Γ. Κυπρή: Έντονο ενδιαφέρον ξένων θεσμικών
Στα χέρια ξένων έχει περάσει το ένα όγδοο του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου. Όπως αποκαλύπτει σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο Πρώτος Γενικός Διευθυντής του Συγκροτήματος, Γιάννης Κυπρή, ξένα νομικά πρόσωπα κατέχουν το 13% των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου, με το ποσοστό των ξένων θεσμικών επενδυτών, όπως η Deutsche Bank, η UBS και η Morgan Stanley, να φθάνει το 6-7%. Από το τέλος του 2004 μέχρι σήμερα, σημειώνει ο κ. Κυπρή, ξένα θεσμικά κεφάλαια έχουν αγοράσει 17 εκ. μετοχές της Τράπεζας Κύπρου, κυρίως μέσω του ΧΑΑ, αφού στην Κύπρο «υπάρχει πρόβλημα με τη θεματοφυλακή». Ο κ. Κυπρή αναμένει πως σύντομα ξένες τράπεζες θα αρχίσουν να εκδίδουν research reports για την Τράπεζα Κύπρου, δίδοντας περισσότερη ορατότητα στη μετοχή της.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Κυπρή μιλά επίσης για τα αποτελέσματα του Συγκροτήματος για ολόκληρο το έτος. Αποφεύγει επιμελώς να προβλέψει τα κέρδη της Τράπεζας για το 2005, αφήνει όμως να νοηθεί πως θα φθάσουν τα £60 εκ. Σχολιάζει τις συλλογικές συμβάσεις, τις διαγραφές, την επέκταση στα Βαλκάνια και την έκδοση rights.
Ερ.: Τα αποτελέσματα του εξαμήνου έχουν διπλασιαστεί. Να αναμένουμε ανάλογους ρυθμούς αύξησης και για ολόκληρο το έτος;
Απ.: Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί τα αποτελέσματα της πρώτης εξαμηνίας έφθασαν τα £31,3 εκ. Έχουν σημειώσει μια αύξηση της τάξεως του 98% και, όντως, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Όσον αφορά ολόκληρο το χρόνο, εκείνο που έχει σημασία είναι να συνεχιστεί η δυναμική του πρώτου εξαμήνου. Με βάση τα αποτελέσματα των δύο πρώτων τριμήνων, έχουμε κέρδη £15-16 εκ. κάθε τριμηνία. Αρκετοί αναλυτές αναγάγουν τους αριθμούς αυτούς στα τέσσερα τρίμηνα και εξάγουν κάποια συμπεράσματα. Τώρα, το πως συγκρίνεται αυτό σε σχέση με τον περσινό χρόνο, όταν τα κέρδη ήταν £38,5 εκ. είναι διαφορετικό. Σίγουρα δεν είναι απαραίτητο ότι τα κέρδη θα είναι διπλάσια του £38,5 εκ. για ολόκληρο το χρόνο. Απλώς έτυχε η πρώτη εξαμηνία πέρσι να ήταν λίγο πιο χαμηλή από τη δεύτερη εξαμηνία.
Ερ.: Επομένως, αναμένετε καθαρά κέρδη μεταξύ £60-64 εκ. για ολόκληρο το έτος;
Απ.: Οι αναλυτές είναι αυτοί που θα έρθουν να κάνουν τις αναλύσεις τους, όπως έκαναν και το πρώτο εξάμηνο, που ανέμεναν κέρδη γύρω στα £30 εκ. Κατά πόσο θα συνεχιστεί ή όχι αυτή η τάση, εμείς έχουμε ήδη πει πως τα κέρδη θα συνεχίσουν να είναι σαφώς βελτιωμένα έναντι του 2004 και πως, με βάση τα σημερινά δεδομένα, η τάση του πρώτου εξαμήνου θα συνεχιστεί. Οι στόχοι που θέσαμε το Φεβρουάριο του 2005 για τους δείκτες πιστεύουμε ότι είναι επιτεύξιμοι και ήδη βρισκόμαστε σε μια σωστή πορεία.
Ερ.: Το πρώτο εξάμηνο η απόδοση στο μετοχικό κεφάλαιο (ROE) της Τράπεζας ήταν γύρω στο 11%. Αυτή η αναλογία θα μείνει ίδια μέχρι το τέλος του έτους;
Απ.: Εάν αυτή η κερδοφορία συνεχιστεί, ίσως να υπάρχει και μια μικρή μείωση από το 11%, λόγω του ότι αναμένεται να αυξηθούν τα κεφάλαια μέχρι το τέλος του έτους από την αναμενόμενη νέα έκδοση. Επομένως, η απόδοση στα αυξημένα κεφάλαια θα μειωθεί κάπως σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο μέχρι αυτά τα κεφάλαια να αξιοποιηθούν και να έχουν καλύτερη απόδοση. Όμως, αναμένεται βελτιωμένη απόδοση σε σχέση με πέρσι.
Έκδοση rights
Ερ.: Μέχρι το τέλος του έτους θα ζητήσετε τη στήριξη των μετόχων σας με την έκδοση κεφαλαίου ύψους £100 εκ. Τι θα κάνετε αυτά τα κεφάλαια; Μπορείτε να μας δώσετε λίγο πιο συγκεκριμένες κατευθύνσεις;
Απ.: Οι τράπεζες υποχρεούνται να διατηρούν κάποια κεφάλαια σε σχέση με το ύψος κυρίως του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Άρα, όσο επεκτείνεται μια τράπεζα και αυξάνει τα δάνεια της, τόσο μεγαλώνουν οι κεφαλαιακές της ανάγκες. Όπως ξέρετε, στην Ελλάδα ακολουθούμε αναπτυξιακή πορεία με ταχείς ρυθμούς. Οπωσδήποτε αυτή την ανάπτυξη πρέπει να τη στηρίξουμε με ανάλογα κεφάλαια.
