Η κατρακύλα προς διαβάθμιση: Μέρος B
Με την εκλογή του ο κ. Χριστόφιας άρχισε να ενεργεί προς την πραγματοποίηση του προεκλογικού του προγράμματος. Ένας άξονας ήταν η αύξηση στις κοινωνικές δαπάνες που ήταν μία κύρια προεκλογική δέσμευση. (Παρενθετικά, η μειωμένη κυβερνητική αποταμίευση μεταφράζεται και σε εξωτερικές ανισορροπίες (έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών). Αυτό το έχει προσέξει για την Κύπρο πρόσφατα και ο Nouriel Roubini, στην τρίτη παράγραφο αυτού του άρθρου, το οποίο συνάδει με το πρώτο άρθρο που είχα γράψει για τη Stockwatch).
Πως αντέδρασε ο υπουργός Οικονομικών για να βρει τα έσοδα για κοινωνικές δαπάνες, εν μέσω μίας παγκόσμιας κρίσης που είχε αρχίσει το καλοκαίρι του 2007, και εντάθηκε μετά τη χρεωκοπία της Lehman Brothers το Σεπτέμβριο του 2008; (Ήταν τον Αύγουστο του 2007 που η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής άρχισε να μειώνει το διατραπεζικό επιτόκιο από 5.25% στο 2% τον Αύγουστο του 2008, ένδειξη ότι η ύφεση στην Αμερική είχε αρχίσει).
Ένα πρώτο βήμα ήταν η επίσκεψη στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) για να πωληθούν τα αποθέματα χρυσού της Κεντρικής Τράπεζας. Τον Ιούνιο του 2008 ο κ. Σταυράκης συναντήθηκε επίσης με διάφορα κόμματα και προσπάθησε να πείσει ότι θα πρέπει να πωληθεί ο χρυσός της Κεντρικής (στις ελκυστικές για την εποχή τιμές) για να μπορεί να ικανοποιήσει το προεκλογικό πρόγραμμα της Κυβέρνησης (το όφελος θα ήταν περίπου €200-250 εκ. σύμφωνα με τις τότε τιμές). Φαντάζομαι ότι ο κ. Σταυράκης είχε αντιληφθεί ότι ο προϋπολογισμός δεν μπορούσε να χρηματοδοτηθεί χωρίς ένα μεγάλο έλλειμμα και η πώληση του χρυσού θα ήταν ένας τρόπος να μειωθούν τα ελλείμματα (έχουμε δει την περασμένη εβδομάδα ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2009 ήταν τελικά περίπου €1 δισ.).
Η Κεντρική Τράπεζα δεν συγκατάνευσε σε αυτή την επιθυμία. Κρίνω σωστά δεν συγκατάνευσε, όχι διότι είναι αμαρτία να πουλάς περιουσιακά στοιχεία όπως το χρυσό, αλλά διότι οι λόγοι πώλησης του χρυσού ήταν οι αυξημένες κοινωνικές δαπάνες. Και αύξηση στις μη στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να βοηθηθεί ο περισσότερος κόσμος. Φυσικά, δεν είναι αυτός ο λόγος που δεν συγκατάνευσε η ΚΤΚ διότι δεν είναι δουλειά της ΚΤΚ να παίρνει αποφάσεις για κοινωνική πολιτική. Δύο ήταν οι λόγοι που μπορούσαν να δικαιολογήσουν την άρνηση της ΚΤΚ. Πρώτον, όταν ο χρονιαίος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ εκείνη την περίοδο ήταν της τάξης του 4.3% το δεύτερο τρίμηνο του 2008 και 3.3% το τρίτο τρίμηνο του 2008, η οικονομία δεν χρειαζόταν και άλλες κυβερνητικές δαπάνες. Δεύτερον, και συνδεδεμένο, στην Κύπρο εκείνη την εποχή μία κύρια ανησυχία ήταν ο πληθωρισμός, που θα ανέβαινε ακόμη περισσότερο με τη μετατροπή του χρυσού σε στεγαστικές ή άλλες χορηγίες. Δεδομένης μίας κύριας υποχρέωσης της ΚΤΚ να διατηρεί σταθερές τις τιμές, αυξημένες δαπάνες θα αύξαναν ακόμη περισσότερο τον πληθωρισμό.
Παρενθετικά, με την εισαγωγή μας στην ευρωζώνη, έχουμε χάσει τη δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής. Το μόνο που μας μένει είναι (προς το παρόν) η άσκηση ανεξάρτητης δημοσιονομικής πολιτικής που θα πρέπει να προσπαθεί να συμπληρώνει τις νομισματικές αποφάσεις που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Άρα, η συγκεκριμένη δημοσιονομική απόφαση θα δυσχέραινε ακόμη περισσότερο το στόχο της ΚΤΚ να έχει τον πληθωρισμό περίπου στο 2%. Άρα, αυτή ήταν η ορθή απόφαση στη συγκεκριμένη στιγμή.
