Μια δεύτερη ευκαιρία για το φυσικό αέριο
24/01/2011
Οι μεγάλες αποφάσεις για το φυσικό αέριο λήφθηκαν το 2007. Έγιναν τότε δύο σοβαρά λάθη. Το πρώτο λάθος ήταν η δέσμευση για χερσαίο τερματικό και ο προαποκλεισμός άλλων επιλογών. Το δεύτερο λάθος ήταν η δημιουργία μονοπωλίου στην εισαγωγή φυσικού αερίου. Η ευθύνη για τα λάθη αυτά βαραίνει ολόκληρη την πολιτική ηγεσία, η οποία ουσιαστικά υπέκυψε στους εκβιασμούς της ΑΗΚ και των συντεχνιών της.
Τριάμισι χρόνια αργότερα, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα τα οποία μας αναγκάζουν να επανεξετάσουμε το θέμα. Δύο είναι τα σημαντικά καινούρια στοιχεία. Το πρώτο είναι το γεγονός ότι η τιμή που έχουμε εξασφαλίσει για την προμήθεια φυσικού αερίου φαίνεται να είναι ψηλότερη του αναμενόμενου με αποτέλεσμα η προσδοκώμενη μείωση στο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού να είναι μικρή, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο τελικά να μας στοιχίσει περισσότερο αν τα πράγματα πάνε στραβά. Το δεύτερο καινούριο στοιχείο είναι η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή μας, μια εξέλιξη που ανοίγει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες προοπτικές.
Υπάρχει η άποψη ότι θα πρέπει να αγνοήσουμε αυτά τα νέα δεδομένα και να προχωρήσουμε με τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Δυσκολεύομαι να καταλάβω αυτή τη λογική. Πριν τρία χρόνια λήφθηκε μια απόφαση με βάση τα τότε ισχύοντα δεδομένα. Ακόμα κι αν η απόφαση αυτή ήταν ορθή υπό τις περιστάσεις, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εμμείνουμε σε αυτή αν τα νέα δεδομένα δημιουργούν καλύτερες επιλογές. Η κυβέρνηση δεν έχει καμιά υποχρέωση έναντι της Shell ή οποιασδήποτε άλλης εταιρείας. Οποιοσδήποτε προκηρύξει ένα διαγωνισμό έχει το δικαίωμα να μην προχωρήσει σε σύναψη συμφωνίας αν κρίνει ότι το αποτέλεσμα δεν είναι προς το συμφέρον του. Η μόνη υποχρέωση της κυβέρνησης είναι έναντι των πολιτών, στους οποίους οφείλει να εξασφαλίσει ηλεκτρικό ρεύμα στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Τυχόν εγκλωβισμός μας σε μια επιλογή που θα επιφέρει ψηλές τιμές ρεύματος για ολόκληρες δεκαετίες θα έχει τεράστιο κόστος για την οικονομία.
Με βάση τα λεχθέντα από ειδικούς και μη τις τελευταίες βδομάδες, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτηματικά. Οι οικονομικές πτυχές του ζητήματος είναι περίπλοκες και οι πολιτικές προεκτάσεις του το καθιστούν ακόμα πιο σύνθετο. Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι αυτή τη φορά φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη διάθεση για ανοιχτή συζήτηση όλων των επιλογών, χωρίς περιχαράκωση σε συγκεκριμένες θέσεις. Ακόμα και η ΑΗΚ έχει αλλάξει γραμμή και δηλώνει έτοιμη να δεχτεί μέχρι και κατάργηση του μονοπωλίου. Η κυβέρνηση και τα κόμματα έχουν την ευκαιρία να επανορθώσουν το λάθος του 2007. Οφείλουν να προχωρήσουν σε προσεκτική διερεύνηση όλων των προοπτικών που ανοίγονται και να υιοθετήσουν την επιλογή που είναι η πιο συμφέρουσα για τον τόπο.