Πέρσι είχαμε ένα δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας της τάξεως του 13% και αν δεν εκδώσουμε νέα κεφάλαια αυτός ο δείκτης στο τέλος του 2005, θα πέσει κάτω από το 12%. Παρόλο που η Κεντρική Τράπεζα ζητά ένα ελάχιστο δείκτη 10%, θέλουμε να υπάρχει ένα μεγαλύτερο περιθώριο εν όψει των αναπτυξιακών μας προγραμμάτων και για να βελτιώσουμε τη βαθμολογία μας από ξένους οίκους. Κατά συνέπεια τα νέα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν την αναπτυξιακή μας πορεία και για να διατηρήσουν ένα ψηλό δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας .
Ερ:. Εκφράσθηκαν ανησυχίες ότι θα «στερέψετε» την ήδη ξέβαθη κυπριακή κεφαλαιαγορά.
Απ.: Στόχος μας είναι αυτή η έκδοση να πετύχει. Δεν θα θεωρηθεί επιτυχής η έκδοση εάν, όπως λέτε, «στερέψουμε» την κυπριακή αγορά. Κατά συνέπεια, τόσο οι όροι όσο και το ποσό που θα αντληθεί αλλά και ο τρόπος διάθεσης των δικαιωμάτων, θα είναι τέτοιοι που να συμβάλλουν στην επιτυχία της έκδοσης.
Ερ.: Έχουν γίνει κάποιες σκέψεις για τις συγκεκριμένες παραμέτρους της έκδοσης;
Απ.: Τους όρους θα τους αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο εν καιρώ. Αναμένουμε την υιοθέτηση της κοινοτικής οδηγίας από την Κυπριακή και Ελληνική νομοθεσία, ούτως ώστε να απαιτείται έκδοση και έγκριση ενημερωτικού δελτίου μόνο στην Κύπρο.
Ερ.: Πως σχολιάζετε το αυξημένο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για τη μετοχή της Τράπεζας Κύπρου;
Απ.: Είναι γνωστό ότι παρατηρείται τους τελευταίους 5-6 μήνες αυξημένο ενδιαφέρον από ξένους θεσμικούς επενδυτές. Αυτό το ενδιαφέρον έχει μεταφραστεί και σε επενδύσεις στη μετοχή μας, και σήμερα το ποσοστό των ξένων επενδυτών στο μετοχολόγιο μας έχει αυξηθεί σημαντικά.
Ερ.: Δηλαδή;
Απ.: Νομικά πρόσωπα εξωτερικού κατείχαν το 9% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας στο τέλος του 2004 ενώ σήμερα έχουν γύρω στο 13%. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι όλοι θεσμικοί. Οι θεσμικοί υπολογίζουμε να είναι μεταξύ 6% και 7%. Έχει παρατηρηθεί τους τελευταίους μήνες αύξηση των θεσμικών επενδυτών, οι οποίοι αγόρασαν από το τέλος του 2004 γύρω στα 17 εκ. μετοχές.
Οι θεσμικοί είναι κυρίως διάφορα επενδυτικά ταμεία και άλλες τράπεζες του εξωτερικού. Υπάρχει μια τάση των ταμείων αυτών να στρέφονται από επενδύσεις μεγάλης κεφαλαιοποίησης που ίσως να έχουν φθάσει κατά την γνώμη τους ένα συγκεκριμένο επίπεδο απόδοσης, και να επενδύουν σε μετοχές μικρότερης κεφαλαιοποίησης, όπως της Τράπεζας Κύπρου, και για τις οποίες βλέπουν κάποιες βελτιωμένες προοπτικές.
Με βάση το μετοχολόγιο μπορούμε να δώσουμε κάποια παραδείγματα, όπως η Deutsche Bank, η UBS, η Morgan Stanley και άλλοι, οι οποίοι έχουν επενδύσει στη μετοχή της Τράπεζας Κύπρου.
Ερ.: Αυτοί επενδύουν μέσω της Κύπρου ή μέσω της Ελλάδος;
Απ.: Όλοι αυτοί επενδύουν κυρίως μέσω της Ελλάδος.
Ερ.: Γιατί όχι μέσω της Κύπρου;
Απ.: Νομίζω υπάρχει πρόβλημα με τη θεματοφυλακή, όπου παρόλο που έχει ψηφιστεί η σχετική νομοθεσία, εκκρεμεί η θέσπιση των κανονισμών που να διέπουν την όλη διαδικασία. Είναι κάτι που αντιλαμβάνομαι εξετάζουν οι χρηματιστηριακές αρχές της Κύπρου.
Επίσης, οι τράπεζες αυτές έχουν Greek desk και μαζί με την ελλαδική αγορά αναλύουν και την Τράπεζα Κύπρου, λόγω της πετυχημένης παρουσίας της στην Ελλάδα και της εγγραφής της μετοχής της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Επιπρόσθετα, λόγω αυτού του αυξημένου ενδιαφέροντος, η μετοχή μας αναμένεται να καλυφθεί και από research reports ξένων τραπεζών. Μέχρι τώρα η μετοχή μας καλυπτόταν μόνο από κάποιους αναλυτές στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Αυτό θα δώσει ακόμα περισσότερη ορατότητα και στη δική μας μετοχή.
Υπάρχει, πάντως, συνεχές ενδιαφέρον των ξένων για πληροφόρηση. Έχουν γίνει πάρα πολλές παρουσιάσεις σ’ αυτούς και μας ζητούν να κάνουμε περισσότερες και να τους αναλύσουμε τα αποτελέσματα μας.
