Μάριος Κληρίδης: Να μπαίνουν μετοχές υπό επιτήρηση για «παράξενες» συναλλαγές

Η αλλαγή της αντιμετώπισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς από τις δημόσιες εταιρείες και τους χρηματιστές είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες του νέου Προέδρου της Μάριου Κληρίδη. Ο κ. Κληρίδης σε μία εκ βαθέων συνέντευξη στη Stockwatch, τολμάει να μιλήσει για τα κακώς έχοντα του χρηματιστηριακού θεσμού, να προτείνει λύσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ επενδυτών και εμπλεκομένων με το χρηματιστήριο φορέων αλλά και να διαφωνήσει με νόμους που δεν θεωρεί δίκαιους. Μιλάει επίσης για την μετοχή που έχασε το 43% της αξίας της εντός 48 ωρών


Κύριε Κληρίδη, ποιες νέες ιδέες φέρνετε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς;

Νέες ιδέες υπήρχαν και στο παρελθόν. Ο Ανδρέας Χαραλάμπους έκανε τρομερά καλή δουλειά, ήταν οραματιστής του να φέρει τον Τσιμπανούλη ή του να εκσυγχρονίσουμε το θεσμικό πλαίσιο. Εγώ θα προσπαθήσω να προσδώσω αξιοπιστία στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και να προσπαθήσω μαζί με το Συμβούλιο να κάνουμε την Επιτροπή να τυγχάνει του ίδιου σεβασμού από τους εμπλεκόμενους φορείς που έχουν οι Τράπεζες προς την Κεντρική Τράπεζα.

Πιστεύω ότι στο παρελθόν είχαμε πάρει κάπως νομικίστικα τα πράγματα. Πιστεύω ότι αυτό πρέπει να αλλάξει. Για παράδειγμα, όταν η Κεντρική έβαζε στις τράπεζες πρόστιμα, αυτές δεν πήγαιναν δικαστικά να αμφισβητήσουν την απόφαση της Κεντρικής. Για το λόγο αυτό λέω ότι ορισμένα πράγματα πρέπει να λειτουργήσουν κάτω από αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να βλέπει με θετικό μάτι τις εισηγήσεις από τις εταιρείες και τους χρηματιστές, αλλά και οι διάφοροι παράγοντες με τη σειρά τους, όταν εμείς λέμε κάτι και επιμένουμε σε αυτό, να μην το παίρνουν από την άσχημη πλευρά και να γνωρίζουν ότι αν δεν το πράξουν, τότε θα επιβληθούν κυρώσεις.

Εντούτοις, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει πρόσφατα επικαλεστεί τα νομικά κενά ως δικαιολογία για την αδυναμία της να επιβάλλει παραδειγματικές ποινές στους παρανομούντες. Τελικά ο επενδυτής είναι έρμαιο αυτών των νομικών κενών;


Ο νόμος για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει αλλάξει από τις 20 Ιουνίου και της έχουν δοθεί αυξημένες εξουσίες όσον αφορά ποινές. Δηλαδή «καμπάνες» οι οποίες βουϊζουν τα αυτιά σου. Σίγουρα όμως δεν πιστεύω ότι τώρα που μας έδωσαν ένα πιστόλι θα αρχίσουμε να πυροβολούμε. Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε κάτω από το πλαίσιο της προειδοποίησης για συμμόρφωση. Βέβαια υπάρχει κι ένα λαϊκό αίσθημα ότι θα πρέπει να πέσουν γρήγορα «καμπάνες». Να το κάνουμε όμως τεχνοκρατικά και σιγά-σιγά να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του κοινού. Εκεί εντοπίζουμε το πάσχων σημείο του χρηματιστηριακού θεσμού.

Κι εκεί θα ζητήσω τη βοήθεια των εμπλεκομένων (Δημοσίων Εταιρειών και Χρηματιστών), για να καταλάβουν κι εκείνοι ότι αν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δώσει αυτό το credibility είναι προς το συμφέρον όλων. Για τη Δημόσια Εταιρεία που θέλει να αντλήσει κεφάλαια (και τώρα πιθανώς να μην μπορεί γιατί δεν την εμπιστεύεται κανένας) και για τον χρηματιστή διότι σιγά-σιγά θα επιστρέψουν οι επενδυτές στο «πάτωμα». Εάν όμως αρχίσεις και αμφισβητείς το οτιδήποτε κάνει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η Επιτροπή εμφανιστεί σαν ένα παραλυμένο σώμα που δεν μπορεί να επιβληθεί σε αυτούς που επιβλέπει, τότε έχει χαθεί ο επενδυτής και χωρίς επενδυτή χρηματιστήριο δεν έχουμε.

