Παρατηρήσεις από την Αυστραλία
Κατά τις διακοπές του Πάσχα βρέθηκα στη Μελβούρνη (Αυστραλία) μετά από πρόσκληση του τμήματος χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης για ένα σεμινάριο και ερευνητική συνεργασία με ένα μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού. Η Αυστραλία είναι ωραία χώρα και ήταν χρήσιμο να βρεθείς ξαφνικά σε μία χώρα που αναπτύσσεται οικονομικά και άρα έχει ισχυρό νόμισμα (και άρα δυστυχώς για τον Κύπριο ταξιδιώτη είναι πολύ ακριβή). Ήταν ευχάριστο να βρίσκεσαι σε μία χώρα που το Ελληνικό χρέος δεν είναι πρώτη οικονομική είδηση στα ΜΜΕ. Ο κύριος λόγος ανάπτυξης της Αυστραλίας είναι οι εξαγωγές ορυκτών και ο κύριος πελάτης είναι η υπόλοιπη Ασία (και πρωτίστως η Κίνα). Σταδιακά, επίσης, ο τομέας της μόρφωσης μέσω φοιτητών από την Ασία συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη της χώρας. Άρα, όσο συνεχίζεται η ανάπτυξη στην Ασία, τόσο θα συνεχίζεται και η οικονομική ανάπτυξη στην Αυστραλία. Εκτός από τις φυσικές ομορφιές της χώρας, δύο πράγματα μου έκαναν εντύπωση. Το πρώτο έχει να κάνει με το Πανεπιστήμιο και το επίπεδο των διδάκτρων του. Το Πανεπιστήμιο δεν είναι ιδιωτικό αλλά δημόσιο. Τα δίδακτρα όμως κυμαίνονται ανά είδος πτυχίου (προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό) και ειδικότητας. Επίσης, για τους Αυστραλούς τα δίδακτρα είναι περίπου $25 χιλ. και για τους ξένους (συνήθως Κινέζους φοιτητές) είναι περίπου $30 χιλ. για τα προπτυχιακά προγράμματα, με τα μεταπτυχιακά λίγο περισσότερο ακριβά. Και αν διερωτάστε, δεν είναι φτηνό το Αυστραλέζικο δολάριο, η ισοτιμία είναι περίπου 0.72 ευρώ προς ένα δολάριο. Ερχόμενος από την Ευρώπη, και ειδικότερα την Κύπρο, όπου τα δίδακτρα στα δημόσια σχολεία είναι μία ιερή αγελάδα, το επίπεδο των διδάκτρων μου έκανε τρομερή εντύπωση. Θα άκουσαν και αυτοί σε κάποιο στάδιο μάλλον την ιδέα ότι το κράτος δεν πρέπει να χρηματοδοτεί σε τόσο μεγάλο βαθμό αυτούς που σε τελική ανάλυση θα καρπωθούν τους ψηλότερους μισθούς από τα πανεπιστημιακά διπλώματα. Το δεύτερο έχει να κάνει με τη μετανάστευση στην Αυστραλία. Είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα αλλά μέχρι και οι μισοί κάτοικοι σε μεγάλα κομμάτια της Αυστραλίας (πχ στη Μελβούρνη) έχουν γεννηθεί εκτός της χώρας. Η οικονομική ανάπτυξη φέρνει ζήτηση για εργασία και ανάγκη για εισαγωγή εργατικού δυναμικού. Στην Αυστραλία έχουν το λεγόμενο «σύστημα βαθμών» («point system») με το οποίο τα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά προσόντα παίρνουν βαθμούς με τους οποίους μπορεί κάποιος να πάρει άδεια εργασίας στη χώρα. Επειδή η χώρα είναι ανοικτή σε αυτό τον τρόπο μετανάστευσης, πολλοί ξένοι επιλέγουν τα πανεπιστήμια της χώρας για τη μόρφωση τους, ξέροντας από πριν ότι αυτοί οι βαθμοί από τα πτυχία θα μπορούν να μεταφραστούν σε επαγγελματική αποκατάσταση στο μέλλον, με τη χώρα στην οποία σπούδασαν να είναι μια πιθανή επιλογή. Η Αυστραλία το 1865 είχε περίπου 750 χιλ. κατοίκους, τώρα έχει περίπου 25 εκ. και με τη δυναμική στην οικονομία της και στον πληθυσμό της (αν η Κίνα συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης), πολύ σύντομα θα είναι μία μικρή υπερδύναμη του μεγέθους της Αγγλίας. Ο κόσμος όντως αλλάζει… Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.