Ερ.: Οι ξένοι θεσμικοί έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στην έκδοση δικαιωμάτων;
Απ.: Με βάση το καταστατικό της Τράπεζας και τη νομοθεσία, τα δικαιώματα θα προσφερθούν στους υφιστάμενους μετόχους κατά αναλογία των μετοχών που κατέχει ο καθένας. Στο βαθμό που είτε κάποιοι μέτοχοι θέλουν να πωλήσουν ή να μην ασκήσουν τα δικαιώματα τους, η τράπεζα θα προσπαθήσει και θα κάνει διευθετήσεις ούτως ώστε αυτά τα δικαιώματα να αγοραστούν και ασκηθούν από τρίτους ενδιαφερομένους, κυρίως ξένους θεσμικούς. Αυτή θα είναι η προσπάθεια. Όλα αυτά θα τα δούμε όταν θα ανακοινώσουμε τις λεπτομέρειες της έκδοσης.
Ερ.: Πότε θα δούμε την ΚΥΠΡ στο FTSE-20 του ελλαδικού χρηματιστηρίου;
Απ.: Υπάρχουν αυτή τη στιγμή κάποια μικροεμπόδια σε αυτό το θέμα, που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε με τις αρμόδιες ελλαδικές αρχές. Πληρούμε τα πλείστα αν όχι όλα τα κριτήρια για εισαγωγή στο FTSE 20 της Ελλάδος. Είμαστε η ενδέκατη εταιρεία από πλευράς κεφαλαιοποίησης στο αθηναϊκό χρηματιστήριο, ενώ η κίνηση της μετοχής μας στο ΧΑ παρουσιάζει αυξημένους όγκους.
Υπάρχουν όμως κάποια προβλήματα με ενδεχόμενη παρουσία της ίδιας μετοχής σε FTSE δύο διαφορετικών χωρών, τα οποία ίσως να μπορούν να ξεπεραστούν.
Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή που να μου επιτρέπει να πω με σιγουριά ότι η μετοχή μας θα εισαχθεί στο FTSE 20 του ελλαδικού χρηματιστηρίου.
Και τώρα Βαλκάνια...
Ερ.: Ας πάμε στο θέμα των Βαλκανίων. Μέρος των£ 100 εκ. θα χρησιμοποιηθεί και για την επέκταση στα Βαλκάνια;
Απ.: Η επέκταση στα Βαλκάνια -- όταν πάρουμε βέβαια τις εγκρίσεις, που είναι μια μακροχρόνια διαδικασία σε αυτές τις χώρες -- δεν θα γίνει με εξαγορές, αλλά οργανικά. Κατά συνέπεια τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν, σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον, δεν θα είναι σημαντικά. Ανάλογα με την επέκταση του χαρτοφυλακίου μας, θα είναι και η ανάγκη πρόσθετων κεφαλαίων. Όμως τα επόμενα 2-3 χρόνια δεν αναμένουμε να υπάρχει σημαντικά αυξημένη ανάγκη κεφαλαίων για αυτές τις αγορές.
Ερ.: Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες για τη μορφή που θα λάβει η επέκταση;
Απ.: Η επέκταση θα γίνει είτε με υποκατάστημα είτε με θυγατρική, ανάλογα με τη νομοθεσία της κάθε χώρας.
Συμβάσεις...
Ερ.: Να πάμε λίγο στο θέμα των συμβάσεων. Οι τράπεζες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις με την ΕΤΥΚ με πρόθεση να μην παραχωρήσουν οτιδήποτε περισσότερο από την ΑΤΑ. Τελικά, δίδουν ΑΤΑ, προσαυξήσεις και γενικές αυξήσεις. Τι πήραν για αυτά που παραχώρησαν;
Απ.: Η βελτίωση της αποδοτικότητας των τραπεζών μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσα σε ένα κλίμα συναίνεσης και συνεργασίας μεταξύ υπαλλήλων και εργοδοτών, στις ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές που περνάει η Κυπριακή οικονομία, κυρίως λόγω του εντεινόμενου ανταγωνισμού.
Κατά συνέπεια, κρίθηκε ότι εάν επιτυγχάνετο μια συναινετική συμφωνία, το κλίμα που θα δημιουργείτο θα ήταν τέτοιο που οι τράπεζες θα μπορούσαν απερίσπαστα να συνεχίσουν την πορεία τους. Είναι σημαντικό το ότι η νέα συμφωνία επιτεύχθηκε εντελώς «αναίμακτα», εφ' όσον ούτε καν χρειάστηκε η παρέμβαση του Υπουργείου Εργασίας.
Η επίτευξη συμφωνίας, για παράδειγμα, στο θέμα των εξωτερικών συνεργατών (outsourcing), που δεν θα επηρεάσει υφιστάμενο προσωπικό, ανοίγει το δρόμο στις τράπεζες να λαμβάνουν κάποιες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος, το οποίο και θα αντανακλάται σε καλύτερα αποτελέσματα, με όφελος και στους ίδιους τους υπαλλήλους.
Ερ.: Υπάρχουν στη σύμβαση κάποιες πρόνοιες για νεοεισερχόμενους σε ειδικές κλίμακες. Πότε θα επαναρχίσουν οι προσλήψεις στις τράπεζες;
Απ.: Η κάθε τράπεζα, βέβαια, θα δει τα δικά της δεδομένα. Λόγω αλλαγών στον τρόπο εργασίας, αλλά και της κάποιας ύφεσης, δεν χρειάστηκε να γίνουν προσλήψεις στην Τρ. Κύπρου τα τελευταία δύο χρόνια. Πέραν αυτού, αξιοποιήθηκε ένα σχέδιο πρόωρης αφυπηρέτησης με αποτέλεσμα ο αριθμός προσωπικού στην Κύπρο να μειωθεί κατά 110 άτομα τους τελευταίους 18 μήνες.
