Εποπτεία ΣΠΙ: Καιρός για Επανασχεδιασμό;
Με τη διεθνή οικονομική κρίση τα προβλήματα ηθικού κινδύνου (moral hazard) επανήλθαν στο προσκήνιο. Οι τράπεζες που πρέπει να προστατεύουν καταθέσεις βρέθηκαν να εκμεταλλεύονται τη σιωπηρή εγγύηση από την κρατική ασφάλιση των καταθέσεων τους (πολύ λίγες κυβερνήσεις θα αφήσουν καταθέσεις χωρίς αντίκρυσμα) και να παίρνουν μεγάλα ρίσκα. Το λογαριασμό σε χώρες όπως την Αγγλία, την Αμερική, την Ιρλανδία, την Ισλανδία και λίγο στη Γερμανία κλήθηκε να πληρώσει ο φορολογούμενος αλλά πρώτα απ’ όλα οι μέτοχοι των τραπεζών. Δεν είναι εύκολο να είσαι ο Richard Fuld (διευθυντής της Lehman Brothers) και να κοιμάσαι τη νύκτα πολυεκατομμυριούχος και να ξυπνάς το πρωί με αξία μετοχών στο λογαριασμό σου ίσον με μηδέν. Στην Κύπρο, περίπου ένα πέμπτο (βάση των καταθέσεων) του τραπεζικού συστήματος ελέγχεται από τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ). Τα ΣΠΙ αναζωογονούν τον ανταγωνισμό στην τοπική αγορά αλλά αυτή η αναζωογόνηση δυστυχώς μπορεί να έρχεται με κάποιο κόστος. Οι μέτοχοι των ΣΠΙ είναι οι ίδιοι οι καταθέτες τους. Άρα ο ηθικός κίνδυνος από την κρατική ασφάλεια των καταθέσεων είναι ακόμη μεγαλύτερος απ’ ότι στις τράπεζες. Οι μέτοχοι των τραπεζών έχουν μεγάλη πιθανότητα να χάσουν τα χρήματα τους από επικίνδυνες τραπεζικές αποφάσεις, και άρα έχουν κάποιο κίνητρο να προσέχουν τι κάνουν οι διοικήσεις των τραπεζών με τις καταθέσεις που παίρνουν. Αντίθετα, στα ΣΠΙ δεν υπάρχει αυτή η ασφαλιστική δικλείδα, διότι καταθέτης και μέτοχος είναι το ίδιο άτομο. Άρα, ο ηθικός κίνδυνος για λήψη επικίνδυνων αποφάσεων βασισμένων στη (δικαιολογημένη) προσδοκία ότι το κράτος δεν μπορεί να αφήσει καταθέτες ξεκρέμαστους είναι ακόμη μεγαλύτερος απ’ ότι στο υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα περίμενε κανείς ότι η εποπτεία των ΣΠΙ θα ήταν ακόμη πιο «σφικτή» από την εποπτεία των τραπεζικών ιδρυμάτων. Μεγαλύτερος πειρασμός, αν προτιμάτε, μεγαλύτερη προσοχή. Στην Κύπρο τα ΣΠΙ εποπτεύονται από τον Έφορο Συνεργατικών Εταιρειών που δίνει λογαριασμό στην Κεντρική Τράπεζα. Δεν έχω πληροφόρηση για την ποιότητα εποπτείας του Εφόρου. Η ιστοσελίδα του λέει ότι πρέπει να υπάρχει «εποπτική διαφάνεια». Στην πράξη όμως και στα τέσσερα σημεία διαφάνειας (νομοθεσία, επιλογές και εθνικές διακριτικές ευχέρειες, εποπτική επιθεώρηση, και στατιστικά στοιχεία), ο επισκέπτης παραπέμπεται σε «ιστοσελίδα υπό κατασκευή». Επίσης, οι διαπιστώσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το Σεπτέμβριο 2010 για τα πιθανά επισφαλή δάνεια στα ΣΠΙ είναι ανησυχητικές. Οι συγγραφείς ευθέως αναφέρουν ότι υποψιάζονται περισσότερα επισφαλή δάνεια από τα ανακοινωθέντα λόγω «ασθενέστερων πρότυπων ταξινόμησης» (“weaker classification norms,” σελίδα 18) σε σχέση με τις εμπορικές τράπεζες. Υπάρχουν όμως τέσσερεις άλλοι σημαντικοί λόγοι ανησυχίας. Πρώτον, η