Η Κύπρος χρειάζεται ενεργειακή αυτάρκεια, αντί συνδεσιμότητας
«Το θέμα πλέον είναι πρωτίστως πολιτικό», «Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας», «Θα αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου».
Λόγια, λόγια, πολλά, πολιτικά λόγια, τα οποία δεν είμαι καν βέβαιος αν έχουν ουσία.
Κατά την ταπεινή μου άποψη τα καίρια ερωτήματα που τίθενται επί του επίμαχου θέματος της ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector, είναι άλλα.
-Κατ’αρχάς, το μεγαλεπήβολο, όπως χαρακτηρίζεται το εν λόγω έργο, είναι βιώσιμο, ασφαλές και υπέρτερο συγκρινόμενο με άλλες λύσεις;
-Μπορεί να τύχει χρηματοδότησης από επενδυτές ή θα στηρίζεται στα ευρωπαϊκά κονδύλια και στις κρατικές ενισχύσεις;
Γίνεται αντιληπτό ότι ένας ορθολογικά σκεπτόμενος τεχνοκράτης, όταν ακούει τις ως άνω πολιτικές δηλώσεις θα σου πει ότι πρόκειται για γενικόλογες εκφράσεις των οποίων το περιεχόμενο είναι από απροσδιόριστο έως ανύπαρκτο.
Το ίδιο ισχύει και για την επίκληση γεωστρατηγικών λόγων. Κατ’ακρίβεια, το ίδιο το έργο θα προκαλέσει γεωστρατηγικούς κινδύνους.
Η ανάληψη ενός έργου τέτοιας οικονομικής έκτασης, τέτοιας τεχνικής πολυπλοκότητας και τέτοιου γεωστρατηγικού ρίσκου, θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να υπακούει σε στοιχειώδεις κανόνες πραγματοποιησιμότητας και οικονομικής βιωσιμότητας και όχι να το ρίχνουμε στη σφαίρα/δίνη της πολιτικής απόφασης, της γεωστρατηγικής σημασίας και της κατά το δη λεγόμενο, άρσης της ενεργειακής απομόνωσης.
Σε κάθε περίπτωση, το πρωτεύον για απομονωμένες γεωγραφικά χώρες, είναι η ενεργειακή αυτάρκεια και όχι η ενεργειακή συνδεσιμότητα, στο όποιο κόστος. Άλλο είναι να συνδέεις την Ολλανδία με το Βέλγιο και άλλο την Κύπρο με την Κρήτη!
Η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να είναι αυτάρκης και έχει επίσης, τη δυνατότητα να έχει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που να συντρίβει την αισχροκέρδεια και τη βουλιμία των κάθε λογής συμφερόντων.
Οι στοιχειώδεις παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη, είναι μεταξύ άλλων οι ακόλουθοι:
1) Η εκπόνηση μίας σοβαρής ανεξάρτητης οικονομοτεχνικής μελέτης, η οποία να πιστοποιεί τη βιωσιμότητα του έργου σε τιμές τουλάχιστον 60% πιο χαμηλές από τις τρέχουσες.
Η προχείρως υπολογισθείσα αναμενόμενη μείωση του 30%, πόρρω θα απέχει από εναλλακτικές επιλογές που αναμένεται να υπάρχουν το 2030.
2) Η απόδοση του έργου θα πρέπει να αντιπαρατεθεί με αντίστοιχα έργα παρομοίου κόστους για να αποφασισθεί ποια επένδυση είναι η βέλτιστη.
3) Προκύπτει εύλογα η απορία, για το πόσο αξιόπιστοι προμηθευτές θα αποδειχθούν οι παραγωγές χώρες και ο ΑΔΜΗΕ και για το τι εγγυήσεις έχει λάβει η Κυπριακή Δημοκρατία ότι δεν θα παρουσιάζονται στο διηνεκές απαιτήσεις για έξτρα χρεώσεις και τιμολογιακές αναπροσαρμογές, ανεξαρτήτως των αρχικών προνοιών της σύμβασης. Είναι τοις πάσι γνωστόν ότι οι πρόνοιες όλων των συμβάσεων υπόκεινται σε μεταγενέστερες τροποποιήσεις.
4) Εξ όσων γνωρίζω, δεν υπάρχει hypothesis testing των παραδοχών της μελέτης του ΑΔΜΗΕ. Ούτε και είναι γνωστοί οι όροι των συμφωνιών με τη Nexans και τη Siemens.
5) Η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει την ικανότητα και την ανεξαρτησία να διαχειρίζεται τέτοια έργα και να αντιστέκεται σε πολιτικές πιέσεις εντός και εκτός της χώρας. Βλέπε την ικανότητα εκτέλεσης έργων όπως το Βασιλικό, το λιμάνι-μαρίνα Λάρνακας, το δρόμο Πάφου-Πόλης, το Πεντάκωμο, το e-justice, την αυτονόμηση των νοσοκομείων κλπ.
6) Το Ισραήλ τηρεί σιγήν ιχθύος και δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι στο τέλος θα συμμετέχει με δίκαιους για τα τρία μέρη όρους.
7) Ο διαμοιρασμός των λειτουργικών δαπανών είναι ετεροβαρής για την Κύπρο.
8) Το έργο παίρνει πάρα πολύ χρόνο να γίνει και κινδυνεύει μέχρι το 2030 (ΑΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ) να υστερεί άλλων τεχνολογικών εφαρμογών στους τομείς παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που θα προκύψουν μέχρι τότε.
9) Το καλώδιο θα είναι πολύ εύκολο να υποστεί φθορές και δολιοφθορές και οι επισκευές θα είναι εξαιρετικά δύσκολες αν όχι αδύνατο να γίνουν.
Οι πιο πάνω παράμετροι είναι ενδεικτικοί και δεν εξαντλούν τους αντικειμενικούς μου προβληματισμούς.
Βεβαιώ ότι δεν καταθέτω τις απόψεις μου επί του θέματος, στη βάση των οποιονδήποτε συμφερόντων.
Το αντίθετο. Θέλω να δω τα ειδικά συμφέροντα να συντρίβονται, προς όφελος του τόπου μου.