Α. Ονουφρίου, Frederick: Μακροπρόθεσμα οφέλη έρευνας στην οικονομία

Σημαντικά μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη για ένα κράτος προσφέρει η επένδυση στην έρευνα και στην καινοτομία, καθώς προωθεί τεχνολογικές εξελίξεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, την δημιουργία θέσεων υψηλής ποιότητας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με τον διευθυντή της Υπηρεσίας Έρευνας και Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Frederick και διευθυντή του Frederick Research Center, Αλέξη Ονουφρίου.

Σε συνέντευξη του στη StockWatch, ο κ. Ονουφρίου υποδεικνύει ότι ο προφανής άμεσος αντίκτυπος πέραν της απορρόφησης σημαντικών ευρωπαϊκών κονδυλίων των ερευνητικών δραστηριοτήτων στην κυπριακή οικονομία, αφορά στην εργοδότηση επιστημονικού προσωπικού, μεταξύ άλλων.

Αναφέρεται στις δράσεις που λαμβάνονται τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο για τον τομέα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας και στο χάσμα ανάμεσα στην ερευνητική δραστηριότητα και στην αγορά εργασίας.

Ο κ. Ονουφρίου σταχυολογεί επίσης στους στόχους, δράσεις και έργα του Πανεπιστημίου και ειδικότερα, του Frederick Research Center, αναλύοντας τους παράγοντες που οδηγούν στην επιτυχία εξασφάλισης χρηματοδότησης και σχολιάζοντας τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης στην Κύπρο.

Της Μαρίας Κυριακίδου

Η συνέντευξη

Ερ.: Ποιοι οι στόχοι της υπηρεσίας Έρευνας και Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Frederick, της οποίας ηγείστε, και πώς μπορούν να επιτευχθούν σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, με πρωταγωνιστή την τεχνολογία;

Απ.: Σε γενικές γραμμές η Υπηρεσία Έρευνας και Διασύνδεσης λειτουργεί ως μια δυναμική εσωτερική συμβουλευτική υπηρεσία και βασικός στόχος είναι να προωθήσουμε τους στόχους του Πανεπιστημίου και του Ερευνητικού Κέντρου σε σχέση με την ανάπτυξη των ερευνητικών και καινοτόμων δραστηριοτήτων του προσωπικού.

Προωθούνται ακόμη οι στόχοι μεταφοράς τεχνογνωσίας, της διασύνδεσης και της συνεργασίας τόσο στην τοπική κοινωνία και επιχειρηματικό κόσμο, όσο και με άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικούς οργανισμούς στην Κύπρο και στο εξωτερικό.

Για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων, οι δράσεις τις υπηρεσίας επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στον εντοπισμό ευκαιριών χρηματοδότησης έργων έρευνας και καινοτομίας μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, στη στοχευμένη ενημέρωση του προσωπικού του πανεπιστημίου για αυτές τις ευκαιρίες, στην υποβοήθησή τους στην κατανόηση των απαιτήσεων των προγραμμάτων, στην εξεύρεση συνεργατών, αν χρειάζεται, και στην υποβολή των προτάσεων.

Ακολούθως, για τις επιτυχημένες προτάσεις που γίνονται έργα, υπάρχει η στήριξη στην διαχείριση διοικητικά και οικονομικά περισσότερα αυτών των έργων, με την υποβολή των εκθέσεων κλπ. Παράλληλα, σε συνεργασία και με τις υπηρεσίες επικοινωνίας του γραφείου Επικοινωνίας και  Προώθησης του Πανεπιστημίου, προσπαθούμε να προβάλλουμε αυτή τη δραστηριότητα προς τα έξω ποικιλοτρόπως.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια για τον εντοπισμό και την καταγραφή ερευνητικών αποτελεσμάτων που έχουν δυνατότητα εμπορικής αξιοποίησης, ούτως ώστε να δούμε με ποιο τρόπο και πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Αξιοποιούνται ακόμη οι υπηρεσίες του Εθνικού Γραφείου Μεταφοράς Τεχνογνωσίας που λειτουργεί κάτω από το ΙδΕΚ.

