Φ. Επιφανίου: Εν αγνοία μας τα μέτρα
Των Στέλιου Ορφανίδη και Αντώνη Έλληνα
Αντιδράσεις στους επιχειρηματικούς κύκλους προκάλεσε η εξαγγελία των μέτρων για στήριξη των Τουρκοκυπρίων από την Κυβέρνηση. Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο επίτιμος πρόεδρος του ΚΕΒΕ και επιχειρηματίας, Φάνος Επιφανίου, ανέφερε ότι τα μέτρα αποφασίστηκαν από την κυβέρνηση ερήμην του επιχειρηματικού κόσμου, χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν οι δεσμοί μεταξύ του ΚΕΒΕ και του Τουρκοκυπριακού Επιμελητηρίου, όπως και το γεγονός, ότι η εφαρμογή των μέτρων, όπως είπε, θα επηρεάσει τους ελληνοκύπριους επιχειρηματίες. Το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο, πρόσθεσε, έχει διαδραματίσει «ένα αναβαθμισμένο ρόλο στη διαδικασία των τουρκοκυπριακών εξαγωγών και έκδοσης σχετικών πιστοποιητικών».
Παράλληλα, εξέφρασε φόβους για τις επιπτώσεις στους κύπριους επιχειρηματίες και την κυπριακή οικονομία μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν κατά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου.
Ερ.: Τι επιφυλάσσει το Ελληνοκυπριακό «όχι» για την οικονομία μας;
Απ.: Εύχομαι οι επιπτώσεις που αναφέρατε να μην είναι σοβαρές για τη ζωή του τόπου. Πολύ φοβούμαι πως δεν μπορεί να μην μας επηρεάζουν αρνητικά. Η Κύπρος ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των επιχειρήσεων με διεθνή δράση. Έχουμε πάρα πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Παράλληλα, οι Κύπριοι εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο και άλλες δραστηριότητες που καλύπτουν τις υπηρεσίες με πάρα πολλή επιτυχία μέχρι τώρα, έχοντας ελπίδες για επέκταση στους τομείς των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για ξένους, τους τομείς της ναυτιλίας κ.ά. Σίγουρα, ενδιαφέρονται να διατηρήσουν καλές σχέσεις διεθνώς όπως και την καλή εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό.
Ερ.: Έχει επηρεαστεί η εικόνα μας;
Απ.: Η εικόνα μας στο εξωτερικό είναι καλή. Αλλά πολύ φοβούμαι, πως ύστερα από την έκβαση του δημοψηφίσματος, η εικόνα αυτή θα επηρεαστεί. Εύχομαι όμως, να μην έχουμε σοβαρές επιπτώσεις.
Ερ.: Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι οικονομικές επιπτώσεις από τα μέτρα για στήριξη των Τουρκοκυπρίων που εξαγγέλθηκαν κατά τη χθεσινή (προχθεσινή) συνεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπουργών;
Απ.: Πρώτα πρέπει να πω πως το θέμα είναι πολιτικό διότι έχει να κάνει με τη δυνατότητα αναγνώρισης οντότητας στα κατεχόμενα. Αυτό είναι για μένα μια σοβαρή και καθόλου ευχάριστη εξέλιξη. Η Κυπριακή Δημοκρατία αγωνίστηκε για πάρα πολλά χρόνια τώρα για να μη γίνει αναγνώριση του κατεχομένου τμήματος της Κύπρου. Με μια αναγνώριση δημιουργούνται πάρα πολλά προβλήματα.
Δεν μας ρώτησαν
Έχει ανακοινωθεί ότι και η κυπριακή κυβέρνηση θα προσφέρει υποστήριξη προς τους Τουρκοκύπριους για να νοιώθουν και εκείνοι ως ευρωπαίοι πολίτες. Η στήριξη και υποστήριξη θα δοθεί όμως, χωρίς, δυστυχώς, να ενημερωθεί προηγουμένως και η επιχειρηματική κοινότητα της Κύπρου, η οποία και λόγο έχει, αλλά και μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Και από την άλλη, μπορεί να υποστεί και τις συνέπειες. Στο παρελθόν, όποτε παρουσιάζονταν τέτοια θέματα, διδόταν στον επιχειρηματικό κόσμο η ευκαιρία να εκφράσει την άποψή του. Ο επιχειρηματικός κόσμος δεν αντιτίθεται στη στήριξη των Τουρκοκυπρίων. Παράλληλα όμως, πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι επιπτώσεις στην οικονομία του τόπου και στη λειτουργία και συμφέροντα των επιχειρήσεων.
Ερ.: Σε ποιους αναφέρεστε;
Απ.: Μιλώ για την κυβέρνηση.
