Τρεις εκκρεμότητες φρενάρουν άνοιγμα αγοράς ηλεκτρισμού

Δεν καρποφόρησε ούτε η δεύτερη δοκιμαστική λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού (ΑΑΗ) στην Κύπρο, με αποτέλεσμα ουδείς από την κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές να είναι σε θέση πλέον να προσδιορίσει το χρονικό διάστημα που θα μπορεί η αγορά ηλεκτρισμού να μεταφερθεί στο νέο περιβάλλον.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ρυθμιστή Ενέργειας Κύπρου(ΡΑΕΚ), μετά και τη δεύτερη δοκιμαστική περίοδο που διήρκησε από τις από τις 17 Οκτωβρίου 2022, μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2022, διαπιστώθηκαν τρεις σημαντικές εκκρεμότητες που φρενάρουν την ασφαλή μετάβαση σε περιβάλλον AAH.

Σημειώνεται ότι στο παρόν στάδιο δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια ο χρονικός ορίζοντας επίλυσης αυτών των εκκρεμοτήτων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί και κανένας να υπολογίσει το πότε θα μπορεί να λειτουργήσει η ΑΗΗ.

Υπενθυμίζεται ότι λειτουργία της ελεύθερης αγοράς ηλεκτρισμού υπολογιζόταν αρχικά να γίνει το 2014, αλλά η απόφαση αυτή δεν υλοποιήθηκε και τέθηκαν νέα ορόσημα, με το πιο πρόσφατο, τον Οκτώβριο του 2022.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση η ΡΑΕΚ, μετά από αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της πρώτης δοκιμαστικής περιόδου λειτουργίας της ΑΑΗ, η οποία διεξήχθη από τις 16 Μαΐου 2022 μέχρι τις 15 Ιουλίου 2022, δόθηκαν οδηγίες στο Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) να προχωρήσει σε δεύτερη δοκιμαστική περίοδο λειτουργίας της ΑΑΗ.

Με βάση τα ευρήματα του ΔΣΜΚ κατά τη δεύτερη δοκιμαστική περίοδο, διαπιστώθηκαν τρεις σημαντικές αδυναμίες που φρενάρουν το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού.

Χρήζει αλλαγών το λογισμικό MMS

Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε πρώτον ότι η υλοποίηση του λογισμικού συστήματος διαχείρισης της αγοράς ηλεκτρισμού (MMS), και των διεπαφών του με όλα τα υπόλοιπα συστήματα, ακόμη δεν έχει φτάσει στο επίπεδο να μπορεί να τεθεί σε πραγματική λειτουργία.

Προστίθεται ότι χρειάζεται να υλοποιηθούν αλλαγές στο λογισμικό MMS που προέκυψαν από τις δύο δοκιμαστικές περιόδους, να πραγματοποιηθεί η υλοποίηση και ο έλεγχος όλων των νέων λειτουργικοτήτων ή και προσθηκών και να ολοκληρωθεί η υλοποίηση και ο έλεγχος όλων των λειτουργικοτήτων που εκκρεμούν.

Στο περίμενε για κανονισμούς ΔΣΜΚ

Τροχοπέδη για τη μετάβαση στην ΑΑΗ σύμφωνα με την ΡΑΕΚ, αποτελούν και οι κανονισμοί, οι οποίοι θα ρυθμίζουν σειρά θεμάτων που αφορούν το διαχειριστή του συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της αμεροληψίας του προσωπικού του.

Σημειώνεται ότι καταλυτικό ρόλο στο όλο εγχείρημα διαδραματίζει η υποχρέωση αμεροληψίας του ΔΣΜΚ, ως λειτουργού της αγοράς.  Με βάση τις πρόνοιες του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021 (Ν.130(Ι)/2021), ο ΔΣΜΚ έχει διαχωριστεί νομικά πλήρως από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου και έχει καταστεί ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

Όμως, δεν έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί οι κανονισμοί οι οποίοι θα ρυθμίζουν σειρά θεμάτων που αφορούν τον ΔΣΜΚ, συμπεριλαμβανομένης της αμεροληψίας του προσωπικού του.

Τονίζεται ότι ο ΔΣΜΚ, με βάση την πληροφόρηση που έχει δώσει στη ΡΑΕΚ, δεν μπορεί να διασφαλίσει το κριτήριο της αμεροληψίας καθώς στελεχώνεται από προσωπικό της ΑΗΚ για το οποίο δεν έχουν εγκριθεί ακόμη όλοι οι προβλεπόμενοι κανονισμοί.

«Η στελέχωση του ΔΣΜΚ με προσωπικό βάρδιας για τη λειτουργία της ΑΑΗ είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε η αγορά ηλεκτρισμού να μπορεί να λειτουργεί σε συνεχή βάση. Το εν λόγω προσωπικό δεν έχει ακόμη προσληφθεί για να εκπαιδευτεί κατάλληλα ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση σε περιβάλλον ΑΑΗ», όπως επισημαίνεται.

Αδυναμία για αξιόπιστα στοιχεία  

Η τρίτη αδυναμία που παρουσιάστηκε κατά τη δεύτερη δοκιμαστική περίοδο της λειτουργίας της ΑΑΗ, αφορά ποιότητα και αξιοπιστία των μετρητικών δεδομένων, καθώς όπως υπογραμμίζεται είναι σημαντική προϋπόθεση για την ορθή και εύρυθμη λειτουργία της ΑΑΗ.

Σύμφωνα με τη ΡΑΕΚ, τα δεδομένα που αποστέλλονται από το Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) δεν είναι επαρκή, ούτε ικανοποιητικά ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μηνιαία εκκαθάριση που απαιτείται με βάση τους κανόνες της αγοράς ηλεκτρισμού, παρόλο το γεγονός ότι το λογισμικό σύστημα διαχείρισης μετρητικών δεδομένων (MDMS), βρίσκεται σε λειτουργία από τα μέσα του 2021.

Προσθέτει επίσης ότι μετά την επίλυση των προαναφερόμενων εκκρεμοτήτων, πως θα χρειαστεί επιπλέον δοκιμαστική λειτουργία της ΑΑΗ, ενώ διευκρινίζεται ότι ταυτόχρονα με την υλοποίηση των πιο πάνω, οι συμμετέχοντες θα συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται μέσω των επιμέρους ελέγχων και δοκιμών που θα διενεργεί ο ΔΣΜΚ.

Χρονοδιάγραμμα για επίλυση προβλημάτων

Στο μεταξύ, έχει δοθεί προς τον ΔΣΜΚ, όπως μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους αρμόδιους φορείς, καταθέσει άμεσα στη ΡΑΕΚ χρονοδιάγραμμα ενεργειών για την επίλυση των πιο πάνω εκκρεμοτήτων.

Επίσης να προχωρήσει στην έκδοση σχετικής αναλυτικής ανακοίνωσης αναφορικά με το θέμα ενημερώνοντας άμεσα τους συμμετέχοντες στη δοκιμαστική λειτουργία της ΑΑΗ για τον προγραμματισμό των επιμέρους ελέγχων και δοκιμών που θα διενεργεί μέχρι την ολοκλήρωση όλων των δομικών αλλαγών που απαιτούνται στη πλατφόρμα του λογισμικού MMS.

Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πάνω αβεβαιότητες, η ΡΑΕΚ αναφέρει ότι θα προχωρήσει σε δομικές αλλαγές στη μεταβατική ρύθμιση για να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής νέων συμμετεχόντων.