Διαχρονικά είχαμε διάφορες δραστηριότητες είτε παροχής υπηρεσιών σε εταιρείες ή ακόμη και την διεξαγωγή προγραμμάτων επαγγελματικής ή τεχνικής κατάρτισης, που προσφέρονται από το Εκπαιδευτικό και Εξεταστικό Κέντρο (ΕΚΕΚ) Frederick.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία, πέραν του ότι ενισχύουν την πρόκληση και καθιστούν πιο ενδιαφέρουσα τη δουλειά και το έργο των ίδιων των ερευνητών, επηρεάζουν φυσικά και τις δικές μας δράσεις ως υπηρεσία, όπως σε οποιοδήποτε οργανισμό ή εταιρεία που δραστηριοποιείται σε αυτό το περιβάλλον. Από πλευράς μας, προσπαθούμε να είμαστε ενήμεροι σχετικά με τις πιο βασικές εξελίξεις και όπου μπορούμε να αξιοποιούμαι νέα εργαλεία, όπως τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. 

Ερ.: Θεωρείτε ότι υπάρχει χάσμα ανάμεσα στην ερευνητική δραστηριότητα και την αγορά εργασίας; Αν ναι, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Απ.: Αν και η κατάσταση βελτιώνεται σιγά σιγά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι όντως υπάρχει ακόμη χάσμα ανάμεσα στην ερευνητική δραστηριότητα και την αγορά εργασίας, ειδικά στην Κύπρο, όπου σε σχέση με άλλες προηγμένες χώρες, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση και η επιστημονική έρευνα είναι κάτι καινούριο, των τελευταίων δεκαετιών.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο αποτελείται σε πολύ μεγάλο βαθμό από μικρομεσαίες επιχειρήσεις που είτε δεν έχουν τους πόρους είτε και τη σωστή αντίληψη και προσέγγιση ως προς την αξία της ερευνητικής δραστηριότητας ως επένδυση για μελλοντική ανάπτυξη.

Ως Πανεπιστήμιο και ως ερευνητικό κέντρο που προσδίδουμε στρατηγική σημασία στην εφαρμοσμένη έρευνα, πέραν της συνεργασίας με ορισμένες πρωτοποριακές εταιρείες, είμαστε αντιμέτωποι συνεχώς με αυτό το χάσμα και προσπαθούμε να το χειριστούμε αναλόγως με τις δράσεις μας και τους στόχους που θέτουμε ως πανεπιστήμιο.

Τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και οι κυπριακοί κρατικοί φορείς, όπως το υφυπουργείο Έρευνας, άλλα και το ΙδΕΚ που είναι ο εκτελεστικός βραχίονας αυτής της πολιτικής, έχουν εντοπίσει εδώ και καιρό αυτό το χάσμα και στοχεύουν όλο και περισσότερα προγράμματα χρηματοδότησης και δράσεις τους στη γεφύρωσή του, καθιστώντας κατά κάποιο τρόπο «αναγκαστική» τη συνεργασία μεταξύ της ακαδημαϊκής/ερευνητικής κοινότητας και της επιχειρηματικής.

Αυτό γίνεται συνήθως προσφέροντας τους απαιτούμενους πόρους, υποβοηθώντας τη δημιουργία σχετικών δομών, την ενημέρωση και εκπαίδευση που γίνονται συνεχώς.

Φυσικά, αρκετά πρέπει να γίνουν ακόμα, ειδικά ως προς την απλοποίηση των διαδικασιών για διευκόλυνση της συμμετοχής ειδικά σε προγράμματα διεκδίκησης χρηματοδότησης και για την αλλαγή κουλτούρας που χρειάζεται για ενδυνάμωση της συνεργασίας.

Από πλευράς μας, όπως έχω πει, προσπαθούμε, μέσω της ξεκάθαρης στοχοθέτησης που προωθεί τη συνεργασία από τη μια και της διευκόλυνσης των συμμετεχόντων/ουσών ώστε η συνεργασία να γίνεται πιο ομαλά, να ξεχωρίζουμε στην Κύπρο σε αυτόν τον τομέα.

Ερ.: Χρειάζονται περισσότερες δράσεις ή εκπλήρωση των δράσεων αυτών με γρηγορότερους ρυθμούς ώστε να μην ανοίξει κι άλλο αυτή η ψαλίδα;

Απ.: Δεν βλέπω να ανοίγει, αντιθέτως μειώνεται λόγω των δράσεων που έχουν αναληφθεί, ξεκινώντας με την στόχευση της Ευρώπης, την στόχευση, τις δράσεις και τα προγράμματα στα οποία δίνει έμφαση η κυπριακή πολιτεία, αλλά και από δράσεις όπως τις δικές μας, με στόχο την συνεργασία και την μετάδοση της τεχνογνωσίας που παράγεται μέσω των τεχνολογικών δραστηριοτήτων. Θεωρώ ότι σιγά σιγά μειώνεται.