Επενδυτικές

Παρόλα αυτά εσείς αναλαμβάνετε την Επιτροπή σε μία δύσκολη εποχή, ειδικά με την εφαρμογή του Νόμου για τις ποινές στις επενδυτικές , οι οποίες ποινές είναι αρκετά εξοντωτικές, αλλά και σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών του χρηματιστηρίου αλλά και της προηγούμενης Επιτροπής Κεφλαιαγοράς αρκετές από αυτές τις εταιρείες δεν έχουν συμμορφωθεί.

Κατ’ αρχήν ναι, υπάρχει νόμος που πρέπει να τηρηθεί και ως εκ τούτου πρέπει να επιβληθούν ορισμένες ποινές γιατί δεν δικαιούσαι να παρανομείς, έστω και αν, κατά τη γνώμη μου, ο Νόμος είναι λανθασμένος.

Εντούτοις, πιστεύω ότι ο Νόμος που πέρασε η Βουλή είναι λάθος. Για μένα η Βουλή δεν μπορεί να επισέλθει στην επενδυτική πολιτική κάποιας εταιρείας και με έμμεσο τρόπο να επιβάλλει πιθανές αγορές μετοχών που θα είναι ζημιά για τους επενδυτές των διαφόρων επενδυτικών εταιρειών. Είναι σαν να λέει σε κάποιο επενδυτή επενδυτικής εταιρείας ότι είναι υποχρεωμένος σε δεδομένη στιγμή να επενδύσει. Και εγώ ερωτώ: Γιατί να με υποχρεώνει ο Νόμος να επενδύσω όταν είναι πεσμένη η αγορά; Έτσι χάνονται οι σχέσεις και η εμπιστοσύνη στον διαχειριστή επενδύσεων ο οποίος πρέπει να διασφαλίσει τα χρήματα του επενδυτή του. Όμως το ερώτημα είναι – από τη μεριά των επενδυτικών - εφαρμόζω το Νόμο έστω και αν είναι λανθασμένος; Γιατί να πρέπει να υποχρεώνομαι να επενδύω τα λεφτά του κόσμου όταν το χρηματιστήριο είναι υπερτιμημένο, με αποτέλεσμα να υποστούν ζημιές οι επενδυτές; Ευτυχώς στην Κύπρο υπάρχει και το Ανώτατο και πιστεύω ότι εκεί θα καταλήξει το όλο θέμα.

Προτίθεστε να κάνετε κάποιες παρεμβάσεις / εισηγήσεις προς το Νομοθετικό Σώμα;

Εγώ είχα τοποθετηθεί από την αρχή ότι αυτή η νομοθεσία είναι λάθος και εάν ερωτηθώ από τη Βουλή σίγουρα θα το επαναλάβω. Φυσικά η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι ένα Συμβούλιο πέντε μελών. Εγώ σας εκφράζω αυτή τη στιγμή την προσωπική μου άποψη.

Να περάσουμε και στο άρθρο που θα ενεργοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών, αναφορικά με τη διενέργεια ερευνών αλλά και επιβολή ποινών από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για απαιτήσεις εκ μέρους των επενδυτών.

Είναι λεπτή η γραμμή μεταξύ της προστασίας του επενδυτή μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων και παραχώρησης δικαιωμάτων, και της εποπτείας. Δεν θα ήθελα η Επιτροπή Κεφλαιαγοράς να γίνει ο αντίδικος για οποιαδήποτε δικαστική πράξη έχουμε κάποιου επενδυτή, ο οποίος μπορεί να έχει μια διαφορά με έναν χρηματιστή. Εάν ο χρηματιστής έχει παράβαση ποινικής φύσης, εκεί η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα ρίξει την «καμπάνα». Εάν όμως η διαφορά είναι αστικού δικαίου, τότε η Επιτροπή δεν θα γίνει το δικηγορικό γραφείο του επενδυτή. Πρέπει να προσέξουμε αυτό το σημείο που αποτελεί μία πολύ λεπτή γραμμή ισορροπίας.

Μετοχές υπό επιτήρηση

Ενστερνίζεστε τη φιλοσοφία ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεν πρέπει να ανακοινώνει ότι ερευνά κάτι πριν ολοκληρωθεί η έρευνα;

Στην Κύπρο δυστυχώς επικρατεί η φιλοσοφία ότι «ερευνώ» σημαίνει ότι «σε θεωρώ ένοχο και σε καταδικάζω κιόλας». Εγώ λέω ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να εισάξει θεσμό όπως τις μετοχές υπό επιτήρηση. Δηλαδή αν δεις παράξενες συναλλαγές στο πάτωμα, όπως μια εταιρεία που ο όγκος συναλλαγών ήταν 10.000 την ημέρα ξαφνικά έχει 50.000 ή 100.000 και η τιμή πάει limit up, χωρίς ανακοίνωση χωρίς τίποτα. Εκεί βάζεις ένα – ας πούμε- τρίγωνο κινδύνου. Αυτό δεν σημαίνει ότι η εταιρεία έχει κάνει οτιδήποτε. Μπορεί να ήταν στημένο παιχνίδι από τρίτους, μπορεί όμως και κάποιος να ενδιαφέρθηκε να αγοράσει γιατί τη βρήκε υποτιμημένη. Όμως επειδή δεν ξέρεις τί ακριβώς συμβαίνει προειδοποιείς τον επενδυτή, πριν να αγοράσει ή πουλήσει να ψάξει κι εκείνος. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάτι πρέπει να πηγαίνει στραβά, απλώς βάζεις ένα σήμα επαγρύπνισης για προστασία του επενδυτικού κοινού.