Αυτό ήταν μάλλον το πρώτο συμβάν που χάλασε τη σχέση του Διοικητή της ΚΤΚ κ. Ορφανίδη και του κ. Σταυράκη. Το επόμενο βήμα του κ. Σταυράκη ήταν να ενεργοποιήσει μία παλαιότερη απόφαση του Υπουργικού και να πάρει τη διαχείριση του χρέους από την ΚΤΚ στο υπουργείο Οικονομικών. Πολλοί αναλυτές είδαν αυτή την κίνηση σαν «εκδίκηση» προς την άρνηση της ΚΤΚ να πουλήσει το χρυσό. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, μπορεί να μην είναι αλήθεια. Θεωρώ ότι αυτή η κίνηση έχει περισσότερο να κάνει με την απόφαση του κ. Σταυράκη να βρει χρήματα με το να μειώσει τα τοκοχρεολύσια του κράτους, μία δικαιολογήσιμη πρόθεση.
Ο κ. Σταυράκης, υποθέτω λόγω της προηγούμενης εργασιακής του πείρας, αποφάσισε ότι θα μπορούσε να μειώσει το πρόβλημα του ελλείμματος με εξωτερικό δανεισμό, σε ένα περιβάλλον χαμηλών διεθνών επιτοκίων (λόγω των παγκόσμιων ανισορροπιών και της διογκούμενης διεθνούς κρίσης). Η διαχείριση του χρέους από το υπουργείο Οικονομικών θα βοηθούσε αυτή την πρόθεση. Το επόμενο γράφημα δείχνει το ποσοστό εξωτερικού προς συνολικού χρέους από το τέλος του 2007 μέχρι το τέλος του 2010. (Πατήστε πάνω στο γράφημα για μεγέθυνση).
Από 23% στο τέλος του 2007, το εξωτερικό χρέος σαν ποσοστό του συνολικού χρέους, ανέβηκε στα 53% στο τέλος του 2010. Ταυτόχρονα, έστω και αν το συνολικό χρέος ανέβηκε από €9,262 εκ. το 2007, στα €9,873 εκ. το 2010 (σειρά 30 στον πίνακα με πραγματικές αξίες), οι πληρωτέοι τόκοι μειώθηκαν από €480 εκ. το 2007 σε €361 εκ. το 2010 (σε τιμές 2007, σειρά 19 στον πίνακα της προηγούμενης εβδομάδας).
Άρα ο κ. Σταυράκης φαινόταν να πετυχαίνει τους στόχους του. Το πρόβλημα με αυτή την τακτική (την οποία φαίνεται να ασπαζόταν και ο κ. Larry Summers όταν ήταν υπουργός Οικονομικών της Αμερικής όπως φαίνεται στην πιο κάτω παράγραφο), είναι ότι το χαμηλότερο κόστος δανεισμού προέρχεται από επενδυτές που μπορεί εύκολα να αρνηθούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος όταν καταλάβουν ότι η αποπληρωμή κινδυνεύει. Το άρθρο του καθηγητή (στο Harvard) Jeremy Stein στο (Journal of Finance, 2010) εξηγεί καθαρά το αντιστάθμισμα μεταξύ ρευστότητας και κόστους (επιτοκίου δανειοδότησης) και λέει για το Summers:
Former Treasury secretary Lawrence Summers describes government financing behavior along just these lines: “I think the right theory is that one tries to [borrow] short to save money but not [so much as] to be imprudent with respect to rollover risk. Hence there is certain tolerance for [short-term] debt but marginal debt once [total] debt goes up has to be more long term.”
Δηλαδή με το φθηνότερο κόστος εξωτερικής χρηματοδότησης (αλλά με περισσότερο βραχυπρόθεσμο χρέος) εξοικονομήθηκαν τα €120 εκ. από το 2007 στο 2010. Φυσικά το κόστος δεν περιλάμβανε το ρίσκο, η εξωτερική χρηματοδότηση να στερέψει απότομα για οποιοδήποτε λόγο που μπορεί να ήταν και άσχετος με την Κυπριακή οικονομία.
