Άνω κάτω η κτηματαγορά μετά το τέλος των διαβατηρίων

Άνω κάτω βρίσκει την κτηματαγορά η επόμενη ημέρα της κατάργησης του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, με την καθήλωση δεκάδων έργων, κυρίως πύργων.

Οι developers ευελπιστούν ότι κυβέρνηση και νομοθετική εξουσία θα συμφωνήσουν σε ένα νέο πρόγραμμα, όταν γίνει αισθητός ο οικονομικός αντίκτυπος της κατάργησης του προγράμματος.  Προσδοκούν επίσης στα οφέλη που θα προκύψουν από το headquartering, δηλαδή τη μεταφορά έδρας εταιρειών με πραγματική παρουσία στην Κύπρο.

Δύσκολα θα αντέξουν το οικονομικό κόστος

Σύμφωνα με τον CEO του ομίλου D. Zavos και μέλος του συνδέσμου επιχειρηματιών ανάπτυξης γης και οικοδομών Μιχάλη Ζαβό, σε μερικούς μήνες θα διαφανεί με αριθμούς το μέγεθος της δημοσιονομικής τρύπας που θα δημιουργηθεί από την απουσία του επενδυτικού προγράμματος και τότε οι κυβερνώντες θα αναγκαστούν να συμφωνήσουν σε ένα νέο πρόγραμμα το οποίο θα έχει κοινωνικό χαρακτήρα, όπως εισηγούνται οι επιχειρηματίες.

Σύμφωνα με τον κ. Ζαβό, κατατέθηκε αρκετά μεγάλος αριθμός αιτήσεων ενώπιον του υπουργείου εσωτερικών, εντούτοις οι αρμόδιοι λειτουργοί δεν δέχθηκαν τις περισσότερες αιτήσεις ακόμη και για ασήμαντο λόγο, κάτι το οποίο θα έχει αντίκτυπο και στην ίδια την κυβέρνηση, είπε.  Χαρακτήρισε «εγκληματική» για την κτηματαγορά την απότομη και χωρίς καμία προειδοποίηση διακοπή του προγράμματος. Με ανησυχεί το μέλλον της αγοράς διότι μέσω του επενδυτικού προγράμματος ήρθαν για πρώτη φορά στην Κύπρο επενδυτές μεγιστάνες οι οποίοι δεν περιορίστηκαν μόνο σε επενδύσεις στα ακίνητα αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς με πρόσθετο οικονομικό όφελος για τον τόπο.

«Τι θα γίνει τώρα θα κτίζουμε σπιτάκια για τους βρετανούς και σκανδιναβούς;», διερωτήθηκε.  Δηλαδή «ράψαμε ένα κοστούμι για δίμετρους και τώρα θα το πουλήσουμε σε νάνους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στη ζημιά που προκαλεί στην αγορά ακινήτων ο αιφνίδιος τερματισμός του προγράμματος, διευκρίνισε ότι «τα έργα που είναι προχωρημένα θα ολοκληρωθούν διότι το μεγαλύτερο κομμάτι είναι προπωλημένο.  Εκείνα όμως που δεν πρόλαβαν να ξεκινήσουν ίσως να μην υλοποιηθούν ποτέ».

Προσβλέποντας σε ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα με κοινωνικό προφίλ ανέφερε ότι το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να προσφέρει στην κοινωνία, δηλαδή να περιλαμβάνει έργα που θα έχουν σχέση με την υποδομή του κράτους τα οποία θα έχουν κοινωνικό όφελος, όπως για παράδειγμα καταστήματα, νοσοκομεία, σχολεία, άρα θα έχει σχέση με την ίδια την υποδομή του κράτους, στο πλαίσιο πάντα της παραχώρησης κυπριακού διαβατηρίου, διότι όπως είπε, «δεν μπορεί να γίνει επένδυση χωρίς διαβατήρια».

Δεύτερη σημαντική προϋπόθεση του νέου σχεδίου είναι οι δωρεές που θα παρέχουν για κοινό όφελος οι επιχειρηματίες που θα εξασφαλίζουν άδεια για ένα μεγάλο έργο που θα σχετίζεται με τις πολιτογραφήσεις, δηλαδή είπε, «να κτίζουν σε άλλη περιοχή επιπλέον διαμερίσματα στο πλαίσιο της πολιτικής του κράτους για προσιτή κατοικία σε ευνοϊκή τιμή».

Θα γυρίσει μπούμερανκ για τους πολιτικούς

Με τους πολιτικούς τα βάζει ο πρόεδρος του συνδέσμου μεγάλων αναπτύξεων Ανδρέας Δημητριάδης, λέγοντας ότι «δυστυχώς σε τούτο τον τόπο οι πολιτικοί δεν σκέφτονται την οικονομία και το δημόσιο συμφέρον αλλά πως θα πετύχουν στις επόμενες εκλογές γι’ αυτό μέχρι τις επόμενες βουλευτικές θα έχουμε αυτή την ιστορία».

Εξέφρασε την άποψη ότι στο τέλος θα γυρίσει μπούμερανκ για την πολιτεία ο τερματισμός του προγράμματος διότι θα προκληθεί τεράστιο κύμα απολύσεων με ανυπολόγιστες αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία με αποτέλεσμα ο κόσμος να στραφεί σταδιακά εναντίον των πολιτικών.