Η απώλειες 45% στη αξία μιας μετοχής μέσα σε 2 μέρες θα σας απασχολήσει στις 23 Ιουλίου;

Ο Νόμος λέει ότι αν μια μετοχή μετά τη δημοσιοποίησή της έχανε 20% της αξίας της η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί να κάνει έρευνα. Είναι μέσα στα δικαιώματα της Επιτροπής και είναι κάτι που μέσα σε κανονικές αγορές σου δίνει ένα σινιάλο μήπως η εκτίμηση της αξίας της εταιρείας ήταν αρκετά ψηλή. Εδώ όμως πρέπει να ξεχωρίσουμε την πιθανότητα του ότι μια μετοχή ίσως να ακολούθησε το ρεύμα πτώσης του χρηματιστηρίου. Σου δίνει σίγουρα το στίγμα ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά και πρέπει να διερευνηθεί χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάτι παράτυπο έχει γίνει από την εταιρεία.

Ένα άλλο σημείο που πρέπει να δοθεί μεγάλη σημασία είναι το κατά πόσον υπήρξε ή όχι παραπληροφόρηση. Εάν έχουν δοθεί αρκετά στοιχεία προς αξιολόγηση, για παράδειγμα ότι η τιμή έκδοσης σε σχέση με τα κέρδη είναι 2000 φορές ψηλότερη (P/E 2000), και ενώ αυτό ήταν πασιφανές ότι ίσχυε, ο επενδυτής αγόρασε, αυτό θεωρείται παραπλάνηση; Εάν είχαν δοθεί στοιχεία για πράγματα και θαύματα για μεγάλα κέρδη τα οποία δεν ίσχυαν ή έγιναν λογιστικά κόλπα , τότε ναι εκεί υπάρχει παραπλάνηση και εκεί πρέπει να πέσει πέλεκυς. Όταν όμως το ενημερωτικό δελτίο ήταν καθαρό και ο επενδυτής ήξερε ότι αγόραζε κάτι το οποίο ήταν πιθανώς υπερτιμημένο, τότε πού βρίσκεται η παραπλάνηση;

Στην περίπτωση όμως που εισάγονται συστηματικά στο ΧΑΚ εταιρείες που χάνουν μεγάλο μέρος της κεφαλαιουχικής τους αξίας - όπως αυτή εκτιμήθηκε από τους ελεγκτές και από τους οικονομικούς συμβούλους της εταιρείας και, το σημαντικότερο, όπως αυτή εγκρίθηκε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς - τότε φταίνε οι εταιρείες ή φταίνε εκείνοι που τις βάζουν;

Κατ’ αρχήν είναι φιλοσοφικό και πολιτειακό το θέμα για το ρόλο που πρέπει να έχει το κράτος στην εισδοχή εταιρειών στο χρηματιστήριο. Υπάρχει η μία άποψη ότι εγώ το κράτος ως προστάτης των επενδυτών δεν αφήνω να μπουν εταιρείες οι οποίες δεν είναι επενδύσιμες στο χρηματιστήριο. Υπάρχει όμως και η άλλη προσέγγιση που τείνει παραπάνω με την ελεύθερη αγορά. Αυτή η προσέγγιση είναι ότι εγώ σαν κράτος δεν μπορώ να πω αν η μία ή η άλλη εταιρεία δικαιούται να αντλήσει χρήματα από το κοινό ή αν οι προοπτικές της είναι καλές και είναι επενδύσιμη ή δεν είναι καλές και δεν είναι επενδύσιμη. Τι μπορώ να ξέρω – εγώ σαν κράτος- από ξενοδοχεία, από ναυτιλιακές, από μεταφορές;

Ο ρόλος μου είναι να δώσω στον επενδυτή όσες περισσότερες πληροφορίες για να μπορέσεις εσύ να διαλέξεις με βάση τις συμβουλές που θα σου δώσουν τρίτοι. Και αν αυτοί οι τρίτοι που είναι η δουλειά τους να σου δώσουν σωστές συμβουλές, δεν το πράξουν και σου δώσουν λάθος, τότε εγώ σαν κράτος θα τους «αρπάξω από το αυτί» γιατί σε παραπλάνησαν.

Δυστυχώς νομίζω ότι η κυπριακή οικονομία δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιο από τα δύο μοντέλα θέλει και αυτό είναι το επικίνδυνο της υπόθεσης.