Ερ.: Τους το ζητήσατε και είπαν όχι;
Απ. Δεν το συζητήσαμε. Το ανακοίνωσαν. Δεν είπαν τίποτα. Ζήτησαν από τον κόσμο να πει το «Όχι» και δεν ανακοίνωσαν τι θα κάνουν την επομένη μέρα. Πηγαίνουν και συζητούν μέτρα, τη στιγμή που τα Επιμελητήρια είναι οι μοναδικοί φορείς που συνδέονται με το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο.
Ερ.: Έχετε εκφράσει τη δυσφορία σας για το ζήτημα;
Απ.: Δεν είναι θέμα δυσφορίας. Ζητούμε να διαδραματίσουμε ένα ρόλο. Απ’ ότι αναφέρεται, το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο έχει διαδραματίσει ένα αναβαθμισμένο ρόλο στη διαδικασία των τουρκοκυπριακών εξαγωγών και έκδοσης σχετικών πιστοποιητικών. Είναι σε όλους γνωστό ότι το ΚΕΒΕ διατηρεί στενότατες σχέσεις με το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο, και συνεπώς, η ανταλλαγή απόψεων θα ήταν πολύ χρήσιμη.
Ερ.: Έχετε παραγνωριστεί δηλαδή;
Απ.: Θα έπρεπε να μας είχαν διαβουλευτεί.
Ερ.: Τι αναμένετε από το διάδοχο του Μάρκου Κυπριανού στο Υπουργείο Οικονομικών;
Απ.: Δεν νομίζω πως θα αλλάξει οτιδήποτε στην πολιτική του Υπουργείου Οικονομικών. Αναμένω πως θα συνεχιστεί η προηγούμενη πολιτική την οποία γνωρίζουμε. Ο νέος υπουργός θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζε ο σημερινός, λόγω των συνεπειών του «Όχι» στο δημοψήφισμα.
Επιβράδυνση στις κατασκευές…
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες παρατηρήθηκε ένας μεγάλος κατασκευαστικός οργασμός και ταυτόχρονα υπήρχε η προοπτική πρόσθετων κατασκευαστικών έργων σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Πιστεύετε πως θα συνεχίσει μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από την Ελληνοκυπριακή πλευρά;
Απ.: Κανονικά δεν μπορεί να σταματήσει, μιας και ο προγραμματισμός για την ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας διαρκεί για κάποια χρονική περίοδο. Υπάρχουν έργα υπό κατασκευή, άδειες οικοδομής που έχουν εξασφαλιστεί και τα έργα αυτά πρέπει να προχωρήσουν. Τα τελευταία χρόνια δόθηκε πολύ μεγάλη έμφαση στον κατασκευαστικό τομέα. Η συνεισφορά του στη δημιουργία του ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 20%. Αναμένετο ότι η συνέχεια της ανάπτυξης αυτής θα ήταν εξασφαλισμένη, διότι η ζήτηση για τουριστικά διαμερίσματα, όπως και η μετατροπή της Κύπρου σε ένα οικονομικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου θα συνέβαλλε στην κατεύθυνση αυτή. Πιστεύω πως θα υπάρξει μια σχετική κάμψη. Υπάρχει, άλλωστε, και ο κύκλος ανάπτυξης της οικοδομικής βιομηχανίας. Είμαι, όμως, πεπεισμένος, πως και λόγω της ένταξης μας στην ΕΕ και των ευκαιριών που έχουν οι ξένοι για απόκτηση εξοχικής κατοικίας, η επίδραση θα είναι μικρή.
Ερ.: Δηλαδή έχετε διαπιστώσει μια επιφυλακτικότητα των αγοραστών τους τελευταίους μήνες;
Απ.: Νομίζω θα υπάρξει κάτι τέτοιο, λόγω της κυκλικότητας της ανάπτυξης. Έχουν άλλωστε γίνει πάρα πολλές αναπτύξεις. Μπορεί να υπάρξει μια επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, αλλά πιστεύω πως για μια ακόμα περίοδο θα συνεχίσει.
Ερ.: Πως μπορεί να επηρεάσει την αγορά η επιβολή νέων φόρων πχ ΦΠΑ;
Απ.: Δεν είναι σωστό να επιβληθεί ΦΠΑ στις αγορές ακινήτων...
Ερ.: Υπάρχει όμως δέσμευση έναντι της Ε.Ε....
Απ.: Υπάρχει δέσμευση μέχρι σε ένα βαθμό. Πρέπει να γνωρίζετε πως τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τις οικοδομές, όπως και η παροχή σχετικών υπηρεσιών, επιβαρύνονται με ΦΠΑ που δεν επιστρέφεται. Συνεπώς, το κράτος έχει ήδη κάποιο όφελος από την οικοδομική βιομηχανία. Μια περαιτέρω αύξηση των τιμών των ακινήτων, που ήδη είναι σε ψηλό επίπεδο, θα επηρεάσει ασφαλώς την περαιτέρω ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας.
