Α. Βαφεάδης: Προκλήσεις του 2023, προτεραιότητες του 2024 και προβλέψεις για κυκλοφοριακό

Τις σημαντικότερες προκλήσεις του πρώτου δεκαμήνου στο τιμόνι του υπουργείου μεταφορών, αλλά και τις σημαντικότερες προτεραιότητες του 2024 καταγράφει σε συνέντευξη του στη StockWatch ο υπουργός μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης.

Μιλά για τις νομοθετικές εκκρεμότητες που έχει το ΥΠΜΕ και που θα πρέπει να προωθηθούν κατά προτεραιότητα το 2024, για την πολυαναμενόμενη τρίτη πρόσκληση του σχεδίου ηλεκτροκίνησης που πλέον μετακυλίστηκε στον Ιανουάριο αλλά και για τις περιπέτειες των δημόσιων μεταφορών με τα πρόσφατα περιστατικά στα λεωφορεία.

Εξηγεί γιατί βρίσκεται σε υπερθέρμανση ο τομέας του κατασκευαστικού τομέα και ποια είναι τα πλάνα του υπουργείου για τη βελτίωση του ζητήματος καθώς και σε ποιο ποσοστό βρίσκεται η υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών του 2023.

Αναφέρεται πρόσθετα στο πρόβλημα των πειρατικών ταξί και στις ενέργειες του υπουργείου για επίλυση του ζητήματος και σχολιάζει τα αιτήματα για τροποποίηση της νομοθεσίας που προβλέπει εξώδικα για παραβιάσεις που καταγράφουν οι κάμερες τροχαίας.

Δίνει την εκτίμηση του για μειώσεις στις τιμές ηλεκτρικών οχημάτων το 2025, την ώρα που το κράτος έχει ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τον στόλο οχημάτων με ηλεκτροκίνητα οχήματα στις κρατικές υπηρεσίες και στο δημόσιο ευρύτερα.

Απαντά ακόμη για το σημαντικό ζήτημα για τον δρόμο αεροδρομίου Πάφου, εξηγώντας ότι αναμένονται οι εισηγήσεις από οργανωμένα σύνολα της πόλης ως προς την περιβαλλοντική περιοχή.

Της Μαρίας Κυριακίδου

Η συνέντευξη

Ερ.: Ποιες ήταν οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά το πρώτο δεκάμηνο της θητείας σας στο υπουργείο Μεταφορών;

Απ.: Εκτός από την ανάγκη να μπεις γρήγορα στο θέμα και να αντιληφθείς που βρίσκεται το κάθε έργο που διαχειρίζεται το υπουργείο, διότι ο προϋπολογισμός του υπουργείου είναι μεγαλύτερος του €1 δισ. και το προσωπικό του είναι μεγάλο σε αριθμό, αντιλαμβάνεστε είναι μία μεγάλη ομάδα για την οποία πρέπει να αντιληφθείς γρήγορα τι κάνει ο καθένας, ποιες είναι οι προτεραιότητες τους, που χρειάζονται στήριξη, που χρειάζονται ενίσχυση κλπ. Αυτό είναι το πρώτο μέρος.

Το δεύτερο θέμα που θεωρώ ότι θα αποτελέσει μία συνεχή προτεραιότητα είναι το θέμα του κυκλοφοριακού, το οποίο απασχολεί την κοινωνία συνεχώς και οι προβλέψεις είναι ότι θα συνεχίσει να απασχολεί. Είναι κάτι που θέλει μια συνεχή διαχείριση, διότι είναι κάτι που γίνεται έργο, παρακολουθείς την εξέλιξη, θα πρέπει να κάνεις κι άλλα επιδιορθωτικά μέτρα και περισσότερα έργα. Είναι κάτι επειδή είναι ζωντανό και επειδή έχει να κάνει με την οικονομική δραστηριότητα, καθώς είναι άμεσα συνδεδεμένο με αυτή και επειδή όλες μας οι προσπάθειες είναι να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής και η ευημερία της κοινωνίας και αυτό είναι συνδεδεμένο με την οικονομική δραστηριότητα και όλες οι επενδύσεις που γίνονται είναι για να γίνουν περισσότερες δραστηριότητες στον οικονομικό τομέα, αυτό επιφέρει συνεχώς μια αύξηση του αριθμού των οχημάτων στους δρόμους και της συμφόρησης.

Ένας λόγος που γίνονται τόσες πολλές επενδύσεις στο οδικό δίκτυο είναι για να διευκολύνεται η συνδεσιμότητα μεταξύ του κόσμου και αυτό φέρνει αυξημένη οικονομική δραστηριότητα. Συνεπώς εμείς εκτιμούμε ότι το κυκλοφοριακό ήταν, είναι και θα είναι ένα θέμα το οποίο θα μας απασχολεί συνεχώς και συνεχώς θα πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να γινόμαστε καλύτεροι στην αντιμετώπιση του, αλλά θα είναι μια συνεχόμενη πρόκληση.