Σημείωσε ότι «ήδη κάποιοι developers είναι απελπισμένοι, θα κλείσουν τα γραφεία τους στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό για να διαφυλάξουν τη ρευστότητα τους και να διατηρηθούν εν ζωή. Άρα θα απολύσουν και προσωπικό». 

Όσον αφορά τα μεγάλα projects που απευθύνονται σε επενδυτές του κυπριακού διαβατηρίου εξήγησε ότι «αυτά που βρίσκονται στα χαρτιά, ασχέτως εάν έχουν εξασφαλίσει όλες τις άδειες, δεν θα προχωρήσουν ενώ για αυτά που ήδη είναι υπό εξέλιξη οι ιδιοκτήτες τους θα διαφοροποιήσουν τους σχεδιασμούς δημιουργώντας μικρότερες αναπτύξεις».

Επεσήμανε ότι «εάν εφαρμοσθεί έστω και ένα διαφοροποιημένο πρόγραμμα το οποίο θα συμπεριλαμβάνει νέα κοινωνικά κίνητρα τότε ίσως να αντέξει η οικονομία σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ειδάλλως οι αρνητικές επιπτώσεις θα είναι τεράστιες», επεσήμανε.

Η κτηματαγορά απέδειξε ότι είναι ανθεκτική

Ο CEO του ομίλου Cyfield, Γιώργος Χρυσοχός, ο οποίος αντικρίζει τα διαδραματιζόμενα από άλλη οπτική γωνία εξέφρασε την πεποίθηση ότι «οι developers οι οποίοι απέδειξαν και στο παρελθόν ότι είναι ανθεκτικοί θα κάνουν καινούργια προϊόντα, πιο μικρά έργα που να απευθύνονται σε ξένους που πάντα επένδυαν στην Κύπρο χωρίς την απόκτηση διαβατήριου και θα βρουν τα πόδια τους».

Υπέδειξε ότι σε κάποιες πόλεις ξέχασαν τους κυπρίους γι’ αυτό οι επιχειρηματίες θα πρέπει να προσαρμοστούν άμεσα όπως έγινε και το 2013 μετά το κούρεμα των καταθέσεων.

Ο κ. Χρυσοχός δεν συμφώνησε με τους συναδέλφους του ότι θα παρατηρηθεί ανεργία διότι όπως είπε, υπάρχει υπερθέρμανση του κατασκευαστικού κλάδου.

«Στην αγορά δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό σε κανένα τομέα διότι υπάρχουν σε εξέλιξη αρκετά έργα, συν πολλά έργα του δημοσίου».

Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις με την κατάργηση του επενδυτικού προγράμματος είπε ότι «η εταιρεία μας έχασε πάρα πολλούς πελάτες από αυτή την ιστορία, ακόμα και πελάτες που είχαν στείλει ήδη λεφτά αλλά αναγκάστηκαν να κάνουν πίσω επειδή δεν προλάβαιναν να συμπληρώσουν τα έντυπα τους. Υπάρχουν και αυτοί που αγόρασαν και θα επιδιώξουν να πάρουν τα λεφτά τους πίσω και ίσως κινηθούν και εναντίον της κυβέρνησης», επεσήμανε.

Είπε επίσης ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσουν οι επιχειρηματίες που έχουν ξεκινήσει έργα τους τελευταίους μήνες και δεν πρόλαβαν να προπουλήσουν μεγάλο αριθμό διαμερισμάτων. Η λύση που θα μπορούσαν να δώσουν είναι το έργο να περιοριστεί στην πρώτη φάση, δηλαδή εάν τα σχέδια προέβλεπαν δύο ή τρεις πύργους να κατασκευάσουν μόνο τον ένα».

Δεν θα έχουμε νέο πρόγραμμα τα επόμενα 2-3 χρόνια

Το μέλος του ΔΣ του συνδέσμου εκτιμητών ακινήτων Άντης Τηλεμάχου, χαρακτήρισε κακή εξέλιξη για την κτηματαγορά τον απότομο τερματισμό του προγράμματος κυρίως για τη Λεμεσό και λιγότερο για την Πάφο.

«Δεν πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει τουλάχιστον για τα επόμενα 2-3 χρόνια νέο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων διότι και η ΕΕ κατέστησε σαφές στην κυπριακή κυβέρνηση ότι δεν ευνοεί κάτι τέτοιο», πρόσθεσε.

Ο κ. Τηλεμάχου είπε ότι «η κυβέρνηση προσπαθεί μέσω των διπλωματικών της υπηρεσιών να προσελκύσει επενδυτές μέσω διάφορων άλλων μεθόδων όπως ο κλάδος των επενδυτικών ταμείων, όσο και την προώθηση της Κύπρου ως προορισμού μεταφοράς έδρας επιχειρήσεων διεθνών δραστηριοτήτων (international headquartering), οι εταιρείες αυτές θα ενοικιάσουν μεγάλα γραφεία και διαμερίσματα για να διαμένουν τα στελέχη τους στην Κύπρο».

Εξέφρασε την άποψη ότι η συγκεκριμένη στρατηγική της κυβέρνησης ίσως αποτελέσει μια εναλλακτική λύση για όλα τα ακίνητα που θα παραμείνουν αδιάθετα.