Αντιδράσεις στους επιχειρηματικούς κύκλους προκάλεσε η εξαγγελία των μέτρων για στήριξη των Τουρκοκυπρίων από την Κυβέρνηση. Σε συνέντευξή του στη StockWatch, ο επίτιμος πρόεδρος του ΚΕΒΕ και επιχειρηματίας, Φάνος Επιφανίου, ανέφερε ότι τα μέτρα αποφασίστηκαν από την κυβέρνηση ερήμην του επιχειρηματικού κόσμου, χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν οι δεσμοί μεταξύ του ΚΕΒΕ και του Τουρκοκυπριακού Επιμελητηρίου, όπως και το γεγονός, ότι η εφαρμογή των μέτρων, όπως είπε, θα επηρεάσει τους ελληνοκύπριους επιχειρηματίες. Το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο, πρόσθεσε, έχει διαδραματίσει «ένα αναβαθμισμένο ρόλο στη διαδικασία των τουρκοκυπριακών εξαγωγών και έκδοσης σχετικών πιστοποιητικών».
Παράλληλα, εξέφρασε φόβους για τις επιπτώσεις στους κύπριους επιχειρηματίες και την κυπριακή οικονομία μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν κατά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου.
Ερ.: Τι επιφυλάσσει το Ελληνοκυπριακό «όχι» για την οικονομία μας;
Απ.: Εύχομαι οι επιπτώσεις που αναφέρατε να μην είναι σοβαρές για τη ζωή του τόπου. Πολύ φοβούμαι πως δεν μπορεί να μην μας επηρεάζουν αρνητικά. Η Κύπρος ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των επιχειρήσεων με διεθνή δράση. Έχουμε πάρα πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Παράλληλα, οι Κύπριοι εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο και άλλες δραστηριότητες που καλύπτουν τις υπηρεσίες με πάρα πολλή επιτυχία μέχρι τώρα, έχοντας ελπίδες για επέκταση στους τομείς των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για ξένους, τους τομείς της ναυτιλίας κ.ά. Σίγουρα, ενδιαφέρονται να διατηρήσουν καλές σχέσεις διεθνώς όπως και την καλή εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό.
Ερ.: Έχει επηρεαστεί η εικόνα μας;
Απ.: Η εικόνα μας στο εξωτερικό είναι καλή. Αλλά πολύ φοβούμαι, πως ύστερα από την έκβαση του δημοψηφίσματος, η εικόνα αυτή θα επηρεαστεί. Εύχομαι όμως, να μην έχουμε σοβαρές επιπτώσεις.
Ερ.: Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι οικονομικές επιπτώσεις από τα μέτρα για στήριξη των Τουρκοκυπρίων που εξαγγέλθηκαν κατά τη χθεσινή (προχθεσινή) συνεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπουργών;
Απ.: Πρώτα πρέπει να πω πως το θέμα είναι πολιτικό διότι έχει να κάνει με τη δυνατότητα αναγνώρισης οντότητας στα κατεχόμενα. Αυτό είναι για μένα μια σοβαρή και καθόλου ευχάριστη εξέλιξη. Η Κυπριακή Δημοκρατία αγωνίστηκε για πάρα πολλά χρόνια τώρα για να μη γίνει αναγνώριση του κατεχομένου τμήματος της Κύπρου. Με μια αναγνώριση δημιουργούνται πάρα πολλά προβλήματα.
Δεν μας ρώτησαν
Έχει ανακοινωθεί ότι και η κυπριακή κυβέρνηση θα προσφέρει υποστήριξη προς τους Τουρκοκύπριους για να νοιώθουν και εκείνοι ως ευρωπαίοι πολίτες. Η στήριξη και υποστήριξη θα δοθεί όμως, χωρίς, δυστυχώς, να ενημερωθεί προηγουμένως και η επιχειρηματική κοινότητα της Κύπρου, η οποία και λόγο έχει, αλλά και μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Και από την άλλη, μπορεί να υποστεί και τις συνέπειες. Στο παρελθόν, όποτε παρουσιάζονταν τέτοια θέματα, διδόταν στον επιχειρηματικό κόσμο η ευκαιρία να εκφράσει την άποψή του. Ο επιχειρηματικός κόσμος δεν αντιτίθεται στη στήριξη των Τουρκοκυπρίων. Παράλληλα όμως, πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι επιπτώσεις στην οικονομία του τόπου και στη λειτουργία και συμφέροντα των επιχειρήσεων.
Ερ.: Σε ποιους αναφέρεστε;
Απ.: Μιλώ για την κυβέρνηση.
