μάλλον, το κίνητρο ήταν εκδικητικό.
Του Γιώργου Αγαπίου
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Ερ.: Διανύετε αισίως τον τέταρτο χρόνο της θητείας σας στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Σκεφθήκατε ποτέ να παραιτηθείτε;
Απ.: Όχι. Η θητεία μας είναι πέντε χρόνια. Από εκεί και πέρα, σκέφτεσαι το μέλλον σου. Έχεις οικογενειακές υποχρεώσεις, παιδιά που θα σπουδάσουν. Είναι κάτι που σε απασχολεί.
Ερ.: Δεν πήγατε ποτέ σπίτι και είπατε «φτάνει»;
Απ.: Αν το έλεγα αυτό, θα παραιτούμουν. Αλλά νομίζω ότι τότε γίνεσαι ρίψασπις…
Ερ.: Ναι, αλλά ούτε ένα πρόστιμο μπορείτε να βάλετε. Αυτό δεν σας απογοητεύει;
Απ.: Υπάρχουν δύο αδυναμίες. Πρώτον αδυναμία στο νόμο. Στα νομικίστικα θα έλεγα σημεία όσον αφορά τα πρόστιμα που «πέφτουν». Λόγου χάρη ένα μεγάλο μέρος των προστίμων «έπεσε» επειδή το Ανώτατο είπε ότι «είναι ποινικά και δεν μπορείτε να βάλετε πρόστιμο» ή ότι «είναι αρμοδιότητα του Χρηματιστηρίου και όχι της Επιτροπής». Αυτά τα πράγματα προσπαθούμε συνεχώς να τα διορθώσουμε με αλλαγή του νόμου.
Ερ.: Πού αλλού υπάρχει αδυναμία;
Απ.: Στην εκδίκαση των υποθέσεων. Ενώ δουλεύουμε με την κυβέρνηση και τη Βουλή γρήγορα, το δικαστικό μας σύστημα δεν πάει με την ίδια ταχύτητα. Μέχρι να διαπιστώσουμε την αδυναμία του νόμου μας παίρνει πολύ καιρό, και αυτό μπορεί να επηρεάζει και τρία χρόνια δουλειά, η οποία πάει «περίπατο». Στο εξωτερικό γίνεται το αντίθετο. Εντοπίζουν γρήγορα τα κενά, αλλά περνά καιρός μέχρι να τα διορθώσουν.
«Γιατί καθυστερούμε»
Ερ.: Πάντως, σε μια πρόσφατη σας συνέντευξη στον «Πολίτη» κάνοντας την αυτοκριτική σας, είχατε πει πως «όταν κάνεις έρευνα και σου παίρνει ένα χρόνο για να την ολοκληρώσεις χάνεις την αξιοπιστία σου». Πού οφείλονται αυτές οι καθυστερήσεις στις έρευνες σας;
Απ.: Σε χίλιους δυο παράγοντες. Ξεκινάς μια έρευνα που πιστεύεις ότι θα πάρει ένα – δύο μήνες, έρχεται το πρώτο στοιχείο, ζητάς να δεις ένα διοικητικό σύμβουλο και σου λέει «να σας δω όποτε θέλετε, αλλά έχω ένα πολύ σημαντικό ραντεβού στο εξωτερικό και θα λείπω δέκα μέρες».
Ερ.: Τι κάνετε σε μια τέτοια περίπτωση;
Απ.: Εντάξει, ορισμένα πράγματα τα κάνεις παράλληλα, σε άλλα όμως έχει το ερωτηματικό αν θα φανείς κακός. Απλώς σου ζητά και ο άλλος να σε δει όταν μπορεί.
