Στους κύριους στόχους που τέθηκαν στο ΥΠΟΙΚ για τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης, αναφέρθηκε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, σημειώνοντας ότι πλέον μπορούν να χαρακτηριστούν ως «επιτεύγματα», εφόσον έχουν υλοποιηθεί.
Μιλώντας στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου για τον απολογισμό του έργου του ΥΠΟΙΚ κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη, ο κ. Κεραυνός, ανέλυσε τόσο τους στόχους του υπουργείου, όσο και τις προκλήσεις τις οποίες κλήθηκε να αντιμετωπίσει στο πρώτο έτος της παρούσας θητείας του στο ΥΠΟΙΚ.
Μία εξ αυτών ήταν οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση οροσήμων και στόχων του σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που επηρέαζαν την εκταμίευση των επόμενων δόσεων, οι οποίες πλέον έχουν αντιμετωπιστεί, αλλά και η τροποποίηση του σχεδίου που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2023, όπως επεσήμανε.
Πρόσθεσε ότι υποβλήθηκαν δύο αιτήματα πληρωμής από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για χρηματοδότηση ύψους €152 εκατ. και τόνισε ότι η άντληση πόρων από τα κοινοτικά ταμεία βρίσκεται σχεδόν στο 100%, ενώ έκανε αναφορά σε σημαντικά έργα του σχεδίου, που αφορούν τόσο μεταρρυθμίσεις, όσο και επενδύσεις.
Προκλήσεις, όραμα και στόχοι
Στις προκλήσεις, ο ΥΠΟΙΚ ενέταξε τις επιπτώσεις της συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία, του πληθωρισμού και των υψηλών δανειστικών επιτοκίων, την συνέχιση ή και επιβολή νέων κυρώσεων σε Ρωσία και Λευκορωσία, την αντιμετώπιση των συσσωρευμένων/μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων/δανείων, τις διαβουλεύσεις με την Κομισιόν για το νέο πλαίσιο μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας και την υλοποίηση της δημόσιας υπηρεσίας.
Επεσήμανε ότι το όραμα του υπουργείου δεν είναι αφηρημένο και μακρινό και αναφέρθηκε στις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την οικονομία, σημειώνοντας ότι διαπιστώθηκε η ανάγκη για ένα εμπλουτισμένο οικονομικό μοντέλο.
Σε ότι αφορά τους στόχους που είχαν τεθεί για το πρώτο έτος στο ΥΠΟΙΚ, αυτοί όπως εξήγησε ο κ. Κεραυνός, αφορούν στον καταρτισμό του πρώτου προϋπολογισμού, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της συνέχισης του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, στη βελτίωση των ΜΕΧ, στην τροποποίηση του ΣΑΑ, στη βελτίωση εποπτείας και εφαρμογής κυρώσεων, στην επίτευξη συμφωνίας με την Κομισιόν για τον μειωμένο συντελεστή 5% ΦΠΑ και στην προώθηση της φορολογικής μεταρρύθμισης και πράσινης φορολογίας.
Το σύνολο των στόχων περιλαμβάνει επίσης, την προώθηση μέτρων για βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, την ενίσχυση του πλαισίου επενδύσεων και την προώθηση ενεργειών για μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας.
Όλα αυτά, κατά τον ΥΠΟΙΚ, μπορούν να κριθούν ως επιτεύγματα καθώς ολοκληρώθηκαν στην ολότητα τους ή βρίσκονται υπό υλοποίηση.
Κλείνουν αύριο οι αιτήσεις για ταμείο κουρεμένων
Στους άμεσους στόχους και δράσεις του υπουργείου, ο κ. Κεραυνός συμπεριέλαβε την ηλεκτρονική πλατφόρμα για το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης ύψους 50 εκατ. ετησίως στον προϋπολογισμό από €25 εκατ. και σημείωσε ότι ήδη υποβλήθηκαν ηλεκτρονικές αιτήσεις με την προθεσμία να κλείνει αύριο.
Είπε ότι μέχρι και πριν λίγες ημέρες είχαν υποβληθεί περίπου 4 χιλ. αιτήσεις και αναμένεται να αρχίσει η αξιολόγηση και ο προσδιορισμός των δικαιούχων με σκοπό την ετοιμασία ενός συγκεκριμένου σχεδίου μερικής αναπλήρωσης.