Αυτή η μείωση προσωπικού επιτυγχάνεται με διάφορες ενέργειες εσωτερικής αναδιοργάνωσης που έχουν μειώσει τις ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό, όπως η εφαρμογή ορθολογικότερων διαδικασιών, η απλοποίησή τους, οι κεντρικοποιήσεις κτλ. Το προσωπικό που ελευθερώνεται από τις αναδιοργανώσεις αξιοποιείται σε άλλες υπηρεσίες που έχουν ανάγκες, ιδίως στον τομέα των καταστημάτων και εξυπηρέτησης πελατών.
Ερ.: Αναφέρατε την ανάγκη εξυπηρέτησης του πελάτη. Στο εξωτερικό τα ωράρια επεκτείνονται. Οι τράπεζες παραχώρησαν το απόγευμα της Δευτέρας για ολόκληρο το Σεπτέμβρη...
Απ.: Από την άλλη όμως έχει επεκταθεί το ωράριο εξυπηρέτησης πελατών μέχρι τις 1:30. Αυτό συνεπάγεται περισσότερη ώρα εξυπηρέτησης του πελάτη. Επίσης τα απογεύματα του Σεπτέμβρη που χάνονται από πλευράς εξυπηρέτησης του πελάτη, κερδίζονται σε εκπαίδευση του προσωπικού. Ένα άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τους πελάτες, με λιγότερα ρίσκα για τις τράπεζες, από πλευράς αποφυγής λαθών.
Ερ.: Στην Ελλάδα τι ώρα κλείνει η Τρ. Κύπρου;
Απ.: Το ωράριο σε κάθε χώρα είναι διαφορετικό και έχει σχέση με τους θεσμούς και συνθήκες που επικρατούν στην κάθε χώρα.
Πιστεύω πως σταδιακά το ωράριο της Κύπρου θα συγκλίνει με αυτά των ευρωπαϊκών χωρών. Πρέπει να σημειώσουμε όμως πως στις υπηρεσίες που χρειάζεται να λειτουργούν μετά τις 2:30, υπάρχει πρόνοια για βάρδιες του προσωπικού, για να παρέχεται συνεχής εξυπηρέτηση, όπως για παράδειγμα στο treasury και στα IBUs που παρέχουν απρόσκοπτα υπηρεσίες κυρίως σε πελάτες εξωτερικού και διεθνείς εταιρείες.
Κατά συνέπεια πιστεύω πως έχουν μπει οι βάσεις για παροχή καλύτερης εξυπηρέτησης. Άλλωστε, για τον παραδοσιακό πελάτη η ανάγκη επίσκεψης στο κατάστημα μειώνεται, καθώς υπάρχουν και εναλλακτικά κανάλια παροχής υπηρεσιών. Η χρήση των καναλιών αυτών συνεπάγεται βέβαια και μείωση του λειτουργικού κόστους.
Διαγραφές και εταιρική διακυβέρνηση
Ερ.: Ας πάμε λίγο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Η τράπεζα διέγραψε £148 εκ. το πρώτο τρίμηνο. Έχει δημοσιευθεί πως το 95% των δανείων αυτών προέρχονται από τη χρηματιστηριακή περίοδο 1999-2000. Γιατί τα διαγράψατε;
Απ.: Νομίζω πως η Τράπεζα ήταν σαφής στις παρουσιάσεις που έγιναν πρόσφατα πως τα δάνεια που διαγράφηκαν έγιναν στη συντριπτική πλειονότητα τους πριν το 2000. Τα δάνεια ήταν πολύ παλιά, κάποια μάλιστα ήταν προπολεμικά. Επομένως, δεν έχουν καμία σχέση με την περίοδο του χρηματιστηρίου. Πιο σαφείς δεν θα μπορούσαμε να είμαστε. Αυτή είναι η επίσημη θέση της Τράπεζας και οποιαδήποτε άλλη πληροφόρηση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Ερ.: Αναφέρατε ότι εξακολουθείτε να διεκδικείτε αυτά τα δάνεια. Αν ναι, τότε ποια η λογική της διαγραφής;
Απ.: Η διαγραφή γίνεται για λόγους σωστής απεικόνισης και συγκρισιμότητας των στοιχείων ενεργητικού της Τράπεζας σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα και την πρακτική που ακολουθείται από όλες τις τράπεζες του εξωτερικού. Δεν είναι ορθό να περιλαμβάνεις στα συνολικά δάνεια ποσά, για τα οποία η πιθανότητα είσπραξης είναι μηδαμινή. Όμως αν υπάρχει έστω και 1% δυνατότητα να εισπραχθεί ένα ποσό, τότε η προσπάθεια θα πρέπει να συνεχιστεί. Κατά συνέπεια γίνεται διαγραφή χωρίς ο αρμόδιος λειτουργός ή ο πελάτης να γνωρίζουν για τη διαγραφή. Μόνο σε επίπεδο γενικού λογιστηρίου είναι γνωστό και συνεχίζονται απρόσκοπτα οι νομικές και άλλες προσπάθειες είσπραξης.
Ερ.: Στην τελευταία Ετήσια Συνέλευση οι μέτοχοι «επαναστάτησαν» κατά της διοίκησης της Τράπεζας. Βρίσκετε δικαιολογημένες τις αντιδράσεις τους;
Απ.: Άσχετα αν είναι δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, εκείνο που έχει σημασία είναι να αφουγκραζόμαστε τα αισθήματα των μετόχων και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τα πράγματα μέσω της διαφάνειας – γιατί πολλές φορές οι αντιδράσεις είναι προϊόν ελλιπούς πληροφόρησης ή παραπληροφόρησης.