Ερ.: Τι γίνεται σε περίπτωση που η εταιρεία ζητήσει η ίδια παράταση για να στοιχειοθετήσει την υπεράσπιση της;
Απ.: Άλλο θέμα καθυστέρησης. Έρχεται η εταιρεία να κάνει τις παραστάσεις. Ο νόμος λέει 21 ημέρες. Η εταιρεία ζητά παράταση, όπως είναι η γνωστή τακτική στα δικηγορικά γραφεία. Μπορείς να «μουλώσεις», αλλά είναι θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έδωσες στον κατηγορούμενο αρκετό χρόνο να υπερασπιστεί τον εαυτό του;
Για τη Woolworth
Ερ.: Αυτά τα προβλήματα όμως δικαιολογούν οκτώ μήνες καθυστέρηση στη Woolworth λόγου χάρη;
Απ.: Δεν αισθάνομαι άνετα (για την καθυστέρηση). Προσπαθώ αυτόν τον χρόνο να το μειώσουμε. Μέρος της αποτελεσματικότητας είναι αμέσως μετά την παράβαση να ακολουθεί το πρόστιμο.
Ερ.: Γιατί οκτώ μήνες;
Απ.: Είχαμε ορισμένες παρατάσεις που ζήτησε η εταιρεία, αλλά και η έρευνα φάνηκε λίγο πιο μεγάλη από ότι είχαμε υπολογίσει. Σε κάποια φάση προέκυψαν και προβλήματα συνεργασίας με τον ελεγκτικό οίκο. Όλα αυτά τα τεχνικά και νομικά θέματα μας καθυστέρησαν. Πολλές φορές έχεις τέτοιου είδους προβλήματα.
Ειδικά δικαστήρια
Ερ.: Μπορούν να επιλυθούν αυτά τα τεχνικά και νομικά προβλήματα;
Απ.: Το Συμβούλιο θα εξετάσει αυτά τα θέματα για να δούμε αν υπάρχουν λύσεις. Σε ορισμένα δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα δεν μπορώ να φανταστώ ένα τρόπο που να μπορούμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία στα δικαστήρια.
Ερ.: Με ειδικά δικαστήρια;
Απ.: Ίσως με εξειδικευμένα δικαστήρια. Ίσως. Δεν ξέρω. Είναι κάτι που μας απασχολεί. Για τρία χρόνια είμαστε σε νομικό κενό με αυτές τις καθυστερήσεις. Και έχεις χειρότερες περιπτώσεις που δεν έρχεται η Ολομέλεια του Ανωτάτου για να αποφασίσει. Λόγου χάρη έρχεται ο πρώτος δικαστής και λέει «δεν δικαιούστε να επιβάλλεται πρόστιμο» και εμείς κάνουμε έφεση. Αλλά υπάρχει ήδη μια απόφαση…
Ερ.: Τι κάνετε τότε σαν Επιτροπή;
Απ.: Τι να κάνουμε; Υπάρχει η απόφαση. Αν συνεχίσεις να επιβάλλεις πρόστιμο, τότε είσαι «κκελλετζιής», αφού δεν δικαιούσαι. Αν δεν βάλεις πρόστιμο, τότε είναι σαν να παραδόθηκες πριν την έφεση. Και αν έρθει η έφεση και τα ανατρέψει…
«Δεν υπάρχει νομολογία»
Ερ.: Έτσι είναι το σύστημα.
Απ.:Στο αγγλοσαξωνικό δίκαιο δουλεύεις με το νόμο και με case law, το οποίο χτίζεται από αποφάσεις του δικαστηρίου σε χιλιάδες υποθέσεις. Εμείς είμαστε σε ένα αρχικό στάδιο αυτής της ιστορίας. Οπότε δεν έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτό το στάδιο νομολογία. Αν δείτε στην υπόθεση του Max Data ο δικαστής είπε «παρότι δεν υπάρχει νομολογία…». Όλοι ψάχνουν τη νομολογία η οποία ξεκαθαρίζει το νόμο.
Ερ.: Θα ήταν δηλαδή ασφαλέστερο να επενδύσουμε στο ΧΑΚ σε 50 χρόνια, όταν θα υπάρχει case law.
Απ.: Όχι. Το case law κτίζεται, παράλληλα με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Σιγά – σιγά ξεκαθαρίζει το τοπίο… Αλλά, μιλώντας με τις άλλες κεφαλαιαγορές παρόμοια θέματα υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Και το βλέπω όταν με τις άλλες επιτροπές συζητούμε συγκεκριμένες λέξεις των νόμων και κανονισμών διότι η ευρωπαϊκή οδηγία πρέπει να εφαρμοστεί ενιαία στην Ευρώπη.