Κατέγραψε ακόμη ως άμεσο στόχο την ετοιμασία του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού διαρθρωτικού σχεδίου με τετραετή βάση, σύμφωνα με το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης της ΕΕ.
Το σχέδιο θα αναθεωρείται κάθε έτος, όπως εξήγησε ο ΥΠΟΙΚ, με την δημοσιονομική διάσταση να αφορά το ποσοστό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών που δεν επιτρέπεται να είναι άνω του 4,8%.
Η διαρθρωτική διάσταση θα αφορά στις επενδυτικές και μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που θα στοχεύουν κυρίως στην οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ, στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία.
Σε σχέση με τον εξορθολογισμό του κρατικού μισθολογίου είπε ότι στόχος πλέον είναι η συγκράτηση της δημοσιονομικής εξέλιξης του και είπε ότι ανατέθηκε η στρατηγική για τη μεταρρύθμιση του στο ΔΝΤ και αναμένεται να παραδοθεί στο ΥΠΟΙΚ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Ο κ. Κεραυνός αναφέρθηκε επίσης σε άλλα μέτρα που προωθήθηκαν κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησης, όπως η μείωση έκτακτης εισφοράς για την άμυνα, το μηχανογραφικό σύστημα φορολογικής διαχείρισης Tax For All και η εκκαθάριση φορολογικών δηλώσεων.
Μάλιστα για το τελευταίο μέτρο, ο ΥΠΟΙΚ υπέδειξε ότι για πρώτη φορά την ιστορία έχει εκκαθαριστεί η συντριπτική πλειοψηφία των δηλώσεων μέχρι το 2021 και πώς στους επόμενους μήνες θα εκκαθαριστεί η πλειοψηφία των δηλώσεων για το 2022.
Στόχος, επεσήμανε, είναι η εκκαθάριση της πλειοψηφίας των φορολογικών δηλώσεων να διεκπεραιώνεται εντός 6 με 12 μηνών από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης.
Να λήξει μία για πάντα το θέμα πολλαπλών συντάξεων
Στους άμεσους στόχους και δράσεις του υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, εντάσσεται και το θέμα των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων κρατικών αξιωματούχων και πιο συγκεκριμένα, των πολλαπλών συντάξεων, με στόχο να υπάρξει κατάληξη στο θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τα εν λόγω ωφελήματα.
Ο κ. Κεραυνός υπέδειξε ότι το θεσμικό πλαίσιο θα αφορά στην αντικατάσταση των συντάξεων με ένα εφάπαξ ποσό, με σύνταξη στα 65 έτη, όπως ισχύει για όλους τους εργαζόμενους και με εξοικονομήσεις.
Ερωτηθείς για τις περιπτώσεις βουλευτών που δεν καταθέτουν συνεισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ), ο κ. Κεραυνός είπε ότι αυτό θα πρέπει να το απαντήσουν οι ίδιοι οι βουλευτές.
Ιδιαίτερα, όπως είπε, «εκείνοι οι βουλευτές που κάνουν μία αυστηρή κριτική, κάποτε έξω από κάποια πλαίσια» για την προσπάθεια που κατέβαλε το υπουργείο και ο ίδιος για την κατάθεση πρότασης νομικά ελεγμένης, προς αποφυγή αντιπαραγωγικών συζητήσεων και αντισυνταγματικών θεμάτων, ώστε το θέμα «να λήξει μία για πάντα»,, όπως ανέφερε.
Απαντώντας σχετικά με το εάν υπάρχει πρόθεση της κυβέρνησης για ρύθμιση του συγκεκριμένου ζητήματος της καταβολής κοινωνικών ασφαλίσεων από βουλευτές, ο ΥΠΟΙΚ εξέφρασε την ελπίδα ότι στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων που θα ακολουθήσουν, θα εξετασθούν όλα αυτά τα θέματα.
Μεγαλεπήβολος στόχος η φορολογική μεταρρύθμιση
Μιλώντας για την φορολογική μεταρρύθμιση, ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι πρόκειται για ένα σοβαρό και μεγαλεπήβολο στόχο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 με τα παραδοτέα να γίνονται αντικείμενο δημόσιου διαλόγου.