Σε αυτά τα πλαίσια ο πρόεδρος του Συγκροτήματος, κ. Ρολόγης προτίθεται να καλέσει μια ενημερωτική συνάντηση με τους μετόχους, ίσως μέσα στον Οκτώβριο, όπου θα υπάρξει διάλογος και θα τους παρουσιάσουμε τα σχέδια μας, ακούγοντας παράλληλα τι έχουν και οι ίδιοι να μας πουν.
Του Αντώνη Α. Έλληνα
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Κυπρή μιλά επίσης για τα αποτελέσματα του Συγκροτήματος για ολόκληρο το έτος. Αποφεύγει επιμελώς να προβλέψει τα κέρδη της Τράπεζας για το 2005, αφήνει όμως να νοηθεί πως θα φθάσουν τα £60 εκ. Σχολιάζει τις συλλογικές συμβάσεις, τις διαγραφές, την επέκταση στα Βαλκάνια και την έκδοση rights.
Ερ.: Τα αποτελέσματα του εξαμήνου έχουν διπλασιαστεί. Να αναμένουμε ανάλογους ρυθμούς αύξησης και για ολόκληρο το έτος;
Απ.: Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί τα αποτελέσματα της πρώτης εξαμηνίας έφθασαν τα £31,3 εκ. Έχουν σημειώσει μια αύξηση της τάξεως του 98% και, όντως, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Όσον αφορά ολόκληρο το χρόνο, εκείνο που έχει σημασία είναι να συνεχιστεί η δυναμική του πρώτου εξαμήνου. Με βάση τα αποτελέσματα των δύο πρώτων τριμήνων, έχουμε κέρδη £15-16 εκ. κάθε τριμηνία. Αρκετοί αναλυτές αναγάγουν τους αριθμούς αυτούς στα τέσσερα τρίμηνα και εξάγουν κάποια συμπεράσματα. Τώρα, το πως συγκρίνεται αυτό σε σχέση με τον περσινό χρόνο, όταν τα κέρδη ήταν £38,5 εκ. είναι διαφορετικό. Σίγουρα δεν είναι απαραίτητο ότι τα κέρδη θα είναι διπλάσια του £38,5 εκ. για ολόκληρο το χρόνο. Απλώς έτυχε η πρώτη εξαμηνία πέρσι να ήταν λίγο πιο χαμηλή από τη δεύτερη εξαμηνία.
Ερ.: Επομένως, αναμένετε καθαρά κέρδη μεταξύ £60-64 εκ. για ολόκληρο το έτος;
Απ.: Οι αναλυτές είναι αυτοί που θα έρθουν να κάνουν τις αναλύσεις τους, όπως έκαναν και το πρώτο εξάμηνο, που ανέμεναν κέρδη γύρω στα £30 εκ. Κατά πόσο θα συνεχιστεί ή όχι αυτή η τάση, εμείς έχουμε ήδη πει πως τα κέρδη θα συνεχίσουν να είναι σαφώς βελτιωμένα έναντι του 2004 και πως, με βάση τα σημερινά δεδομένα, η τάση του πρώτου εξαμήνου θα συνεχιστεί. Οι στόχοι που θέσαμε το Φεβρουάριο του 2005 για τους δείκτες πιστεύουμε ότι είναι επιτεύξιμοι και ήδη βρισκόμαστε σε μια σωστή πορεία.
Ερ.: Το πρώτο εξάμηνο η απόδοση στο μετοχικό κεφάλαιο (ROE) της Τράπεζας ήταν γύρω στο 11%. Αυτή η αναλογία θα μείνει ίδια μέχρι το τέλος του έτους;
Απ.: Εάν αυτή η κερδοφορία συνεχιστεί, ίσως να υπάρχει και μια μικρή μείωση από το 11%, λόγω του ότι αναμένεται να αυξηθούν τα κεφάλαια μέχρι το τέλος του έτους από την αναμενόμενη νέα έκδοση. Επομένως, η απόδοση στα αυξημένα κεφάλαια θα μειωθεί κάπως σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο μέχρι αυτά τα κεφάλαια να αξιοποιηθούν και να έχουν καλύτερη απόδοση. Όμως, αναμένεται βελτιωμένη απόδοση σε σχέση με πέρσι.
Έκδοση rights
Ερ.: Μέχρι το τέλος του έτους θα ζητήσετε τη στήριξη των μετόχων σας με την έκδοση κεφαλαίου ύψους £100 εκ. Τι θα κάνετε αυτά τα κεφάλαια; Μπορείτε να μας δώσετε λίγο πιο συγκεκριμένες κατευθύνσεις;
Απ.: Οι τράπεζες υποχρεούνται να διατηρούν κάποια κεφάλαια σε σχέση με το ύψος κυρίως του δανειακού τους χαρτοφυλακίου. Άρα, όσο επεκτείνεται μια τράπεζα και αυξάνει τα δάνεια της, τόσο μεγαλώνουν οι κεφαλαιακές της ανάγκες. Όπως ξέρετε, στην Ελλάδα ακολουθούμε αναπτυξιακή πορεία με ταχείς ρυθμούς. Οπωσδήποτε αυτή την ανάπτυξη πρέπει να τη στηρίξουμε με ανάλογα κεφάλαια.
Πέρσι είχαμε ένα δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας της τάξεως του 13% και αν δεν εκδώσουμε νέα κεφάλαια αυτός ο δείκτης στο τέλος του 2005, θα πέσει κάτω από το 12%. Παρόλο που η Κεντρική Τράπεζα ζητά ένα ελάχιστο δείκτη 10%, θέλουμε να υπάρχει ένα μεγαλύτερο περιθώριο εν όψει των αναπτυξιακών μας προγραμμάτων και για να βελτιώσουμε τη βαθμολογία μας από ξένους οίκους. Κατά συνέπεια τα νέα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν την αναπτυξιακή μας πορεία και για να διατηρήσουν ένα ψηλό δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας .
Ερ:. Εκφράσθηκαν ανησυχίες ότι θα «στερέψετε» την ήδη ξέβαθη κυπριακή κεφαλαιαγορά.
Απ.: Στόχος μας είναι αυτή η έκδοση να πετύχει. Δεν θα θεωρηθεί επιτυχής η έκδοση εάν, όπως λέτε, «στερέψουμε» την κυπριακή αγορά. Κατά συνέπεια, τόσο οι όροι όσο και το ποσό που θα αντληθεί αλλά και ο τρόπος διάθεσης των δικαιωμάτων, θα είναι τέτοιοι που να συμβάλλουν στην επιτυχία της έκδοσης.
Ερ.: Έχουν γίνει κάποιες σκέψεις για τις συγκεκριμένες παραμέτρους της έκδοσης;
Απ.: Τους όρους θα τους αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο εν καιρώ. Αναμένουμε την υιοθέτηση της κοινοτικής οδηγίας από την Κυπριακή και Ελληνική νομοθεσία, ούτως ώστε να απαιτείται έκδοση και έγκριση ενημερωτικού δελτίου μόνο στην Κύπρο.
Ερ.: Πως σχολιάζετε το αυξημένο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για τη μετοχή της Τράπεζας Κύπρου;
Απ.: Είναι γνωστό ότι παρατηρείται τους τελευταίους 5-6 μήνες αυξημένο ενδιαφέρον από ξένους θεσμικούς επενδυτές. Αυτό το ενδιαφέρον έχει μεταφραστεί και σε επενδύσεις στη μετοχή μας, και σήμερα το ποσοστό των ξένων επενδυτών στο μετοχολόγιο μας έχει αυξηθεί σημαντικά.
Ερ.: Δηλαδή;
Απ.: Νομικά πρόσωπα εξωτερικού κατείχαν το 9% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας στο τέλος του 2004 ενώ σήμερα έχουν γύρω στο 13%. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι όλοι θεσμικοί. Οι θεσμικοί υπολογίζουμε να είναι μεταξύ 6% και 7%. Έχει παρατηρηθεί τους τελευταίους μήνες αύξηση των θεσμικών επενδυτών, οι οποίοι αγόρασαν από το τέλος του 2004 γύρω στα 17 εκ. μετοχές.
Οι θεσμικοί είναι κυρίως διάφορα επενδυτικά ταμεία και άλλες τράπεζες του εξωτερικού. Υπάρχει μια τάση των ταμείων αυτών να στρέφονται από επενδύσεις μεγάλης κεφαλαιοποίησης που ίσως να έχουν φθάσει κατά την γνώμη τους ένα συγκεκριμένο επίπεδο απόδοσης, και να επενδύουν σε μετοχές μικρότερης κεφαλαιοποίησης, όπως της Τράπεζας Κύπρου, και για τις οποίες βλέπουν κάποιες βελτιωμένες προοπτικές.
Με βάση το μετοχολόγιο μπορούμε να δώσουμε κάποια παραδείγματα, όπως η Deutsche Bank, η UBS, η Morgan Stanley και άλλοι, οι οποίοι έχουν επενδύσει στη μετοχή της Τράπεζας Κύπρου.
Ερ.: Αυτοί επενδύουν μέσω της Κύπρου ή μέσω της Ελλάδος;
Απ.: Όλοι αυτοί επενδύουν κυρίως μέσω της Ελλάδος.
Ερ.: Γιατί όχι μέσω της Κύπρου;
Απ.: Νομίζω υπάρχει πρόβλημα με τη θεματοφυλακή, όπου παρόλο που έχει ψηφιστεί η σχετική νομοθεσία, εκκρεμεί η θέσπιση των κανονισμών που να διέπουν την όλη διαδικασία. Είναι κάτι που αντιλαμβάνομαι εξετάζουν οι χρηματιστηριακές αρχές της Κύπρου.
Επίσης, οι τράπεζες αυτές έχουν Greek desk και μαζί με την ελλαδική αγορά αναλύουν και την Τράπεζα Κύπρου, λόγω της πετυχημένης παρουσίας της στην Ελλάδα και της εγγραφής της μετοχής της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Επιπρόσθετα, λόγω αυτού του αυξημένου ενδιαφέροντος, η μετοχή μας αναμένεται να καλυφθεί και από research reports ξένων τραπεζών. Μέχρι τώρα η μετοχή μας καλυπτόταν μόνο από κάποιους αναλυτές στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Αυτό θα δώσει ακόμα περισσότερη ορατότητα και στη δική μας μετοχή.
Υπάρχει, πάντως, συνεχές ενδιαφέρον των ξένων για πληροφόρηση. Έχουν γίνει πάρα πολλές παρουσιάσεις σ’ αυτούς και μας ζητούν να κάνουμε περισσότερες και να τους αναλύσουμε τα αποτελέσματα μας.
Ερ.: Οι ξένοι θεσμικοί έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στην έκδοση δικαιωμάτων;
Απ.: Με βάση το καταστατικό της Τράπεζας και τη νομοθεσία, τα δικαιώματα θα προσφερθούν στους υφιστάμενους μετόχους κατά αναλογία των μετοχών που κατέχει ο καθένας. Στο βαθμό που είτε κάποιοι μέτοχοι θέλουν να πωλήσουν ή να μην ασκήσουν τα δικαιώματα τους, η τράπεζα θα προσπαθήσει και θα κάνει διευθετήσεις ούτως ώστε αυτά τα δικαιώματα να αγοραστούν και ασκηθούν από τρίτους ενδιαφερομένους, κυρίως ξένους θεσμικούς. Αυτή θα είναι η προσπάθεια. Όλα αυτά θα τα δούμε όταν θα ανακοινώσουμε τις λεπτομέρειες της έκδοσης.