Η άλλη πρόκληση που έχουμε είναι όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, την ευθύνη που έχουμε να πετύχουμε τους στόχους της πράσινης μετάβασης και το βάρος το οποίο έχει δοθεί στις μεταφορές που αντιστοιχεί σε περίπου στο 49% του συνολικού μας αποτυπώματος. Αυτό επειδή έχουμε πολύ σοβαρούς στόχους να πετύχουμε μέχρι το 2030 και επειδή λόγω του κουρέματος, λόγω της πανδημίας που δημιούργησε μια τεράστια αναταραχή στα οικονομικά δεδομένα του κράτους, εγώ θεωρώ ότι θα μπορούσαν να γίνουν πράγματα πιο πριν. Έχουμε περίπου έξι χρόνια να κάνουμε άλματα και αυτό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Η πράσινη μετάβαση δεν αφορά μόνο τα οχήματα στους δρόμους αλλά και τα λιμάνια, διότι πρέπει να προσαρμοστούν όλες οι υποδομές στην πράσινη μετάβαση. Για παράδειγμα, στα λιμάνια πρέπει να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις που να προσφέρουν ηλεκτρισμό στα πλοία, κάτι που ισχύει και για τα αεροδρόμια. Το θέμα της πράσινης μετάβασης βλέπουμε ότι επηρεάζει όλα τα θέματα και για αυτό μας απασχολεί στα αεροδρόμια, στα λιμάνια, στις μεταφορές και στα λεωφορεία.

Σε άλλες προκλήσεις που έχουμε, δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε την κατάσταση που βρίσκονται στις μεταφορές. Είχαμε πολλά περιστατικά δυστυχώς, τα οποία εκφράζουν μια ανάγκη αναβάθμισης των μεταφορών μας, όπως την κατάσταση των λεωφορείων, των φορτηγών. Για εμάς μετά και το τελευταίο περιστατικό, μια από τις μεγάλες μας προκλήσεις και υποχρεώσεις είναι να αναβαθμίσουμε το θέμα της συντήρησης και των ελέγχων σε όλα τα οχήματα τα οποία είτε εκτελούν δημόσιες μεταφορές επιβατικού κοινού είτε φορτηγά και μεταφέρουν εμπορεύματα.

Παράλληλα, έχουμε κι άλλες δεσμεύσεις όσον αφορά την ηλεκτροκίνηση που είναι αρμοδιότητα του τμήματος ηλεκτρομηχανολογικών υπηρεσιών και με το οποίο έχουμε κάποιους στόχους. Είμαστε πιο αισιόδοξοι τώρα, σε σύγκριση με την ανταπόκριση στα σχέδια που ήδη τρέξαμε, αλλά θεωρώ ότι ήταν νωρίς όσον αφορά την ετοιμότητα της κοινωνία να κινηθεί προς την ηλεκτροκίνηση. Αναμένουμε ότι σύντομα θα έχουμε το νέο πρόγραμμα, το οποίο θα έχει καλύτερη ανταπόκριση από το κοινό.

Άλλη πρόκληση είναι το θέμα της οδικής ασφάλειας, κάτι το οποίο είναι αρμοδιότητα του υπουργείου και έχουμε και πάλι δεσμευτεί με κάποιους στόχους, όπως μισούς θανάτους μέχρι το 2030 και να φτάσουμε στο μηδέν μέχρι το 2050.

Ερ.: Ενόψει της νέας χρονιάς, ποιες είναι οι σημαντικότερες προτεραιότητες για το υπουργείο Μεταφορών; Οι προκλήσεις που αναφέρατε αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες;

Απ.: Πιστεύω ότι συνεχίζουν σαν σημαντικές προτεραιότητες, δεν έχουν λυθεί αυτά τα θέματα. Καταρτίζουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για το κυκλοφοριακό καθώς δεν είναι ένα θέμα που μπορεί να διαχειριστεί ένα τμήμα του υπουργείου. Είναι ένα θέμα το οποίο είναι οριζόντιο, θεωρούμε ότι το κάθε τμήμα του υπουργείου έχει τη δική του συνεισφορά για τη βελτίωση του κυκλοφοριακού αλλά παράλληλα, έχουμε διαπιστώσει ότι χρειαζόμαστε και τη συνδρομή κι άλλων υπουργείων για την εξεύρεση λύσεων. Το στρατηγικό σχέδιο που ετοιμάζουμε ουσιαστικά καθορίζει τις δράσεις που θα διεξάγουμε σαν υπουργείο και τις δράσεις που θα υλοποιηθούν ώστε να συνεργαστούμε με άλλα υπουργεία, ώστε και οι δικές τους δράσεις να βοηθήσουν ως προς κυκλοφοριακό.