Το στοίχημα πιθανόν να πετύχαινε αν η κυπριακή δημοσιονομική κατάσταση δεν ήταν τόσο άσχημη και η διεθνής κρίση (ιδιαίτερα στην ευρωζώνη και Ελλάδα) δεν γινόταν ακόμη χειρότερη. Εδώ ίσως ήταν το κρισιμότερο λάθος του κ. Σταυράκη. Ο Διοικητής της ΚΤΚ προειδοποιούσε από το μέσο του 2008 και μετά για την επερχόμενη κρίση. Και το πρώτο πράγμα που σταματάει σε μία κρίση είναι οι καινούργιες δανειοδοτήσεις, πράγμα που θα έβαζε μεγάλη πίεση στην αναχρηματοδότηση του χρέους. Στη βιβλιογραφία υπάρχει επίσης η εμπειρική ιδέα ότι οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν καλύτερη πληροφόρηση από το κοινό αλλά και από τους επαγγελματίες που πληρώνονται για να προβλέπουν (commercial forecasters). Αυτό δείχνουν οι Romers στο άρθρο τους στο American Economic Review (2000). Αυτό είναι ιδιαίτερα σωστό για την Κύπρο μετά την ένταξη στην ευρωζώνη καθώς η ΚΤΚ έρχεται σε πολύ συχνή επαφή με το εξωτερικό και την ΕΚΤ. Άρα η γνώμη του οργανισμού θα έπρεπε να λαμβανόταν υπόψιν πολύ πιο γρήγορα από τον Ιούλιο του 2011 για την άσχημη κατάσταση των δημοσίων οικονομικών. Όσο η διεθνής οικονομία και η Ελλάδα χειροτέρευε, τόσο περισσότερο χρειαζόταν το υπουργείο Οικονομικών καινούργιες αναχρηματοδοτήσεις, αλλά την ίδια στιγμή οι ξένοι επενδυτές περισσότερο δίσταζαν να παίρνουν ρίσκα λόγω της κρίσης.
Το ποσοστό εξωτερικού χρέους είναι επίσης μία παράμετρος που βρίσκουν οι Reinhart-Rogoff να είναι συσχετισμένη με την πιθανότητα προκλήσεων κρίσης. Η Κύπρος δεν είναι διαφορετική. Όσο η εξωτερική κρίση χειροτέρευε τόσο η δυνατότητα αναχρηματοδότησης και ανεύρεσης καινούργιων δανειστών δυσκόλευε την κατάσταση. Το μη αναμενόμενο γεγονός που έκανε ακόμη χειρότερη την κατάσταση ήταν η έκρηξη στο Μαρί που σήμανε οριστικά το τέλος της δυνατότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας να ζητά αναχρηματοδοτήσεις από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές και να συνάψει διακρατική συμφωνία με τη Ρωσία.
Από το καλοκαίρι του 2010 και μετά, είχαμε και τις υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης. Που συνδέονται όχι μόνο με την κακή δημοσιονομική κατάσταση και τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας αλλά και με το μέγεθος του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο. Αυτές τις υποβαθμίσεις, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα και τα ερωτήματα που έχουν τεθεί για το εποπτικό πλαίσιο, θα προσπαθήσω να αναλύσω την άλλη εβδομάδα. Προς το παρόν κρατάμε την εξωγενή, μόνιμη και αστόχευτη αύξηση στις δημόσιες δαπάνες (μέρος Α) και την ανεπιτυχή προσπάθεια να βρεθούν πόροι μέχρι να επανέλθουν ψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, ούτως ώστε οι δημόσιες δαπάνες να μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς εκτροχιασμό του δημόσιου χρέους (μέρος Β).
Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
I await with eagerness the last article on the banking system to see if the analysis will be objective with respect to the Regulatory and Finacial Stability role of the CBC which to my mind (and other readers of the blog) did not do enough to protect the Cypriot taxpayer.
This emanates from the role of the Governor as National regulator and has nothing to do with decisions at the ECB level on inflation targeting and monetary policy. The relevant laws include the Cypriot Banking Law...
I said that I agree with the analysis regarding the fiscal issues. Balanced View I think...
p.s.Εμμονές και εθελοτυφλίες σαν αυτές του Taylor και του Anonymous είναι που μας έφεραν εδώ που είμαστε σήμερα. Ασχολούνται με το δέντρο ενώ καίγεται το δάσος.
Αλλά ο Ανώνυμος και ο Τέυλορ (one track minds?)πάλι δεν δίνουν όλη την εικόνα, όταν εστιάζουν τη προσοχή μας στο "διαχειρίσημο" 65% λόγο του χρέους προς ΑΕΠ που θα αποσταθεροποιηθεί δήθεν με το πρόσθετο καπέλλο 25% από ενδεχόμενη (και σχεδόν βέβαιη) βοήθεια/εθνικοποίηση τραπεζών.
Αυτό που και οι δύο παραλείπουν είναι ότι οι οίκοι αξιολόγησης, όπως κάθε συνετός τραπεζίτης, δίδουν δευτερεύουσα σημασία στο ύψος του δημόσιου χρέους και σωστά βλέπουν την δυνατότητα αποπληρωμής του τοκοχρεωλυσίου από τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Στη περίπτωση της Κύπρου από το 2008 και μετά τα μεγάλα και μόμιμα πλέον ελλείματα του κράτους αυτόματα οδηγούν σε συνεχείς υποβαθμίσεις, καθώς η πολιτεία εμφανώς δεν θέλει να περιορίσει έξοδα και συνεχώς ψάχνει για νέα δάνεια οθενδήποτε προερχόμενα.