Σωφρόνης Κληρίδης
Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο Κύπρου
http://oikonomein.clerides.com/
Τριάμισι χρόνια αργότερα, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα τα οποία μας αναγκάζουν να επανεξετάσουμε το θέμα. Δύο είναι τα σημαντικά καινούρια στοιχεία. Το πρώτο είναι το γεγονός ότι η τιμή που έχουμε εξασφαλίσει για την προμήθεια φυσικού αερίου φαίνεται να είναι ψηλότερη του αναμενόμενου με αποτέλεσμα η προσδοκώμενη μείωση στο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού να είναι μικρή, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο τελικά να μας στοιχίσει περισσότερο αν τα πράγματα πάνε στραβά. Το δεύτερο καινούριο στοιχείο είναι η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή μας, μια εξέλιξη που ανοίγει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες προοπτικές.
Υπάρχει η άποψη ότι θα πρέπει να αγνοήσουμε αυτά τα νέα δεδομένα και να προχωρήσουμε με τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Δυσκολεύομαι να καταλάβω αυτή τη λογική. Πριν τρία χρόνια λήφθηκε μια απόφαση με βάση τα τότε ισχύοντα δεδομένα. Ακόμα κι αν η απόφαση αυτή ήταν ορθή υπό τις περιστάσεις, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εμμείνουμε σε αυτή αν τα νέα δεδομένα δημιουργούν καλύτερες επιλογές. Η κυβέρνηση δεν έχει καμιά υποχρέωση έναντι της Shell ή οποιασδήποτε άλλης εταιρείας. Οποιοσδήποτε προκηρύξει ένα διαγωνισμό έχει το δικαίωμα να μην προχωρήσει σε σύναψη συμφωνίας αν κρίνει ότι το αποτέλεσμα δεν είναι προς το συμφέρον του. Η μόνη υποχρέωση της κυβέρνησης είναι έναντι των πολιτών, στους οποίους οφείλει να εξασφαλίσει ηλεκτρικό ρεύμα στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Τυχόν εγκλωβισμός μας σε μια επιλογή που θα επιφέρει ψηλές τιμές ρεύματος για ολόκληρες δεκαετίες θα έχει τεράστιο κόστος για την οικονομία.
Με βάση τα λεχθέντα από ειδικούς και μη τις τελευταίες βδομάδες, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτηματικά. Οι οικονομικές πτυχές του ζητήματος είναι περίπλοκες και οι πολιτικές προεκτάσεις του το καθιστούν ακόμα πιο σύνθετο. Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι αυτή τη φορά φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη διάθεση για ανοιχτή συζήτηση όλων των επιλογών, χωρίς περιχαράκωση σε συγκεκριμένες θέσεις. Ακόμα και η ΑΗΚ έχει αλλάξει γραμμή και δηλώνει έτοιμη να δεχτεί μέχρι και κατάργηση του μονοπωλίου. Η κυβέρνηση και τα κόμματα έχουν την ευκαιρία να επανορθώσουν το λάθος του 2007. Οφείλουν να προχωρήσουν σε προσεκτική διερεύνηση όλων των προοπτικών που ανοίγονται και να υιοθετήσουν την επιλογή που είναι η πιο συμφέρουσα για τον τόπο.
Σωφρόνης Κληρίδης
Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών
Πανεπιστήμιο Κύπρου
http://oikonomein.clerides.com/
4 σχόλια
on 24/01/2011
Πολύ καλές οι παρατηρήσεις. Ίσως να αγνοούμε όμως τη σημασία της φήμης ενός κράτους. Μια νέα διαδικασία ενδεχομένως να δημιουργούσε πρόβλημα στη φήμη της Κύπρου, ως αξιόπιστο κράτος που στέκεται στις διαδικασίες που το ίδιο ορίζει.
Δεν είναι μόνο θέμα τιμής και όρων προμήθειας, αλλά και θέμα αξιοπιστίας.
Δεν είναι μόνο θέμα τιμής και όρων προμήθειας, αλλά και θέμα αξιοπιστίας.
on 24/01/2011
Προσπαθώ να καταλάβω ποιο είναι το νόημα αυτού του άρθρου.
...
...
...
...
...
...
...
Ακόμη προσπαθώ.
Καθηγητή, έχω κάτι για σένα να μου αναλύσεις.