Πρόσθετα, θα τρέξει η ηλεκτροκίνηση και άλλες δράσεις για την πράσινη μετάβαση. Έχουμε το θέμα του αεροδρομίου με την περιβόητη διαπραγμάτευση με την φάση Β΄ στο αεροδρόμιο, κάτι το οποίο εγώ δεν έχω εμπλοκή αλλά το υπουργείο με την ανάδοχο εταιρεία. Το ζήτημα παραμένει ως πολύ σημαντικός στόχος και αναμένω ότι μέχρι τον Μάρτιο θα έχουμε τις μελέτες που ζητούμε από εμπειρογνώμονες για να μπορέσουμε να πάρουμε μια θέση στη διαπραγμάτευση με την ανάδοχο εταιρεία.

Ερ.: Υπάρχουν νομοθετικές εκκρεμότητες στο υπουργείο τις οποίες θα προωθήσετε κατά προτεραιότητα το 2024;

Απ.: Υπάρχουν εκκρεμότητες, βέβαια, συνέχεια υπάρχουν. Όλες οι νομοθεσίες είναι δράσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα του κοινού. Για αυτό είναι σημαντικές και ελπίζουμε ότι με την κάθε νομοθεσία θα αναβαθμίζουμε και θα βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής του κοινού. Για παράδειγμα ο περί Ηλεκτρισμού Νόμος βρίσκεται σε διαβουλεύσεις από το 2022 και θα ήθελα μέχρι το 2024 να ολοκληρωθεί. Έχουμε ακόμη κάποια νομοσχέδια του ΕΤΕΚ για τους επιβλέποντες μηχανικούς τα οποία στο τέλος της μέρας αναβαθμίζει την ποιότητα των εργασιών που κάνουν οι μηχανικοί, με το να δώσει περισσότερες ευθύνες στους μελετητές.

Υπάρχει η νομοθεσία για τους εκπαιδευτές οχημάτων. Αν παρατηρήσουμε το τι συμβαίνει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνεται απίστευτη σημασία στην αναβάθμιση της οδικής συμπεριφοράς του κοινού γιατί είναι ένα από τα σημαντικά πράγματα που θα μειώσουν τα ατυχήματα και τους θανάτους. Συνεπώς εκτός από τα άλλα μέτρα που συζητούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό θεωρούμε ότι εάν γίνει σωστά θα αναβαθμίσει το επίπεδο εκπαίδευσης των οδηγών. Στην ΕΕ συζητούν ότι η εκπαίδευση των οδηγών πρέπει να αλλάξει διότι πλέον σήμερα τα αυτοκίνητα έχουν αλλάξει. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πολύ διαφορετικά από τα παραδοσιακά αυτοκίνητα. Η ΕΕ εντοπίζει ότι πρέπει να εκπαιδευτούν διαφορετικά οι οδηγοί, καθώς αναγνωρίζει ότι πλέον θα έχουμε νέου είδους μηχανές και ο κόσμος θα πρέπει να μάθει να τα οδηγεί σωστά για να μπορεί να επωφεληθεί περισσότερο.

Έχουμε ακόμη τον περιβόητο νόμο για τα ταξί, ο οποίος κατατίθεται σύντομα στη Βουλή και έχει να κάνει με τη διαχείριση της πειρατείας στα ταξί, ένα θέμα που απασχολεί όχι μόνο τους οδηγούς ταξί αλλά και όλη την κοινωνία. Πρέπει να σταματήσει αυτή η πειρατεία. Ο λόγος που έχουμε τη νομοθεσία για τα ταξί είναι γιατί οι οδηγοί πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι, να ξέρουμε ότι συμπεριφέρονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο, γνωρίζουν πώς να διακινήσουν ένα επιβατικό κοινό. Η πειρατεία ουσιαστικά καταργεί αυτή τη συντηρητική προσέγγιση της κοινωνίας για να εξασφαλίσει την ασφάλεια των επιβατών.

Θα έχουμε και μια επικαιροποίηση για τα τέλη κυκλοφορίας. Όλο το κράτος προσαρμόζεται σιγά σιγά στη πράσινη μετάβαση. Τα τέλη κυκλοφορίας ενθαρρύνουν την αγορά αυτοκινήτων με λιγότερους ρύπους και επιβαρύνουν λίγο περισσότερο τα αυτοκίνητα που έχουν περισσότερους ρύπους. Οπότε είναι συνδυαστικές δράσεις για τη πράσινη μετάβαση.