Δυστυχώς δεν αποφεύγουμε υποβαθμίσεις και επιτήρηση ούτε με 65%+25% χρέος αλλά ούτε με 65% μόνο, αν δεν νοικοκυρευτεί η πολιτεία (και οι τράπεζες).
Το γεγονός αυτό, σημειώθηκε, υποδηλώνει ότι η χρονική αυτή στιγμή, ήταν ίσως η κατάλληλη για να εξεταστεί η πώληση μέρους του αποθεματικού του χρυσού.
Στο τέλος της συνεδρίας, αποφασίστηκε, όπως το διοικητικό συμβούλιο, εξουσιοδοτήσει τον διοικητή να προβεί σε πώληση μέρους του αποθεματικού που να μην υπερβαίνει το 50% των αποθεμάτων όταν και εφόσον οι συνθήκες κριθούν ευνοϊκές.
Το μόνο μέλος του συμβουλίου που εξέφρασε διαφωνία ήταν ο Σπύρος Αραούζος ο οποίος εξέφρασε την άποψη πως έπρεπε να πωληθεί μόνο το 1/3 των αποθεμάτων του χρυσού.
Αυτά για την ιστορία σχετικά με τον χρυσό.
Το Υπουργείο όμως είχε διαφορετική άποψη και εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο διαχειριστής πρέπει να είναι πολιτικά, λογιστικά και διαχειριστικά υπόλογος και ελεγχόμενος από τους συνταγματικά κατοχυρωμένους θεσμούς του κράτους δεδομένου ότι οι ενέργειες του διαχειριστή του δημόσιου χρέους καθορίζουν μέρος των δημοσιονομικών υποχρεώσεων και δημοσιονομικών κινδύνων του Δημοσίου, τις οποίες – σε τελική ανάλυση – καλούνται να επωμισθούν οι φορολογούμενοι πολίτες και οι μελλοντικές γενεές. Αυτά που σημειώνω είναι αναφέρονται σε παράρτημα των εγγράφων που κατατέθηκαν στη βουλή.
Στο παράρτημα, το Υπουργείο βρίσκει χρήσιμο να τονίσει ότι «σε σχέση με το θέμα αυτό σημειώνεται ότι σε πλείστες χώρες της ΕΕ, όπου έχουν ιδρυθεί ξεχωριστά Γραφεία ή Οργανισμοί διαχείρισης δημοσίου χρέους, το πλαίσιο πολιτικής αποφασίζεται κατά κανόνα από τον υπουργό Οικονομικών».
I know very well what Athina said:
"...και το περιθώριο που είχε δώσει στην Κύπρο η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα έληγε τον Αύγουστο". Υου know Taylor that Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα means ECB right???? :-)
Τέιλορ, μην ανησυχείς, θα μιλήσουμε και για το Διοικητή όταν έρθει το μέρος Γ από τον κο Μιχαηλίδη.
Πείτε μας τελικά με ονόματα ποιοι εμποδίζουν τους υπαλλήλους του ΤΕΠ από το να πατάξουν την φοροδιαφυγή;
Χωρίς να παίρνω θέση αναφορικά με τον τρίτο πυλώνα, δηλαδή την λανθασμένη επιλογή του κύριου Σταυράκη να στραφεί στον εξωτερικό δανεισμό, ας μου επιτραπούν τα εξής σχόλια:
1. Αν ο εξωτερικός δανεισμός είναι τόσο κακός (έστω σε αυτές τις συνθήκες) τότε φαντάζομαι μας μένει (προτείνεται) εσωτερικό δανεισμό. Αλλά ο εσωτερικός δανεισμός στραγγίζει την οικονομία με βάση το κύριο Παπαδόπουλλο, Νεοφύτου, Ορφανίδη κτλ. Άρα και εσείς οφείλετε με τον ίδιο ζήλο να απαντήσετε στην τριάδα.
2. Αναφέρεται ότι «με το φθηνότερο κόστος εξωτερικής χρηματοδότησης … εξοικονομήθηκαν τα €120 εκ. από το 2007 στο 2010». Αλλά με βάση τα δικά σας στοιχεία αυτή η εξοικονόμηση είναι ετήσια, άρα η συνολική πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερη.
3. Μήπως ένας από τους λόγους της μεγέθυνσης του εξωτερικού δανεισμού είναι γιατί οι εσωτερικοί δανειστές προτιμούσαν τα ελληνικά ομόλογα της δευτερογενούς αγοράς με «ψηλές αποδόσεις» (Προς διερεύνηση).
