Η ΕΚΚ στηρίζει την ανάπτυξη του τομέα των συλλογικών επενδύσεων

Σε εξέλιξη σειρά θεσμικών αλλαγών σε ευρωπαϊκό και τοπικό επίπεδο

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο σημαντικών ρυθμιστικών αλλαγών στον τομέα των επενδυτικών ταμείων πανευρωπαϊκά. Ο τομέας τα τελευταία χρόνια έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις διεθνείς γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.

Στην Κύπρο, τα στοιχεία ενεργητικού του τομέα Συλλογικών Επενδύσεων και Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων παρουσίασαν επιβράδυνση το 3^ο τρίμηνο του 2023, η οποία οφείλεται κυρίως στην ολοκλήρωση της ζωής ενός μεγάλου επενδυτικού ταμείου. Ο επηρεασμός αυτός αναμένουμε να είναι προσωρινός.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2023 η ΕΚΚ είχε υπό την εποπτεία της 314 Εταιρείες Διαχείρισης Συλλογικών Επενδύσεων και Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων εκ συνόλου 837 εποπτευόμενων οντοτήτων, με τα υπό διαχείριση κεφάλαια να διαμορφώνονται στα €8,6 δισ.   

Τα τελευταία δύο έτη αδειοδοτήθηκαν από την ΕΚΚ συνολικά 87 Εταιρείες Διαχείρισης και Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων, ενώ βρίσκονται σε διαδικασία εξέτασης για αδειοδότηση άλλοι 16 οργανισμοί διαφόρων τύπων του τομέα από τις 101 συνολικά αιτήσεις για αδειοδότηση. Όλες ανεξαιρέτως οι εκκρεμούσες αιτήσεις είναι ανατεθειμένες σε λειτουργούς και βρίσκονται σε διάφορα στάδια αξιολόγησης. Φέτος, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου αδειοδοτήθηκαν 5 νέοι Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων.  

Ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνεχίζουμε να αποδίδουμε τεράστια σημασία στην περαιτέρω προώθηση και ανάπτυξη του τομέα των συλλογικών επενδύσεων μέσω της συνεχούς αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου που τον διέπει.

AIFMD II

Σε Ευρωπαικό επίπεδο, στο πλαίσιο αναθεώρησης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους Διαχειριστές ΟΕΕ, η AIFMD II όπως είναι γνωστή έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί και αναμένεται μεταξύ άλλων η συμπερίληψη: 

• κανόνων για τους διαχειριστές που διαχειρίζονται Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων οι οποίοι χορηγούν δάνεια, τα γνωστά ως loan origination funds,
• την εισαγωγή προνοιών οι οποίες ρυθμίζουν το καθεστώς ανάθεσης λειτουργιών από τους ΔΟΕΕ σε Τρίτους,
• την αναθεώρηση του καθεστώτος θεματοφυλακής έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση των οντοτήτων που παρέχουν υπηρεσίες θεματοφυλακής και
• κανόνες που στοχεύουν στην ενίσχυση της διασυνοριακής πρόσβασης σε υπηρεσίες θεματοφυλακής.

Συγκεκριμένα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της αγοράς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προώθησε τη θέσπιση κανόνων, σύμφωνα με τους οποίους θα επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις, ο διορισμός θεματοφύλακα ο οποίος είναι εγκατεστημένος σε κράτος - μέλος άλλο από αυτό που έχει συσταθεί ο ΟΕΕ.  Η σχετική «παρέκκλιση» θα είναι δυνατή κατόπιν έγκρισης της Αρμόδιας Εποπτικής Αρχής, δηλαδή της Επιτροπής Κεφαλαιαφοράς, η οποία θα αξιολογείται κατά περίπτωση και με βάση την επενδυτική πολιτική του ΟΕΕ, κατά πόσο στο συγκεκριμένο κράτος - μέλος υπάρχει έλλειψη των συγκεκριμένων υπηρεσιών θεματοφυλακής. Η Ευρωπαική Οδηγία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή 24 μήνες μετά την δημοσίευση της. Με την εξέλιξη αυτή ανοίγει ο δρόμος προσέλκυσης κυρίως πολυεθνικών διαχειριστών επενδύσεων στην Κύπρο.  

Περαιτέρω στο πλαίσιο εναρμόνισης του θεσμικού πλαισίου της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις αναθεωρημένες πρόνοιες της AIFMD II, η ΕΚΚ θα προχωρήσει στην επαναξιολόγηση των Εθνικών Κανόνων που διέπουν τη λειτουργία των Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων της Οδηγίας Κατηγοριοποίησης του 2014 και του Περί Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων Νόμου του 2018, προχωρώντας στις απαραίτητες αλλαγές με στόχο την εναρμόνιση αλλά και την αναβάθμιση των προνοιών όπου χρήζουν βελτίωσης. Ως μέρος της διαδικασίας θα εκδοθούν σχετικά έγγραφα διαβούλευσης.