Ερ.: Υπάρχει έλεγχος στο κομμάτι των πειρατικών ταξί στα αεροδρόμια;

Απ.: Η νομοθεσία σήμερα λέει ότι για να μπορέσεις να στοιχειοθετήσεις μία υπόθεση στο δικαστήριο πρέπει να τον πιάσεις επαυτοφώρον. Με τη νέα νομοθεσία εισάγονται κάποιες πρόνοιες, με τις οποίες είναι πιο εύκολη αυτή η διαδικασία. Έχουμε 30 επόπτες οι οποίοι ελέγχουν σε παγκύπρια βάση ταξί, λεωφορεία και φορτηγά. Με αυτή τη στελέχωση δεν μπορούμε να κάνουμε τον έλεγχο που θα μπορούσαμε να κάνουμε και παρόλο που γίνονται πολλές σκέψεις και προσπάθειες για αναβάθμιση των ελέγχων και για να μεγαλώσουμε τον αριθμό των εποπτών, μέχρι τότε ζητήθηκε η βοήθεια των οδηγών ταξί. Κινούμαστε ωστόσο προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως την εξεύρεση τρόπων αύξησης των εποπτών και να γίνει πιο εύκολο να στοιχειοθετήσεις την καταγγελία.

Ερ.: Τα πρόσφατα γεγονότα σε σχέση με τις δημόσιες επιβατικές μεταφορές ανέδειξαν την έλλειψη ελέγχου της υλοποίησης αποφάσεων. Το πάθημα έγινε μάθημα για όλους, ή μήπως χρειάζονται αυστηρότερες νομοθετικές δικλείδες ασφαλείας για τη διασφάλιση της εφαρμογής συμφωνηθέντων;

Απ.: Μετά το περιστατικό όπου το λεωφορείο έχασε τους τροχούς, είχαμε δηλώσει δημόσια ότι θα εφαρμόζαμε μια σειρά που μέτρα, τα οποία εφαρμοστήκαν. Συνεχίζουν και εφαρμόζονται αυτοί οι έλεγχοι. Εκ των πραγμάτων όμως έχει φανεί ότι το πρόβλημα είναι πολύ πιο μεγάλο. Δηλαδή, μπορεί θέματα τα οποία καλύπτονται από το ΜΟΤ να ρυθμίζονται αλλά ξεκάθαρα φάνηκε ότι το ΜΟΤ που κάνει ελέγχους με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό, δεν καλύπτουν όλα τα δεδομένα. Το λεωφορείο που πήρε φωτιά πρόσφατα, ο λόγος που πήρε φωτιά δεν είναι κάτι που ελέγχει το ΜΟΤ. Το ΜΟΤ καλύπτει και πρέπει να συνεχίσει να καλύπτει κάποια πράγματα και θα συνεχίσει. Πρέπει όμως να διευρύνουμε τον έλεγχο και σε άλλα θέματα σωστής προληπτικής συντήρησης λεωφορείων και φορτηγών. Είχαμε προ ημερών μια σύσκεψη και θα έχουμε κι άλλη μετά τις γιορτές ώστε να καταλήξουμε στα μέτρα. Έχουμε περίπου συζητήσει και προσδιορίσει κάποιες κατευθύνσεις που θα κινηθούμε, αλλά θα έρθουμε με συγκεκριμένα μέτρα και πιθανώς και τροποποιήσεις της νομοθεσίας καθώς ένα από τα ζητήματα που θα προταθούν στο υπουργικό συμβούλιο για έγκριση είναι η αύξηση ποινών, ούτως ώστε να γίνουν πραγματικά αποτρεπτικές και να μην είναι κάτι που να μπορείς να διαχειριστείς με την παρανομία.

Αυτό είναι ένα μέρος των μέτρων που θα κάνουμε. Θα πρέπει να δούμε ακόμη το θέμα ελέγχων των οχημάτων πιο στενά, πιο καλά ούτως ώστε να βρούμε τρόπους να ελέγχουμε και την ποιότητα της συντήρησης. Στα πρόσφατα περιστατικά είχαμε ζητήσει να μας φέρουν οι εταιρείες πιστοποιητικά από αδειούχους τεχνητές οχημάτων που φέρουν την ευθύνη πλέον ότι κάνουν τη συντήρηση σύμφωνα με τα όσα προδιαγράφει ο κατασκευαστής. Αυτό ήταν μέσα στη σύμβαση τους, ωστόσο το ζητήσαμε επιστάμενα διότι ο μόνος που γνωρίζει πώς μπορεί να κινηθεί με ασφάλεια ένα όχημα είναι ο κατασκευαστής.