Πρόσθεσε ότι η μελέτη που διεξάγεται από το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του πανεπιστημίου Κύπρου βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο υλοποίησης, και αναφέρθηκε στους στόχους του έργου.
Αναφορά έκανε και στην πράσινη φορολογία, υπενθυμίζοντας τις δεσμεύσεις της Κύπρου όπως αναφέρονται στην ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στον ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο.
Είπε ότι ο στόχος σε εθνικό επίπεδο είναι η μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 32% μέχρι το 2030 και τόνισε ότι η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές περιβαλλοντικές προκλήσεις ως προς την παραγωγή υψηλών εκπομπών στις μεταφορές, μεγάλου όγκου οικιακών απορριμμάτων και σπανιότητα νερού.
Σημείωσε ότι τα τέλη -και όχι φόρος- σε καύσιμα κίνησης, νερό, λύματα και διανυκτερεύσεις, θα επιστραφούν στα νοικοκυριά.
«Στόχος είναι να αλλάξουμε νοοτροπία», είπε και τόνισε ότι δεν είναι στόχος της κυβέρνησης να εισπράξει χρήματα από αυτή τη φορολογία.
Προανήγγειλε ανακοινώσεις για το ζήτημα, που θα γίνουν το επόμενο διάστημα.
Απαντώντας σε κριτικές για το ζήτημα της υποχρέωσης καταβολής αυτών των τελών τον περασμένο Νοέμβριο, ο κ. Κεραυνός υπέδειξε ότι με τους χειρισμούς της κυβέρνησης αυτό έχει μεταφερθεί.
«Επομένως δεν νομιμοποιείται καμία κατηγορία ότι βιαζόμαστε ή βιαστήκαμε», επεσήμανε.
Αναφορικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι αυτά τυγχάνουν τώρα επεξεργασίας.
Μόνο στοχευμένα μέτρα
Στον απολογισμό του ο ΥΠΟΙΚ, αναφέρθηκε στα τρία πακέτα μέτρων στήριξης που υλοποιήθηκαν μέχρι σήμερα, συνολικού κόστους €291,3 εκατ.
Σχολιάζοντας τις επικρίσεις για την στήριξη της μεσαίας τάξης, ανέφερε ότι με την πρώτη δέσμη μέτρων και από την κλιμακωτή επιδότηση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος για τους τιμολογημένους μήνες Νοεμβρίου 2023 – Φεβρουαρίου 2024 επωφελήθηκαν 429 χιλ. νοικοκυριά και 106 χιλ. επιχειρήσεις.
Σημείωσε ειδικότερα, σε σχέση με το σχέδιο Επιδότησης επιτοκίου στεγαστικών δανείων ότι πρόκειται για δάνεια που συνάφθηκαν το 2022 και 2023, ύψους €20 εκατ.
Αναφορά έκανε και στην κατάργηση του ετήσιου τέλους εταιρειών ύψους €350, τονίζοντας ότι πρόκειται για σημαντική ανακούφιση για τις επιχειρήσεις.
Ο κ. Κεραυνός πρόσθεσε σε σχέση με την τρίτη δέσμη μέτρων ότι προωθείται η κατάργηση οριζόντιων μέτρων, επιδοτήσεων καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης και συνέχιση τους με στοχευμένα μέτρα.
Ερωτηθείς για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης καθώς η λήξη των μέτρων που επεκτάθηκαν μέχρι τον Ιούνιο πλησιάζει, ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και εάν χρειαστεί θα υπάρξει στήριξη.
Υπογράμμισε, ωστόσο, για τα οριζόντια μέτρα, ότι θα πρέπει να τελειώσουν και να αποφευχθούν, ενώ ενδεχομένως να υπάρξει τροποποίηση, συνέχιση ή έκδοση νέων στοχευμένων μέτρων.
Αναφέρθηκε επίσης στο πλαίσιο εκποιήσεων, το οποίο χαρακτήρισε ως σημαντικό επίτευγμα, επισημαίνοντας ότι για χρόνια παρέμεινε χωρίς άμεση λύση και πώς έχει πλέον ρυθμιστεί σε μεγάλο βαθμό.
Επισυνάπτεται η παρουσίαση του απολογισμού.