4. Μήπως η στροφή προς τον εξωτερικό δανεισμό σε μια περίοδο χαμηλών επιτοκίων δημιουργεί περισσότερα περιθώρια επέκτασης του δανεισμού εσωτερικά σε μια ποιο δύσκολη φάση;
However, Orphanides has also done great harm by not regulating the banks properly according to the Cypriot Banking Law and may I refer you to Mr Olymbios for the particular clauses in this law that gave the governor power to stop both Cypriot banks from opening more Greek Branches and from purchasing more Greek Gov Bonds...
What to do now? Banks to be recapitalised by their private shareholders, if possible, however BlackRock writedowns on Non Performing Loans are coming at the end of December 2011 and I'm therefore unsure as to whether the capital raisings announced now by the big 2 Cypriot banks will be enough.
What I suggest? The Supervision Department of the CBC to go for on site examinations of the two big systemically important Cypriot banks make a CONSERVATIVE assessment of their Non Performing Loans both here and in Greece make a conservative assessment of all their peripheral European Sovereign bond holdings (including Irish Government debt-yes one banks has this as well!!) and tell us straight the true capital needed by these two systemically important banks by July 2012 in order to comply with the European Banking Authority's 9% Core Tier 1 Capital requirement.
If the private shareholders do not have the appetite or the capacity to re-capitalise their banks (quite likely unless Dubai and Abu Dhabi step in) then the Cypriot state with the CBC must ask the European Mechanism to re-capitalise them...
Αντί να μαζέψουν το μυαλό τους και να στηρίξουν τον δικό τους υπουργό οικονομικών ο οποίος προσπαθεί απεγνωσμένα και είναι εις πίστη του να σώσει την κατάσταση (γι αυτό και πολύ ορθά του έδωσε την στήριξή του ο πάντοτε συνεπής και έντιμος πολιτικός Χρήστος Στυλιανίδης), τον υποσκάπτουν συνεχώς. Τη μια φταίει ο Ορφανίδης (τον οποίον αν άκουαν τον καιρό που έπρεπε δεν θα φτάναμε στα σημερινά χάλια) και την άλλη οι πρώην κυβερνήσεις γιατί δεν έκαναν διαρθρωτικές αλλάγες (i.e "αντιαλαικά μέτρα" για το ΑΚΕΛ) τις οποίες είναι το ΑΚΕΛ που μονίμως μπλόκαρε στη βουλή και δεν άφησε ποτέ να εφαρμοστούν όταν ήταν είτε αντιπολίτευση-επί Κληρίδη- είτε συγκυβέρνηση-επί Τάσου-και τώρα κυβέρνηση)
Ακόμη και οι εξαγγελθείσες προθέσεις του Κίκη να υλοποιηθούν ΟΛΕΣ δυστυχώς και πάλι νομίζω δεν μας σώζουν.
Θέλω να σημειώσω επίσης, πως αν ρίξουμε μια ματιά στις παροχές που δίνονται σε άλλα κράτη, ακόμη και στη Μεγάλη Βρετανία θα διαπιστώσουμε πως έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε για να γίνουμε σωστό κοινωνικό κράτος. Εδώ ας πούμε δίνεται ανεργιακό επίδομα για έξι μήνες, εκεί επ' άπειρον. Στη Βρετανία δίνεται επίσης, επίδομα για αγορά ενδυμάτων όταν κάποιος άνεργος χρειάζεται να πάει σε συνάντηση για εργασία. Στη Βρετανία γίνονται ακόμη εξετάσεις GCE για το πως να εξασφαλίζουν επιδόματα από το κράτος. Γίνονται και πολλά άλλα τα οποία εμείς ως κράτος δεν δίνουμε για για άλλες κατηγορίες ατόμων.
Ας μην πυροβολούμε λοιπόν γιατί ως κοινωνία φαντάζομαι δεν θέλουμε να έχουμε ζητιάνους ηλικωμένους ή άστεγους. Αστοχες ενέργειες ναι έγιναν και από αυτή την κυβέρνηση και από τις υπόλοιπες, αλλά βελτιώνονται, αργά σταθερά πιστεύω.
μια συμβουλή, όταν δεν γνωρίζεις κάτι καλύτερα να μην εκτίθεσαι. Ή όταν σου λεν κάτι από τους μηχανισμούς προπαγάνδας του ΑΚΕΛ να το διαστραυνώνεις και μετά να το αναπαράγεις. Ποιος σου είπε ότι στην Μεγάλη Βρετανία δίνεται επ απειρον ανεργιακό επίδομα??? Κύριε ελέησον, κύριε ελέησον!!!
(αν δινόταν πάντως επ άπειρον ανεργιακό επίδομα, οι φωστήρες που σου το είπαν αυτό θα είχαν μετακομίσει ήδη εκεί!!)