Ερ.: Σε ποιο βαθμό βρίσκεται η υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών του 2023; Εξακολουθεί να μένει στα ταμεία του κράτους μεγάλο μέρος των κονδυλίων ανάπτυξης; Ποιοι παράγοντες δυσκολεύουν την υλοποίηση έργων ανάπτυξης;

Απ.: Ακόμη δεν έχουμε τα τελικά ποσοστά υλοποίησης του προϋπολογισμού. Είναι κάτι που εξετάζεται κάθε μήνα. Μία ιδιαιτερότητα που έχει το υπουργείο είναι ότι τα οικοδομικά και οδικά έργα προχωρούν με μηνιαίες πληρωμές. Συνεπώς, υπάρχει μία διαδικασία αξιολόγησης κάτι που καθυστερεί και γίνεται στο τέλος του μήνα. Το τμήμα δημοσίων έργων διαχειρίζεται αναπτυξιακά έργα περισσότερο από €1 δισ. Οι ενδείξεις που έχουμε ωστόσο από τη μηνιαία ανασκόπηση της προόδου της υλοποίησης του προϋπολογισμού είναι ότι θα ξεπεράσουμε τα περσινά επίπεδα και σε ποσοστό άνω του 80%.

Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και δημιουργεί καθυστέρηση στην υλοποίηση έργων είναι η νομική διαδικασία. Άλλο ζήτημα που είχαμε φέτος ήταν ένα μεγάλο ποσό που είχαμε για τα σχέδια αστικής βιωσιμότητας για τα οποία περιμέναμε να ολοκληρωθούν κάποιες μελέτες για να ξεκινήσουν. Οι μελέτες ωστόσο δεν ολοκληρώθηκαν και το ποσό επειδή είναι συγχρηματοδοτούμενο θα χρησιμοποιηθεί την επόμενη χρονιά.

Ερ.: Παράγοντες του κατασκευαστικού τομέα αναφέρονται σε υπερθέρμανσή του, μέρος της οποίας υποστηρίζουν ότι οφείλεται στα πολλά έργα που τρέχουν εκ μέρους του κράτους και  ζητούν όπως αυτά περιοριστούν. Είναι κάτι που λαμβάνετε υπόψη από το αρμόδιο υπουργείο και πώς αντιμετωπίζεται;

Απ.: Οι αναπτυξιακές δαπάνες είναι κάτι το οποίο θεωρούμε πως θα ωφελήσει πάρα πολύ την κοινωνία διότι επενδύουμε κάποια λεφτά σήμερα, τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια τα επόμενα χρόνια. Είναι δύσκολο να πεις όχι σε μια αναπτυξιακή δαπάνη. Όμως υπάρχει υπερθέρμανση η οποία δεν οφείλεται μόνο στο ότι εκτελούμε πολλά έργα σαν κράτος αλλά έχει να κάνει και με την οικονομική δραστηριότητα. Η καλή οικονομία δημιουργεί προοπτικές για επενδύσεις σε ακίνητα, οπότε είναι συνδυασμός διάφορων παραγόντων. Παραταύτα, λαμβάνουμε υπόψη την υπερθέρμανση και μάλιστα είχαμε πρόσφατα συνάντηση και με το ΕΤΕΚ και με την ομοσπονδία των εργολάβων για να συζητήσουμε πόσα έργα μπορούμε να διαχειριστούμε σαν χώρα διότι το να ζητούμε προσφορές για έργα με ένα προσφοριοδότη δεν είναι λύση. Αναμένουμε τις εισηγήσεις τους και ενημέρωση ως προς τις δυνατότητες των κλάδων τους.

Η υπερβολική δραστηριότητα οδηγεί σε καταστάσεις οι οποίες δεν ωφελούν με αυτόν τον τρόπο, αυξάνουν το κόστος. Οπότε θα συνεχίσουμε τη συζήτηση και με την ΟΣΕΟΚ και το ΕΤΕΚ για να δούμε ποιες είναι οι πραγματικές ικανότητες της οικοδομικής βιομηχανίας στη Κύπρο.

Ερ.: Οι πολίτες αναμένουν την προκήρυξη της τρίτης πρόσκλησης του σχεδίου ηλεκτροκίνησης για αγορά ηλεκτρικού ή υβριδικού οχήματος και απόσυρση παλαιών ρυπογόνων οχημάτων. Πότε θα ανακοινωθεί και κατά πόσο θα υπάρξουν οποιεσδήποτε αλλαγές στα κριτήρια, τους όρους και τις προϋποθέσεις του σχεδίου;

Απ.: Είχα δηλώσει ότι θα ανακοινωνόταν το σχέδιο τον Δεκέμβριο, με ελπίδες ότι θα έτρεχε τον Δεκέμβριο. Φαίνεται ότι θα μετατοπιστεί το θέμα κατά ένα μήνα διότι πρέπει να εγκριθεί από το αρμόδιο τμήμα στο υπουργείο οικονομικών, πρέπει να ετοιμαστεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα την οποία θα χρησιμοποιεί το κοινό για να παίρνει τις βεβαιώσεις ότι εγκρίθηκε για την ηλεκτροκίνηση. Ελπίζω ότι αρχές Ιανουαρίου θα τρέξει.

