Βάσος Πύργος: Να βγει από το καβούκι της η ΑΤΗΚ

Εντός του έτους, με πιθανότερη ημερομηνία, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ξεκινά η πορεία για την μετεξέλιξη της κυπριακής κοινωνίας. Απ’ όλες τις εναρμονιστικές νομοθεσίες και πρακτικές με το κοινοτικό κεκτημένο, οι φιλελευθεροποιήσεις οργανισμών και υπηρεσιών των γνωστών επί δεκαετίες ημικρατικών, μονοπωλιακού-καθεστώτος, οργανισμών, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον του συνόλου της κυπριακής κοινωνίας.

Οι φιλελευθεροποιήσεις – στην Κύπρο η αναφορά έστω και στη λέξη Ιδιωτικοποίηση, θεωρείται ταμπού, αν όχι αμάρτημα... – θα σηματοδοτήσουν την μετεξέλιξη της οικονομικής δομής και σύνθεσης της κυπριακής πολιτείας και θα αποτελέσουν μια ιστορική πορεία, χωρίς επιστροφή, η οποία θα επηρεάσει τον κάθε πολίτη ατομικά και ως σύνολο, με σημαντικές συνέπειες και προεκτάσεις στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου.

Σε μια άκρως ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική συνέντευξη στην Stockwatch, ο κ. Βάσος Πύργος ο άνθρωπος που έχει αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο από το πόστο του Επιτρόπου Ρυθμίσεως Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, επισημαίνει ότι η ΑΤΗΚ δεν έχει να φοβηθεί απολύτως τίποτα, από την είσοδο νέων παικτών. Aντίθετα, σημειώνει, θα πρέπει γίνει ένας πιο δυναμικός οργανισμός, «να βγει από καβούκι του» και να αξιοποιήσει την τεράστια τεχνογνωσία της. «Είναι μύθος» προσθέτει, «το να φοβόμαστε, ότι ένας μεγάλος και δυνατός οργανισμός, θα θιγεί με την παρουσία ανταγωνιστών».

Παράλληλα, τονίζει ότι το νομοσχέδιο, προβλέπει ασφαλιστικές δικλείδες, ρήτρες και εγγυήσεις, σε όσους ιδιωτικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις παραχωρηθεί, άδεια παροχής υπηρεσιών, αναφέροντας χαρακτηριστικά, ότι οι άδειες αυτές θα κοστίζουν «κάποια εκατομμύρια λίρες».

Στην συνέντευξη του στην Stockwatch, ο Ρυθμιστής – χάριν συντομίας – περιγράφει τον ρόλο και τα καθήκοντα του και μετά τις φιλελευθεροποιήσεις, καθησυχάζει φόβους και ανησυχίες, ενώ παράλληλα επισημαίνοντας, την σημαντική καθυστέρηση που έχει σημειωθεί στην ίδρυση του Ρυθμιστή, τονίζει ότι «δεν θα πρέπει να ακολουθηθούν οι πάγιες δυσκίνητες διαδικασίες της δημόσιας υπηρεσίας στις προσλήψεις προσωπικού». Αναφέρει ότι στόχος των επαφών του, μεταξύ άλλων, με τα κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα, είναι η εξεύρεση μιας νέας «διαφανούς, νόμιμης και γρήγορης» διαδικασίας αναφορικά με τις προσλήψεις στο Γραφείο του Επιτρόπου και δηλώνει αισιόδοξος ότι το Γραφείο του θα είναι έτοιμο τον Σεπτέμβριο, για να δεχθεί τις πρώτες αιτήσεις, για την φιλελευθεροποίηση υπηρεσιών – με πρώτη την υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας - στις Τηλεπικοινωνίες και τα Ταχυδρομεία.

Ερ. Κατ’ αρχάς, διευκρινίστε μας παρακαλώ, από που προέκυψε η ανάγκη για την ίδρυση Γραφείου Ρυθμιστή;

Β.Π. Η ανάγκη για την δημιουργία Ρυθμιστών προέκυψε στις αγορές εκείνες στις οποίες είτε υπάρχουν μονοπώλια, είτε ολιγοπώλια. Στις αγορές αυτές η προστασία του καταναλωτή από απόψεως ποιότητας και τιμής, έρχεται μέσα από τον Επίτροπο Ρύθμισης.