μόνη φορά που χρειάστηκε να γίνει διάσωση τραπεζικών ιδρυμάτων μετά το 1974 ήταν το 1980 και αφορούσε τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα. Το κόστος ήταν £17.8 εκ. κατά τη διάρκεια του 1980-81 (χωρίς να συνυπολογίζω δάνειο £4.5 εκ. από τις εμπορικές τράπεζες το 1981), σύμφωνα με το βιβλίο της καθηγήτριας Καίτης Φυλακτή (1995) για το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο. (Η ανάλυση βασίζεται στην Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό (1981) που ίσως θα πρέπει να είναι απαραίτητο διάβασμα για όλους τους τραπεζικούς υπαλλήλους). Αυτό το ποσό αντιστοιχεί με 2.3% του τότε ΑΕΠ (£760.4 εκ.), ή για να αντιληφθούμε καλύτερα το μέγεθος, περίπου ίσον με €400 εκ. σε μεγέθη 2010. Δεύτερον, η πρόσφατη μεγέθυνση των ΣΠΙ μέσω συγχωνεύσεων κάνει επίσης σημαντικό το θέμα της εποπτείας διότι μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα σημαίνει μεγαλύτερος συστηματικός κίνδυνος στο υπόλοιπο σύστημα. Τρίτον, ένα από τα μεγαλύτερα ΣΠΙ (Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού) αυτοδιαφημίζεται με όραμα να είναι η «πρώτη τραπεζική επιλογή», αλλά δεν εποπτεύεται από κανένα οργανισμό. Τέταρτον, υπάρχει διαδεδομένη η εντύπωση ότι υπάρχει αρκετά έντονα ανεπτυγμένη η κομματική παρεμβολή στο έργο των ΣΠΙ, κάτι που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη σε κάποιο ανεξάρτητο κριτή για την ποιότητα της εταιρικής διακυβέρνησης. Πως αντιπαραβάλλονται αυτές οι επισημάνσεις με τα μαθήματα από την πρόσφατη διεθνή οικονομική κρίση; Από την Αμερική ο Ben Bernanke (διοικητής της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας) συμβουλεύει ότι οι οργανισμοί που δεν μπορούν να αφεθούν να κλείσουν, είτε πρέπει να παραμένουν μικροί, είτε να εποπτεύονται αυστηρά, είτε και τα δύο. Στην Αγγλία, η μόδα των διασπασμένων εποπτικών αρχών (μεταξύ υπουργείου Οικονομικών, Κεντρικής Τράπεζας και Αρχής Χρηματοπιστωτικών Προϊόντων) έχει περάσει. Σε περίοδο κρίσης διεσπαρμένες πληροφορίες που χρειάζονται διαφορετικές αρχές για ανάλυση και άμεσες αποφάσεις/συνεννόηση οδηγούν σε κίνδυνο παράλυσης, όταν κυριολεκτικά σε μία κρίση ο χρόνος είναι χρήμα. Μία συζήτηση του εποπτικού πλαισίου των ΣΠΙ μπορεί να συμβάλει θετικά σε αποφάσεις που να διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τη σταθερή ανάπτυξη των ΣΠΙ, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό στο τραπεζικό σύστημα προς όφελος του ευρύτερου κοινού (νοικοκυριών και επιχειρήσεων). Ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης είναι καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Given the attack tendenciies on the banking sector,the Central Bank and Orfanides it would be usefull to inform the younger commentators that it was the Bank of Cyprus that rescued the Cyprus economy in 1974.Maximum respect as they say in basketball.