Ο χρόνος πάει προς το τέλος, έχουμε και κάποιες δεσμεύσεις για το σχέδιο. Συνεπώς εμείς θέλουμε να δώσουμε όλες τις χορηγίες το συντομότερο δυνατόν. Για αυτό η διαδικασία που θα γίνονται οι εγκρίσεις θα είναι πολύ πιο απλοποιημένη, θα είναι σχεδόν άμεση και το κοινό θα δει ότι θα είναι μια δράση η οποία θα ξεκινήσει συγκεκριμένη ημερομηνία και εκτός απροόπτου θα τρέξει μέχρι την εξάντληση των χορηγιών.

Η καταληκτική ημερομηνία για τη λήξη του σχεδίου είναι το 2026.

Ερ.: Υπήρξαν αναφορές για πολίτες που αγόρασαν παλιά ρυπογόνα οχήματα με σκοπό την απόσυρση τους μέσω των σχεδίων. Θα υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας στην τρίτη πρόσκληση προς αποφυγή τέτοιων περιστατικών;

Απ.: Πρόκειται για δύο ξεχωριστά σχέδια που τρέχουν παράλληλα, το ένα είναι για τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα και το άλλο για τα plug-in hybrid μαζί με απόσυρση οχήματος. Το σχέδιο που εγκρίθηκε από την ΕΕ τα συνδέει και δεν μπορούν να διαχωριστούν, καθώς η διαδικασία αλλαγής του σχεδίου αυτού απαιτεί αίτηση στην ΕΕ και να περάσουν 6 με 7 μήνες για απόφαση. Συνεπώς η απόφαση ήταν να μην πάμε πίσω στην ΕΕ για να γλιτώσουμε χρόνο. Σκοπός του σχεδίου ήταν η απόσυρση όσων περισσότερων ρυπογόνων οχημάτων γίνεται από τους δρόμους. Αν εμποδιστεί η αγορά παλιών ρυπογόνων οχημάτων με σκοπό την απόσυρση μέσω του σχεδίου, σημαίνει ότι μόνο τα άτομα τα οποία έχουν παλιό αυτοκίνητο το οποίο είναι διατεθειμένοι να το αποσύρουν και να το αχρηστέψουν μπορούν να επωφεληθούν από το σχέδιο. Ουσιαστικά το μέτρο αυτό, εάν αναγκάσουμε τον καθένα να είναι δικό του το όχημα περιορίζουμε σε μεγάλο βαθμό τα άτομα που μπορούν να συμμετέχουν στο σχέδιο και ουσιαστικά «πολεμώ» τον στόχο του σχεδίου. Το ενδιαφέρον είναι να δοθούν οι χορηγίες, να αφαιρεθούν τα ρυπογόνα οχήματα από τους δρόμους κι αν και αντιλαμβάνομαι αυτή την «παραξενιά», είμαστε διατεθιμένοι να ζήσουμε με αυτή ώστε να μεγιστοποιηθεί η αφαίρεση οχημάτων από τους δρόμους.

Αναγνωρίζω ότι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα το σχέδιο, αλλά έτσι εγκρίθηκε. Δεν υπάρχει ο χρόνος να πάμε πίσω στην ΕΕ για αλλαγές κι αν υπήρχε θα αλλάζαμε πολλά άλλα πράγματα.

Ερ.: Παρά την εφαρμογή του πιο πάνω σχεδίου, οι τιμές ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων είναι απαγορευτικές για τον μέσο ενδιαφερόμενο αγοραστή. Θεωρείτε ότι η εφαρμογή του σχεδίου συνέβαλε στην αύξηση των τιμών; Τι να περιμένουν οι καταναλωτές σε ότι αφορά το κόστος αγοράς οχήματος;

Απ.: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν ένα επιπρόσθετο κόστος σε σύγκριση με τα παραδοσιακά αυτοκίνητα που γίνονται με ορυκτά καύσιμα. Αυτό είναι δεδομένο και νομίζω παρατηρείται παγκοσμίως και όχι μόνο στην Κύπρο και στην Ευρώπη. Νομίζω ότι πληρώνουμε το κόστος της έρευνας και της πρωτοπορίας που γίνεται από την κάθε εταιρεία για την κάλυψη των τεράστιων επενδύσεων που γίνονται. Αναμένουμε ότι θα μειωθεί το κόστος. Οι ενδείξεις δείχνουν ότι μετά το 2025 θα αρχίσουν να μειώνονται οι τιμές. Όμως είμαστε στο 2024. Μία απόδειξη ότι θα μειωθούν είναι ότι πολλοί κατασκευαστές μπορούν να παραδώσουν πολύ πιο γρήγορα τα οχήματα που σημαίνει ότι οι γραμμές παραγωγής τους έχουν βελτιωθεί, έχουν αυξηθεί, έχουν πολύ πιο γρήγορα περισσότερα αυτοκίνητα. Όσον περισσότερα μπορούν να κατασκευάσουν τόσο πιο γρήγορα θα μπορούν να αποσβέσουν τις επενδύσεις τους και τόσο πιο γρήγορα θα μειωθούν οι τιμές.