Ερ. Να συμπεράνουμε λοιπόν, ότι η θέση του Επιτρόπου Ρυθμίσεως Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων δεν έχει «χρονοδιάγραμμα λήξεως» δηλαδή, μοναδικό καθήκον δεν είναι απλώς για να οδηγήσει τους δύο αυτούς τομείς αρμοδιότητας, σε καθεστώς φιλελευθεροποίησης.

Β.Π. Ο Ρυθμιστής θα λειτουργεί, ενόσω λειτουργεί και ο ανταγωνισμός... είναι δηλαδή, πόστο διαχρονικό. Είναι επομένως, θέση άκρως σημαντική και απαραίτητη για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του ανταγωνισμού.

Ερ. Ποίοι είναι λοιπόν οι στόχοι του Γραφείου σας;

Β.Π. Το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθμίσεως Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, έχει πολλαπλό ρόλο να διαδραματίσει, ειδικότερα ενόψει της φιλελευθεροποίησης των συγκεκριμένων αυτών τομέων στο νησί μας. Περιληπτικά και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, μεταξύ άλλων, στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του, ο Ρυθμιστής :
- Συμβουλεύει τον υπουργό για τα θέματα Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών,
- εφαρμόζει το γενικό πλαίσιο πολιτικής που του διαβιβάζεται από τον αρμόδιο υπουργό,
- χορηγεί και επιτηρεί άδειες,
- διασφαλίζει την παροχή καθολικής υπηρεσίας,
- ρυθμίζει τα της διασύνδεσης,
- θέτει τις προδιαγραφές για την ποιότητα των υπηρεσιών,
- καθορίζει το πλαίσιο χρεώσεων παροχής υπηρεσιών,
- διασφαλίζει τα δικαιώματα των συνδρομητών και των καταναλωτών,
- ρυθμίζει την διάθεση στην αγορά και την λειτουργία τηλεπικοινωνιακού τερματικού εξοπλισμού.

Ερ. Τι σημαίνει η «καθολική υπηρεσία»;

Β.Π. Η ΕΕ καθορίζει την ελάχιστη υπηρεσία που πρέπει να προσφέρεται σε όλους τους πολίτες της. Ως προς τις Τηλεπικοινωνίες, καθορίζεται ότι κάθε πολίτης δικαιούται να διαθέτει, αν το ζητήσει, ένα σταθερό τηλέφωνο και ένα φαξ και κάθε κοινότητα δικαιούται να έχει ένα σταθερό τηλέφωνο από το οποίο να μπορεί να κάμνει τηλέφωνα επειγούσης ανάγκης, χωρίς χρέωση. Και κάθε πολίτης δικαιούται να έχει πέντε φορές την εβδομάδα ταχυδρομείο στο σπίτι του. Αυτά είναι υποχρεωτικά. Επομένως, ο Επίτροπος Ρυθμίσεως επιλέγει ανάμεσα στους παροχείς υπηρεσιών, εκείνον στον οποίο θα αναθέσει την παροχή της «καθολικής υπηρεσίας».

Από την στιγμή που κάποιος αναλαμβάνει αυτή την υπηρεσία, οφείλει να την προσφέρει ανελλιπώς, σε ποιότητα και κόστος που συμφέρει στον πολίτη.

Ερ. Είπατε ότι το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθμίσεως θα είναι οικονομικά ανεξάρτητο. Από που θα προέρχονται οι οικονομικοί πόροι ή τα έσοδα σας;

Β.Π. Τα έσοδα του Γραφείου θα προέρχονται από τα δικαιώματα παραχώρησης αδειών για την λειτουργία παροχής υπηρεσιών, τα πρόστιμα που θα επιβάλλει στους παρανομήσαντες, αλλά και από τις χορηγίες τις οποίες μπορεί να δέχεται, κυρίως από την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ερ. Αναφέρατε ότι ο Ρυθμιστής θα είναι και θεσμικά ανεξάρτητος, δεν μπορεί όμως η κυβέρνηση να επηρεάζει τις κρίσεις και τις αποφάσεις του, αφού στο τέλος-τέλος, αυτή τον διορίζει;