Τι θα συμβεί σε όλα αυτά που γράφεις αν αύριο αποφασίζαμε όλοι οι καταναλωτές της ΑΗΚ να μειώσουμε την κατανάλωση ηλεκτρισμού κατά 20%;
...
...
...
...
...
...
...
Ακόμη προσπαθώ.
Καθηγητή, έχω κάτι για σένα να μου αναλύσεις.
Τι θα συμβεί σε όλα αυτά που γράφεις αν αύριο αποφασίζαμε όλοι οι καταναλωτές της ΑΗΚ να μειώσουμε την κατανάλωση ηλεκτρισμού κατά 20%;
on 24/01/2011
Λέει στο άρθρο "Οι μεγάλες αποφάσεις για το φυσικό αέριο λήφθηκαν το 2007..΄. Έγιναν τότε δύο σοβαρά λάθη..." και συνεχίζει το άρθρο "Τριάμισι χρόνια αργότερα, βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα τα οποία μας αναγκάζουν να επανεξετάσουμε το θέμα."
Δεν είναι τόσο νέα δεδομένα για όσους παρακολουθούσαν τον διάλογο πριν το δημοψήφισμα του 2004. Κάποιοι άλλοι -όχι φυσικά ο πιο πάνω- έδωσαν αγώνα και τεκμηρίωναν ότι μεταξύ άλλων το σχέδιο Ανάν προνοούσε την απώλεια εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός ενδεχόμενου τεράστιου ενεργειακού πλούτου. Την άποψη αυτή ευτυχώς κατανόησαν και πολλοί άλλοι για να προκύψει το 76%. Ο πιο πάνω αρθρογράφος είχε άλλη άποψη στην κρίσιμη ώρα των αποφάσεων. Τώρα όλοι ξέρουν ποιό είναι το καλό μας!
Δεν είναι τόσο νέα δεδομένα για όσους παρακολουθούσαν τον διάλογο πριν το δημοψήφισμα του 2004. Κάποιοι άλλοι -όχι φυσικά ο πιο πάνω- έδωσαν αγώνα και τεκμηρίωναν ότι μεταξύ άλλων το σχέδιο Ανάν προνοούσε την απώλεια εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός ενδεχόμενου τεράστιου ενεργειακού πλούτου. Την άποψη αυτή ευτυχώς κατανόησαν και πολλοί άλλοι για να προκύψει το 76%. Ο πιο πάνω αρθρογράφος είχε άλλη άποψη στην κρίσιμη ώρα των αποφάσεων. Τώρα όλοι ξέρουν ποιό είναι το καλό μας!
on 25/01/2011
Ανεξαρτήτως του τι υποστήριζε ο αρθρογράφος στο παρελθόν, όλοι έχουν δικαίωμα να αλλάζουν την άποψή τους, που σε μια δημοκρατία είναι κάτι θεμιτό. Το θέμα είναι ότι με το φυσικό αέριο έχουμε μια ευκαιρία ως χώρα να αποκτήσουμε παραγωγικό-ενεργειακό πλούτο και να σταματήσουμε να βασίζομαστε σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα στον τουρισμό. Τουλάχιστον αξίζει να διευρευνηθεί η ευκαιρία αυτή σε βάθος πριν καταλήξουμε σε συμφωνίες για προμήθεια αερίου που θα μπορούν να γίνουν και μετά που θα γνωρίζουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα αν έχουμε ενεργειακό πλούτο και πόσο. Αλλά κ. καθηγητά, φαίνεται να ζείτε σε άλλη χώρα αν διερωτάστε για τις αποφάσεις που παίρνουμε ως χώρα. Το κύριο μέλημα των όποιων παίρνουν αποφάσεις είναι το δικό τους συμφέρον πρώτα απ' όλα και μετά οτιδήποτε άλλο. Οπόταν αν τότε ήταν το χερσαίο τερματικό και τώρα είναι κάτι άλλο, θα γίνει αυτό το κάτι άλλο, αλλιώς θα γίνει το τερματικό. Και το συμφέρον των λίγων, για να μην πω πιο βαριούς χαρακτηρισμούς, θα δείτε ότι είναι το κυριότερο κίνητρο για τη λήψη και εφαρμογή των όποιων αποφάσεων σε αυτό τον τόπο.