Καμπάνες κατά συμβούλων
Ερ.: Η αποποινικοποίηση των χρηματιστηριακών υποθέσεων και η επιβολή πιο μεγάλων χρηματικών ποινών θα βοηθούσε;
Απ.: Δεν πιστεύουμε στην αποποινικοποίηση, αλλά εάν χρειαστεί θα το κάνουμε.
Ερ.: Τι συμβαίνει στην Ευρώπη;
Απ.: Η Ευρώπη λέει ότι οπωσδήποτε πρέπει να έχεις το δικαίωμα των χρηματικών προστίμων. Και στο ευρωπαϊκό χώρο φάνηκε ότι η ποινική διαδικασία παίρνει πολύ χρόνο και χάνεις την αποτελεσματικότητα σου. Την πρώτη αλλαγή την κάναμε.
Ερ.: Η οποία τι λέει;
Απ.: Σε περίπτωση παραβάσεως εταιρείας, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλλει το πρόστιμο στους διοικητικούς συμβούλους αν αποδείξει ότι είναι με την υπαιτιότητα τους. Αυτό είναι ένα κομμάτι που προστέθηκε στην υφιστάμενη νομοθεσία. Έρχεται όμως μια πολύ καλύτερη νομοθεσία που λέει ότι όταν σε κάποιο διοικητικό σύμβουλο επιβληθούν σοβαρές ποινές ή καταδικαστεί για άλλα σοβαρά παραπτώματα (π.χ. κλοπή) τότε μπορεί η Επιτροπή να ζητήσει μέσω Δικαστηρίου απομάκρυνση του διοικητικού συμβούλου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Ερ.: Γιατί είναι τόσο σημαντικό;
Απ.: Γιατί υπάρχει μια σοβαρή αδυναμία μέσα στο υφιστάμενο σύστημα. Έχουμε μεγαλομέτοχο, ο οποίος είναι και διοικητικός σύμβουλος. Αυτός ο μεγαλομέτοχος θεωρητικώς μπορεί να κάνει οποιοδήποτε παράπτωμα στην εταιρεία του, αλλά ακόμα και αν καταδικαστεί, δεν μπορείς να τον απομακρύνεις.
Από τα Ε.Δ. στις εξαγορές
Ερ.: Όλα αυτά ακούγονται ωραία…
Απ.: Θα γίνει ο νόμος.
Ερ.: Πρακτικά τι θα γίνει;
Απ.: Θα προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τον νόμο και η αντίπαλη πλευρά θα βρίσκει παραθυράκια. Θα κλείνουμε τα παραθυράκια και ούτω κάθ’ εξής.
Ερ.: Ναι, αλλά παίρνει πολύ χρόνο.
Απ.: Την ώρα που γίνεται ο νόμος δεν μπορεί κάποιος να διανοηθεί τα παράθυρα. Μόλις όμως εντοπιστούν, εσύ γρήγορα πρέπει να το κλείνεις. Μπορούσε κανείς να φανταστεί το 1999 ότι θα είχαμε δημόσιες προσκλήσεις χωρίς ενημερωτικό δελτίο μέσω του περί Εταιρειών Νόμου; Βρέθηκε αυτό το παράθυρο. Εκεί υπήρξε μια αδυναμία. Έπρεπε πολύ γρήγορα να κλείσει. Τώρα για παράδειγμα που άρχισαν οι εξαγορές και συγχωνεύσεις, άρχισαν να φαίνονται οι αδυναμίες αυτού του νόμου. Έχουμε πρόβλημα ερμηνείας …
Βιώνουμε (ακόμα) το ‘99
Ερ.: Έχουμε ξεπεράσει την κρίση του 1999;
Απ.: Βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτής της στρέβλωσης. Με τη στρέβλωση μπήκαν στο Χρηματιστήριο εταιρείες που ουδέποτε θα διανοούνταν να ενταχθούν. Και αρκετές από αυτές τις κουβαλούμε.
Ερ.: Γιατί δεν τις διαγράφετε;
Απ.: Η διαγραφή για μας δεν είναι λύση.