Β.Π. Ο μόνος επηρεασμός που προς το παρόν, έχει ο Ρυθμιστής είναι ότι υποβάλλει τον προϋπολογισμό του (Γραφείου) εις την βουλή, μέσω του Υπουργικού Συμβουλίου. Θεωρητικά λοιπόν, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι η εξάρτηση αυτή δημιουργεί εντυπώσεις ελέγχου από την Εκτελεστική εξουσία. Ωστόσο, ως προς την πολιτική του ή τις συγκεκριμένες αποφάσεις του, Ο ΜΟΝΟΣ που μπορεί να ΕΛΕΓΧΕΙ τις αποφάσεις του είναι το δικαστήριο στο οποίο μπορεί να προσφύγει ο πολίτης διαμαρτυρόμενος για κάποια απόφαση.

Ερ. Και η νομοθετική εξουσία; Η βουλή δεν ασκεί κανένα έλεγχο; Δεν μπορεί να επηρεάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις αποφάσεις του;

Β.Π. Ούτε έμμεσα, ούτε άμεσα. Το μόνο ρόλο που έχει η βουλή, σε αυτή τη φάση, είναι να εγκρίνει το προσωπικό που θα προσλάβει ο Ρυθμιστής, τους κανονισμούς, τα σχέδια υπηρεσίας κ.λ.π. Δεν μπορεί να επέμβει π.χ. ως προς τις αποφάσεις του ρυθμιστή για την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, την εκπλήρωση ή μη όρων του συμβολαίου.

Για τις ανησυχίες από τις φιλελευθεροποιήσεις

Ερ. Υπάρχουν ανησυχίες σε κάποιους κύκλους, είναι γνωστό άλλωστε, ότι με την φιλελευθεροποίηση και με την είσοδο των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην αγορά, ενδεχομένως να αυξηθούν τα έξοδα του καταναλωτή, υπάρχει ο φόβος για κακής ποιότητας υπηρεσίες κ.ο.κ.

Απ. Σε ένα πεδίο ανταγωνιστικό, είναι δεδομένο ότι ο καταναλωτής έχει επιλογές και η πείρα έδειξε, ότι όπου ο ανταγωνισμός λειτούργησε σωστά, αυτό απέβη προς όφελος του καταναλωτή. Εάν υπάρξει περίπτωση προσφοράς υπηρεσιών κακής ποιότητας, είναι ο ρόλος του Ρυθμιστή να αναστείλει την σχετική άδεια που εδόθη, να την αφαιρέσει ή να επιβάλει σοβαρό πρόστιμο.

Ερ. Τι εγγυήσεις παρέχονται, ότι ο όποιος νέος «παίκτης» εισέρχεται στην αγορά πληροί όλα τα εχέγγυα αξιοπιστίας και φερεγγυότητας; Πρόσφατη είναι η περίπτωση της εξαγοράς της «Ολυμπιακής» όπου ο νικητής του διαγωνισμού, κήρυξε πτώχευση.

Β.Π. Όταν κάποιος μπαίνει σε αυτό το παιγνίδι της παροχής υπηρεσιών, Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, μπαίνει τότε μόνον, αφού καταβάλει ένα πολύ σοβαρό ποσό για να πάρει την άδεια και αφού στο μεταξύ, έχει υποβάλει κάποιες συγκεκριμένες, υψηλές προδιαγραφές ποιότητας και κόστους, τις οποίες εγκρίνει εκ μέρους της κυβέρνησης ο Ρυθμιστής.

Ερ. Και ύστερα;

Β.Π. Ο Επίτροπος Ρυθμίσεως είναι ο μοναδικός, καθ’ ύλην αρμόδιος, που έχει τον ρόλο για την εποπτεία εφαρμογής του συμβολαίου. Επομένως, ο καταναλωτής είναι σίγουρος ότι δεν πληρώνει τίποτα πολύ πάνω απ’ ότι στοιχίζει η συγκεκριμένη υπηρεσία, αλλά και οι ανταγωνιστές, θα είναι σίγουροι ότι κανείς από τους υπόλοιπους ανταγωνιστές δεν πωλεί τίποτα κάτω απ’ ότι στοιχίζει, δηλ. κάτω του κόστους.

