27/04/2023 17:23
Την παρέμβαση του προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, αποφάσισε να ζητήσει η Βουλή των Αντιπροσώπων, αναφορικά με καταγγελίες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, όσον αφορά κενά και παρατυπίες στις συμβάσεις διαχείρισης απορριμμάτων που υπογράφηκαν από το υπουργείο Γεωργίας.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου που έθεσε στο μικροσκόπιο της, την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τις συμβάσεις κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων, αποφάσισε να ζητηθεί η παρέμβαση του προέδρου της Δημοκρατίας, αφού πρόκειται για έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία επηρεάζουν και την υγεία των πολιτών.
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας(ΕΥ) έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για κενά που υπάρχουν σε συμφωνίες της κυβέρνησης με ανάδοχες εταιρείες, αλλά και για παρατυπίες και αυθαίρετες ενέργειες που κατέγραψε η υπηρεσία.
Ποιο συγκεκριμένα, έγινε αναφορά σε αδυναμίες των συμβάσεων που αφορούν σε έργα όπως οι μονάδες ΟΕΔΑ σε Κόσιη και Πεντάκωμο, όπως επίσης και στα έργα αποχετευτικού στην Άχνα, στο Φρέναρος και στις περιοχές Τεμπριά – Κοράκου και Φλάσου – Ευρύχου. Σε πολλές περιπτώσεις, στις οποίες αναφέρθηκε λεπτομερώς η λειτουργός της ΕΥ, υπήρξαν εκ των υστέρων απαιτήσεις από τους ανάδοχους των έργων, αυξάνοντας έτσι το κόστος για τα δημόσια ταμεία, καθώς και καταλήγοντας σε μεγάλες καθυστερήσεις.
Ενδεικτικά, αναφέρθηκε ότι στο έργο για το αποχετευτικό στις περιοχές Τεμπριά – Κοράκου και Φλάσου - Ευρύχου η κατασκευάστρια εταιρεία σε περίοδο 17 μηνών είχε ολοκληρώσει το λιγότερο από το 30% του έργου, ενώ στο σύνολό του έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί σε περίοδο 18 μηνών. «Το πρόβλημα έγινε ακόμα μεγαλύτερο, όταν ανατέθηκε στον ίδιο ανάδοχο και ο δεύτερος διαγωνισμός», ανέφερε η λειτουργός της ΕΥ στη συνεδρίαση.
«Εκτιμούμε τη δουλειά που κάνει η ΕΥ», ανέφερε στη συνεδρίαση ο Ανδρέας Γρηγορίου, Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Γεωργίας, προσθέτοντας ότι «κάθε φορά που έχει οποιαδήποτε σχόλια και παρατηρήσεις, οι οδηγίες προς τα τμήματα είναι να υπάρχει συμμόρφωση με τα ευρήματα». Σημείωσε, δε, ότι για τα συγκεκριμένα θέματα που εξετάστηκαν στη σημερινή συνεδρίαση, οι παρατηρήσεις ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σημείωσε ότι προτεραιότητα για το Υπουργείο είναι η εξεύρεση λύσεων για τη διαχείριση των μονάδων σε Πεντάκωμο και Κόσιη, υπογραμμίζοντας ότι πιο δύσκολη είναι η κατάσταση στη μονάδα στο Πεντάκωμο. «Ως πολιτεία και ως κράτος, αποτύχαμε να διαχειριστούμε τα σκουπίδια μας», επεσήμανε ο κ. Γρηγορίου.
Όσον αφορά τη μονάδα στην Κόσιη, ο κ. Γρηγορίου είπε ότι δε λειτουργεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές, καθώς η μονάδα είχε υποχρέωση να επεξεργάζεται οικιακά απόβλητα των επαρχιών Λάρνακας και Αμμοχώστου, όμως με το κλείσιμο του ΧΑΔΑ στον Κοτσιάτη, η μονάδα κλήθηκε να διαχειριστεί και τα σκουπίδια από τη Λευκωσία, με αποτέλεσμα να γεμίζει ο χώρος υγειονομικής ταφής νωρίτερα από όσο αναμενόταν.
Η μονάδα στο Πεντάκωμο έχει αποτύχει να λειτουργήσει σωστά εξ αρχής, σύμφωνα με τον κ. Γρηγορίου, καθώς η εταιρεία επικαλείται ότι τα σκουπίδια έχουν πολλή υγρασία και γι’ αυτό δεν μπορεί να παράγει το προϊόν που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κ. Γρηγορίου έκανε λόγο για αποτυχία του αναδόχου να κάνει τη σωστή μελέτη, στο πλαίσιο του συμβολαίου σχεδιασμού και κατασκευής (design and build). «Έπρεπε να κάνει την έρευνά του και στη βάση των δεδομένων που είχε, με τα χαρακτηριστικά των οικιακών αποβλήτων, να κάνει μία μονάδα για να είναι σε θέση να τα διαχειρίζεται με τον σωστό και προβλεπόμενο τρόπο», επεσήμανε ο ίδιος.
Όσον αφορά τα έργα του αποχετευτικού για επεξεργασία των υγρών λυμάτων, ο κ. Γρηγορίου ανέφερε ότι η Κύπρος είχε την υποχρέωση μέχρι το 2012 να έχει ολοκληρώσει τα αποχετευτικά συστήματα σε 31 οικισμούς που έχουν πάνω από 2.000 κατοίκους. «Το δικαστήριο μας καταδίκασε τον Μάρτιο του 2022 και αναμένεται η επιβολή κυρώσεων», είπε ο ίδιος.
Η Επιτροπή κάκισε επίσης, την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 2017, με την οποία έγινε η μεταφορά της αρμοδιότητας των έργων διαχείρισης σκουπιδιών από το Υπουργείο Εσωτερικών, στο Υπουργείο Γεωργίας, το οποίο όπως αναφέρθηκε, φαίνεται ότι δεν έχει την τεχνογνωσία για διαχείριση των έργων.
Σε δηλώσεις μετά την συνεδρία ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Ζαχαρίας Κουλίας αναφέρθηκε σε παράδειγμα σύμβασης, το οποίο εκτιμήθηκε από το δημόσιο στα €74 εκατ. και υποβλήθηκαν προσφορές για €44 εκατ., ενώ στην συνέχεια ο ανάδοχος του έργου, ζήτησε επιπρόσθετα ποσά, με αποτέλεσμα το κόστος να εκτοξεύεται στα ύψη και πολύ πέραν από τις αρχικές εκτιμήσεις των τεχνοκρατών του δημοσίου.
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου κατήγγειλε ότι φαίνεται να τίθεται θέμα διασπάθισης δημοσίου χρήματος και διαφθοράς. Επεσήμανε παράλληλα, ότι οι Βρυξέλλες προωθούν την επιβολή προστίμων για τα ΧΥΤΥ και τα ΧΥΤΑ της Κόσιης και του Πεντακώμου.