ΔΟΕ: Έρχεται η «εποχή της ηλεκτρικής ενέργειας»

Πριν από το 2030, περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγεται από πηγές χαμηλών εκπομπών ρύπων, αλλά η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας δεν θα είναι ομοιόμορφη σε όλο τον κόσμο, αναφέρει την Τετάρτη ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ).

Η ζήτηση για πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα εξακολουθεί να αναμένεται να κορυφωθεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας, δημιουργώντας ενδεχομένως πλεόνασμα ορυκτών καυσίμων, αναφέρει ο ΔΟΕ στην ετήσια έκθεση του για το 2024 σε σχέση με τις Παγκόσμιες Προοπτικές της ενέργειας.

«Στην ιστορία της ενέργειας, έχουμε γίνει μάρτυρες της εποχής του Άνθρακα και της εποχής του Πετρελαίου», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ Fatih Birol.

«Τώρα κινούμαστε με ταχύτητα στην εποχή της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα καθορίσει το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα στο μέλλον και θα βασίζεται όλο και περισσότερο σε καθαρές πηγές ηλεκτρικής ενέργειας», υπογράμμισε.

Η έκθεση αναφέρει ότι η καθαρή ενέργεια «εισέρχεται στο ενεργειακό σύστημα με πρωτοφανή ρυθμό» με 560 γιγαβάτ (GW) δυναμικότητας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας να προστίθενται το 2023.

Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό, που εδρεύει στο Παρίσι, σχεδόν 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις εισρέουν σε έργα καθαρής ενέργειας κάθε χρόνο, ποσό σχεδόν διπλάσιο από αυτό που δαπανάται για τον εφοδιασμό με ορυκτά καύσιμα.

«Μαζί με την πυρηνική ενέργεια, η οποία αποτελεί αντικείμενο ανανεωμένου ενδιαφέροντος σε πολλές χώρες, οι πηγές χαμηλών εκπομπών ρύπων πρόκειται να παράγουν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας πριν από το 2030», υπογραμμίζει.

«Οι περιφερειακές συγκρούσεις και οι γεωπολιτικές εντάσεις αναδεικνύουν σημαντικές αδυναμίες στο σημερινό παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα, καθιστώντας σαφή την ανάγκη για ισχυρότερες πολιτικές και μεγαλύτερες επενδύσεις για την επιτάχυνση και την επέκταση της μετάβασης σε καθαρότερες και ασφαλέστερες τεχνολογίες, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΟΕ.

Αναφέρει επίσης ότι έκθεση δείχνει τις «κρίσιμες επιλογές που αντιμετωπίζουν οι Κυβερνήσεις και οι καταναλωτές, καθώς πλησιάζει η περίοδος των πιο άφθονων προμηθειών και η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αναδιαμορφώνει την ενεργειακή ασφάλεια».

Αυξανόμενη δυναμική

Ωστόσο, ο ΔΟΕ σημειώνει ότι η ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας «δεν είναι καθόλου ομοιόμορφη σε όλες τις τεχνολογίες και τις χώρες».

Προσθέτει ότι η αυξανόμενη δίψα για ηλεκτρική ενέργεια οδηγείται από τη βιομηχανία, τα ηλεκτρικά οχήματα, τον κλιματισμό και τα κέντρα δεδομένων που συνδέονται με την έξαρση της τεχνητής νοημοσύνης.

Παρά την «αυξανόμενη δυναμική πίσω από τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια», ο ΔΟΕ αναφέρει ότι ο κόσμος «απέχει ακόμη πολύ από μια πορεία ευθυγραμμισμένη» με τον στόχο του για να καταστεί ουδέτερος ως προς τον άνθρακα μέχρι το 2050.

Ο στόχος των καθαρών μηδενικών εκπομπών είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Η έκθεση του ΙΕΑ έρχεται ένα μήνα πριν το Αζερμπαϊτζάν φιλοξενήσει την ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, COP29, στο Μπακού, από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου.

Στην COP28 στο Ντουμπάι πέρσι, τα έθνη δεσμεύτηκαν να τριπλασιάσουν την ικανότητα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέχρι το 2030 και να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα.

Ο ΔΟΕ αναφέρει ότι η δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ θα αυξηθεί από 4.250 GW σήμερα σε σχεδόν 10.000 GW το 2030, καθώς μειώνεται το κόστος για τις περισσότερες καθαρές τεχνολογίες.

"Αχόρταγη" ζήτηση

Επιπλέον, ο ΔΟΕ προειδοποιεί ότι οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρόκειται να κορυφωθούν «άμεσα», αλλά οι σημερινές πολιτικές εξακολουθούν να αφήνουν τον κόσμο σε μια πορεία προς την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 2,4 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100.

«Το 2024 έδειξε ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είναι ακόρεστη», δήλωσε ο Ντέιβ Τζόουνς, διευθυντής του προγράμματος global insights της δεξαμενής σκέψης για την ενέργεια, Ember.

«Αυτό σημαίνει ότι η παγκόσμια παραγωγή άνθρακα θα μειωθεί με πιο αργό ρυθμό από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως», σημειώνει.

Προσθέτει αυτό καταδεικνύει ότι ο κόσμος δεν έχει ακόμη απομακρυνθεί από τα ορυκτά καύσιμα και δεν έχει μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στον τομέα της ενέργειας».

Παρά το ρεκόρ ανάπτυξης καθαρής ενέργειας, τα δύο τρίτα της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης για ενέργεια καλύφθηκαν πέρσι από ορυκτά καύσιμα, σημειώνει ο ΔΟΕ.

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια σημείωσαν άλλο ένα ιστορικό ρεκόρ το 2023.