Ερ.: Πρόσφατα στοιχεία καταδεικνύουν ότι το Frederick Research Center (FRC) κατατάσσεται τρίτο ανάμεσα σε 473 δικαιούχους για εξασφάλιση χρηματοδότησης για την εκπόνηση έργων έρευνας και καινοτομίας. Τι ποσό εξασφάλισε το FRC και σε ποια project/τομείς δραστηριοτήτων διοχετεύεται;

Απ.: Εισαγωγικά να αναφέρω ότι το Πανεπιστήμιο Frederick λειτουργεί ως πανεπιστήμιο και ερευνητικό ίδρυμα. Παράλληλα, υπάρχει το Frederick Research Center που λειτουργεί ανεξάρτητα ως ένας μη κερδοσκοπικός ερευνητικός οργανισμός, αξιοποιώντας όμως σε μεγάλο βαθμό, τόσο το ακαδημαϊκό προσωπικό, όσο και υποδομές που χρειάζονται, μέσω συνεργασίας που υπάρχει.

Όντως, βάσει των στοιχείων που έχει δώσει στη δημοσιότητα το ΙδΕΚ για την αξιοποίηση των προγραμμάτων του για χρηματοδότηση έργων έρευνας και καινοτομίας την περίοδο από το 2016 μέχρι τον Μάιο 2024, το Frederick Research Center εξασφάλισε €8,9 εκατ. και κατατάχθηκε τρίτο μετά από το Πανεπιστήμιο Κύπρου που έλαβε συνολικά €42,3 εκατ. και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) που έλαβε €16,7 εκατ. Το γεγονός ότι εξασφαλίσαμε την τρίτη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, λαμβάνοντας υπόψη τα επιπλέον €12+ εκατ. που εξασφαλίσαμε ως Πανεπιστήμιο και ως FRC από ευρωπαϊκά προγράμματα την ίδια περίοδο, αποτελεί ακόμη μια απόδειξη της πολύ σημαντικής δουλειάς που επιτελούν οι ακαδημαϊκοί και οι ερευνητές/τριες μας, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, στον τομέα της έρευνας.

Μέσα στην τελευταία δεκαετία, έχουμε συμμετάσχει σε περισσότερα από 260 έργα έρευνας και καινοτομίας σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Αιχμή του δόρατος μας είναι διάφοροι τομείς της Μηχανικής, όπως οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, τα Αειφόρα Ενεργειακά Συστήματα, Ηλεκτρονικά Συστήματα και Ρομποτική, ενώ σημαντική δραστηριότητα έχουμε σε τομείς όπως το Περιβάλλον, οι Επιστήμες της Υγείας, η Εκπαίδευση και η Τέχνη/Πολιτισμός. Σε όλους αυτούς τους τομείς δραστηριοποιούνται γύρω στις 40 εξειδικευμένες ερευνητικές ομάδες κάτω από το Πανεπιστήμιο Frederick και στο Frederick Research Center, αρκετές από τις οποίες διαπρέπουν διεθνώς. 

Οι εφαρμογές όλων αυτών των δράσεων και έργων των ερευνητικών ομάδων επεκτείνονται σε ένα πολύ ευρύ φάσμα τομέων, από το διάστημα και αμυντικές εφαρμογές, στο δομημένο περιβάλλον, τις μεταφορές, εφαρμογές στη βιομηχανία, την ενεργειακή απόδοση του κτηριακού αποθέματος συμπεριλαμβανομένων και των εφαρμογών ΑΠΕ, μέχρι τον τουρισμό, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη.  