Ερ. Πολύς λόγος γίνεται με αφορμή ένα άλλο επίπεδο, αυτό των υπεραγορών, για τις πωλήσεις προϊόντων κάτω του κόστους. Βεβαίως, είναι ένα θέμα που δεν σας αφορά, αλλά διερωτώμαι, τι προβλέπει το ισχύον κοινοτικό κεκτημένο στο θέμα την τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων.

Β.Π. Στο πεδίο του ανταγωνισμού θα πρέπει να προστατευθούν οι ανταγωνιστές ότι είναι δίκαιο το παιγνίδι και ότι κάποιος που έχει περισσότερα χρήματα και μπορεί να αντέξει ζημιές και απώλειες για μια περίοδο, δεν μπορεί να βγάλει τον άλλο ανταγωνιστή από το παιγνίδι, ρίχνοντας τις τιμές κάτω από το κόστος. Άλλη δικλείδα ασφαλείας, προσφέρει το γεγονός ότι όποιος «μπει» στο παιγνίδι έχει ανάγκη διασύνδεσης με την ΑΤΗΚ. Αυτή την διασύνδεση, σε ποιά τιμή η ΑΤΗΚ θα την προσφέρει, είναι ο ρόλος του Ρυθμιστή να εποπτεύσει ότι οι τιμές που προσφέρει η ΑΤΗΚ, είναι λογικές και σύμφωνα με τα κόστα και όχι, τέτοιες που να εξοστρακίζουν από την αρχή τους άλλους «παίκτες» από το παιγνίδι.
Εδώ, πρέπει να επισημάνω, ότι ένας από τους πιο σοβαρούς αρχικούς ρόλους του Ρυθμιστή, είναι ο τρόπος που η ΑΤΗΚ - ο σημερινός μοναδικός παίκτης, στο χώρο -θα χειριστεί τους νέους παίκτες.

Ερ. Η διαδικασία, ο τρόπος με τον οποίο μία ιδιωτική επιχείρηση θα εξασφαλίζει άδεια παροχής μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας π.χ. κινητή τηλεφωνία, έχει καθορισθεί; Και πως θα διασφαλισθεί, ότι δεν θα έχουμε κρούσματα τύπoυ Axon (Ολυμπιακή) η οποία παρόλο που ήταν ο νικητής του σχετικού διεθνούς διαγωνισμού, κήρυξε πτώχευση προτού αναλάβει την Ο.Α.

Β.Π Δεν έχει ακόμη καθορισθεί. Το αρμόδιο Υπουργείο Συγκοινωνιών διεξάγει, μέσω διεθνούς οργανισμού σχετικής μελέτης για τον τρόπο που δίνονται οι άδειες, αν δηλαδή θα η διαδικασία θα προβλέπει α) την δημοπρασία ή β) διαγωνισμό. Ανεξάρτητα πάντως, της επιλογής, η διαδικασία θα προβλέπει και τους τρόπους καθορισμού της τιμής και εξίσου σημαντικό, ότι αυτός που επιλέγεται παρέχει όλα τα εχέγγυα οικονομικής βιωσιμότητας της επιχείρησης για την ανάληψη. Θα ήθελα μάλιστα, να διευκρινίσω ότι η περίπτωση των αερομεταφορών, είναι εντελώς διαφορετική και άσχετη, με την δική μας περίπτωση.
Εξάλλου, αυτός που θα πάρει την άδεια θα πληρώσει ένα πολύ σοβαρό ποσό, ως ρήτρα και εγγύηση για την αδειοδότηση, ποσό που θα ανέρχεται σε κάποια εκατομμύρια λίρες. Άρα θα προ-επενδύσει ένα σημαντικό κεφάλαιο.

ΑΤΗΚ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ

Ερ. Και με την Αρχή Τηλεπικοινωνιών τι γίνεται; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα πληγεί ανεπανόρθωτα με την φιλελευθεροποίηση, την εισαγωγή νέων παικτών.