Για το μέγα πρόβλημα που δημιούργησαν οι τράπεζες δεν διαβάσαμε τις απόψεις σου; 'Η μήπως ούτε γι' αυτό άκουσες, διάβασες ή τέλος πάντως κατάλαβες τις συμβαίνει. Εχεις μια κριτική άποψη ή καλά έκαναν όπως τα έκακαν;
Οταν είπα ότι δεν θα αποφύγουμε τον μηχανισμό εξηγώ πάρα κάτω γιατί. Μήπως διαφωνείς ότι θα κληθούμε να καταβάλουμε (όλοι μας) το τίμημα άστοχων ενεργειών ιδιωτικών εταιρειών που όταν είχαν αμύθητα κέρδη τα μοίραζαν στους μετόχους και τώρα που βρέθηκαν σ' αυτή τη θέση καλούμαστε να τις βγαλουμε από το αδιέξοδο;
Τα δικά τους δικά τους δηλαδή και τα δικά μας πάλι δικά τους!
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε δύο στοιχεία στη συζήτηση αυτή:
Πρώτα οι τράπεζες.
Πιθανότατα, αν δεν ανταποκριθούν οι υφιστάμενοι μέτοχοι, να χρειαστεί επένδυσις δισεκατομμυρίων από το κράτος και εθνικοποίησις (που ίσως και να ικανοποιήσει μερικούς εξ ημών). Αλλά αυτά είναι έξοδα του μέλλοντως που δεν έχουν ακόμη δημιουργήσει τρύπα στα οικονομικά του κράτους και για την οποία σίγουρα θα ευθύνονται και οι τραπεζίτες.
Η κρίσις που όλοι αισθανόμαστε τα τελευταία χρόνια οφείλεται στην έλλειψη στοιχειώδους οικονομικής διαχείρησης και τα επακόλουθα ελλέιματα για τα οποία ευθύνεται αποκλειστικα η σημερινή κυβέρνησις. Και μη μας λέτε ότι οφείλεται στη μείωση των κρατικών εσόδων από τα ψηλά επίπεδα των κεφαλαιακών και μεταβιβάστικών και ΦΠΑ της περιόδου της κτηματικής φούσκας (για την οποία και κατηγορουν μερικοί την Κεντρική Τράπεζα). Αν θέλετε να είστε συνεπείς Κεϋνσιανοί πρέπει σε περιόδους ψηλών εσόδων να μειώνονται οι κρατικές δαπάνες για να έχει η πολιτειά περιθώρια να επιδοτεί την οικονομία άμα οι αγελάδες είναι ισχνές. Εμείς σπαταλήσαμε τα ψηλά έσοδα από τη φούσκα και σπαταλούμεν ακόμα από κεκτημένη ταχύτητα με δανεικά που τώρα στερέψαν. Δεν φταίν οι τράπεζες ακόμη. (Θα φταιν, ίσως, σε λίγους μήνες, για άλλα προβλήματα.)
Δεύτερο σημείο, η ανεπάρκεια του κοινωνικού κράτους.
Συμφωνώ μαζί σου ότι οι υπηρεσίες που προσφέρει το κρατος μας στους πολίτες υστερούν σε πολλούς τομείς (υγεία, εκπαίδευσις, άμυνα, ανάπτυξις, στήριξις ανέργων και αναξιοπαθούντων). Αλλά πως μπορεί να είναι αλλιώς όταν την μερίδα του λέοντος του προϋπολογισμού τη τρώει η αδηφάγος δημόσια υοηρεσία;
Και μη πιπιλλάς την καραμέλα ότι τα κοινωνικά μέτρα θα καλυφθούν από πρόσθετη φορολογία του "πλούτου" αν δεν διεβάσεις πρώτα τες ζημιές των μεγάλων εισηγμένων εταιρειών. Και αν δεν αντιληφθείς την καταστροφική μείωση της περιουσίας των "εχόντων και κατεχόντων" (κατα την προσφιλή έκφραση κατα τα άλλα νούσιμου υπουργού μας), που σήμερα κρατουν μετοχές της Λαϊκής στα 20 σεντς και επαναδιαπραγματεύονται δάνεια που δεν καλύπτονται από τες σημερινές αξίες των κτημάτων τους.
Αύξησις φόρων θα αποδώσει οριακά. Η μείωσις εξόδων ειναι μονοδρομος. Και οι βελτιωμένες κοινωνικές παροχές θα περιμένουν να ξεπληρώσει πρώτα η κυβέρνηση τες αμαρτίες της (και τες αμαρτίες πρηοηγουμένων κυβερνήσεων).
http://online.wsj.com/article/SB10001424052970204443404577051781702107756.html?mod=googlenews_wsj
The rest is politics.
Χάνουμε την ουσία, σπαταλάμε ενέργεια και χρόνο ως προς το ποιός ευθυνετε....όλοι μας φταιξαμε,, Η πορεία ειναι πλεον μη ανατρεψιμη, δεν προλαβενουμε.......το πρόβλημα στην οικονομία μας δέν είναι ουτε ο Σταυράκης, ούτε Ο χριστόφιας, ούτε η Σωτηρούλα αλλά τα ακόλουθα
1. Συνολικός δανεισμός στο σύστημα 300% του ΑΕΠ μας, οι Κυπριοι είμαστε 3 φορές πιο δανεισμένοι απο τους Ελληνες,,,,,θέλαμε όλοι 3 αυτοκίνητα, 2 εξοχικά και Roberto Cavalli βρακάκια..