Θα μπορούσατε να αναφέρετε και κάτι για το φορολογικό καθεστώς των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων, για το ρόλο του Συνεργατισμού γενικότερα στην εμπέδωση υγιούς ανταγωνισμού στον τόπο (στο εμπόριο, τη Γεωργία, τη κτηνοτροφία, τη βιομηχανία) και πόσο σήμερα τον εκπληροί, και για τον τρόπο που επιλέγονται/διορίζονται οι αξιωματούχοι του Συνεργατισμού;
Αρα για την Κύπρο θα σήμαινε να διαλύθουν όλες οι άλλες εποπτικές αρχές και να τα αναλάβει όλα η Κεντρική (Αν θα γινόταν αυτό ευτυχώς για την χώρα θα ήταν ΜΕΤΑ την Θητεία του Ορφανίδη που λήγει σ'ένα χρόνο ακριβώς)
Σε σχέση με το πιο πάνω άρθρο του κ. Αλέξανδρου Μιχαηλίδη και με σκοπό την σωστή και πλήρη ενημέρωση του κοινού, η Υπηρεσία Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών διευκρινίζει τα ακόλουθα :
1. Όλα τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ) υπόκεινται στην εποπτεία της Υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών (ΥΕΑΣΕ), της οποίας προΐσταται η Επιτροπή και ο Έφορος ΥΕΑΣΕ που είναι ανεξάρτητα θεσμικά όργανα διοριζόμενα από το Υπουργικό Συμβούλιο. Η ΥΕΑΣΕ έχει την ευθύνη για την εφαρμογή της συνεργατικής νομοθεσίας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας και συνετής διαχείρισης των ΣΠΙ με απώτερο στόχο την προστασία των καταθετών.
2. Το νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τα ΣΠΙ έχει πλήρως εναρμονιστεί με το σχετικό κοινοτικό κεκτημένο και είναι συνεπώς στην ίδια βάση με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) για τις τράπεζες. Για σκοπούς σύγκλισης των εποπτικών απαιτήσεων και πρακτικών η ΥΕΑΣΕ διατηρεί στενή και συνεχή συνεργασία με την ΚΤΚ ενώ συνεργασία μεταξύ όλων των εποπτικών αρχών του χρηματοοικονομικού τομέα της Κύπρου έχει θεσμοθετηθεί μέσω σχετικού Πρωτοκόλλου Συνεργασίας.
3. Αναφορικά με την ενίσχυση της εποπτείας επί των ΣΠΙ έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα από την ΥΕΑΣΕ τα τελευταία χρόνια (σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας www.cssda.gov.cy). Η πρόοδος που έχει σημειώθεί τόσο οργανωτικά όσο και στις εποπτικές πρακτικές επισημαίνεται και στις εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που ετοιμάστηκαν κατά τις αξιολογήσεις του χρηματοοικονομικού τομέα της Κύπρου οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το 2005 και 2008. Συγκεκριμένα, στην έκθεση του 2008 το ΔΝΤ αναφέρει ότι η ΥΕΑΣΕ έχει εφαρμόσει σε μεγάλο βαθμό τις συστάσεις του που έγιναν το 2005 και την επαινεί για την εντυπωσιακή πρόοδο που έχει επιτευχθεί για την ενίσχυση του εποπτικού πλαισίου της Κύπρου για τα ΣΠΙ και για τα πολλά σημαντικά μέτρα που έχουν υιοθετηθεί.
4. Τα ΣΠΙ αποτελούν ενώσεις προσώπων, τα οποία συνδέονται εθελοντικά με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες και επιδιώξεις τους μέσω μιας συμμετοχικής και δημοκρατικά ελεγχόμενης εταιρείας στη βάση των διεθνώς αποδεκτών συνεργατικών αρχών. Κανένα μέλος δεν κατέχει σημαντικό ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο των ΣΠΙ ενώ παράλληλα με βάση τη νομοθεσία κάθε μέλος διαθέτει μόνο μια ψήφο στη γενική συνέλευση ανεξάρτητα του κεφαλαίου που κατέχει. Επίσης, τα αποθεματικά των ΣΠΙ δεν μπορούν να κατανεμηθούν στα μέλη και η μεγιστοποίηση του κέρδους δεν αποτελεί τον κύριο σκοπό της λειτουργίας τους. Ως εκ τούτου, σε αντίθεση με τις εταιρείες που έχουν στόχο την μεγιστοποίηση του πλούτου των μετοχών, δηλαδή τις ενώσεις κεφαλαίων, δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για λήψη αποφάσεων υψηλού κινδύνου και άρα ούτε ηθικός κίνδυνος από την κρατική ασφάλεια των καταθέσεων.