Σήμερα υπάρχει μία υπερτιμολόγηση σε αυτά τα οχήματα, η οποία όμως είναι γνωστή. Δηλαδή το τελευταίο σχέδιο έκλεισε τον Μάρτιο-Απρίλιο και έκτοτε δεν έτρεξε κάτι άλλο. Υπάρχουν ακόμη πολλές χορηγίες οι οποίες δεν δόθηκαν λόγω μη ενδιαφέροντος από τους πολίτες που σημαίνει ότι οι τιμές, θεωρώ βρίσκονται σε μία αξία όπου οι έμποροι εκτιμούν ότι μπορούν να πωλήσουν στο ευρύ κοινό χωρίς τη χορηγία. Οπότε με την εφαρμογή της χορηγίας τώρα δεν αναμένω αύξηση των τιμών, διότι θα είναι οφθαλμοφανές. Οι τιμές θα παραμείνουν ως έχουν και οι έμποροι θα επωφεληθούν με το να πωλήσουν περισσότερα αυτοκίνητα.

Ερ.: Πώς προχωρά το πλάνο εισαγωγής της ηλεκτροκίνησης στις κρατικές υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα ευρύτερα;

Απ.: Οι δεσμεύσεις μας υλοποιούνται. Έχουμε 80 αυτοκίνητα και είμαστε σχεδόν έτοιμοι να ζητήσουμε προσφορά για τα οχήματα των αξιωματούχων που ακυρώθηκε τον Μάρτιο, τα οποία είναι μέχρι 35 οχήματα. Με αυτά ικανοποιούμε τις υποχρεώσεις μας στην ΕΕ. Πέραν τούτου δεν υπάρχει σχεδιασμός διότι έχουμε ολοκληρώσει τον εκμοντερνισμό του στόλου ουσιαστικά. Έχουμε πετύχει τα όσα ήθελε να πετύχει το τμήμα ηλεκτρομηχανολογικών υπηρεσιών που χειρίζεται το θέμα του στόλου. Τα παλιά αυτοκίνητα θα αποσυρθούν, ικανοποιούμε τις ανάγκες μας οπότε προς το παρόν δεν προβλέπω να έχουμε άλλες ανάγκες.

Ερ. Πού βρίσκονται οι διαβουλεύσεις για το αεροδρόμιο Πάφου;

Απ.: Το αεροδρόμιο Πάφου και Λάρνακας ο διαχειριστής είναι ο ίδιος, συνεπώς η σύμβαση είναι η ίδια. Η σύμβαση λήγει το 2031. Είχε υποχρέωση ο ανάδοχος να ξεκινήσει τα έργα της δεύτερης φάσης πριν κάποια χρόνια, δεν το έπραξε και για αυτό έχουμε εισέλθει σε διαπραγματεύσεις ώστε να ξεκινήσουν. Η συζήτηση έγινε και το 2022 και ναυάγησε τον Σεπτέμβριο. Τον Απρίλιο του 2023 αποφασίσουμε ότι η δεύτερη φάση του αεροδρομίου είναι σημαντική για το κράτος για να ικανοποιήσεις τις αυξημένες επιβατικές ανάγκες που προβλέπουμε μέχρι το 2030-2031. Νομίζω όλοι έχουμε δει πώς εξελίσσεται η κίνηση στα αεροδρόμια μας σε μήνες αιχμής και είναι ενδεικτικό ότι προ ημερών ξεπεράσαμε τα επίπεδα του 2019. Συνεπώς, θέσαμε σαν στόχο να βρεθεί μια λύση για τη β’ φάση και βρισκόμαστε σε διαβουλεύσεις. Αναμένουμε μελέτες από κάποιους συμβούλους για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις τον Μάρτιο-Απρίλιο και θα έχουμε αποτελέσματα.

Ερ.: Πού βρίσκονται οι διαβουλεύσεις για τον δρόμο αεροδρομίου Πάφου;