2.. Τράπεζες , 30 δις έκθεση σε μια χώρα που χρεωκόπησε. 30 δις είναι 6 φορές τα κεφάλαια των τραπεζών.....Οι τράπεζες χρεωκόπησαν, απλά ακόμα δεν θέλουμε να το πιστεψουμε......
3. Βραχυκυκλωμένη δημόσια υπηρεσία , 8 δις σχεδον όλα ανελαστικά εξοδα και 7 δις εισοδήματα, μια εγκλωβισμένη απο τις συντεχνίες Κυβερνηση σε 1 ΔΙΣ έλλειμα τον χρόνο ...
4. Μεγάλη έκθεση σε ακίνητα απο ετερείες αναπτυξης γης, ξένοι που αγορασαν ακίνητα με δάνεια απο τις τράπεζες μας για να κερδοσκοπησουν, σταματούν την ζημία τους και εγκαταλειπουν τα ακίνητα τους αφηνοντας εκτεθιμένους τοσο τις ετερείες ανάπτυξης γης οσο και τις τράπεζες....
αυτά είναι τα προβλήματα μας και δεν φτένε για τα πιο πάνω ούτε ο Σταυράκης ούτε η Σωτηρούλα......ο Σταυράκης απλά δεν κατάλαβε την σοβαροτητα, την ένταση και την χρονική διαρκια αυτής της κρισης....
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ θα συμβούν τα εξης.......μπένουμε σε ΦΑΒΛΟ ΚΥΚΛΟ ........Σπιράλ κατάσταση και μετά το Χάος..
Οι τράπεζες θα έχουν ψηλα επιτοκια για να μαζεψουν ρευστότητα (ρευστοτητα που εγκλωβισαν στην Ελλαδα) , αυτό θα στερέψει και άλλο την αγορά, θα χρεωκοπήσουν πολλες μικρες επιχειρησεις , θα ανέβει η ανεργια)
Το κράτος θα ανεβασει φορολογίες για να μειώσει 'ελλειμα , στεγνωνοντας και άλλο την αγορά ......
Ολοι θα κτυπήσουνε την αγορά βραχυπρόθεσμα .....
αυτό θα μειώνει συνεχώς την κατανάλωση , θα αυξησει την φοροδιαφυγη και στο τέλος ,,,,,,,το κράτος δεν θα μειώνει έλλειμα και οι τράπεζες θα χρεωκοπήσουν επιδή στεγνωνουν την αγορά και πολλοί πελατες τους δεν θα αντεξουν ψηλα επιτόκια και την έλλειψη ρευστοτητας και θα χρεωκοπήσουν και οι τράπεζες θα έχουν μεγάλες ζημιες απο δάνεια επιχειρησεων που χρεωκόπησαν....
Η κρίση αυτή , οπως ειναι στημένη σημερα η οικονομία μας, θα διαρκέσει τουλαχιστον 10 χρόνια, θα επώδυνη και σκληρη........για να ξεπεραστεί πιο γρήγορα πρέπει να γίνουν 2 πράγματα άμεσα.
1. Το κράτος να σταματήσει το ελλειμα του το 2012 , να έχει πλεονασμα για να μπορεί να συντηρα τον δανεισμο του, να βρσκει ρευστοτητα με χαμηλό κοστος για να κάνει αναπτυξιακά εργα .....
2 το κράτος να πάει αμεσα( αυριο εαν ειναι δυνατον) στο ταμειο χρηματοπιστωτικης σταθεροτητας , να πιασει κεφαλαια και τα δωσει στις Κυπριακες τράπεζες με μορφη κεφαλαιου ωστε να μειώσουν τα επιτοκια στην Κυπρο, να διοχετευουν ρευστοτητα στην αγορά και οχι να την πνιγουν οπως κάνουν τωρα......
μπηκαμε σε φαυλο κυκλο εδώ και μερικους μήνες , δεν υπάίρχει επιστροφή , είναι καιρος για δραστικά μέτρα οπως αυτα που αναφερα πιο πάνω, ειναι καιρος για χειρουργικες επεμβασεις, ο ασθενης ειναι σχεδον νεκρος, πρέπει να σταματησουμε να του χορηγουμε ασπιρινες....αυτες απετυχαν.....
Κυριοι θα το λέω συνεχως,,,,δεν εχουμε χρονο για θεωριες.....αλλά για δραστικά και πρακτικά μέτρα.......
