H καλύτερη συνάντηση

Κάπως έτσι χαρακτήρισε ο Υπουργός Οικονομικών συνάντηση για την οικονομία στην οποία έλαβε μέρος και ο καθηγητής Χριστόφορος Πισσαρίδης.  Για όσους ασχολούμαστε με την οικονομία αυτό θα έπρεπε να αποτελεί λόγο για ικανοποίηση.  Ότι επί τέλους το πολιτικό σύστημα της χώρας επιζητά την επιστημονική άποψη στη χάραξη πολιτικής.  Και όμως, αποτελεί επιβεβαίωση μιας κατάστασης που πολλοί εδώ και καιρό επισημαίνουμε.    Η σοβαρή επιστημονική ανάλυση, η μελέτη των δεδομένων και η γνώση των σύγχρονων θεωριών πριν πάρουμε αποφάσεις πολιτικής, αποτελεί συστατικό στοιχείο της αποτελεσματικότητας της δημοκρατικής διαδικασίας.  Η διακυβέρνηση μιας κοινωνίας δεν μπορεί να κινείται στο επίπεδο των θεραπευτικών παρεμβάσεων για ανακούφιση συμπτωμάτων.  Πρέπει να σχεδιάζει για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και σταθερότητα και να προλαμβάνει κρίσεις.  Πρέπει να δίνει ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές λύσεις όταν οι κρίσεις αναπόφευκτα αναφύονται.  Και προς τούτο απαιτείται βαθιά κατανόηση των κοινωνικοπολιτικών και οικονομικών φαινομένων και προσεκτική μελέτη και ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων. Όμως, η ενσωμάτωση της επιστημονικής ανάλυσης στον πολιτικό λόγο απαιτεί δημιουργία θεσμών και όχι γεύματα εργασίας.  Απαιτεί σταθερή και μακροχρόνια συνεργασία και όχι συναντήσεις υπό το φως της δημοσιότητας.  Ο Καθηγητής Πισσαρίδης δεν απόκτησε βαθιά κατανόηση της οικονομίας ξαφνικά μόλις η Σουηδική Ακαδημία αποφάσισε να του απονέμει το Νόμπελ στις 11 Οκτωβρίου 2010.  Συσσώρευσε τις γνώσεις και τη σοφία του μέσα από μια επίπονη διαδικασία συστηματικής μελέτης για δεκαετίες.  Και όμως πότε το πολιτικό σύστημα της χώρας μας ζήτησε την άποψη του; Μόνο όταν στράφηκαν πάνω του οι προβολείς της δημοσιότητας.  Αυτό δεν αποτελεί αναζήτηση της επιστημονικής άποψης.  Είναι η συνήθης πρακτική των πολιτικών να επιζητούν τα φώτα της δημοσιότητας.  Μαζί με τον προ-του-Νόμπελ-Πισσαρίδη υπάρχουν πολλοί κύπριοι επιστήμονες που ίσως να μην πάρουν ποτέ βραβείο Νόμπελ, αλλά έχουν βαθειά κατανόηση διαφόρων πτυχών της οικονομίας.  Οι γνώσεις τους και οι απόψεις τους δεν αποτελούν πανάκεια για επίλυση των προβλημάτων μιας οικονομίας.  Αν ήταν τόσο απλό κάποιες χώρες θα το είχαν ήδη κάνει και θα ζούσαμε όλοι μακάριοι το «τέλος της ιστορίας».  Όμως οι γνώσεις τους πρέπει να ενσωματώνονται στις πολιτικές συζητήσεις.  Το πολιτικό σύστημα της χώρας πρέπει να θέτει ψηλά τον πήχη των δημόσιων συζητήσεων.  Εδώ ακριβώς έγκειται ο ρόλος των επιστημόνων, να βεβαιώνονται ότι οι πολιτικές δυνάμεις συζητούν της πολιτικές επιλογές έχοντας μπροστά τους σοβαρά στοιχεία, στηριζόμενα σε ορθές επιστημονικές απόψεις. Αν πράγματι εννοούμε αυτά που λέμε, ότι θέλουμε να αξιοποιήσουμε το κεφάλαιο που λέγεται Χριστόφορος - Πισσαρίδης, ας δημιουργήσουμε επιτέλους το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.  Να ζητήσουμε του καθηγητή Πισσαρίδη να αναλάβει την Προεδρία.  Και να στελεχώσουμε το Συμβούλιο με προσωπικό που να του επιτρέπει να εκπονεί μελέτη για την κατάσταση της οικονομίας.   Τότε θα έχουμε πράγματι ενσωματώσει τον επιστημονικό λόγο στην πολιτική διαδικασία και θα ανεβάσουμε τον πήχη των πολιτικών συζητήσεων.  Οι συναντήσεις του Προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή τον Υπουργό Οικονομικών, οι παρουσιάσεις στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, δικαιολογημένα θα μπορούν να χαρακτηρισθούν τότε δικαιολογημένα ως «οι καλύτερες συναντήσεις».    Σταύρος Α. Ζένιος *Καθηγητής χρηματοοικονομικών και διοικητικής επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κύπρου και πρόεδρος της Συνόδου των Πανεπιστημίων των Ευρωπαϊκών Πρωτευουσών UNICA.