Ερ.; Ποιοι παράγοντες οδηγούν στην επιτυχία της εξασφάλισης χρηματοδότησης για ένα έργο και πόσο σημαντική είναι αυτή η χρηματοδότηση για τα ερευνητικά κέντρα όπως το δικό σας;

Απ.: Να ξεκινήσω από το τελευταίο ερώτημα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι είμαστε ένα ιδιωτικό Ακαδημαϊκό και Ερευνητικό ίδρυμα, χωρίς κάποια άμεση οικονομική υποστήριξη από το κράτος για οποιεσδήποτε δραστηριότητες και ειδικά για την έρευνα και καινοτομία, η συνεχής διεκδίκηση πόρων μέσα από ανταγωνιστικά εθνικά και ευρωπαϊκά κυρίως προγράμματα χρηματοδότησης έρευνας και καινοτομίας, είναι καθοριστικής σημασίας για εμάς.

Για αυτό και είμαστε πολύ περήφανοι για τις επιτυχίες του ακαδημαϊκού και ερευνητικού μας προσωπικού, συγκριτικά μάλιστα με οργανισμούς και ιδρύματα πολύ μεγαλύτερα σε πόρους, υποδομές και δυνατότητες, θεωρούμε ότι ξεχωρίζουν.

Σε σχέση με τους παράγοντες που οδηγούν στην επιτυχία διεκδίκησης χρηματοδοτήσεων, θα έλεγα ότι είναι διάφοροι. Η πιο βασική προϋπόθεση κατά την άποψη μου είναι η ύπαρξη ενός πολύ αξιόλογου και επιστημονικά καταρτισμένου ερευνητικού δυναμικού. Ακολούθως, χρειάζεται σωστή στοχοθέτηση και κατάλληλες πολιτικές και δράσεις υποστήριξης και ενθάρρυνσης του ερευνητικού δυναμικού.

Έπειτα, σε επίπεδο προγραμμάτων χρηματοδότησης και υποβολής προτάσεων, θα ξεκινήσω με την ανάγκη για πολύ καλή κατανόηση των απαιτήσεων και των στόχων της πρόσκλησης, την καινοτόμο και πολύ καλά τεκμηριωμένη καθώς και ολοκληρωμένη επιστημονική προσέγγιση του θέματος. Πολύ σημαντικός παράγοντας είναι, επίσης, η επιλογή των κατάλληλων συνεργαζόμενων φορέων που πρέπει να έχουν συμπληρωματικό ρόλο και όπου χρειάζεται να ενισχύουν το κύρος του δικτύου συνεργασίας. Τέλος, η πρόταση πρέπει να γραφτεί και να παρουσιαστεί με τρόπο ώστε να είναι πολύ καλά κατανοητή για τους αξιολογητές, ώστε να κρίνουν θετικά την αριστεία της πρότασης, την οργάνωση της δουλειάς που πρέπει να γίνει και τον αντίκτυπο που θα επιτευχθεί με την ολοκλήρωση του έργου (τα τρία βασικά κριτήρια αξιολόγησης), καθώς και την τεκμηρίωση του αιτούμενου προϋπολογισμού, βάσει και των όρων του προγράμματος.      

Ερ.: Είναι ικανοποιητική η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για τον τομέα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας στην Κύπρο; Από που αλλού μπορεί να αντληθεί χρηματοδότηση για αντίστοιχους σκοπούς και πού βρίσκεται ο τομέας έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο, σε σύγκριση με άλλες χώρες;

Απ.: Βελτιώνεται γενικά η κατάσταση, αλλά έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο να καλύψουμε ώστε να μπορούμε να λέμε ότι είναι ικανοποιητική η χρηματοδότηση, ειδικά για την έρευνα. Σε αυτό συνηγορούν και τα στοιχεία της Eurostat, όπου για το 2022 μάς κατατάσσουν στην τρίτη θέση από το τέλος στην ΕΕ σε σχέση με το ποσοστό δαπανών έρευνας και ανάπτυξης (0.75% του ΑΕΠ), σε σχέση με το 2.27% του ΑΕΠ που είναι ο μέσος όρος των χωρών της ΕΕ, ή το 2.6% στο γειτονικό Ισραήλ και ακόμα πιο μακριά από πρωτοπόρες χώρες στην Ευρώπη όπως η Σουηδία, η Ελβετία, το Βέλγιο, κ.α. που ξεπερνούν το 3%.  