Σάββας Τταντής 21-11-2011
1. Αριθμός δημοσίων υπαλλήλων. Σε μια γραφειοκρατεία η οποία είναι περίπου όπως ήταν το 1970 με την περισσότερη χαρτούρα που έχει δει κανείς, δεν χρειάζονται 72,000 υπάλληλοι, αλλά 36,000. Ποιοι φταίνε; Πολιτικοί, συντεχνιακοί, δημόσιοι υπάλληλοι, ψηφοφόροι που ζητούν ρουσφέτι.
2. Αυξήσεις μισθών δημοσίων υπαλλήλων. Βασικοί, προσαυξήσεις, γενικές αυξήσεις, προαγωγές, τιμαριθμικό επίδομα, ΑΤΑ, επιδόματα της τρέλας. Τόσο δύσκολο είναι το σύστημα να είναι βασικός μισθός + αύξηση; Ποιοι φταίνε; Πολιτικοί.
3. Υπερχρεωμένο και σπάταλο κράτος. Στις αρχές το κρύβαμε γιατί η οικονομία μεγάλωνε. Ρώτα μια κοτζιάκαρη ή ένα πτυχιούχο τι σημαίνει 3.2% ΑΕΠ και ρώτα την/τον τι σημαίνει €678,345,987.12 χρέος σε ένα χρόνο. Ποιοι φταίνε; Πολιτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι.
4. Τράπεζες. Moral hazard σε όλο το μεγαλείο του. Ήξεραν ότι το να επενδύεις σε κρατικά ομόλογα της χώρας σου είναι επικίνδυνο; Όχι αλλά τώρα το έμαθαν. Οι μέτοχοι θα χάσουν το κεφάλαιο τους και οι διευθυντές τα κεφάλια τους. Ποιοι φταίνε; Κεντρική τράπεζα, Τραπεζίτες.
5. Ανεργία. Ήμασταν και οι πρώτοι στους ξένους εργάτες. Όλοι μαστόροι με τα μαυρούθκια και τις Ρουμάνες. Έψαχνες ντόπιο εργάτη και δεν έβρισκες. Φέρνει ο εργοδότης εργάτη, τον δοκιμάζει τρεις μήνες, δεν του κάνει, δεν τον πληρώνει και τον αφήνει στο έλεος του κράτους και των επιδομάτων. Ποιοι φταίνε; Εργοδότες, Υπ. Εσωτερικών και Εργασίας.
6. Μειωμένος τζίρος. Το 2007, 2008 και λίγο το 2009 όλοι ήθελαν να γίνουν εργολάβοι, κτηματομεσίτες, developers και εισαγωγείς αυτοκινήτων. Οι τράπεζες πήγαιναν μαζί με developers στο Λονδίνο για road shows. Έμπαινες στην τράπεζα και αν ήθελες δάνειο αυτοκινήτου σου έδιναν και κάρτα. Ποιοι φταίνε; Επιχειρήσεις, τράπεζες, κεντρική τράπεζα.
Σωτηρία υπάρχει. Αποφάσεις δύσκολες μπορούν να παρθούν. Αλλά δεν μπορεί να γίνει το καλύτερο για όλους.
Χαμένοι θα είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι φορολογούμενοι, οι τράπεζες και οι εταιρείες που βασίζονται στο κράτος για έσοδα.
Νικητές μπορεί να είναι οι δανειζόμενοι αν το κράτος πάρει τις τράπεζες και τις βάλει να εργάζονται για τον πολίτη και όχι για τον τραπεζίτη, και οι επόμενες γενιές αν τελικά αποφασίσουμε να νοικοκυρευτούμε.
Ειδεμή η κατρακύλα θα συνεχίζεται, αφού ο κόσμος και οι συντεχνίες δεν πρόκειται να συνεργαστούν με την (ανίκανη μας δυστυχώς) κυβέρνηση για να ξεπεραστεί η κρίση.
Πάταξη της φοροδιαφυγής, περισυλλογή κρατικών δαπανών….
Άμα δεν γίνουν αυτά, καλή σας νύκτα.
Για αυτό εισηγούμε την άμεση παρέμβαση του κράτους στα κεφάλαια των τραπεζών μέσω του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας έτσι ώστε να αυξηθουν τα κεφάλαια και η ρευστότητα των τραπεζών να μπορουν να βοηθούν την πραγματική οικονομία έτσι ώστε να υπάρχει αναπτυξη, να βοηθούντε οι επειχηρήσεις έτσι ώστε να μην έχουν μεγαλύτερες ζημίες τόσο οι τράπεζες όσο και η πραγματική οικονομία.
Πρέπει να γίνει αυτο που κάνανε οι Ιρλανδοί οι Ισλανδοί και οι Αγγλοι.......οσο δεν γίνετε αυτό , τόσο πιο πολύ θα διαρκέσει αυτή η κρίση η οποία ακόμα τώρα ξεκίνισε ............