Ερ.: Τους το ζητήσατε και είπαν όχι;
Απ. Δεν το συζητήσαμε. Το ανακοίνωσαν. Δεν είπαν τίποτα. Ζήτησαν από τον κόσμο να πει το «Όχι» και δεν ανακοίνωσαν τι θα κάνουν την επομένη μέρα. Πηγαίνουν και συζητούν μέτρα, τη στιγμή που τα Επιμελητήρια είναι οι μοναδικοί φορείς που συνδέονται με το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο.
Ερ.: Έχετε εκφράσει τη δυσφορία σας για το ζήτημα;
Απ.: Δεν είναι θέμα δυσφορίας. Ζητούμε να διαδραματίσουμε ένα ρόλο. Απ’ ότι αναφέρεται, το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο έχει διαδραματίσει ένα αναβαθμισμένο ρόλο στη διαδικασία των τουρκοκυπριακών εξαγωγών και έκδοσης σχετικών πιστοποιητικών. Είναι σε όλους γνωστό ότι το ΚΕΒΕ διατηρεί στενότατες σχέσεις με το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο, και συνεπώς, η ανταλλαγή απόψεων θα ήταν πολύ χρήσιμη.
Ερ.: Έχετε παραγνωριστεί δηλαδή;
Απ.: Θα έπρεπε να μας είχαν διαβουλευτεί.
Ερ.: Τι αναμένετε από το διάδοχο του Μάρκου Κυπριανού στο Υπουργείο Οικονομικών;
Απ.: Δεν νομίζω πως θα αλλάξει οτιδήποτε στην πολιτική του Υπουργείου Οικονομικών. Αναμένω πως θα συνεχιστεί η προηγούμενη πολιτική την οποία γνωρίζουμε. Ο νέος υπουργός θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζε ο σημερινός, λόγω των συνεπειών του «Όχι» στο δημοψήφισμα.
Επιβράδυνση στις κατασκευές…
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες παρατηρήθηκε ένας μεγάλος κατασκευαστικός οργασμός και ταυτόχρονα υπήρχε η προοπτική πρόσθετων κατασκευαστικών έργων σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Πιστεύετε πως θα συνεχίσει μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από την Ελληνοκυπριακή πλευρά;
Απ.: Κανονικά δεν μπορεί να σταματήσει, μιας και ο προγραμματισμός για την ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας διαρκεί για κάποια χρονική περίοδο. Υπάρχουν έργα υπό κατασκευή, άδειες οικοδομής που έχουν εξασφαλιστεί και τα έργα αυτά πρέπει να προχωρήσουν. Τα τελευταία χρόνια δόθηκε πολύ μεγάλη έμφαση στον κατασκευαστικό τομέα. Η συνεισφορά του στη δημιουργία του ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 20%. Αναμένετο ότι η συνέχεια της ανάπτυξης αυτής θα ήταν εξασφαλισμένη, διότι η ζήτηση για τουριστικά διαμερίσματα, όπως και η μετατροπή της Κύπρου σε ένα οικονομικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου θα συνέβαλλε στην κατεύθυνση αυτή. Πιστεύω πως θα υπάρξει μια σχετική κάμψη. Υπάρχει, άλλωστε, και ο κύκλος ανάπτυξης της οικοδομικής βιομηχανίας. Είμαι, όμως, πεπεισμένος, πως και λόγω της ένταξης μας στην ΕΕ και των ευκαιριών που έχουν οι ξένοι για απόκτηση εξοχικής κατοικίας, η επίδραση θα είναι μικρή.
Ερ.: Δηλαδή έχετε διαπιστώσει μια επιφυλακτικότητα των αγοραστών τους τελευταίους μήνες;
Απ.: Νομίζω θα υπάρξει κάτι τέτοιο, λόγω της κυκλικότητας της ανάπτυξης. Έχουν άλλωστε γίνει πάρα πολλές αναπτύξεις. Μπορεί να υπάρξει μια επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, αλλά πιστεύω πως για μια ακόμα περίοδο θα συνεχίσει.
Ερ.: Πως μπορεί να επηρεάσει την αγορά η επιβολή νέων φόρων πχ ΦΠΑ;
Απ.: Δεν είναι σωστό να επιβληθεί ΦΠΑ στις αγορές ακινήτων...
Ερ.: Υπάρχει όμως δέσμευση έναντι της Ε.Ε....
Απ.: Υπάρχει δέσμευση μέχρι σε ένα βαθμό. Πρέπει να γνωρίζετε πως τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τις οικοδομές, όπως και η παροχή σχετικών υπηρεσιών, επιβαρύνονται με ΦΠΑ που δεν επιστρέφεται. Συνεπώς, το κράτος έχει ήδη κάποιο όφελος από την οικοδομική βιομηχανία. Μια περαιτέρω αύξηση των τιμών των ακινήτων, που ήδη είναι σε ψηλό επίπεδο, θα επηρεάσει ασφαλώς την περαιτέρω ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας.
3287.99
1275.09