Β.Π. Η μεταστροφή της ΑΤΗΚ προς τους κανόνες του ανταγωνισμού, σίγουρα είναι προς όφελος του πελάτη. Κανένας δεν πρέπει να ανησυχεί ότι η Αρχή δεν θα μπορέσει να επιβιώσει, αντίθετα θα πρέπει γίνει ένας πιο δυναμικός οργανισμός, «να βγει από καβούκι του» και να αξιοποιήσει, αναπτύσσοντας την τεράστια τεχνογνωσία που διαθέτει, διεθνώς. Και αυτό ήδη το κάνει, εμπεδώνει την θέση της για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό, όλοι ξέρουμε ότι δημιουργεί θυγατρικές εταιρίες, ανάλογες του ΟΤΕ.

Το να φοβόμαστε, ότι ένας μεγάλος και δυνατός οργανισμός, θα θιγεί με την παρουσία ανταγωνιστών, είναι ένας ΜΥΘΟΣ. Δηλαδή, για παράδειγμα, για να προστατεύσουμε τις Κυπριακές Αερογραμμές, τότε δεν θα πρέπει να πετάξει κανένας άλλος;

Ερ. Στο νομοσχέδιο το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθμίσεως, ή του Ρυθμιστή για συντομία, προβλέπεται ότι θα είναι ανεξάρτητος οικονομικά και διοικητικά. Πως κατοχυρώνεται αυτό, σε αντιδιαστολή με τις γνωστές, δυσκίνητες γραφειοκρατικές διαδικασίες του δημοσίου.

Β.Π. Ο Ρυθμιστής θα έχει το δικαίωμα και την ευχέρεια να αγοράζει υπηρεσίες και μάλιστα, χωρίς την προκήρυξη προσφορών, έχει εξαιρεθεί από τον περί προσφορών νόμο.

Ερ. Συγκεκριμένα…

Β.Π. Σε περίπτωση π.χ. που κριθεί επιβεβλημένο να ελεγχθούν οι λογαριασμοί (κόστα) της ΑΤΗΚ, τότε ο Ρυθμιστής θα αγοράσει τις υπηρεσίες ενός μεγάλου οργανισμού. Ο Ρυθμιστής θα έχει νομικούς συμβούλους (οι οποίοι θα εκδώσουν ένα σωρό διατάγματα) δεν αναμένω ότι θα εκπροσωπούν τον Ρυθμιστή στα δικαστήρια, αλλά θα εργοδοτήσει επί τούτου ένα μεγάλο δικηγορικό γραφείο.

Ερ. Η απάντηση σας, στην τελευταία ερώτηση είμαι σίγουρος, ότι ενδιαφέρει πάρα πολύ κόσμο, άμεσα εμπλεκόμενους και μη. Λοιπόν, κ. Πύργο πότε θα αρχίσουν οι φιλελευθεροποιήσεις στην Κύπρο;

Β.Π. Γνωρίζετε ότι αμέσως μόλις ανέλαβα καθήκοντα, ξεκίνησα σειρά επαφών με τα κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα. Προκειμένου, μεταξύ άλλων, (με δεδομένη την σημαντική καθυστέρηση που υπάρχει στην ίδρυση και λειτουργία του Ρυθμιστή) για την εξεύρεση μιας νέας διαφανούς, νόμιμης και γρήγορης διαδικασίας για την πρόσληψη του προσωπικού, γιατί σε αυτή την περίπτωση δεν θα πρέπει να ακολουθηθούν οι πάγιες δυσκίνητες διαδικασίες της δημόσιας υπηρεσίας. Εάν βρεθεί ένας τρόπος πλήρους διαφάνειας, νόμιμος και συνταγματικός, για την άμεση πρόσληψη του προσωπικού σε διάστημα όχι αργότερο των δύο μηνών και τον εκπαιδεύσουμε εντός των έξη προσεχών μηνών, τότε θα είμαστε σε θέση να λειτουργήσουμε κανονικά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Τα χρονικά όρια έχουν στενέψει, δεν θα πω επικίνδυνα, αλλά πάντως σημαντικά.