Ερ.: Γιατί «δεν είναι λύση»;
Απ.: Γιατί, τι θα καταφέρουμε; Άντλησε μια εταιρεία χρήματα από το κοινό με την υπόσχεση ότι η μετοχή της θα διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο, άλλα στο τέλος την βγάζω έξω και παγιδεύω τον επενδυτή. Πιο σωστό είναι σε αυτές τις εταιρείες να δοκιμάσουμε να τις συμμορφώσουμε μέσω διαφόρων μοχλών πίεσης. Πρώτα με το καλό και ύστερα με το πρόστιμο, να προσπαθήσουμε να τις μετατρέψουμε σε δημόσιες. Φυσικά, δεν είναι μόνο οι εταιρείες. Είναι και οι διοικητικοί σύμβουλοι. Αν έκανε σωστά τη δουλειά του το Διοικητικό Συμβούλιο δεν θα χρειαζόταν να κάνουμε τίποτα.
Ερ.: Τι ευθύνη έχει το Διοικητικό Συμβούλιο;
Απ.: Οι διοικητικοί σύμβουλοι έχουν ευθύνες προς τους μετόχους για καλή διαχείριση. Αυτό το κομμάτι δεν είναι δικό μας θέμα.
Ερ.: Ποιους αφορά;
Απ.: Είναι θέμα της Γενικής Συνέλευσης και είναι μέρος της θεσμικής διαδικασίας την οποία οι μικρομέτοχοι δεν χρησιμοποιούν. Περιμένουμε να δούμε την πρώτη υπόθεση όπου οι μικρομέτοχοι θα πάρουν τους διοικητικούς συμβούλους στο δικαστήριο για αμέλεια. Σύμφωνα με τον νόμο περί Εταιρειών, οι διοικητικοί σύμβουλοι έχουν καθήκον έναντι των επενδυτών.
Ερ.: Και εσείς επιβάλλετε πρόστιμα…
Απ.: Δεν κερδίζει τίποτα οποιοσδήποτε με το πρόστιμο της Επιτροπής. Μόνο αν κινήσει αγωγή κατά Δ.Σ. Στην Αγγλία είχαμε και υπόθεση όπου το νέο Δ.Σ. κίνησε αγωγή κατά του παλιού για κακοδιαχείριση.
Ερ.: Στην Κύπρο, όμως οι επενδυτές δεν κάνουν τέτοια πράγματα.
Απ.: Παράδειγμα. Ο επενδυτής εκχωρεί το δικαίωμα του για τον καθορισμό της αμοιβής των ελεγκτών… Τι να πούμε; «Εξουσιοδοτούμε το Δ.Σ. να το χειριστεί». Οι ελεγκτές έχουν πλέον συμφέρον με τις εταιρείες και όχι τους μικρομετόχους. Σωστά; Άλλωστε, ποιος τους διόρισε;
Ερ.: Τι να κάνουν όμως;
Απ.: Γενική Συνέλευση σημαίνει ότι κάθε μέτοχος έχει μια ψήφο. Υπάρχουν μηχανισμοί που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί. Χρειάζεται διαπαιδαγώγηση. Αυτό είναι κατάλοιπο του 1999. Τις φασαρίες τις κάνει ο θεσμικός επενδυτής. Και αυτό λείπει από το ΧΑΚ.
Πιέσεις
Ερ.: Σας έχουν ασκηθεί ποτέ πιέσεις για να μην «αγγίξετε» κάποια υπόθεση;
Απ.: Μόνο έμμεσα υπονοούμενα από ορισμένους που έλεγαν περίπου ότι «εγώ έχω γερές πλάτες».
Ερ.: Κάποιοι πάντως έχουν βάλει φωτιά στα γραφεία της Επιτροπής.
Απ.: Ο εμπρησμός μπορούσε να είναι τριών ειδών. Ένα «σταματάτε μια υπόθεση που έχετε τώρα». Δεύτερον, για καταστροφή στοιχείων. Και τρίτον για εκδίκηση. Μάλλον, το κίνητρο ήταν εκδικητικό.
Του Γιώργου Αγαπίου
3287.99
1275.09