Απ.: Ο δρόμος αυτός είναι κάτι το οποίο ζητά έντονα η τοπική κοινωνία. Ουσιαστικά θα συνδέσει το αεροδρόμιο με την Πάφο σχεδόν άμεσα. Όμως μεσολαβεί σε αυτή τη διαδρομή μια περιοχή περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Το τμήμα περιβάλλοντος έχει αποφασίσει ότι η κατασκευή του δρόμου επηρεάζει δυσμενώς το περιβάλλον και συνεπώς δεν έχει παραχωρήσει την έγκριση. Εμείς θεωρούμε ότι το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό, θεωρούμε ότι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τις αποφάσεις των εμπειρογνωμόνων που έχουμε για το περιβάλλον. Παρόλο που η νομοθεσία επιτρέπει στο υπουργικό συμβούλιο να παρακάμπτει κάποιες αποφάσεις για το εθνικό συμφέρον, εντούτοις δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει ελαφρά τη καρδία. Οπότε το έργο δεν προχωρά για αυτό το λόγο παρόλο εγώ θα ήθελα να προχωρήσει, καταλαβαίνω το όφελος της τοπικής κοινωνίας αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το θέμα της ειδικής περιβαλλοντικής περιοχής και νομίζω ότι θα γίνουν προσπάθειες να ικανοποιηθεί η περιβαλλοντική αρχή αλλά αν δεν βρεθούν τρόποι, νομίζω ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο.

Ερ.: Υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση;

Απ.: Η ενημέρωση που έχω από οργανωμένα σύνολα της Πάφου είναι ότι έχουν εισηγήσεις, έχουν προτάσεις, έχουν συνεργάτες περιβαλλοντολόγους με προτάσεις και αναμένω να τις υποβάλουν για να δούμε ποιες είναι οι απόψεις του τμήματος περιβάλλοντος.

Ερ.: Πώς σχολιάζετε αιτήματα τροποποίησης της νομοθεσίας που προβλέπει εξώδικα για παραβιάσεις που καταγράφουν οι κάμερες τροχαίας;

Απ.: Είναι κάτι το οποίο συζητείται ευρέως. Έχει επηρεάσει όλη την κοινωνία. Πρέπει να πούμε ότι μέχρι την εφαρμογή το συστήματος φωτοεπισήμανσης όλα τα προστίματα δίνονταν από αστυνομικούς, οι οποίοι εντόπιζαν μια παράβαση επειδή ήταν στο χώρο. Οι αστυνομικοί δεν μπορούν να ήταν παντού, ήταν όπου μπορούσαν να ήταν και έκαναν το καθήκον τους. Συνεπώς, το πρόστιμο περιλαμβάνει ένα αποτρεπτικό στοιχείο μέσα του το οποίο έχει περιληφθεί επειδή ακριβώς οι αστυνομικοί δεν μπορούν να είναι παρών παντού πάντοτε. Με την εισαγωγή του συστήματος δεν ξεφεύγει κανένας και οποιοσδήποτε κάνει μια οδική παράβαση το σύστημα το εντοπίζει. Για αυτό βλέπουμε ότι οι αριθμοί των παραβάσεων, πριν την λειτουργία του συστήματος να ήταν γύρω στις 3,5 χιλ. το χρόνο σε διασταυρώσεις, τώρα αναμένουμε να πάμε στις 18 χιλ. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό το γεγονός προβληματίζει.

Είχαμε πρόσφατα συνάντηση με τον αρχηγό της αστυνομίας και το επιτελείο του και την υπουργό δικαιοσύνης. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η αστυνομία είναι ο εμπειρογνώμονας μας σε αυτά τα θέματα, είναι στην πρώτη γραμμή, βλέπουν τι προκαλούν τα ατυχήματα. Δεν έχουμε καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα. Αναμένουμε κάποιες στατιστικές όσον αφορά τα αδικήματα στις διασταυρώσεις για καλύτερη εικόνα και θα συναντηθούμε μετά τις γιορτές. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι εκτός από τα θετικά, όπως τη μείωση στα θανατηφόρα ατυχήματα, στις διασταυρώσεις το σύστημα έχει δημιουργήσει πολύ άγχος σε νομοταγείς πολίτες, οι οποίοι μπορούν να μην κινούνται από τις διασταυρώσεις και να κινούνται από τις οικιστικές περιοχές. Αυτό δεν είναι επιθυμητό αποτέλεσμα, είναι κάτι που θέλουμε να αποφύγουμε. Εγώ ερμηνεύω την αντίδραση του κοινού σε δύο θέματα, ότι δεν αναγνωρίζουν πώς και πότε λαμβάνουν πρόστιμο καθώς κινούνται με κάθε πρόθεση να είναι νόμιμοι και καταλήγουν παράνομοι που τους στεναχωρεί ενώ υπάρχει κενό ενημέρωσης για αυτό. Το δεύτερο είναι το ύψος των προστίμων. Ωστόσο δεν υπήρξαν παράπονα ότι το πρόστιμο με το κινητό είναι 300 το οποίο είναι πολύ ψηλό, καθώς αντιλαμβάνονται ότι είναι επικίνδυνο και είναι ξεκάθαρα επιλογή τους να παρανομήσουν. Θα πρέπει να διαχειριστούμε αυτή την αδικία που νιώθει ο κόσμος, είναι μια συζήτηση που συνεχίζεται και ελπίζω να βρεθεί μια λύση.