«Γλυκόπικρο» φαίνεται να ήταν το 2024 για τους εργαζόμενους, με βάση τις επισημάνσεις της ετήσιας ανασκόπησης των εξελίξεων στην αγορά εργασίας και τους μισθούς στην Ευρώπη, που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, η Κύπρος ήταν ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου καταγράφηκε ευνοϊκή δυναμική σε ότι αφορά την ανταγωνιστικότητα, καθώς και ψηλά κέρδη, παρέχοντας έτσι περιθώριο για μεσοπρόθεσμες αυξήσεις στις απολαβές.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, η έκθεση καταγράφει την εκτίμηση ότι το χάσμα των πραγματικών απολαβών στην Κύπρο θα μεγαλώσει.

Σε ότι αφορά την ανάπτυξη της παραγωγικότητας σημειώνεται πως αυτή δεν επιβραδύνθηκε.

Σε σχέση με τις ελλείψει ανθρώπινου δυναμικού, καταγράφεται μερική βελτίωση σε κάποιους τομείς, αν και όπως σημειώνεται, τα περιθώρια στην αγορά εργασίας παραμένουν «στενά».

Περιορίστηκε η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με την έκθεση, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού παρουσίασε επιβράδυνση σε όλους τους τομείς και ειδικότερα, στον τομέα των υπηρεσιών, αφού περίπου 27% των εταιρειών ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν ελλείψεις.

Το 2023, αναφέρθηκε έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού από το 32,3% των εταιρειών.

Στους τομείς των κατασκευών και της βιομηχανίας που αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα στην Κύπρο το 2024, σημειώθηκε έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού σε ποσοστό 27% και 23% των εταιρειών αντίστοιχα, σε σύγκριση με ποσοστό 30,3% και 27%, το πρώτο μισό του 2023.

Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση, τα εν λόγω ποσοστά εξακολουθούν να βρίσκονται άνω των προ-πανδημικών μέσων όρων, υποδεικνύοντας ότι τα περιθώρια στην αγορά εργασίας παραμένουν «στενά».

Παράλληλα, στην Κύπρο, τα επίπεδα κενών θέσεων εργασίας παρέμειναν στα ψηλά μετά πανδημίας επίπεδα.

Χαμηλοί ρυθμοί παραγωγικότητας

Η έκθεση επισημαίνει ακόμη ότι η ανάπτυξη της παραγωγικότητας στην ΕΕ είναι πεισματικά χαμηλή, με ήπιες προβλέψεις παρά την κάποια αναμενόμενη επιτάχυνση, ενώ παρατηρείται πως ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας υποχώρησε μετά από κάθε ύφεση που σημειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες.

Το 2023, όπως αναφέρεται, ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας υποχώρησε στο 0,7% ανά απασχολούμενο και στο 0,5% ανά ώρα εργασίας, ενώ οι εκτιμήσεις για το 2024 θέλουν επιτάχυνση στο 1,1%.

Σε ότι αφορά πάντως τα στοιχεία της περσινής χρονιάς, η Κύπρος ήταν ανάμεσα στα 10 κράτη μέλη της ΕΕ όπου ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας δεν υποχώρησε.

Ωστόσο, βάσει των προβλέψεων όπως καταγράφηκαν στο φθινοπωρινό European Economic Forecast 2024, οι πραγματικές απολαβές στη χώρα το 2024 αναμένεται να μειωθούν κατά 0,7%, παρά την ανάπτυξη που θα σημειωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ανοίγει η ψαλίδα απολαβών

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι παρά το γεγονός ότι αναμένονται αυξήσεις στις απολαβές του 2024, οι πραγματικές απολαβές μπορούν να καταλήξουν σε επίπεδα 1,1% χαμηλότερα σε σχέση με πριν την πανδημία, με σημαντικές διακυμάνσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Μάλιστα, το χάσμα απολαβών ανά απασχολούμενο αναμένεται να ανοίξει σε Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα.

Την ίδια ώρα, υπογραμμίζεται ότι κατά τα δύο προηγούμενα έτη, 2022 και 2023 το ποσοστό εργαζομένων με υλική και κοινωνική στέρηση αυξήθηκε από 7,2% το 2021, σε 8,2% το 2022 και 9,1% το 2023, παρά την ανάκαμψη της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.

Στην Κύπρο ωστόσο, καταγράφηκε πτώση κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες στο εν λόγω ζήτημα, λόγω της βελτίωσης στις πραγματικές απολαβές που λειτούργησαν ουσιαστικά ως μαξιλαράκι έναντι των επιπτώσεων του υψηλού πληθωρισμού στα χαμηλά εισοδηματικά νοικοκυριά.

Ελλιπής η συμμόρφωση με κατώτατο μισθό

Σημαντικές είναι ακόμη οι αναφορές της έκθεσης σε σχέση με τη συμμόρφωση των κρατών μελών της ΕΕ στην προστασία του κατώτατου μισθού, με την Κύπρο να συγκαταλέγεται στα οκτώ κράτη μέλη όπου αναφέρθηκαν υψηλά ποσοστά μη συμμόρφωσης.

Συγκεκριμένα, η έκθεση υποδεικνύει ότι η μη συμμόρφωση με τον κατώτατο μισθό κυμάνθηκε σε ποσοστό άνω του 8% σε Κύπρο, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πορτογαλία και Σουηδία.

Επιπρόσθετα, στην Κύπρο το εκτιμώμενο ποσοστό μη συμμόρφωσης είναι σημαντικά υψηλότερο, όταν χρησιμοποιούνται ωρομίσθιες απολαβές, αντί μηνιαίες.

Επισυνάπτεται η έκθεση.