Τόσο η ΕΕ όσο και η κυπριακή πολιτεία έχει δικαίως δώσει έμφαση και πόρους για μείωση του χάσματος μεταξύ της ερευνητικής και επιχειρηματικής κοινότητας, με περισσότερη έμφαση στην εφαρμοσμένη έρευνα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Θεωρώ, όμως ότι χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους για ανάπτυξη νέων ερευνητικών ιδεών και έργων σε χαμηλά TRL (technology readiness levels), ειδικά σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς αιχμής αλλά και στις κοινωνικές επιστήμες. Η συνεχής στήριξη και ανάπτυξη τέτοιων ερευνητικών δραστηριοτήτων θα μας δώσει τα μελλοντικά εχέγγυα αλλά και το κατάλληλο ερευνητικό δυναμικό (π.χ. διδακτορικούς/ές απόφοιτους/ες) για να στηρίξουμε νέες ουσιαστικές καινοτομίες και επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα μπορούν να ανταγωνιστούν στο ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον που ζούμε.

Αν και γενικά γίνεται καλή δουλειά από όλο το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων, στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, λόγω των μεγάλων μεγεθών των διαθέσιμων κονδυλίων συγκριτικά με το μέγεθος του οικοσυστήματος στην Κύπρο, πάντα υπάρχει δυνατότητα περισσότερης απορρόφησης αν και αυτό είναι δύσκολο λόγω του πολύ σκληρού ανταγωνισμού.

Αυτό που θα βοηθούσε, πιστεύω, σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ειδικά τη χρηματοδότηση της εφαρμοσμένης έρευνας και της καινοτομίας, είναι η αλλαγή κουλτούρας ως προς την έρευνα από τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα καθώς και η προσέλκυση και δραστηριοποίηση στην Κύπρο εταιρειών τεχνολογίας, που θα ενισχύσουν και την ερευνητική δραστηριότητα μέσω συνεργασιών σε τοπικό επίπεδο.

Η στήριξη της έρευνας όμως από πλευράς του κράτους και του υφυπουργείου Έρευνας και κατ’ επέκταση από το ΙδΕΚ, δεν πρέπει να είναι πίσω, θα πρέπει να αυξηθεί και να βελτιωθεί. Είναι θέμα απορρόφησης και κατανομής πόρων.

Ερ.: Ποιος ο αντίκτυπος αυτών των δραστηριοτήτων στην κυπριακή οικονομία μέχρι σήμερα και ποια αναμένετε να είναι η συμβολή του τομέα στην οικονομία, στο μέλλον;

Απ.: Ο προφανής άμεσος αντίκτυπος, πέραν της απορρόφησης σημαντικών ευρωπαϊκών κονδυλίων, αφορά στην εργοδότηση επιστημονικού προσωπικού, σε θέσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας και συναφείς με την κατάρτιση και τα ενδιαφέροντα αυτών των ατόμων.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι ως FRC και Πανεπιστήμιο εργοδοτούμε γύρω στους 50-60 πρόσθετους ερευνητές/τριες ετησίως για την υλοποίηση των έργων, πέραν του υφιστάμενου ακαδημαϊκού προσωπικού του Πανεπιστημίου.  Σε εθνικό επίπεδο, αντιλαμβάνεστε ότι οι αριθμοί αυτοί είναι πολλαπλάσιοι.

Πέρα από τον άμεσο, ωστόσο, αντίκτυπο στην οικονομία και στη δυνητική ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αξιοποιώντας καινοτομίες που προκύπτουν, έργα που είναι αποτέλεσμα εφαρμοσμένης έρευνας έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον και στην κοινωνία της Κύπρου, με έμμεσο και μακροπρόθεσμο, αν θέλετε, αντίκτυπο και στην οικονομία.

Τα παραδείγματα από τη δική μας δράση δεν είναι λίγα:

Η ερευνητική μονάδα Sustainable Energy Research Group (SERG) σε συνεργασία με μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές βιομηχανίες στην Κύπρο, την Elysee Irrigation Ltd, σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα νέο λάστιχο άρδευσης, επαναχρησιμοποιώντας γεωργικά πλαστικά απόβλητα όπως το νάιλον που χρησιμοποιείται σε τεράστιες ποσότητες στα θερμοκήπια. Το νέο αυτό προϊόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην άρδευση γεωργικών και δασικών περιοχών, είναι προϊόν ανακύκλωσης και είναι οικονομικά βιώσιμο.