5. Με τις συγχωνεύσεις των ΣΠΙ επιτυγχάνεται το κρίσιμο μέγεθος που επιτρέπει βελτίωση της επιχειρηματικής ικανότητας, της οργανωτικής δομής, της εσωτερικής διακυβέρνησης, της ανταγωνιστικής θέσης και της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του ρυθμιστικού πλαισίου καθώς και ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας και σωστή διαχείριση των κινδύνων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πιο εύρωστων εταιρειών και συνεπακόλουθα μείωση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν. Παρά τις συγχωνεύσεις όμως, το μέγεθος του κάθε ΣΠΙ ξεχωριστά εξακολουθεί να μην είναι τέτοιο που θα μπορούσε να αποτελεί συστημικό κίνδυνο για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου.
6. Το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού Λτδ λειτουργεί ως αναγνωρισμένο και αυτοδύναμο ΣΠΙ και εποπτεύεται από την ΥΕΑΣΕ με βάση το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τους όρους και προϋποθέσεις για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας και εποπτεία αυτοδύναμων ΣΠΙ, το οποίο, όπως αναφέρεται και πιο πάνω, είναι εναρμονισμένο με το κοινοτικό κεκτημένο και τις διεθνείς πρακτικές και ανάλογο με αυτό που εφαρμόζεται τόσο για τα υπόλοιπα ΣΠΙ όσο και για τις τράπεζες. Η ΥΕΑΣΕ ασκεί επίσης εποπτεία επί των ΣΠΙ τα οποία έχουν συνδεθεί με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα (Κεντρικό Φορέα) στη βάση του άρθρου 3 της οδηγίας 2006/48/ΕΚ ενώ παράλληλα, και επειδή η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα (Κεντρικός Φορέας) αποτελεί και τράπεζα που υπόκειται στην εποπτεία της ΚΤΚ, η τελευταία ασκεί ενοποιημένη εποπτεία επί του Κεντρικού Φορέα και των συνδεδεμένων ΣΠΙ.
7. Αναφορικά με πιθανά επισφαλή δάνεια και την αναφορά σε «ασθενέστερα πρότυπα ταξινόμησης» σε σχέση με τις εμπορικές τράπεζες, διευκρινίζεται ότι η μοναδική διαφορά που υπήρχε στα ΣΠΙ αφορούσε τη χρονική περίοδο για σκοπούς ταξινόμησης των χορηγήσεων σε μη εξυπηρετούμενες (9 μήνες καθυστέρηση αντί 3 που προβλέπεται στη σχετική οδηγία της ΚΤΚ). Από την 1.1.2011 με σχετική εγκύκλιο του Εφόρου ΥΕΑΣΕ έχει καθορισθεί και για τα ΣΠΙ η περίοδος των 3 μηνών με αποτέλεσμα τα κριτήρια κατάταξης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων για τα ΣΠΙ να είναι απολύτως τα ίδια με αυτά που ισχύουν για τις τράπεζες.
Περαιτέρω σημειώνεται ότι η πολιτική των ΣΠΙ σε σχέση με τη διαχείριση των χορηγήσεων συνάδει με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ως συνεργατικά ιδρύματα (τοπικός και κοινωνικός χαρακτήρας) αλλά έχει πλέον προσαρμοσθεί στις νέες εποπτικές απαιτήσεις για μη εξυπηρετούμενα δάνεια και κεφαλαιακή επάρκεια.