Ερ.: Πότε θα δούμε την ΚΥΠΡ στο FTSE-20 του ελλαδικού χρηματιστηρίου;
Απ.: Υπάρχουν αυτή τη στιγμή κάποια μικροεμπόδια σε αυτό το θέμα, που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε με τις αρμόδιες ελλαδικές αρχές. Πληρούμε τα πλείστα αν όχι όλα τα κριτήρια για εισαγωγή στο FTSE 20 της Ελλάδος. Είμαστε η ενδέκατη εταιρεία από πλευράς κεφαλαιοποίησης στο αθηναϊκό χρηματιστήριο, ενώ η κίνηση της μετοχής μας στο ΧΑ παρουσιάζει αυξημένους όγκους.
Υπάρχουν όμως κάποια προβλήματα με ενδεχόμενη παρουσία της ίδιας μετοχής σε FTSE δύο διαφορετικών χωρών, τα οποία ίσως να μπορούν να ξεπεραστούν.
Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή που να μου επιτρέπει να πω με σιγουριά ότι η μετοχή μας θα εισαχθεί στο FTSE 20 του ελλαδικού χρηματιστηρίου.
Και τώρα Βαλκάνια...
Ερ.: Ας πάμε στο θέμα των Βαλκανίων. Μέρος των£ 100 εκ. θα χρησιμοποιηθεί και για την επέκταση στα Βαλκάνια;
Απ.: Η επέκταση στα Βαλκάνια -- όταν πάρουμε βέβαια τις εγκρίσεις, που είναι μια μακροχρόνια διαδικασία σε αυτές τις χώρες -- δεν θα γίνει με εξαγορές, αλλά οργανικά. Κατά συνέπεια τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν, σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον, δεν θα είναι σημαντικά. Ανάλογα με την επέκταση του χαρτοφυλακίου μας, θα είναι και η ανάγκη πρόσθετων κεφαλαίων. Όμως τα επόμενα 2-3 χρόνια δεν αναμένουμε να υπάρχει σημαντικά αυξημένη ανάγκη κεφαλαίων για αυτές τις αγορές.
Ερ.: Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες για τη μορφή που θα λάβει η επέκταση;
Απ.: Η επέκταση θα γίνει είτε με υποκατάστημα είτε με θυγατρική, ανάλογα με τη νομοθεσία της κάθε χώρας.
Συμβάσεις...
Ερ.: Να πάμε λίγο στο θέμα των συμβάσεων. Οι τράπεζες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις με την ΕΤΥΚ με πρόθεση να μην παραχωρήσουν οτιδήποτε περισσότερο από την ΑΤΑ. Τελικά, δίδουν ΑΤΑ, προσαυξήσεις και γενικές αυξήσεις. Τι πήραν για αυτά που παραχώρησαν;
Απ.: Η βελτίωση της αποδοτικότητας των τραπεζών μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσα σε ένα κλίμα συναίνεσης και συνεργασίας μεταξύ υπαλλήλων και εργοδοτών, στις ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές που περνάει η Κυπριακή οικονομία, κυρίως λόγω του εντεινόμενου ανταγωνισμού.
Κατά συνέπεια, κρίθηκε ότι εάν επιτυγχάνετο μια συναινετική συμφωνία, το κλίμα που θα δημιουργείτο θα ήταν τέτοιο που οι τράπεζες θα μπορούσαν απερίσπαστα να συνεχίσουν την πορεία τους. Είναι σημαντικό το ότι η νέα συμφωνία επιτεύχθηκε εντελώς «αναίμακτα», εφ' όσον ούτε καν χρειάστηκε η παρέμβαση του Υπουργείου Εργασίας.
Η επίτευξη συμφωνίας, για παράδειγμα, στο θέμα των εξωτερικών συνεργατών (outsourcing), που δεν θα επηρεάσει υφιστάμενο προσωπικό, ανοίγει το δρόμο στις τράπεζες να λαμβάνουν κάποιες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος, το οποίο και θα αντανακλάται σε καλύτερα αποτελέσματα, με όφελος και στους ίδιους τους υπαλλήλους.
Ερ.: Υπάρχουν στη σύμβαση κάποιες πρόνοιες για νεοεισερχόμενους σε ειδικές κλίμακες. Πότε θα επαναρχίσουν οι προσλήψεις στις τράπεζες;
Απ.: Η κάθε τράπεζα, βέβαια, θα δει τα δικά της δεδομένα. Λόγω αλλαγών στον τρόπο εργασίας, αλλά και της κάποιας ύφεσης, δεν χρειάστηκε να γίνουν προσλήψεις στην Τρ. Κύπρου τα τελευταία δύο χρόνια. Πέραν αυτού, αξιοποιήθηκε ένα σχέδιο πρόωρης αφυπηρέτησης με αποτέλεσμα ο αριθμός προσωπικού στην Κύπρο να μειωθεί κατά 110 άτομα τους τελευταίους 18 μήνες.
Αυτή η μείωση προσωπικού επιτυγχάνεται με διάφορες ενέργειες εσωτερικής αναδιοργάνωσης που έχουν μειώσει τις ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό, όπως η εφαρμογή ορθολογικότερων διαδικασιών, η απλοποίησή τους, οι κεντρικοποιήσεις κτλ. Το προσωπικό που ελευθερώνεται από τις αναδιοργανώσεις αξιοποιείται σε άλλες υπηρεσίες που έχουν ανάγκες, ιδίως στον τομέα των καταστημάτων και εξυπηρέτησης πελατών.