Άμεσο αντίκτυπο στο περιβάλλον έχουν και πολλά ερευνητικά έργα της Μονάδας Διατήρησης της Φύσης, όπως το πανευρωπαϊκά βραβευμένο έργο Life Kedros που διασφαλίζει τη διατήρηση του οικότοπου όπου βρίσκεται το ενδημικό είδος Cedrus brevifolia (Κέδρος ο βραχύφυλλος), στο Δάσος της Πάφου. Ο βραχύφυλλος Κέδρος συναντάται στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο, και η οικολογική του αξία είναι μοναδική.

Ένα άλλο παράδειγμα με άμεσο αντίκτυπο στην κυπριακή κοινωνία, είναι η δουλειά που γίνεται στην Ερευνητική Μονάδα Ιονόσφαιρας και Διαστημικού Καιρού. Αυτή την περίοδο, η ομάδα εργάζεται για την αναβάθμιση της υπάρχουσας υποδομής τόσο του Frederick Research Center όσο και του Τμήματος Μετεωρολογίας Κύπρου, για την όσο το δυνατό πιο άμεση, έγκυρη και έγκαιρη πρόβλεψη ακραίων καιρικών φαινομένων, ώστε να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα τόσο από πλευράς πολιτείας αλλά και του πληθυσμού, για τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις αυτών των φαινομένων.

Ακόμη, ερευνητές και ερευνήτριες του Πανεπιστημίου, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, έχουν κερδίσει πρόσφατα ευρωπαϊκό έργο για να μελετήσουν και να προδιαγράψουν την εφαρμογή της μεθόδου cold ironing στο Λιμάνι της Λεμεσού. Μια τέτοια πρακτική ηλεκτροδότησης των πλοίων, ώστε να σβήνουν τις μηχανές κατά την παραμονή τους στο λιμάνι, θα έχει ως άμεσο αντίκτυπο τη μείωση της εκπομπής αέριων ρύπων και ηχορύπανσης στην ευρύτερη περιοχή του λιμανιού και της πόλης.

Πέραν της σημασίας που έχουν αυτά τα έργα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, η αξία τους είναι σαφώς προστιθέμενη ως προς το τι μπορεί να προσφέρει η Κύπρος ως προορισμός, αν θέλουμε να μιλήσουμε και για τον έμμεσο οικονομικό αντίκτυπό τους.

Το να προστατεύσεις τον Ακάμα και την βιοποικιλότητα γενικά σε διάφορους οικότοπους ή γενικά στο δίκτυο Natura 2000 που είναι ένα άλλο έργου που τρέχουμε με το Τμήμα Περιβάλλοντος και άλλους φορείς, στόχος είναι να διατηρείς την βιοποικιλότητα, το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα γενικά ούτως ώστε να τα απολαμβάνεις και να βελτιώνεται το τουριστικό προϊόν.

Η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία προσφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη για ένα κράτος, καθώς προωθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι οποίες ενισχύουν την παραγωγικότητα, δημιουργούν θέσεις υψηλής ποιότητας και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα. Αυτή η επένδυση προσελκύει βιομηχανίες και ταλέντα, αυξάνει το ΑΕΠ μέσα από νέες αγορές και συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας ανθεκτικής οικονομίας που μπορεί να προσαρμοστεί σε παγκόσμιες αλλαγές. Επιπλέον, οι λύσεις που προκύπτουν από την έρευνα μπορούν να αντιμετωπίσουν κοινωνικές προκλήσεις, μειώνοντας τις δημόσιες δαπάνες σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη και η διαχείριση περιβάλλοντος, αποφέροντας έτσι ευρεία οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Αυτός είναι ο δρόμος που ακολουθούν όλες οι προηγμένες οικονομίες και η Κύπρος δεν μπορεί να μένει πίσω.

Ερ.: Πόσο ψηλά στους στόχους της χώρας είναι η ερευνητική δραστηριότητα σε θέματα περιβάλλοντος;

Απ.: Δεν μπορώ να πω ότι είναι ψηλά στις προτεραιότητες, εμείς όμως προσπαθούμε. Η έρευνα που εκπονείται από το FRC και το Πανεπιστήμιο Frederick είναι ευθυγραμμισμένη με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, και επιδιώκει την αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ σημαντική η δραστηριότητα Ερευνητικών Μονάδων που είναι προσηλωμένες στην προστασία της βιοποικιλότητας, στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, στην εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη και σε κάθε άλλο θέμα που εστιάζει στην εξεύρεση λύσεων για ένα βιώσιμο μέλλον.