8. Είναι γεγονός ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με βάση ειδική νομοθεσία παραχωρήθηκε κυβερνητική ενίσχυση στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ για αποκατάσταση της φερεγγυότητάς της λόγω των συνεπειών της Τουρκικής εισβολής και τον εκτοπισμό 224 συνεργατικών ιδρυμάτων καθώς και λανθασμένων επενδύσεων. Σημειώνεται όμως ότι τότε η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα λειτουργούσε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες και νομοθετικό πλαίσιο.
9. Στην ιστοσελίδα της ΥΕΑΣΕ, στην ενότητα «Νομοθεσία» είναι διαθέσιμο όλο το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία των ΣΠΙ (οι περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμοι, οι περί Συνεργατικών Εταιρειών Θεσμοί και οι Κανονιστικές Αποφάσεις της Επιτροπής ΥΕΑΣΕ). Το μέρος της ιστοσελίδας «Εποπτική Διαφάνεια» αφορά κυρίως θέματα προς δημοσιοποίηση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2006/48/ΕΚ περί της ανάληψης και της άσκησης δραστηριότητας πιστωτικού ιδρύματος, την οποία η ΥΕΑΣΕ έχει πλήρως υιοθετήσει (μέσω του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου και των σχετικών Κανονιστικών Αποφάσεων της Επιτροπής ΥΕΑΣΕ) κατά ταυτόσημο τρόπο με την ΚΤΚ. Η ΥΕΑΣΕ βρίσκεται στο τελικό στάδιο ενσωμάτωσης των σχετικών πληροφοριών στην ενότητα «Εποπτική Διαφάνεια» λαμβάνοντας υπόψη και τις πρόσφατες τροποποιήσεις της οδηγίας 2006/48/ΕΚ.
10. Η Επιτροπή ΥΕΑΣΕ, με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση του πλαισίου λειτουργίας και διαχείρισης των ΣΠΙ, έχει εκδώσει Κανονιστικές Αποφάσεις για την Εσωτερική Διακυβέρνηση, οι οποίες εφαρμόζονται σταδιακά σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων και λειτουργιών των ΣΠΙ, καθώς και Κανονιστική Απόφαση για την ικανότητα και καταλληλότητα των αξιωματούχων τους.
11. Το ζήτημα σχετικά με το εποπτικό πλαίσιο και την εποπτική αρχή των ΣΠΙ έχει εκτενώς συζητηθεί κατά το 2003 μεταξύ των αρμόδιων Αρχών και Υπουργείων και η πολιτική απόφαση ήταν η ΥΕΑΣΕ να συνεχίσει να είναι η Αρμόδια Εποπτική Αρχή για τα ΣΠΙ, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
Πιστεύουμε ότι η ρύθμιση αυτή είναι σωστή έχοντας υπόψη τα ακόλουθα:
(α) την υφιστάμενη στενή συνεργασία μεταξύ της ΥΕΑΣΕ και της ΚΤΚ
(β) ότι οι εποπτικές πρακτικές και πρότυπα είναι τα ίδια τόσο για τα ΣΠΙ όσο και για τις τράπεζες και
(γ) τα ειδικά χαρακτηριστικά των ΣΠΙ λόγω του ότι αποτελούν συνεργατικά ιδρύματα.