Ερ.: Αναφέρατε την ανάγκη εξυπηρέτησης του πελάτη. Στο εξωτερικό τα ωράρια επεκτείνονται. Οι τράπεζες παραχώρησαν το απόγευμα της Δευτέρας για ολόκληρο το Σεπτέμβρη...
Απ.: Από την άλλη όμως έχει επεκταθεί το ωράριο εξυπηρέτησης πελατών μέχρι τις 1:30. Αυτό συνεπάγεται περισσότερη ώρα εξυπηρέτησης του πελάτη. Επίσης τα απογεύματα του Σεπτέμβρη που χάνονται από πλευράς εξυπηρέτησης του πελάτη, κερδίζονται σε εκπαίδευση του προσωπικού. Ένα άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τους πελάτες, με λιγότερα ρίσκα για τις τράπεζες, από πλευράς αποφυγής λαθών.
Ερ.: Στην Ελλάδα τι ώρα κλείνει η Τρ. Κύπρου;
Απ.: Το ωράριο σε κάθε χώρα είναι διαφορετικό και έχει σχέση με τους θεσμούς και συνθήκες που επικρατούν στην κάθε χώρα.
Πιστεύω πως σταδιακά το ωράριο της Κύπρου θα συγκλίνει με αυτά των ευρωπαϊκών χωρών. Πρέπει να σημειώσουμε όμως πως στις υπηρεσίες που χρειάζεται να λειτουργούν μετά τις 2:30, υπάρχει πρόνοια για βάρδιες του προσωπικού, για να παρέχεται συνεχής εξυπηρέτηση, όπως για παράδειγμα στο treasury και στα IBUs που παρέχουν απρόσκοπτα υπηρεσίες κυρίως σε πελάτες εξωτερικού και διεθνείς εταιρείες.
Κατά συνέπεια πιστεύω πως έχουν μπει οι βάσεις για παροχή καλύτερης εξυπηρέτησης. Άλλωστε, για τον παραδοσιακό πελάτη η ανάγκη επίσκεψης στο κατάστημα μειώνεται, καθώς υπάρχουν και εναλλακτικά κανάλια παροχής υπηρεσιών. Η χρήση των καναλιών αυτών συνεπάγεται βέβαια και μείωση του λειτουργικού κόστους.
Διαγραφές και εταιρική διακυβέρνηση
Ερ.: Ας πάμε λίγο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Η τράπεζα διέγραψε £148 εκ. το πρώτο τρίμηνο. Έχει δημοσιευθεί πως το 95% των δανείων αυτών προέρχονται από τη χρηματιστηριακή περίοδο 1999-2000. Γιατί τα διαγράψατε;
Απ.: Νομίζω πως η Τράπεζα ήταν σαφής στις παρουσιάσεις που έγιναν πρόσφατα πως τα δάνεια που διαγράφηκαν έγιναν στη συντριπτική πλειονότητα τους πριν το 2000. Τα δάνεια ήταν πολύ παλιά, κάποια μάλιστα ήταν προπολεμικά. Επομένως, δεν έχουν καμία σχέση με την περίοδο του χρηματιστηρίου. Πιο σαφείς δεν θα μπορούσαμε να είμαστε. Αυτή είναι η επίσημη θέση της Τράπεζας και οποιαδήποτε άλλη πληροφόρηση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Ερ.: Αναφέρατε ότι εξακολουθείτε να διεκδικείτε αυτά τα δάνεια. Αν ναι, τότε ποια η λογική της διαγραφής;
Απ.: Η διαγραφή γίνεται για λόγους σωστής απεικόνισης και συγκρισιμότητας των στοιχείων ενεργητικού της Τράπεζας σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα και την πρακτική που ακολουθείται από όλες τις τράπεζες του εξωτερικού. Δεν είναι ορθό να περιλαμβάνεις στα συνολικά δάνεια ποσά, για τα οποία η πιθανότητα είσπραξης είναι μηδαμινή. Όμως αν υπάρχει έστω και 1% δυνατότητα να εισπραχθεί ένα ποσό, τότε η προσπάθεια θα πρέπει να συνεχιστεί. Κατά συνέπεια γίνεται διαγραφή χωρίς ο αρμόδιος λειτουργός ή ο πελάτης να γνωρίζουν για τη διαγραφή. Μόνο σε επίπεδο γενικού λογιστηρίου είναι γνωστό και συνεχίζονται απρόσκοπτα οι νομικές και άλλες προσπάθειες είσπραξης.
Ερ.: Στην τελευταία Ετήσια Συνέλευση οι μέτοχοι «επαναστάτησαν» κατά της διοίκησης της Τράπεζας. Βρίσκετε δικαιολογημένες τις αντιδράσεις τους;
Απ.: Άσχετα αν είναι δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, εκείνο που έχει σημασία είναι να αφουγκραζόμαστε τα αισθήματα των μετόχων και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τα πράγματα μέσω της διαφάνειας – γιατί πολλές φορές οι αντιδράσεις είναι προϊόν ελλιπούς πληροφόρησης ή παραπληροφόρησης.
Σε αυτά τα πλαίσια ο πρόεδρος του Συγκροτήματος, κ. Ρολόγης προτίθεται να καλέσει μια ενημερωτική συνάντηση με τους μετόχους, ίσως μέσα στον Οκτώβριο, όπου θα υπάρξει διάλογος και θα τους παρουσιάσουμε τα σχέδια μας, ακούγοντας παράλληλα τι έχουν και οι ίδιοι να μας πουν.
Του Αντώνη Α. Έλληνα
3287.99
1275.09