Διοικητικές Υπηρεσίες

Ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων βρίσκεται επίσης για ψήφιση το Νομοσχέδιο που διέπει τη Σύσταση και Λειτουργία των Κυπριακών Εταιρειών Διοίκησης Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων, (ΚΕΔΟΣΕ). Με την ψήφισή του σε νόμο οι εταιρείες που λαμβάνουν την ανάθεση τέτοιων εργασιών θα πρέπει πλέον να αδειοδοτούνται και να εποπτεύονται από την ΕΚΚ. Οι υφιστάμενες εταιρείες του τομέα θα έχουν στην διάθεση τους 24 μήνες για να εξασφαλίσουν την αδειοδότηση τους από την ημέρα δημοσίευσης του νέου νόμου.

Η ΕΚΚ είναι έτοιμη να προχωρήσει στην έκδοση Εγγράφου Διαβούλευσης για τον καθορισμό των τελών και χρεώσεων για τη λειτουργία των ΚΕΔΟΣΕ και τον καθορισμό των ουσιαστικών μεταβολών που θα κοινοποιούνται και θα υπόκεινται στην έγκριση της ΕΚΚ με την δημοσίευση του νέου νόμου.

Δήλωση Πολιτικής

Σύντομα η ΕΚΚ θα εκδώσει Δήλωση Πολιτικής για τη χρήση της ρυθμιστικής τεχνολογίας στο πλαίσιο της λήψης μέτρων δέουσας επιμέλειας, σε σχέση με την αξιοποίηση λύσεων για την εξ αποστάσεως ταυτοποίηση πελατών και επενδυτών σε ΟΕΕ. Συγκεκριμένα, η Δήλωση Πολιτικής θα αναφέρεται στην υποχρέωση των εποπτευόμενων οργανισμών για εφαρμογή και τήρηση συγκεκριμένων πολιτικών και διαδικασιών για τη συμμόρφωσή τους σε περιπτώσεις εξ αποστάσεως ταυτοποίησης πελατών μέσω της χρήσης τεχνολογικών λύσεων. Οι εν λόγω πολιτικές και διαδικασίες θα πρέπει να προβλέπουν μέτρα ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου μετά από αξιολόγηση των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Εποπτεία

Το 2023, στο πλαίσιο της Κοινής Εποπτικής Δράσης με την ESMA για τους Κινδύνους Βιωσιμότητας και Γνωστοποιήσεων στον τομέα της Διαχείρισης Επενδύσεων, ολοκληρώθηκε από την ΕΚΚ το πρώτο στάδιο της εποπτικής δράσης με επίκεντρο την παραπλάνηση των επενδυτών σε θέματα πράσινων επενδύσεων γνωστό ως Greenwashing. Από τους εποπτικούς ελέγχους διαφάνηκε ότι οι Κυπριακοί Διαχειριστές Επενδύσεων είναι ενημερωμένοι για το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Είναι σημαντικό ωστόσο να ενισχυθεί η αντίληψη τόσο των Διαχειριστών Επενδυτικών ταμείων όσο και όλων των συμμετεχόντων στην αγορά κεφαλαίων, ότι τα θέματα Greenwashing και βιωσιμότητας, αφορούν όλους, κάποιους σε μεγαλύτερο και άλλους σε μικρότερο βαθμό και ο χειρισμός τους απαιτεί την αφιέρωση κεφαλαίου, χρόνου και ανθρωπίνου δυναμικού ή και συμβούλων συγκεκριμένης εμπειρογνωμοσύνης. Εντός του 2024 θα ολοκληρωθεί το δεύτερο στάδιο της εποπτικής δράσης για τους Κινδύνους Βιωσιμότητας, κατά το οποίο θα γίνει βαθύτερη ανάλυση των πρακτικών των Διαχειριστών κατά την άσκηση της δραστηριότητας τους.

Συνοψίζοντας, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου είναι ανοικτή να συζητήσει όλα τα θέματα που αφορούν τον τομέα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των προσπαθειών εδραίωσης της Κύπρου ως χώρας επιλογής στην εγκατάσταση και διαχείριση Επενδυτικών Ταμείων. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς παραμένει ταγμένη στην υγιή ανάπτυξη του τομέα και έτοιμη να στηρίξει όλες τις προσπάθειες που συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.