Στην απαντηση της η ΥΕΑΣΕ λεει οτι στην περιπτωση των ΣΠΙ «δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για λήψη αποφάσεων υψηλού κινδύνου και άρα ούτε ηθικός κίνδυνος ...» . Θα ηθελα να υπενθυμισω την ΥΕΑΣΕ οτι το 2000 τα Συνεργατικα αποφασισαν να δημιουργησουν την επενδιτικη εταιρια Δημητρα, φανταζομαι με την εγγριση της ΥΕΑΣΕ. Με το καλα οργανωμενο τους δυκτιο, τα Συνεργατικα καταφεραν να μαζεψουν 200 εκατομυρια Λιρες (342 εκ Ευρω). Με αποφασεις «μη υψηλού κινδύνου» η Δημητρα επενδυσε σε IPO’ς (κυπριακες εταιριες/παραγγες), και σε διαφορα χωραφια στην Κυπρο αλλα και στη Ανατολικη Ευρωπη (Ρουμανια, Βουλγαρια). Ακομη χειροτερα, οι διαχειριστες του κεφαλαιου αυτου, επενδυσαν (μαλλον δωρισαν) λεφτα σε «συντροφικα» προσωπα που θα εκαναν IPO’ς που δεν εγιναν ποτε. Eκατομμυρια λιρες δωθηκαν προκαταβολικα και με χωρις καμια ασφαλια. Τα περισσοτερα απο αυτα τα λεφτα δεν εχουν ακομη επιστραφει. Και ουτε προκειται, αφου η τυχη τους τωρα διαπραγματευεται στη τσογα πολιτικων και προσωπικων συμφεροντων ... εις βαρος βεβαια των επενδυτων ...(που συμπεριλαμβανει και τους ογδονταχρονους γονεις μου διερωτουνται γιατι εν επολλιναν τα ριαλια τους υστερα τοσα χρονια). Τα αποτελεσματα της Δημητρας ειναι σε ολους γνωστα, διοτι αυτα τουλαχιστο σε καποιο βαθμο δημοσιευονται. Σημερα η Δημητρα διαπραγματευται στο χρηματιστηριο με μια κεφαλαιοποιηση της ταξεως των 48-52 εκατομυριων ευρω. Τα Συνεργατικα με μια σειρα λανθασμενων αλλα και αμφιλογουμενων αποφασεων, καταφεραν δηλαδη μια ζημια που ξεπερνα το 80% του αρχικου κεφαλαιου. Δεν εφτανε μονο αυτο. Πιο προσφατα, χρησημοποιησαν μερικα απο τα λεφτα που τους απομειναν για να αποκτησουν καινουργια ιδιοκτητα γραφεια ... για να πηγαινουν δουλεια καπου πιο ευχαριστα. Οσα λεφτα τους εχουν απομεινει τα κρατουν για να πληρωνουν την διευθυνση που τα «διαχειριζεται» ... στην συνεχεια του εργου της να καταστρεφει τον πλουτο που της εμπιστευτικαν οι επενδυτες της.
Φυσικα, η ΥΕΑΣΕ μπορει να πει, οτι αυτες οι ζημιες ηταν ανεξαρτητες του τραπεζικου συστηματος και δεν επιβαρηνουν το φορολογουμενο. Και θα εχει δικιο. Δεν μπορει ομως να αρνηθει οτι αυτη η τεραστια ζημια (διοτι μιλαμε για ζημια μαμουθ σε συγκριση με τα κεφαλαι τα οποια η ΥΕΑΣΕ εποπτευεται), αμφισβητει τα λεγομενα της περι αποφασεων μη «μη υψηλού» και «μη ηθικου» κινδύνου.
Εχοντας λοιπον υποψη μας και τα «Δημητριακα» συμφωνω με τον κυριο Μιχαηλιδη οτι υπαρχουν πολλα ερωτηματα για το τι πραγματικα συμβαινει στις γκριζες ζωνες που κινουνται τα Συνεργατικα. Το γεγονος οτι οι στατιστικες δεν δημοσιευονται (αφου η ιστοσελιδα Εποπτικης Διαφανειας βρισκεται μονιμα «υπο κατασκεθη») προσθετει στις ανησυχιες, και η απαντηση της ΥΕΑΣΕ οτι ειναι στο «τελικο σταδιο ενσωματοσης» των πληροφοριων της «διαφανειας» δεν καθυσιχαζει.
Πιο ανησυχιτικο ειναι οτι η ΥΕΑΣΕ θελει να παραμεινει η εποπτια αυτου του μερους του τραπεζικου συστηματος υπο την δικη της διοικηση. Δηλαδη, υπο την εποπτια ενος πολιτικου οργανισμου, που ενεργει αναμφισβητητα κατω απο κομματικη επιρροη (για τα συμφεροντα δηλαδη μερικων), αντι υπο την εποπτια καπιου οργανισμου οπως η Κεντρικη Τραπεζα, που ενεργει ανεξαρτητα.