Κυπριακό Ταμείο Επενδύσεων Φυσικού Αερίου: Επενδυτική Πολιτική

 Ποιά πρέπει να είναι η επενδυτική πολιτική ενός ταμείου που παίρνει έσοδα από ένα πόρο που είναι περιορισμένος και άρα θα εκλείψει μετά από την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος; Η απάντηση είναι παρόμοια με τη συμβουλή που δίνουν οι διάφοροι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι στα νοικοκυριά για τις επενδύσεις τους.  Η βασική ιδέα συνοψίζεται με τον απλό κανόνα: Το ποσοστό του πλούτου μας σε μετοχές πρέπει να είναι ίσον με (100-ηλικία του επενδυτή).  Δηλαδή, οι νέοι (στα τριάντα τους) πρέπει να έχουν 70% των αποταμιεύσεων τους σε μετοχές.  Όσο γερνά ο επενδυτής, τόσο πρέπει να γίνεται περισσότερο συντηρητικός στις επενδυτικές αποφάσεις του.  Η συμβουλή μπορεί να γίνει περισσότερο λεπτομερής με περισσότερες πληροφορίες για την κατάσταση του επενδυτή (αναμενόμενη διάρκεια ζωής, συντάξιμο εισόδημα, αβεβαιότητα εισοδήματος), αλλά η βασική ιδέα παραμένει αναλλοίωτη (πχ άρθρο Vanguard).  Η λογική πίσω απ’ αυτή τη συμβουλή είναι η ίδια που κάνει αυτή τη συμβουλή σχετική για τις επενδύσεις ενός ταμείου φυσικού αερίου.  Οι νέοι πρέπει να είναι επενδυμένοι σε μετοχές διότι έχουν κάμποσα χρόνια εργασίας μπροστά τους με τα οποία μπορούν να ξεπεράσουν πιθανές χαμηλές αποδόσεις στο χρηματιστήριο.  Αυτό προέρχεται από τη χαμηλή συσχέτιση των ατομικών μισθών με τους χρηματιστηριακούς δείκτες.  Αν προτιμάτε, το επενδυτικό ρίσκο είναι μεγαλύτερο για κάποιο συνταξιούχο παρά για κάποιο με πολλά χρόνια (έστω και αβέβαιων) μελλοντικών εισοδημάτων από μισθούς.  Οι μισθοί μπορούν δηλαδή να μετριάσουν τις κακές αποδόσεις και άρα μοιάζουν με ένα ομόλογο το οποίο έχει τη μεγαλύτερη παρούσα αξία στην αρχή της εργασιακής ζωής.  Είναι αυτή η λογική που πρέπει να κάνει τις μετοχές περισσότερο προσφιλείς στους «νέους».  Η ίδια λογική ισχύει με τα κοιτάσματα οποιουδήποτε φυσικού πόρου.  Η παρούσα αξία του φυσικού πόρου είναι μέγιστη στην αρχή της εξόρυξης.  Άρα η επενδυτική πολιτική του ταμείου πρέπει να είναι περισσότερο επιθετική στην αρχή, δηλαδή με μεγαλύτερα ποσοστά του ταμείου σε δείκτες μετοχών.  Όσο η παρούσα αξία των κοιτασμάτων θα μειώνεται, τόσο και η επενδυτική πολιτική θα πρέπει να γίνεται περισσότερο συντηρητική, όπως για κάποιο συνταξιούχο.  Τους στόχους του ταμείου θα τους βάζουν οι εκλεγμένοι πολιτικοί, αλλά η διαχείριση του ταμείου θα πρέπει να γίνεται από ένα ανεξάρτητο οργανισμό για ελαχιστοποίηση της εισαγωγής πολιτικών σκοπιμοτήτων στις επενδυτικές επιλογές.  Μπορεί για παράδειγμα να υιοθετηθεί η πολιτική του Νορβηγικού Ταμείου Πετρελαίων με την ανάθεση αυτών των επενδυτικών επιλογών σε ένα ανεξάρτητο οργανισμό όπως η Κεντρική Τράπεζα που θα μειώσει την ανάμιξη των πολιτικών στη διαχείριση (αλλά όχι στους στόχους) του ταμείου.  Επίσης, για λόγους ελαχιστοποίησης διάφορων κινδύνων χρηστής διοίκησης αλλά και για το όφελος διαφοροποίησης, το ταμείο θα πρέπει να απαγορεύεται να επενδύει σε τοπικά ομόλογα και μετοχές.  Μπορεί επίσης η αναθέτουσα αρχή (υπουργείο Οικονομικών) που δίνει σε ένα ανεξάρτητο οργανισμό την ευθύνη διαχείρισης του ταμείου, να επιβάλλει διάφορους περιορισμούς, όπως για παράδειγμα, ένα ανώτατο όριο ποσοστού επενδύσεων του ταμείου σε μετοχές.  Ελπίζω ότι μακροπρόθεσμα αυτά τα θέματα θα συζητηθούν δημόσια και με πλήρη διαφάνεια για να βελτιωθούν οι επενδυτικές επιλογές οποιουδήποτε κρατικού ταμείου διαχειρίζεται χρήματα προς όφελος μελλοντικών γενεών.   Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. https://sites.google.com/site/alexmichaelidesucy/